Tipagine si Aida Ani Sana gu Kura Aboro ti ni Tipa Rugute?

1. Waigu rengbe ani ka manga agu adiaberã nga ga tatamana nga gu naye wene asangbanaha? (Asanza 13:10; 15:22)

ANI DUNDUKO naida ka manga agu adiaberã nga ga tatamana. Ani dunduko ni naaida ka manga agu adiaberã nga ga tatamana nga gu naye na wene asangbanaha. Fugo Mbori nape gupai furani nga tipa ka manga gipai re, ani duwa ka ani sana gu kura aboro tipa rugute.​—Oni gedi Asanza 13:10; 15:22.

2. Ginipai Yekova nakidohe ka mangaha furani?

² Nirengo, gu Boro rengbe ka fu wene arugute furani nga gu Barani nga Yekova. Sidu, si naida ani kpari fuko na ki sanako tipa tatamana. Ko nakidohe ka undo rani ni peko gupai nga: “Mi arúga ro ni maa bangire ti ro.” (Tam. 32:8) Yekova nakidohe ka fu kina boro gu rugute furani ani aidaha na ka undo rani ani mangipai kuti ni.

3. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

³ Rogo gi kekeapai re, ani nika mangasunge na Fugo Mbori tipa si undo rani ani karagapai kuti asanahe biama, nga: (1) Gini asino si aida si du tire ka mi aida ka gbia undo ti wene arugute? (2) Da rengbe ka fu wene rugute fere? (3) Waigu rengbe mi ka yugo gupai nga mi naida na rugute nirengo? (4) Tipagine si aida mi mbu sana kura aboro ti ni tipa i mangi adiaberã fere?

GINI ASINO SI AIDA MI DU NA NI?

4. Ka ani aida ka gbia undo ti wene arugute, gini sino si aida si du tirani?

⁴ Si naida ani du na umbasitise tipa ka gbia undo ti wene arugute. Si naida ani idi kuti gupai nga, ani naida aida na undo be kura aboro ka manga gu siapai du na tatamana ka si dunga ani rogo gupai naamanganga rani mbata ya. Berewe a, si naida ani ini gupai nga ani ainongo apai dunduko te. Ka ani adu nga na umbasitise ya, Yekova adu nga na rengba ka undo rani te. Ni sangbana gupai re, ai gu rugute ani nikaa gbiaha ho ani ageda Fugo Mbori ni ima rengba kaa susa rirani yo kina wai ime ni naafu rii mbia zanga si rimi ti ni. (Mika 6:8; 1 Pet. 5:5) Ono ka ani du na umbasitise, ani nika du regerege ka degaturani kuti gu rugute naye rogo Fugo Mbori yo na ki mangipai kuti ni.

5. Gini apai Bakindo Davide amangihe nga gu naima rengba ka sa ko ko du na rukö?

⁵ Ani bingo gupai rengbe ani ka wirikaha ti gu kpiapai nangia ga Bakindo Davide. Wa vura duhe nga ko aima manga dungu weneapai, ko aadanga ni irarukö te. Dungu agarã kusayo mbata fu ko da ni bakindo, aboro aima inoho nga ko angia bawene bata manzigo. Zavura i asanako ko ndu ka ta manzigo fu bakindo. (1 Sam. 16:18, 19) Yekova asia Davide ni bakindo na ki fu ziazia toro fuko, nga gu nasa ko ko du na bakere ome. (1 Sam. 16:11-13) Aboro atambua ko tipa wa ko aimi avurayo, wa gu ngburunga Fereseto nangia Goriata. (1 Sam. 17:37, 50; 18:7) Ka si adu nga Davide angia boro rukö, ka ko aima berã gupai nga ko aidanga na rugute be kura boro te mbiko agi apai dunduko ko amangihe re. Ono Davide adu na umbasitise.

6. Waigu ani aino gupai nga Davide adia arugute adia kugume? (Oni bi gu sura a duti kpotoho.)

⁶ Tifuo Davide da ni bakindo, ko asia abakureako nga agu yo narengbe ka fu arugute fuko. (1 Peka 27:32-34) Gipai re airiwongo tirani te bambiko Davide aima digo ni degetuko kuti wene arugute. Ko aadianga arugute sa kina ngba akumba te, ono ko aima diaha a be gu dee nangia Abigaira. Ri adi gu boro rukö nangia Nabara nga guko naafunga tambuahe ya, na nga guko nairisanga aboro ya. Davide amangipai ni umbasitise kuti gari wene rugute, na ni sangbanaha, ko ane manga kere ingahe.​—1 Sam. 25:2, 3, 21-25, 32-34.

