Gini Ngbatunga Toro Oni Ayugoho?
“Gu undahe nga ga gaani Gbia Yesu Kristo du na gu toro oni ayugoho.”—FRM. 25, NW.
ONI RENGBE KA KARAGAPAI SA AGI ASANAHE RE?
Tipagine si aida ani berẽpa gu toro ti ni ani ayugoho?
Gini sino si aida ani nehe, na wai rengbe ani ka nehe?
Ginipai rengbe ani ka mangaha ka sonosa wene toro rogo dungurati?
1. Gini maabangirise Pauro agumbapaha fu akurako aidipase ho ko ake waraga ni fuyo?
HO GU mokedi nangia Pauro aakepai ni fu akurako aidipase, ko agumba gupai nidunguhe nga ko namaabangirise nga Mbori gbiati Yesu nika ida aida na gu toro agu adungurati re ayuguhe. Nikpiapai, ko akepai fu aGaratio ki yaa: “Gu undahe nga ga gaani Gbia Yesu Kristo si dú na tororoni [“na gu toro oni ayugoho,” NW.], awirina. Amen.” (Gara. 6:18) Ginipai ko aberẽhe ho ko ayani wee “gu toro oni ayugoho”?
2, 3. (a) Ho Pauro amangisunge ni na gu fugo nga “toro,” ginipai naadu berãko yo ti gu regbo re? (b) Gini asasanahe si aida ani sana tirani nani nibipa gu toro ani ayugoho?
2 Pauro amangisunge na gu fugo nga “toro” rogo gi bangiriba re ka yugopa gu ome nasarani ani gumbapai watadu ka mangapai ngba kura gene. Kura boro rengbe kadu na wene sino tiní, kini berẽpa aboro, kidu nibayee ní, kidu na weneringise, watadu kini mbupai fu akurani. Ziazia Kekeapai naya si niwenepai tipa kadu na “bayee toro.” (1 Pet. 3:4; Snz. 17:27) Ono kura boro rengbe kadu na agu asino tiní nga ka gumba gbegberẽ afugo, berãpa aũzegino, zizinga niipo, watadu ka kpinyemu ranirii. Gu gberẽ berewe kisusi nga aguyo naberã kina pa wasiwasi apai, kidu ni aira basasangbaa, watadu ni aira samungu kuti Mbori.
3 Sidu, ho Pauro amangisunge ni na gu fugo nga ‘Gbia dú na gu toro oni ayugoho,’ ko angarasi awirinako i pekefuo Yesu na ki yugu gu toro nafu ngbarago fu Mbori. (2 Tim. 4:22; oni gedi AKorosaio 3:9-12.) Areme, si niwenepai ani sana tirani na agu asanahe nga: ‘Gini ngbatunga toro mi ayugoho? Wai rengbe mi ka yugo gu toro nafu ngbarago fu Mbori? Ya mo mi rengbe ka ngarasa aboro i yugu wene toro rogo dungurati?’ Nikpiapai, rogo gu ati nga ga mbumbudo, ambumbudo dunduko nasa gupai nga ati du nibawenehe. Ya mo ani wa mbumbudo sa dagba agi “ambumbudo” re nafubee sa gu du wenengai nga ga dungurati? Nirengo, si naida ani mangi nyanyakii asadatise kadu wa mbumbudo. Awere tie, si naida ani bingo wai rengbe ani ka yugo gu toro nafu ngbarago fu Mbori.
