Ya Mo Oni Na Gu Bipai Nga Ga Yekova Tipa Ziazia Ahe?
“Oni ningére wenengaĩ . . . boro ka du ni irabari, watadu ni irabasapai [“irabasa ziaziapai,” NW].”—AEBERE 12:15, 16.
1. Gini sino du awere rogo zegino adunga ti ga Yekova amoyambu ya?
ZEGINO naabaha aberãnga pa ziazia apai wagu tooni te. Gu bawisigipai tipa raka niboro Faranza du rimoko nga Edgar Morin ayaa: “Agu apai dunduko mburu ruru mangaapai anidumbata riihe ka kango adunga tipaha ya, nga Mbori, ga boro ringara, kuru apangbangaa, na ruru gene berãpai, si naadunga berewe ti ni te. . . . Aboro nasia gayo apai ngbariyo.” Gipai re nayugokpia ‘gu toro nga ga zegino,’ watadu “gu toro namanga pai awere rogo agu awiri yo nakeretu.” (1 AKorindo 2:12; AEfeso 2:2) Agu aboro naima kparatiyo fu Yekova na ki ima futiyo ka songoda gako ruru pagbia, i na ngbatunga gu toro re tiyó te. (ARomo 12:1, 2) Kuba gure, ga Mbori amoyambu ima rugatiyo naapa wai nyakipa du aboro ziazia rogo gayo irisombori yo. Gini ahe si aida si du niziaziaha rogo gaani raka yo? Gi papara kekeapai re nika yugopa ahe bisue nga gu du niziaziaha bangiri ga Mbori amoyambu dunduko. Gu papara kekeapai naye fuo gere nika fura tipa padu gaani adunguratise nga ga aKristano niziaziaha. Ono gine nzunzu nga rogo gu fugoyo nga “ziazia”?
2, 3. (a) Wai Ziazia Kekeapai afura tipa wai du Yekova niziazia ko? (b) Wai ani abi rimo Yekova niguhe du niziaziaha?
2 Rogo gu pa-Ebere i ake Ziazia Kekeapai rogoho, gu fugo nga “ziazia,” si naye na gu berã nga padu he nikparakparaha. Rogo irisombori yo, gu fugo nga “ziazia,” si nayugopa guhe du nikparakparaha ti gu kungbo ahe aboro amangasunge nani. Yekova niziazia ko rogo apai dunduko. I nayamba ko nga “gu ko du ni Ziazia Ko.” (Asanza 9:10; 30:3) Rogo gu ringara aYisaraere nadumbata, gbiamotumo anaavo kpaano rogo dahabu kurii gu gako roko ko anaakanya riko nani nadu na kekeapai ti ni nga “kparakpara he ziazia fu Yekova.” (Gate 28:36, 37) Rogo Ziazia Kekeapai, i nafura tipa agu akeruba na aserafa du ngbangbaturũ yo ya i natakapande pa Yekova kini yaa: “Ziazia, ziazia, ziazia nga Yekova.” (Yesaya 6:2, 3; Yugoti 4:6-8) Gi dogoda fugo re nanyakasapa gupai nga Yekova niziazia ko, kidu gigirii, na kidu giangiri susi ahe dũ. Nirengo, ko nga Baenge agu ahe dunduko du niziaziaha.
3 Rimo Yekova niziaziaha. Bake apapara atambuahe apoi kuari ki yaa: “I nitámbua wowo rimoro du na kiki! kparakpara ziazia ko nga ko!” (Atambuahe 99:3) Yesu aya furani ani naakpara kini yaa: “Barani du ngbangbaturũ yo, Ani írisi rimoro airisa [watadu “ani sa rimoro si du niziaziaha,” NW].” (Matayo 6:9) Navungu Yesu, nangia Maria, ri ayaa: “Mbisimore nataasa rimo Gbia, bambiko gu ko du na tandu apai mangi bakere pai fere ziazia he nga rimoko.” (Ruka 1:46, 49) Nidu ani niga Yekova amoyambu, ani nasa rimoko si du niziaziaha na kini ne manga agu apai dunduko rengbe ka gbarasa rimoko. Kurigure, ani nabi apai wa gu Yekova abihe. Agu ahe ko abihe niziaziaha, ani nabihe a niziaziaha.—Amosa 5:14, 15.