7. Gini apai rengbe ani ka wirikaha ti ga Davide kpiapai? (Batungusipai 4:13) (Oni bi asura a.)

⁷ Ani ima rengba ka wirika kura apai be Davide. Ni kpiapai, ani ima rengba ka ino manga kurapai wenengai watadu ani ima rengba kadu na pagbia berani kurii kura aboro. Ka si vura duwo, si aidanga ani berẽ gupai nga ani ima ino apai dunduko na ani aidanga na rugute be kura aboro ya te. Na wakina Davide, si naida ani du na nyemu ka degeturani kuti wene arugute ka si vura du nga kina da nafuhe vurũ. (Oni gedi Batungusipai 4:13.) Ka ani mangihe wo, si nawiraha wa ani nika ne manga gu kere aingahe rengbe ka ye na akpakarapai kuti rani na kuti kura aboro.

DA RENGBE KA FU WENE ARUGUTE FERE?

8. Tipagine Yonatana arẽ ka fu rugute ti ni fu Davide?

⁸ Ani bingo kurapai sa rengbe ani ka wirikaha ti ga Davide kpiapai. Ko adegetuko kuti gu wene arugute ko agbiaha be agu aboro nadu na wene pagume dagbayo na Yekova gbiati nga aguyo narugutiyo na pa gu kpakarapai ko aagbia tiko na ni. Ni kpiapai, ho ko aaida ka ino ni singia Bakindo Saura na nyemu ka manga zereda na ko, ko adegetuko kuti gu rugute Yonatana nangia wiri Saura afuhe. Tipagine Yonatana arengbe ka fu wene rugute ti ni fuko? Bambiko gupai nga Yonatana aima du na wene pagume dagba ko na Yekova na ko aima ino Saura wenengai. (1 Sam. 20:9-13) Ginipai rengbe gipai re ka yugoho furani?

9. Da si aida ani sana ni ho ani aida na rugute ni? Oni sakingo rogoyo. (Asanza 13:20)

⁹ Ho ani aida na rugute ni, si naida ani sana gu boro du na wene pagume dagba ni na Yekova na nga gu ni niima inopai a tipa gupai re.a (Oni gedi Asanza 13:20.) Ni kpiapai, ani yanga paranga wirina ni kumba naida ka gbia wene badiarogatise. Da rengbe ka fu wene rugute fuko? Ka ko sana gu boro ata manganga rogatise ya, ko ima rengba ka gbia wene rugute beni ka si du nga gu boro re nika fu gu rugute re fuko rogo Baibiri yo. Ono si nawiraha nga gu wirina re ima rengba ka gbia wene arugute ka ko sana gu rogotise nga guni iniko wenengai na niima digo ni irisi Yekova kina sa na gani badiarogatise tipa gbanga regbo. I ima rengba ka pe pa wai fuko rengbe ko ka mangapai kuti agu arugute du rogo Baibiri yo na gupai i nawirikihe rogo gayo rogatise yo.

10. Ginipai ani nika sakapai tipaha awere?

¹⁰ Ani ima sakapai tipa agu asino ue si aida ani du na ni na tipa da rengbe ka fu wene arugute furani. Awere, ani bingo ndu gupai si aida ani du ti ni na nyemu ka gia rugute watadu kadu na nyemu ka mangapai kuti kura berãpai kia na singia, si naida ani sana kura aboro i mangi adiaberã furani.

WAIGU RENGBE MI KA YUGOHO NGA MI NAIDA NZUNZU NA RUGUTE?

11-12. (a) Ginipai rengbe ani ka mangaha ti kura aregbo? (b) Ginipai Bakindo Rabama amangihe ho si aaida ko mangi nyanyakipa diaberã ni?

¹¹ Ti kura aregbo, boro ima rengba ka sana kura aboro tipa rugute. Ono ka si dunga ni ima manga diaberã tipa gupai ni nika mangaha, gure nga ni naida gbua ka ino singia aboro idi kuti gu gani diaberã re. Kangia wo du duhe, gure nga ni aidanga nzunzu na rugute te. Si naida ni wirikipai ti gupai namangi Bakindo Rabama.