ONI NE GU TORO NGA GA ZEGINO
4. Gini he nga ‘gu toro nga ga zegino’?
4 Ziazia Kekeapai naya furani wee: “Ani adi gu Toro nga ga Mbori, gu nga ga zegino te.” (1 Kor. 2:12) Gini he nga ‘gu toro nga ga zegino’? Si nga kina gu bangisa toro i nagumbapaha rogo AEfeso 2:2, nga gu nayaa: “Oni anata rogo mbata ku sangba sino gi zegino yo re, ku sangba gu bakindo yo du na tandu yuge, nga gu toro namanga pai awere rogo agu awiri yo nakeretu.” Gi “yuge” re nga gu toro nga ga zegino, watadu gu sino berãpai nga ga agu aboro du rogoho, si ke rani kirikiri wa kina ndikidi yuge. Si rogo aba dunduko. Nikpiapai, badungu aboro areme na gu sino tiyo nga, ‘Ka boro yanga fere mi mangi were ya,’ watadu ‘Rẽarẽ boro sovura tipa gani rengo.’ I nga ‘awiri keretu’ nga ga gi ga Satana zegino re.
5. Gini gbegberẽ toro kura aYisaraere ayuguhe?
5 Anga gi sino mangapai re nga vovopai te. Ti rago Moize, Kora asamungu kuti agu aboro naadu na pagbia beyo rogo gu dungurati nangia ga aYisaraere. Ko afura bara Arona na awiriko nga agu aboro naadu na gu momu beyo nga ka mangasunge ni aboro motumo. Isoke, si rengbe kadu nga ko abi gayo azangarengba. Watadu ko aberẽ gupai nga Moize afu gi kparakpara asunge re fu Arona mbiko wa i angia agume. Ka si vura du nga kina ginipai naadu, si ziazia nga Kora atona kaa bi apai kuti gu bipai nga ga aboro na kini fura gbegberẽ bara agu aboro Yekova asiayo niyaa: ‘Oni di pai kurironi kisusi! tipagine tie oni atumba tironi ti ni kurii gbuu?’ (Geda 16:3) Wakina gure a, aDatana na Abirama akpakana Moize na kini gumba gupai fuko nga ‘mo nakpinyemu ka sa tiro ni bazogo ka du kuriyo.’ Ho Moize ayambuyo ni, i akaragapai fuko nirukö ki yaa: “Ani ayé nga koyo te.” (Geda 16:12-14) Si ziazia nga rago aangbanga ti Yekova tipa gu toro naadu tiyo re te. Ko aimi agi abasamungu re dunduko.—Geda 16:28-35.
6. Wai gu kura aboro rogo bambata sa kama agarã ayugu gupai nga i adu na gbegberẽ berã, na gini ndupai navura sayo i duna gu gbegberẽ berã re?
6 Gu kura aboro rogo bambata sa kama agarã atona ka bisirapa agu aboro i afu pagbia fuyo rogo dungurati na kini ‘ká fu atandu.’ (Yuda 8) Si nawira wa agi aboro re aida i kiisi agu asunge naadu beyo na i atona ka gbarasa rii aboro yo i samungu kuti agu aboro Mbori afu pagbia fuyo nanaamanga ome tipa ka ngerafuo dungurati.—Oni gedi 3 Yoane 9, 10.
7. Gini sino si aida ani bandatirani ti ni rogo dungurati?
7 Si tie ziazia nga, ba ho rogo gu dungurati nga ga aKristano tipa ngbatunga gu toro re te. Si nga ndu gupai si aida ani bandatirani ti ni. Rengberengbe aboro nga agu abaakumba du rogo dungurati te, a wa agu abaakumba naadu ti rago Moize na rago gu mokedi nangia Yoane aadunga nirengberengbe aboro ya. Abaakumba rengbe ka manga ingahe si ki fudi rani afuda. Ka pai mangi wa gure, nairiwo wai ka si du fu boro rogo dungurati niingahe ní mangipai kuti gu toro nga ga zegino, na kini gumba gupai nga “mi naida ruru sarangbanga” watadu “si naida i saringbanga gu wirina re”! Gupai si aida ani inihe nga Yekova ima rengba ka mbupai fu abaakumba ti gu wiri aingahe re. Ya mo si aidanga ani mangi kina gu bangisapai re te? Mbiko gu wiri aingahe abaakumba amangaha, kura aboro naká ka ndu fuo agu abaakumba i nasia yó tipa i undo yó ho i namangi kere ingapai ni rogo dungurati. I wakina gu borokaza naká ka dia dawa husa gani kaza bambiko kura apai kinaho munganga amangaha angbanga tiní ya.
