Ko ‘Abati na Kura Aboro Saba’ Fuoko

NOA sungu na gako aboro wa mai ana. Mo denga kpia gupai kuriyo nga i gu susungu sande wa wiri tooni we akí patiyo, bangiriyo kusuko akusuko dunduko wa i adegatuyo kuti woro ime si ni kusuko rii kurungba yo kusande na gudu sande kini foko tihe kuti vuro kurungba. Si nawira wa gi woro ime re aima du ni iiriwoho gbe.

Fuo ngana Noa kpakpu gako aborokporo ni basasa nga diako gbiati awiriko biata kodihe na adiayo, si nawira wa kpotokoyo aima hi be ngbarago. Si nawira wa rago aima ngbatiko ti gi kere regbo re tipa ka bi agu aboro ko anaakpinyemu yó i nasusungu pati ko. I dunduko ngba bayo angba. Nirengo, ko aima tumba fugoko kuari tipa ka tambua Mbori rogo kparakpee wa ka gako aborokporo rengbe ka gia gupai ko aapehe wenengai.

Noa angia boro idapase. Gako Mbori nga Yekova abandako na gako aborokporo mbiko gako idapase. (AEbere 11:7) Ya mo i ambupa gayo idapase fuo tona mai ka na? Kuba gure, si aida i du na idapase tipa gu kere aregbo naadu kindi kumbatayo. Kina gu bangisapai re rengbe yó ka gumba areme tipa rani rogo gi kere regbo re. Sidu, ani bingo gupai rengbe ani ka wirikaha ti gu idapase nangia ga Noa.

‘MAI ANA TIPA URU 40 NA YURU 40’

Gi mai re ‘ana tipa uru 40 na yuru 40.’ (Bambata Pai 7:4, 11, 12) Ime ki tona kaa hi, ahi kindi. Wa si ahi, Noa aima ino gupai nga gako Mbori nga Yekova nabanda ruru aboro na kini fu mbusa fu gbegberẽyo.

Gu Ime Akangbii re anyasi riipa gu samungu nakuru dagba amaraika. Mbiko gbarasa Satana riyo yo, dungu amaraika ahe “gu rago i aringbisi he fu yo” ngbangbaturũ yo tipa ka ye ka kodaba na adee na ki batika agude i ayamba yó nga Diangbadiangba Aboro. (Yuda 6; Bambata Pai 6:4) Nirengo, Satana aima du na ngbarago ka bi gi samungu re si nimangi mbiko si agberesi gu ga Yekova kusikusiahe nga aboro.

Ono tie, wa ime akangbii atona ka hi, si asa agi asamungu re i mbu gu kpoto nangia ga aboro ka ga kurogo ngbii atoro. Na gene beyo berewe ka dia gu kpoto nga ga aboro kutiyo te. Ime akangbii agbarasi awiriyo gbiati adiayo kodihe na gu gbegberẽ rikaaboro naadu ti gu regbo re.

Natona ti regbo Enoka, agarã saba kama kusayo, Yekova aima fu zahe nga ko nika gbarasa gbegberẽ aboro kusayo. (Bambata Pai 5:24; Yuda 14, 15) Fuo gupai re, aboro aagberã kina kumbatayo, kini gbarasi kpotosende na kini mangi zuũ. Ime Akangbii aima gbarasa yó. Ya mo rago angba ti Noa na gako aborokporo tipa kpio agi aboro re?

Oó! Zavura gayo Mbori, rago aangbanga tiko te. (Yezekere 33:11) Yekova aima manga ome tipa ka batasa dungu aboro. Ko afu sunge fu Enoka nga ko zayo, kina gu bangisapai re ko apehe fu Noa. Si adi Noa gbiati gako aborokporo na dungu agarã tipa i mangisunge gi kurungba re, na aboro dunduko naabiyo abi na ni. Kurigure, Yekova arugu Noa nga ko ngia “batungusi rurupai.” (2 Petero 2:5) Noa aza aboro tipa gu gbarasahe naaye sayo kumbatayo kina wai Enoka amangihe. Gayo karagapai angia gine? Yesu naadu ngbangbaturũ yo kini bi agi apai re, ko atingidi aboro kusa na pa gu rago nangia ga Noa ki ya: “Ka i aina nga ha ya daho ngirimo akangbi aye ni ki nirogo yo dunduko kusayo.”​—Matayo 24:39.