Gupai Du Ani ti ni na Bakere Irisa Koyo Du Yesu Ni
4. Tipagine Ziazia Kekeapai afura ti ni tipa Yesu ki ya ko nga “gu Ziazia Ko”?
4 Nidu Yesu nigu “bangisa vungu” nga ga ziazia Mbori, sidu ko amangi ko niziazia boro. (Yoane 1:14; AKorosaio 1:15; AEbere 1:1-3) Sidu, i nayamba ko nga “Ziazia Ko nga ga Mbori ko.” (Yoane 6:69) Yesu adu kindi niziazia ko ho Mbori aʹaria ungako ni ku rukumbu Maria yo, wa duhe nga ri aduna mobara ko mbiko gu ome nga ga ziazia toro. Maraika aya fu Maria wee: “Ziazia Toro nikaye sa ro, . . . si du i ka ya ti ni ti gu gude mo ka vunga ko, Ziazia ko, nga Wiri Mbori.” (Ruka 1:35) Rogo gu kpee agu aKristano nadu Yerusarema yo aafuhe fu Mbori, i afura bara ue tipa Wiri Mbori ki ya ko nga ‘ziazia vurumbori.’—Amokedi 4:27, 30.
5. Gini ziazia sunge Yesu amangihe ki nyasihe auru kpotosende, na tipagine du kureko ti ni na kikiipaha?
5 Yesu aduna ziazia sunge beko ka mangaha na ki nyasihe ho ko aduni auru kpotosende. Ho i abapatizi Yesu ni rogo gu garã nangia 29 F.B.K., i ambedi ko nigbiamotumo tipa ko naamangasunge rogo gu ga Yekova bakere yekaru nga ga toro. (Ruka 3:21, 22; AEbere 7:26; 8:1, 2) Kurigure, si aidi ko kpi nimotumo. Gu kureko nauka nafu motumo tumorii tipa aboro ingapai rengbe ka gbia bata. (Matayo 20:28; AEbere 9:14) Sidu tie, ani nabi kure Yesu niguhe du niziaziaha, kidu na ‘kikiipaha.’—1 Petero 1:19.
6. Gini bipai du ani nani koyo du Kristo Yesu ni, na tipagine?
6 Tipa ka yugo nani nga ani nabi gaani Bakindo na nga gaani gbiamotumo nga Kristo Yesu na bakere irisa, gu mokedi nangia Pauro akepai ki yaa: “Mbori akiisi [pa wiriko] . . . a gbe, ki fu gu rimo fu ko zogo arimo dũ; ya arukusue ninugadi ni rimo Yesu dunduko, agu ahe du ngbangbaturũ yo, agu ahe du auru kpotosende na agu ahe du tii kpotosende yo, ya miraahe ka kusa ha dunduko ya Yesu Kristo nga Gbia, sa ga Mbori taarimo nga Ba.” (AFiripoio 2:9-11) Ani nayugoho nga ani na gu bipai nga ga Yekova tipa ziazia ahe nifu ani tirani kutiibe gaani Bangbembatayo na gaani Bakindo, nga Yesu Kristo, nga Barii gu dungurati nga ga aKristano.—Matayo 23:10; AKorosaio 1:18.
7. Wai ani ayugo gaani ranigose kutiibe Kristo?
7 Pa ra ani nigorani fu Kristo nakoda gupai a nga ani fu irisa fu agu akumba ko amangasunge naayó tipa i naangbembatayo rogo gu sunge ko anungusaha. Si naida ani naabi gu sunge niziaziaha mbedimbedi aKristano amangaha na agu asunge agu ababiapai amangaha nga aguyo i asiayo i naamangasunge rogo abe-basunge, na ga aguyo du rogo rimbasa adungurati, rogo badona adungurati, na rogo adungurati. Sidu, si naida ani naabi gi mbakadapai re na bakere irisa na kini ndu kuti ni.—AEbere 13:7, 17.
Ziazia Aboro
8, 9. (a) Ngba gini gene aYisaraere adu niziazia aboro? (b) Wai Yekova anyakasi padu ahe niziaziaha fu awiri Yisaraere?
8 Yekova amangi mokido na aYisaraere. Gi pagume re nasa gi vovo rikaaboro re i du nikparakpara yó. I adu ziazia, watadu nikparakpara yó. Kina boro Yekova nitiko naya fuyó wee: “Oni adú ni kparakpara roni ziazia fere; bambiko mi nga Yekova du ni kparakpara re ziazia, nakpara roni ti aboro, oni dú ni gimi aboro.”—Pa Amotumo 19:2; 20:26.