8. Gini averesi rengbe ka undo rani ani duna wene bipai tipa agu aboro nangbembatayo rogo dungurati?
8 Tipa ka ne ngbatunga gu toro re, si naida ani tingidi gupai nga i fura tipa Yesu rogo Ziazia Kekeapai yo ya ko na “akerekuru saba rogo kumbabeko.” “Akerekuru” narukuba mbedimbedi aKristano na ami rengbe kadu a tipa abaakumba dunduko rogo dungurati. Yesu rengbe ka mangasunge na agi “akerekuru” du beko yo re ngba gu gene ko aida nani. (Yugo. 1:16, 20) Sidu, wangia Yesu Barii gu dungurati nga ga aKristano, ko ima ino agu apai dunduko abaakumba amangaha. Ka si du nga boro dagba abaakumba si aida i rugu ní, guko du ‘bangiriko wa mirãwe’ nabi apai dũ, ko aruga ní ti Gako regbo na ngba wene gene. (Yugo. 1:14) Ono wa du rago re, si naida ani yugu irisa fu agu aboro ziazia toro asia yó bambiko Pauro akepai ki yaa: “Oni gí sangba gaoni abaakumba ki nira fu yo; bambiko i nangera tipa pa mbisimoroni, wa i ka ringbisa pai tipa roni; ya i ka manga gere ni ngbarago, ni rungo te: bambiko ka gi ngba nga fu roni te re.”—Eb. 13:17.
9. (a) Gini sino rengbe Kristano ka yugoho ho i aruga ní ni? (b) Ginipai ngba gbe si aida ani mangihe ho i aruga rani ni?
9 Ho abaakumba aruga wirina ni watadu ho i adia amomu beni, ní rengbe ka yugo gu wene asino du ti ní singia gu gbegberẽhe. Abaakumba arugu paranga wirina sa tipa bi agu avidio nga ga zuũ. Si nafu kina gberarago nga, ko adianga gayo rugute kugume te, na ko arẽnga berewe kadu nimoundo abaakumba ringbisihe kuti Ziazia Kekeapai te, i kini mo ka dia gu momu re beko. (Tam. 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Tifuoho, ko atona kaa gumba gupai nga ko adanga kuti gu diaberã abaakumba amangihe te. Ko atona ka keka dungu awaraga fu be-basunge kini gumba gbegberẽ apai ti rimo abaakumba. Ko azomia aboro a rogo dungurati i keke awaraga fu be-basunge. Gu rengo du ti ni nga ka ani aafu nduapai tipa gaani gbegberẽ apai, gure nga ani namaa gu zereda nga ga dungurati ngba kerepai na si arengbanga ka undo te. Ho i aruga rani ni, gu ngba gbe nga ani bi gu rugute re nimomu ka ino gaani arungbura na ani ki mangi ome ka diaha kugume.—Oni gedi Abia Kpenunga 3:28, 29.
10. (a) Oni sakingo pai tipa gupai ani awirikaha rogo Yakoba 3:16-18 tipa wene toro na gbegberẽhe. (b) Sangbana mangasunge na “gu tatamana naye ari yo” nga gine?
10 Yakoba 3:16-18, na wene arugute furani rogoho, si nayugo pa gu toro si aida ani yuguhe rogo dungurati, gu wene toro na gu gbegberẽhe. Si nayaa: “Ho du kpiboro ni na kpata, yo du gbarakagbaraka pai ni na ngbatunga gbigbitapai dunduko. Ono gu tatamana naye ari yo si du na wene sino mbata, fuo gure si du na zera, ki du yee, ki ipi na gia kpe, ki hi be inapai na wene zuzuhe, adu nga na kparaka aberã, na biriki a ya. Zuzu rurupai du ni rũrũ he rogo zereda fu agu yo namanga zereda.” Wa ani kaa mangapai ringbisihe kuti “gu tatamana naye ari yo,” ani nikaa wirika asino Mbori na si ki sarani ani fubee sa wene toro rogo dungurati.