Oni berẽnga kina wai Noa adu na gako aborokporo vuru gu tonatona aˈuru naadu 40 fuo kiiso Yekova ngbadimo kurungba. Wa gi mai re aana na aˈuru dunduko, si nawira wa i dunduko naadu na sunge beyo tipa kaa mangaha ka ngerafuo tiyo, kpuyo, gbiati ngerafuo anyaa. Sidu, fuo hi ime ni bakerehe gbe, kurungba atumba tihe kuari ki tona ndu rii ime. Ime atumba gi kurungba re yee kuari daho si agizo ni “si ki du ni tumbatumba ha ku ari auru kpotosende.” (Bambata Pai 7:17) Nairiwo wai gipai re ayugu gu bakere ome du Yekova na ni nga gu Mbori Duna Tanduapai Dũ!

Noa atambua Mbori tipa wai ko abandako na gako aborokporo, na tipa wai a ko amangisunge na gako inopai ka sayo i tungusipai ka za agu aboro naakpi be ime akangbii. I aarengbanga ka bi mosoro gu sunge i aamangaha ti gu regbo re te. Boro ho naida ka degatuni fuyo te. Oni bingoho tigaoni nga, si nawira wa awirinako, adawiriko, na awiriyo adu kina ti ni mbata fu Ime Akangbii; ono wa si avura duwo, boro ho dagbayo na degetuni fuko te. (Bambata Pai 5:30) Wa agi aboro muambe re asungu kurungba yo rogo wene ba, i adu na ngbarago ka berãkurii gu regbo i adihe kuti za aboro tipa wa ka i gbia momu tipa ka bata.

Natona ti rago Noa kada ku areme, Yekova aˈarianga sinoko te. (Maraki 3:6) Yesu aya, gaani uru wakina gu nangia ga “rago Noa.” (Matayo 24:37) Ono gaani regbo kia ti gako, mbiko i nika gbarasa gi zegino re barambeda. Areme ga Mbori aboro natungusa gu pangbanga nga ga zahe fu agu aboro dunduko nadegatuyo fuyo. Ya mo mo adegaturo sa gi pangbanga re? Kangia mo ima dia gu pangbanga nga ga bata kugume, ya mo mo atungusaha fu kura aboro? Noa na gako aborokporo nga wene kpiapai furani.

I DUNDUKO NAIMA ‘BATA’ BE IME

Wa gu bakurungba re aandu rii ime, agu aboro naadu rogoho aagia woro angua kurungba agia si ni kpuruka tihe. Ya mo Noa aabakabangiriko nga gu kurungba re nika gburuwa? Oó. Kina agu aboro du na tikö rengbe ka bakabangiriyo na ngbatungapai wagu re, ono Noa aadunga na tikö te. Ziazia Kekeapai naya: “Mbiko idapase Noa, . . . ki mbakadi kurungba.” (AEbere 11:7) Ko amoi idapase rogo gine? Yekova azungahe fu Noa nga ko nika batasa ko na agu aboro dunduko naadu na ko ti regbo Ime Akangbii. (Bambata Pai 6:18, 19) Ya mo gu Boro nakusi ngbangbaturũ, kpotosende na agu ahe dunduko du rogoho aarengbanga ka banda gu kurungba re te? Ko aima rengba ka banda ha! Noa akido kuti Yekova nga ko nika manga gupai amanga ko nakidohe tipaha. Na, nirengo, ko gbiati gako aborokporo aima ‘bata’ be ime akangbii.​—1 Petero 3:20.