9 Ti kina gu regbo aYisaraere ada nikparakpara rikaaboro, Yekova anyakasipa du ziazia fuyó. Si adu nga ka i zadi kina kandara zada gu bagangara Mbori ake agu aRugute Nadu Bawe re riihe yo, i kpiakpi. Sidu, Bagangara Sinai adu ti gu regbo re niziazia hee. (Gate 19:12, 23) Agu asunge nangia ga boromotumo, banye, na agu ahe nadu rogoho dunduko, si aidi i naabihe niziaziaha. (Gate 30:26-30) Na ginipai tigaha du rogo gu dungurati nga ga aKristano?
10, 11. Tipagine rengbe ani ti ni ka yawee gu riigbu nga ga mbedimbedi aKristano, si niziaziaha, na ginipai duhe nani kurii “kura akandoro”?
10 Gu riigbu nga ga mbedimbedi aKristano niguhe du niziaziaha bangiri Yekova. (1 AKorindo 1:2) Nirengo, i naringbisapa gu riigbu nga ga mbedimbedi aKristano dunduko kuti ziazia yekaru, wa vura duhe nga i nga papara gu bakere yekaru nga ga toro nga ga Yekova te vurũ. Yekova nahiiso gu yekaru re rogo gu gene nga ga gako ziazia toro. Gu mokedi nangia Pauro akepai ki yaa: “Duadua ha dunduko si kpamia tihe nzunzu kina rogo [Kristo Yesu] yo, ki nisono sa ziazia yekaru rogo Gbia yo. I dua roni wa sa rogo ko yo a ni banye fu Mbori rogo Toro yo.”—AEfeso 2:21, 22; 1 Petero 2:5, 9.
11 Pauro akepai berewe fu mbedimbedi aKristano ki yaa: “Oni aina nga ya ga Mbori yekaru nga oni, ga Mbori Toro ki ima rogo roni yo, te? . . . Ga Mbori yekaru du ziazia, gu yekaru nga oni re.” (1 AKorindo 3:16, 17) Yekova ‘nanye’ dagba mbedimbedi aKristano na ‘kini ta dagbayo yo’ vurube gako ziazia toro. (2 AKorindo 6:16) Ko nayugo gene fu gako ruru kangara “moyambu” kindi. (Matayo 24:45-47) Gu “kura akandoro” nabi gayo mamu na kikiipaha nga ga kodayo tiyó na gu riko nga ga “yekaru” nga mbedimbedi aKristano.—Yoane 10:16; Matayo 25:37-40.
Agu Ahe Du Niziaziaha Rogo Gaani Raka Nga ga AKristano
12. Gini ahe du niziaziaha rogo gaani raka yo, na tipagine?
12 Si airiwongo tie te nga, badungu agu ahe duna ngbanyaa dagbaha na gu raka nga ga mbedimbedi aKristano na abadiangbayo, si niziaziaha. Gaani pagume na Yekova niguhe du niziaziaha. (1 Pekapai 28:9; Atambuahe 36:7) Gaani pagume dagbarani na gaani Mbori ninyanyakipa pai bangirani gbe, ki da ti gupai nga ani ambunga kurapai watadu kura boro ní gbarasipaha te. (2 Pekapai 15:2; Yakoba 4:7, 8) Kparakpee namanga bakerepai rogo pa nye ani na ngbanyaa dagbarani na Yekova. Kparakpee adu niziaziaha bangiri Daniere, si du ko aakpara ti ni kindi fu Yekova zavura ho pa manga ko ho wo amoi ko ni ngba pai vurũ. (Daniere 6:7-11) I naringbisapa “agu akpe nga ga ga Mbori aboro,” watadu mbedimbedi aKristano, kuti gu wene fuõngua i anaazoho yekaru yo. (Yugoti 5:8; 8:3, 4; Pa Amotumo 16:12, 13) Gipai naarukuba kurapai re aayugo padu kparakpee niziazia he. Nairiwo gu mamu ngaha ka fura na gu Bakere Bakindo nga ga haurago ko! Si airiwonga tie te nga, ani nabi kparakpee niziazia he rogo gaani raka yo!