¹² Rabama ada ni bakindo aYisaraere tifuo bako kpi nangia Soromo. Ho Rabama ada ni ni bakindo, aboro adu na badungu wene ahe beyo, ono i aabihe nga Soromo asayo i mangisunge ni bakerehe. Aboro aye fuo Rabama na ki sanako tipa ko akpurasi gayo sunge. Rabama asanayo i fu regbo fuko ko berẽ tipa gu diaberã ko nika mangaha. Ko atonaha ngba wene gene ni sanako gu gbinza akumba naaundo Soromo. (1 Aba. 12:2-7) Ono tie, ko aima ká gu rugute gi gbinza akumba re afuhe fuko. Tipagine ko arengbe ka manga gupai re ti ni? Isoke, si ima rengba kadu nga ko aima diaberã tipa gupai ko aaida ka mangaha, na ko aaberãha nga agu agbinza akumba re nika ida aida kutini. Sidu, ho ko asana paranga abakureako ni tipa rugute na i ki idi kuti gupai ko adiberã tipaha, rago aima ngba tiko na gupai gu paranga abakureako re agumbaha fuko. (1 Aba. 12:8-14) Rabama agumba kina boro gupai fu aboro gu paranga abakureako re apehe. Ni sangbanaha, dungu aboro nasamungu na ki sia kura bakindo. Natona ti gu regbo re, Rabama atona ka gbiatiko na akpakarapai ti mburu kuraha.​—1 Aba. 12:16-19.

13. Waigu rengbe ani ka ino singia ani naida nzunzu na arugute be kura aboro?

¹³ Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti ga Rabama kpiapai? Si aidanga ani sana kura aboro tipa rugute ho ani niima manga gaani diaberã ni te. Si naida ani du na nyemu ka degaturani kuti gayo rugute. Sidu, ani ima rengba ka sana tirani nga, Ya mo mi naasanahe tipa rugute ono ka mi amanganga pai kuti ni ya ka si du nga si nga gupai mi naida ka giaha te? Ani bingo kpiapai.

14. Ho ani agbia rugute ni, ginipai si aida ani tingidihe? Oni funga kpiapai. (Oni bi sura a.)

¹⁴ Oni berẽnga gupai nga boro fu gu sunge i atumo boro na bakere marã tipaha fu wirina. Mbata fu ko idipaha, ko sana bakumba tipa undo. Gu wirina re kini pe gupai nga gu sunge re nika ida ko guari pati gako aborokporo tipa gbanga regbo. Gu bakumba re kini tingidi gu wirina re na pa gu bangua rengo nga ga Baibiri nga gu naya gako tindiro du nga ka ngerafuo gako aborokporo rogo toro yo. (Ef. 6:4; 1 Tim. 5:8) Gu wirina re ká gupai gu bakumba re napehe na ko kini nye kindi kaa sana kura aboro rogo dungurati daho ko nika gbia gu boro ni rogo dungurati nga guni nika pe gupai fuko nga ko ima rengba ka idapa gu sunge re. Ya mo gu wirina re naida na rugute nzunzu, watadu ko ima diaberã tipa gupai ko nika mangaha na ko nangera gbua tipa gu boro ka idi kuti gu gako diaberã re? Si naida ani tingidi gupai nga kpotorani yo nangihe kisusi. (Yere. 17:9) Ani ima rengba ka gbia gu rugute ani aidanga ha ya, ono ti kura aregbo, si rengbe kadu nga gure du nzunzu nga gu rugute ani aida na ni.

YA MO SI NAIDA MI SANA KURA ABORO I MANGI ADIABERÃ FERE?

15. Ginipai si aida ani du na rubangirise ka zanga mangaha, na tipagine?

¹⁵ Yekova naida ani naamanga gaani adiaberã ni tirani. (Gara. 6:4, 5) Ani ima wirika gupai nga mbata fu ani mangi diaberã, si ni nyanyakipa pai ani di rugute rogo Fugo Mbori yo na be agu aboro niima du ni ruruyo fu Yekova tipa gbanga regbo. Ono tie, si naida ani du na rubangirise ka zanga sana kura aboro i mangi adiaberã furani. Kura aboro ima rengba ka manga gupai re ni sanayo gu boro i airisa ni airisa nga, “Ginipai ka mo nimangihe ka si nidu nga mo du du rogo gupai re wa mi?” Agu akurayo ima rengba ka manga kina gu bangisa diaberã nga gu kura boro kia amangihe zanga i berẽ aberã tipa gupai re ni tiyo.