Mai ambu na fuo susa aˈuru 40 na ayuru 40. Ringbisihe kuti gaani karendaria areme, gipai re amangi rogo Banduru rogo gu garã nangia 2370 mbata fu gaani regbo. Anga gere nangia yangara apai te, agi aborokporo re aabi apai kindi. Ime adi gi bakurungba re kina boro kuari yo kisusi agangara dunduko. (Bambata Pai 7:19, 20) Ani rengbe ka berã kina pa gu nyanyaki sunge Noa na awiriko aamangaha nangia Seme, Ama, na Yepete tipa kaa riga anyaa, na ka giriso rago tipa ami du wenengai. Nirengo, kina gu bangisa Mbori naya fu agi anyaa re ami rimi ku kurungba yo, kina ko nabanda ra koyo tipa gu regbo naabaha nangia ga Ime Akangbii.a

Nirengo, Noa aima bi dungu apai. Gu pangbanga du tipa agi apai re nafura tipa gu regbo mai atona ti ni na ki digi. Si nafura a tipa wai ime ahi tipa aˈuru 150. Ni yangaraha, ime atona ka uguda. Rogo gu kura uru, gu kurungba re aye ki sungu ri agu “abaagangara nga Ararata,” du rogo gu ringara nga Turkey. Gipai re nawira wa si amangi rogo Zerekpe rogo gu garã nangia 2369 mbata fu gaani regbo. Fuo arame 73 kusa, rogo Banzinga, i atona ka bi gu rii abaagangara re. Fuo adiwi biata, rogo Mbirinvuo, Noa aˈasadi ka zaka bete papara kurungba watadu rihe yo. Nirengo, rago aima ngbatiyo ka bi uru ariyo na wege rimi fuoyo. Noa atona ka asada tipa ka ino singia si rẽarẽ tipa aboro kuru ku zegi. Ko akusi zire wa naadu bakiki ku zegi. Si nawira wa gi bakiki re ani yanga ki karaga tiru ka sunge kina rii kurungba; fuani ko ki kusi mbipo u anindu kini karaga tiru kina fuo Noa daho u agbia gu ba ni ka u sungu rogoho.​—Bambata Pai 7:24–8:13.

Nirengo, gu sunge Noa anaamangaha na aˈuru dunduko aningia ngera fu gako aboro rogo toro yo. Si nawira wa agi aborokporo re anaadunguratiyo dedede tipa kpara fu Mbori, na kini fura tipa wai Mbori nabatasi yo. Noa akido kuti Yekova tipa gu nyanyaki adiaberã dunduko ko anaamangaha. Zavura ho ko abi gupai ni nga “kpotosende ugu” fuo manga ko garã sa na agu ahe ku kurungba yo, ko azakanga ngbadimo kurungba tipa ka kura na anyaa te. (Bambata Pai 8:14) Ko apidi gupai Yekova ka gumbaha fuko.

Areme, abariikporo ima rengba ka wirika gu wene kpiapai nangia ga gi ruru kumba re. Ko anaamanga apai ti genehe, ki ngia nyanyaki bamangisunge, boro zerangbaduse, na kini banda agu aboro dunduko naadu kutii beko. Wa si avura duwo, gupai nanyaki bangiriko angia manga gupai Yekova Mbori akpinyemuhe mbata fu apai dunduko. Ka ani wiriki ga Noa idapase, ani nika ye na maku fu gaani aborokporo.

“MO KURU KURUNGBA YO”

Ni yangaraha, Yekova azinahe fuko ki ya: “Mo kuru kurungba yo, oni na diaro, na awiro na dere awiro fuo ro.” Agi aborokporo re agisangba Mbori na ki kuru na anyaa dunduko vuru kurungba yo. Rogo gini gene? Rogo baguzoro yo? Oó! Gu pangbanga re naya, ahe “ngba rikaha, si ki kuru kurungba yo dunduko.” (Bambata Pai 8:15-19) Noa na gako aborokporo abi kpotosende ni gigirihe fuo kurayo kurogo wene wege rii agu abaagangara nga Ararata kaa bi agu angboongboorago du pati ni. Diangbadiangba aboro, zuũ, agu amaraika nasamungu, gbiati gbegberẽ aboro, i adunga berewe te.b Gere angia regbo fu aboro tipa i tona raka berewe ni vovoho.