13. Gini ome du niziaziaha, na wai rengbe ani ka mbuhe si naamangasunge rogo gaani raka yo?
13 Ome kinaho mbedimbedi aKristano gbiati abadiangbayo abihe rogo gayo raka yo niziazia he. Gu ome re nga ziazia toro. Gu toro re nga ga Yekova zaaza ome mangaapai. Wadu he nga si namangasunge dedede na ngbanyaa dagbaha na gupai ziazia Mbori akpinyemuhe, ruhe aru i yambuhe nga “ziazia toro.” (Yoane 14:26; ARomo 1:4) Yekova nafu ome fu gako amoyambu vurube ziazia toro tipa i rengbe ka tungusa wene pangbangaa. (Amokedi 1:8; 4:31) Yekova nafu gako toro “fu agu yo nagia sangbako,” fu agu aboro ‘napeka toro,’ angianga kuti gu nyemuahe nga ga borose ya. (Amokedi 5:32; AGaratio 5:16, 25; ARomo 8:5-8) Gi bakere ome re naundo aKristano i duna “zuzu Toro,” nga wene asino, na i kini mangi “ziazia apai na sinombori.” (AGaratio 5:22, 23; 2 Petero 3:11) Ka ziazia toro du niziazia he bangirani, ani mbu agu apai ambu dunduko rengbe ka rúngosi gu toro re, watadu agu apai rengbe ka kiso genehe berani rogo gaani raka yo.—AEfeso 4:30.
14. Gini mamu mbedimbedi aKristano abihe niziaziaha, na wai du kura akandoro a na gi mamu re beyo?
14 Gu mamu du berani nga ga du na rimo ziazia Mbori rirani, nga Yekova, na kidu nigako aDezire, si a niziaziaha. (Yesaya 43:10-12, 15) Yekova aima yugopai fu mbedimbedi aKristano tipa i rẽ ‘ni amangipa vovo mokido.’ (2 AKorindo 3:5, 6) Niduyó wo, Yesu afu gu sunge fuyó nga ga tungusa “gi wene pangbanga nga ga ngbi re” na ka “sa arikaaboro dunduko ni abawiriki.” (Matayo 24:14; 28:19, 20) I namanga gi sunge re wenengai, na badungu agu aboro duwa avusende nagiaha kungba yó, kini gumba gupai rogo toroyo nga: “Ani [nika]ndú na mo, bambiko ani gi he ya Mbori du na mo.” (Zekaraya 8:23) Agi aboro re namangasunge rogo toroyo na ngbarago ni “abasopobino” na ni “ababanda bakakue” nga ga mbedimbedi aKristano nga “abamangi pa gaani Mbori.” Rogo gi gene re, gu kura akandoro naundo mbedimbedi aKristano bakere gbe rogo tungusa wene pangbangaa rogo zegino dunduko.—Yesaya 61:5, 6.
15. Gini sunge gu mokedi nangia Pauro anaabihe niziaziaha, na tipagine du ani ti ni na kina gu bipai re?
15 Nikpiapai, Pauro anaabi gu sunge tungusapai gbaiga ko anaamangaha niziaziaha. Ko afura tipa tiko ki yawee ko angia “ga Kristo Yesu moyambu fu aGendiria nimangi ga Mbori Wene Pangbanga.” (ARomo 15:16) Ho Pauro ake waraga ni fu agu aKristano nadu Korinda yo, ko afura tipa sunge tungusapai ki yawee si nga “kumuko.” (2 AKorindo 4:1, 7) Ani nayugo “sangba Mbori” fu aboro ho ani atungusapai ni. (1 Petero 4:11) Sidu tie, singia ani nga mbedimbedi Kristano watadu kura kandoro, ani dunduko nabi sunge manga dezirepai nigu ziazia sunge du berani.
‘Mbakada Ziaziapai Nzunzu Rogo Gunde ti Mbori’
16. Gine nika undo rani ani zanga duni ‘aira basa ziaziapai’?
16 Gu mokedi nangia Pauro aza akurako aKristano ti du ni ‘aira basa ziaziapai.’ Ono ko aruguyo i ‘pekefuo ziaziapai,’ ki “ningére wenengaĩ . . . tarã nirãnirã pai ka kura ki fudi [yó], si ki gbarasi dungu aboro.” (AEbere 12:14-16) Gu fugo nga “tarã nirãnirã pai,” si nayugopa gu bete aboro du rogo gu dungurati nga ga aKristano nga aguyo rengbe ka bisirapa gu gene apai andu ngbaha. Nikpiapai, i rengbe ka ká agu abipai nga ga Yekova tipa padu rogatise niziazia he, watadu padu boro gigiri rogo mangaapai yo. (1 ATesaroniko 4:3-7; AEbere 13:4) Watadu i rengbe ka rimiso tiyó kurogo agu afugo nga ga abasamungu kuti ndikidi pambori, nga gu ‘kungba fura bau nagbarasa guhe du niziaziaha,’ agu aboro agumbaha naima ‘inga ti rengo.’—2 Timoteo 2:16-18; oni regesinga ha na NW.