ONI YUGU GU TORO NGA GA IRISA ROGO DUNGURATI
11. (a) Pa banda ani wene toro nika undo rani ani ne ginipai? (b) Ginipai ani awirikaha ti ga Davide kpiapai?
11 Si naida ani ini gupai nga Yekova du fu gu sunge fu abaakumba nga i “rígi ga Mbori kanisa.” (Amo. 20:28; 1 Pet. 5:2) Sidu, gupai si aida ani mangihe nga ka irisa gu gene Mbori amangapai ngbaha, singia ani nga abaakumba watadu ani nga abaakumba te. Ka ani banda wene toro, si rengbe ka undo rani ani ne gu sino nga ka kpinyemu pagbia rogo dungurati. Ho Bakindo Saura atona kaa berã gupai ni nga Davide rengbe arengba ka dia bako, ko ‘amoi berã ti Dawidi.’ (1 Sam. 18:9) Gu Bakindo re asonosi gbegberẽ toro na ki idi ka imo Davide. Kuba gupai nga ani nibakibangirani nibakerehe tipa pagbia wa Saura, si angba gbe ka ani du wa Davide. Wa si avura du nga Davide anaagbia tiko na iraira sarangbanga dedede, ko aayugo irisa kindi fu gu boro Mbori afu pagbia funi.—Oni gedi 1 Samuere 26:23.
12. Ginipai rengbe ani ka mangaha ka fubee sa kodatise rogo dungurati?
12 Padu aboro na gayo abipai nibasasa rengbe arengba ka ye na tagbagapai rogo dungurati, zavura dagba ababiapai a. Gu rugute nga ga Ziazia Kekeapai rengbe ka undo rani nga gu nayaa: “Tipa irisa, oni mói kina akuaroni mbata yo” na “ka oni berẽ nga pa tironi wa airatatamana ya.” (Rom. 12:10, 16) Kuba gupai nga ani naaberã gupai nga gaani berãpai ru, si naida ani ini gupai nga badungu agene duho rengbe berãpai kadu ngbaha niruruhe. Ka ani mangi ome ka rugatirani na gu gene akuarani aberã ngbaha, ani rengbe arengba ka fubee sa kodatise rogo dungurati.—Frp. 4:5.
13. Ginipai si aida ani mangihe ho ani nafu gaani berãpai ni, na gini kpiapai nga ga Ziazia Kekeapai nayugo gupai si aida ani mangihe?
13 Ya mo si nayugo gupai nga si nigbegberẽpai ani gumba gaani bipai ho ani abipai ni rogo dungurati si aida i ruguhe? Oó. Rogo bambata sa kama agarã, pai akuru nga gu nakusi tagbagapai. Agu awirina re ‘ki gumbapai ya aPauro ndu na Barunaba, aguyo ku Yerusarema yo koyo du amokedi ni na abaakumba tipa gi sakapai re.’ (Amo. 15:2) Zanga kapa, i dunduko nibasasa naadu na kina gayo abipai tipa wai ka mbakada gipai re. Ono tie, tifuo i gumba gayo abipai dunduko na ki mangi gu diaberã ziazia toro anungusi yó i mangihe, i akpatagaranga kindi kuti kusa kina aberãpai te. Tifuo i kedi gu waraga naadu na gu diaberã re rogoho fu adungurati, “rago ki ngba ti yo mbiko gu pa wasa re” na i ki “nyaki rogo idapase yo.” (Amo. 15:31; 16:4, 5) Wakina gure areme a, ho ani agumba gupai ni nafuda rani fu abaakumba, si naida ani du naa kido nga i nika wisigopai awisigo tipaha wenengai na ki diberã ka si du nga si naida i mangipai sani.