Noa aima ino gupai si aaida ko mangihe. Ko atonaha na irisombori. Ko adua bamotumo na ki tumo fu Mbori na agu anyaa Mbori aabira wa ami du ni gigiri ra nga agu ra i adi ra ku kurungba yo ‘niba saba.’ (Bambata Pai 7:2; 8:20) Ya mo rago angba ti Yekova na gu irisombori re?

Ziazia Kekeapai nakaragapai na gi wene afugo re niya: “Yekova ki gi guzuguzu fuõ ho.” Gu imisiri Mbori adu na ni tipa gu zuũ aboro aamangaha rogo zegino, gu guzuguzu fuõ motumo agu aborokporo re azoho asa ngbarago ti Mbori ka bi gupai nga ruru airisiko kinaho auru kpotosende diberã tipa ka manga gupai ko akpinyemuhe. Yekova aaidanga i du ni rengberengbeyo te. Gu bangisa veresi re naya: “Ga aboro berã du kpotoyo yo, si ni gbigbita ha tona ti parangayo.” (Bambata Pai 8:21) Mo bingo wai Yekova adu na zerangbaduse fu aboro.

Mbori aima dia gu motiwa ko amoihe kurii kpotosende. Ti regbo gu samungu naadu Ati Edene yo, Mbori afu motiwa kurii kpotosende nga riahe kuru ngba kpakarapai. Ba Noa nangia Remeke ayambu rimo wiriko nga Noa, na si nawira wa rogoyo nga “Ongoda” watadu “Wasa,” na ko afura tipa pai kumbatayo nga wiriko nika ngbe fu aboro kumbatayo sa ongoda. Rago aima ngba Noa ka bi gu sangbanebi re si nidigisitihe. Na aboro atona ka sopabino na nyemuhe. Fuoho aimanga te Noa ki tona ka sopabino a!​—Bambata Pai 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

Ti kina gu bangisa regbo re, Yekova afu taata arugute fu atita Noa dunduko nga gu narengbe ka ngbe mbatayo fuyo sa unga kodihe na pa zanga imo aboro, gbiati ri kure. Mbori amangi mozunga a na aboro ki kido yó nga ko agbarasanga yó berewe na ime akangbii rogo zegino te. Tipa Yekova yuguhe nga rengo ko apehe, ko afu kpia wangu fu aboro tipa ka yugo gako taarimo. Da ku areme, agu awangu dunduko ani abira natingida rani na pa ga Yekova kidohe nga ga nyemuse.​—Bambata Pai 9:1-17.

Ka si adu nga kungbo paturẽ du gbua nangia ga Noa pangbanga, ka si aima digo ti regbo gu wangu re. Noa angia ndikidi boro, na gako raka aadunga gbua taata te. Wa duhe nga aboro anaaraka ni gbangaha ti agu aregbo naadu re, gu ruru bakumba re ahipai berewe tipa agarã wa 350, na ko aima gbia bakere mbugo rogo agu akama agarã re. Ko amangi ingapai ti gu regbo ko akpibuda, ono gu ingapai re akodihe tihe na gu kerehe wiriko nangia Kanana amangihe nga gu ingapai naye na kerepai sa gako aborokporo. Pa raka Noa ni gbangaha asako ko bi gu ingapai atita ko atona ka mangaha wa irisokpiahe na zuũ ti regbo Nimeroda. Ono wa si avura duwo, ko aima bi gu nyanyaki idapase gu wiriko nangia Seme adu na ni gbiati gako aborokporo.​—Bambata Pai 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

A wa si adu tipa Noa, si naida ani nye ni ruru rani ka ani vura ka gbiatirani na akpakarapai vurũ. Kangia kura aboro mbu ndikidi Mbori, watadu ka mbu irisoko, si naida ani du wakina Noa. Yekova nabi ngbatunga gu du ni ruruse re na nyanyakipaha. A wa Yesu Kristo agumbaha, “gu ni nikaru ki da ho ragoho ka diga ni, ni abáta abata.”​—Matayo 24:13.