16. Gini diaberã si aaida agu aKristano nadu rogo gu dungurati nadu Korinda yo mangihe nibipa gu pasio i aatumo na ni fu akpiahe? (1 AKorindo 8:7; 10:25, 26)

¹⁶ Oni berẽnga kurii gu diaberã si aaida agu aKristano nadu rogo gu dungurati nadu Korinda yo mangihe tipa ri gu pasio i aima rengba ka tumo na ni fu akpiahe. Pauro akepai fu agu aKristano re nga: ‘Ani ini ya anga kpiahe zegino nga he te, ani ki ini ya a nga Mbori ho fuo gu ko du sa te.’ (1 Kor. 8:4) Mbiko gupai Pauro agumbaha re, kura aboro rogo dungurati adiberã nga i ima rengba ka ri gu pasio i aangbehe babaga apasio yo bangbeahe yo ka si vura du vurũ nga i ima rengba ka tumo na ni fu akpiahe. Akurayo adiberã nga i aarengbanga ka ri gu pasio re te bambiko si aima rengba ka mbusa sangbakpotoyo yo. (Oni gedi 1 AKorindo 8:7; 10:25, 26.) Gipai re angia ga boro diaberã ni tini. Pauro aaruganga nga agu awirina na du Korinda yo re tipa i mangi adiaberã fu akurayo watadu i mangi gu bangisa diaberã akurayo amangihe te. I dunduko ni basasa si aaida i ‘ríngbisi pa tiyo aringbisa fu Mbori.’​—Rom. 14:10-12.

17. Ginipai rengbe ka manga ka si du nga ani namanga kina gupai gbua kura aboro amangaha? Oni funga kpiapai (Oni bi asura a.)

¹⁷ Waigu ngbatunga pai wa gure narengbe ka manga areme? Oni berẽnga kurii gupai du tipa apapara kure. Si naida ai Kristano ni tini diberã singia ni nika ida na gi papara kure re watadu ka ká ha.b Si ima rengba ka kpakara furani ka rugatirani na gipai re, ono si naida ani mangi gaani diaberã nitirani nibi gipai re. (Rom. 14:4) Ka si du nga ani nika manga kina gupai kura boro adiberã ka mangaha, ani ima rengba ka rungburasi sangbakpoto rani yo. Ka si du nga ani nikaa mangapai gbua kina kuti agu adiaberã nga ga kura aboro, ani adunga na tatamana te. Ani rengbe kadu na tatamana sa ka si du nga ani nikaa manga gaani adiaberã nitirani ringbisihe kuti Baibiri. (Eb. 5:14) Sidu, gini regbo rengbe ani ka sana gu wirina niima nyaka rogo toro yo tipa rugute? Ti gu regbo ani niima manga wetekapai nitirani ono ani kini idi kindi na undo ka rugatirani na wai gu bangua arengo nga ga Baibiri abipa gupai du ani rogoho re.

ONI NAAGBATA RUGUTE KINDI

18. Ginipai Yekova namangihe furani?

¹⁸ Yekova ima yugo gupai nga ko na bakere kido kuti rani ni mbu ko rani ani naamanga gaani adiaberã nitirani. Ko ima fu Fugoko furani nga Baibiri. Na ko ima fu agu abakure furani nga aguyo rengbe ka undo rani ani rugutirani na wai ka mangapai kuti gu bangua arengo nga ga Baibiri. Ngba gi gene re, Yekova nangerafuo rani wa gu Bagude nakpinyemu awirini akpi. (Snz. 3:21-23) Ginipai rengbe ani ka mangaha tipa ka yugo gaani tambuahe fuko?

19. Waigu rengbe ani kaa ndu kumbatayo kindi kaa sa ngbarago ti Yekova?

¹⁹ Oni makianga pa gipai re: Avunguagude na bakere ngbarago ka bi awiriyo i ni sono na kini da ni gu ga Yekova amoyambu du na tatamana nga aguyo naundo kura aboro. Wakina gure a, Yekova na ngbarago ho ko abi rani ni ani nindu kindi kumbatayo kaa nyaka rogo toroyo, kaa gbata arugute, na kaa manga agu adiaberã nafu irisa fuko.