ONI YUGU WENE SINO DAGBARONI NA AKUARONI
14. Wai rengbe ani ka yugo wene sino dagbarani na akuarani?
14 Ani na badungu amomu berani ka yugo wene asino fu akuarani. Ani rengbe ka manga bakere weneapai fu akuarani ka si du nga ani na gu toro tirani nga ga mbupai fu aboro. Fugo Mbori naya furani wee: “Nihi pai fu akuaroni, nivu akuaroni, ka pai du bangiri gu boro kuti kura ni; wa Gbia avu roni, kina wo oni ka manga.” (Koro. 3:13) Gu fugo nga “ka pai du bangiri gu boro kuti kurani” nayugo gupai nga kura aregbo kinaho du ani na wene nduapai berani rago gberẽ tirani fu akuarani. Ono tie, kuba gupai nga ani naaberã kurii gu wiri aingahe dunduko akuarani amangaha na kini gberesipa gu zereda nga ga dungurati, si naida ani wiriki Yekova nimbu ani pai fu akuarani, na kini mangisunge fu Mbori wa sa naayo.
15. (a) Ginipai rengbe ani ka wirikaha be gu sino naadu ti Eyobo nga ga mbupai? (b) Wai rengbe kparakpee ka undo rani ani yugu wene toro?
15 Ani rengbe ka wirika gu sino nga ga mbupai fu aboro be gu kumba nangia Eyobo. Agu akumba biata ka ngarasiko agumba kina dungu gbegberẽ afugo fuko. Wa si avura duwo, Eyobo ambupai fuyo. Rogo gini gine? ‘Ko akpari tipa abadiangbako.’ (Eyo. 16:2; 42:10) Ho ani akpara ni tipa akuarani si naʹaria gaani bipai aʹaria tipa yó. Ka ani akpara tipa awirinarani dunduko si nika undo rani ani sonosi agu asino du wa ga Kristo. (Yo. 13:34, 35) Kurigure, si naida ani kpari fu Mbori a tipa gako ziazia toro. (Rk. 11:13) Ga Mbori toro nika undo rani ani yugu agu asino nga ga aKristano ho ani amangapai ni na akuarani.—Oni gedi AGaratio 5:22, 23.
ONI FUBEE SA WENE TORO ROGO GA MBORI RIIGBU
16, 17. Ginipai oni nadiberã ka mangaha nibipa gu ‘toro oni ayugoho’?
16 Nairiwo gu wene sangbanapai rengbe ka kura ka si du nga ani nibasasa dunduko moihe ni gaani sásá ka fubee sa wene toro rogo dungurati! Tifuo wisigo ani gi kekeapai re, ani ima rengba ka diaberã ka manga ariapai tipa ka sonosa wene toro rogo dungurati. Kangia wo duhe, si aidanga ani du dindikodindiko ka wisigo tirani rogo Fugo Mbori yo te. (Eb. 4:12) Pauro aida kadu niwene kpiapai rogo dungurati, ko ayaa: “Mi aina nga pai kuti re te; ono i adia nga pai ri re mbiko gere te; ono gu ko nawisiga re nga [Yekova].”—1 Kor. 4:4.
17 Wa ani kaa manga asadatise kaa mangapai na ngbanya kuti gu tatamana naye ariyo, angianga kaa bi kina pa tirani watadu pa bangiriba na nyanyakipaha ya, ani nikaa fubee sa wene toro rogo dungurati. Ka ani du na gu toro tirani nga ga mbupai fu akuarani na kidu na wene bipai tipa yó, ani duadu na wene pagume dagbarani na akuarani airisimbori. (Frp. 4:8) Wa ani kaa manga agi apai re, ani nika duadu naa kido nga Yekova gbiati Yesu nikadu na ngbarago na gu ‘toro ani ayugoho.’—Firemona 25.