17. Tipagine si aida mbedimbedi aKristano naamanga asadatise ti ni kindi tipa kadu na gu bipai nga ga Yekova tipa agu ahe du niziaziaha?
17 Pauro akepai fu akurako mbedimbedi aKristano ki yaa: “Amangure, ani gírisi tirani be gu meteka dunduko nga ga borose na [ga] toro, nimbakadi ziaziapai nzunzu rogo gunde ti Mbori.” (2 AKorindo 7:1) Agi afugo re nayugo gupai nga mbedimbedi aKristano, nga “adi gu yambahe nga ga ngbangbaturũ,” i duwa ka i aamanga asadatise kindi tipa ka yugoho nga i nayugokpia ga Yekova bipai tipa ziazia ahe rogo gayo raka yo naabaha. (AEbere 3:1) Teketeke a, gu mokedi nangia Petero angarasi agu awirinako i avunguyo be toro ki yaa: “Oni dú wa agude giasangba, ka oni mbákadi nga tironi sa gu kuru nyemuahe nadu ti roni mbata ya, ho oni aruga nga tironi ni na pai ya. Ono wa du gu ko nayambu roni du ni ziazia ko oni dú a wo ni ziazia roni rogo gaoni apai dũ.”—1 Petero 1:14, 15.
18, 19. (a) Wai agu aboro du dagba “bakere rimbasa aboro” ayugoho nga i na ga Yekova bipai tipa ziazia ahe? (b) Gini kura mangaapai berewe du niziaziaha rogo gu raka nga ga aKristano ani ka wisigoho rogo gu papara kekeapai naye fuo gere?
18 Na ginipai tigaha si aida agu aboro du dagba “bakere rimbasa aboro” mangihe, nga aguyó nika bata ti regbo “bakere gberãngbi”? Si naida i yugu gupai a nga i na gu bipai nga ga Yekova tipa ziazia ahe. Rogo gu buku nga Yugoti, i naringbisa payó ya i “namanga pa” Yekova rogo gu vurukporo nga ga gu yekaru nga ga toro du auru kpotosende. I na idapase kuti ga Kristo motumo tumorii. Ka pepai nimasaku, i ‘nazunda gayo aremu ki vurusihe nikure Wiri Kandoro.’ (Yugoti 7:9, 14, 15) Gipai re nasa yó i du gigirii bangiri Yekova na si kidu fuyó nidingisoro ka ‘giriso tiyó be gu meteka dunduko nga ga borose na ga toro, nimbakadi ziaziapai nzunzu rogo gunde ti Mbori.’
19 Gu mangaapai nyakipaha gbe rogo gu raka nga ga mbedimbedi aKristano na ga abadiangbayo, si nga, kaa dunguratiyo dedede tipa ka iriso Yekova na tipa ka wisigo Fugoko. Yekova nabi gu dunguratise nga ga gako aboro niguhe du niziaziaha. Rogo gu papara kekeapai naye fuo gere, ani nika wisigo wai rengbe ani kadu na ga Yekova bipai tipa ziazia ahe rogo gi bangiriba nga ga dunguratise tipa irisombori re.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
Rogo gu ringara aYisaraere nadumbata, gu sunge nangia ga boromotumo, banye, na agu ahe nadu rogoho, si aidi i naabihe niziaziaha
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]
Mbedimbedi aKristano nga ziazia yekaru auru kpotosende
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]
Kparakpee na sunge tungusapai nga gu gaani ahe du niziaziaha
Fugöpai
• Gini bipai nga ga zegino adunga ga Yekova amoyambu nani ya?
• Tipagine du Yekova ti ni ni Baenge agu ahe dunduko du niziaziaha?
• Wai ani ayugoho nga ani nairisa padu Yesu niziazia ko?
• Gini ahe si aida ani naabihe niziaziaha rogo gaani raka yo?