Umculo Wesimanje—Ukugwema Izingibe

ABANYE baveza izinzuzo nezingozi zokugxeka umculo we-rock. Abanye baphikisana ngemiphumela yawo eyingozi ngendlela engabonakali entsheni. Kodwa uma uwumKristu, lezici azibalulekile kunempikiswano eyinhloko: Umculo ungabuthinta kanjani ubuhlobo bakho noNkulunkulu?

Isiqondiso somKristu ekuphileni iZwi likaNkulunkulu, iBhayibheli. Linezimiso eziphathelene nazo zonke izici zokuphila, kuhlanganise nokuzijabulisa. Labo abalalela iziqondiso zeBhayibheli ziyabavikela kulokho okungakhi nokuyingozi. Ngaphezu kwalokho, ukuvunyelwa uNkulunkulu kuxhomeke ekulaleleni iZwi lakhe. Khona-ke, izimiso eziseZwini likaNkulunkulu ziqondisa ukukhetha komKristu umculo. (IHubo 43:3; 119:105; 2 Thimothewu 3:16, 17) Ngakho-ke, ziyini iziqondiso ezingokomBhalo ezisisizayo ekukhetheni kwethu umculo?

Isidingo Sokulinganisela

UmShumayeli 7:16 uyaxwayisa: “Ungabi-ngolungileyo ngokudluleleyo, ungazenzi ohlakaniphileyo kakhulu; uzichithelani na?” Ngaphambi kokuba ulahle uhlobo oluthile lomculo njengomubi, zibuze ukuthi kungenzeka yini ukuthi umane nje uwuhlobo ongaluthandi. Khumbula, ungase ungawuthandi umculo othile, kodwa lokho akuwenzi ngempela ube mubi.

Olunye uhlangothi kulendaba yokulinganisela luvezwe kumShumayeli 7:17, 18: “Ungabi-mubi ngokudluleleyo, ungabi-yisiwula; uyakufelani kungakabi yisikhathi na? Kuhle ukuba ubambelele kulokhu, yebo, ungabuyisi isandla sakho nakulokho, ngokuba owesaba uNkulunkulu uyakuphumelela kukho konke.”

Khona-ke, kuthiwani uma umKristu elalela umculo okhuthaza ubudlova, ukucwasana kwezinhlanga, ukuziphatha okubi, ukukhulekela uDeveli, kanye nokuzibulala? Eyabase-Efesu 5:3, 4 isho ngokuqondile: “Kepha ubufebe, nakho konke ukungcola, noma isangabe, makungaphathwa nangegama phakathi kwenu, njengokuba kufanele abangcwele, nehlazo, nokubheda, nokulawula, okuyizinto ezingafanele, kepha kunalokho makube-ngukubonga.” Yebo, labo abafuna ubungane noJehova abanakwenza izinto ezingakhi zibe izinto abazijabulisa ngazo. Abanakucabanga ukuthi uma nje bengazenzi lezinto ezimbi, kulungile ukujatshuliswa yizo.

Akusiwo amazwi aqukethwe iculo kuphela alenza libe elilungile noma elingalungile ngokombono wemiBhalo. Imuphi umoya eliwukhuthazayo? Siza ufunde eyabaseGalathiya 5:19 kuya ku-23 eBhayibhelini lakho. Yiluphi uhlu oluwuchaza kahle umoya womculo owulalelayo? Uma umculo ufana ‘nemisebenzi yenyama,’ khona-ke umbono kaJehova ngawo usobala ngokwanele.

Uma umKristu ezama ukuhlanganisa ukuphila kwakhe kwenkonzo engcwele kuNkulunkulu kanye nokuzijabulisa ngomculo owonakalisayo, uyofunda ukuthi akuhambelani neze. Kufana nokuphuza ingxube yesiphuzo esenziwe ngezithelo kanye noshevu. Isiphuzo esenziwe ngezithelo ngeke siwuvimbele ushevu ukuba ungakubulali. Amazwi akweyesi-2 Korinte 6:14-17 akwenza kucace: “Maningaboshelwa ejokeni linye nabangakholwayo, ngokuba kunakuhlanganyela kuni ukulunga nokungalungi na? Kunabudlelwane buni ukukhanya nobumnyama na? Unakuzwana kuni uKristu noBeliyali na? unasabelo sini okholwayo nongakholwayo na? . . . Ngakho-ke phumani phakathi kwabo, nahlukane nabo, isho iNkosi; ningathinti okungcolileyo.”

Khona-ke, lezi izimpikiswano ezingokomBhalo ezibhekene nalabo abafisa ukuba nobuhlobo obuseduze noNkulunkulu. Uma uzazisa izimiso zeBhayibheli, ake ubhekisise, uhlolisise umculo owulalelayo. Hlaziya wonke amarekhodi nama-video onawo. Lahla lawo eqa izimiso zeBhayibheli. Uma ungabaza, nakhona walahle. Kungokufanayo nangamakhonsathi enziwa bukhoma kanye nezincwadi ezifundwayo—lahla noma yini engenabo ubudlelwano obufanele nokulunga.

Ukuthambekela Kokubeka Izaba

Uma ukhangwa umculo ongaphandle kweziqondiso ezingokomBhalo, kungase kube nzima ngawe ukubhekana nalenkinga ngokungabuswa imizwelo. Abanye babeka izaba ngomzamo wokuvikela nokuvuna isimo sabo sokuyekelela. Uma uthola ukuthi kunjalo ngawe, yima ucabange. Ingabe ukucabanga kwakho kunengqondo, noma ingabe kumane nje kubonisa ukuthanda kwakho umculo okungokomzwelo? Cabangela lezimpikiswano ezilandelayo ezinikezwa abanye futhi uphawule ukuthi, uma zihlaziywa, lezozimpikiswano zimane zibe izaba nje.

Ingabe akunangozi uma ngilalele leliqembu ngoba amalungu alo amelene nokusetshenziswa kabi kwezidakamizwa. Kodwa ingabe leloqembu lithatha ukuma okuqine ngendlela efanayo ngokumelene nezinye izenzo zobubi, njengobufebe, ubudlova, kanye nokungahloniphi igunya? “Imvubelo eyingcosana ibilisa inhlama yonke,” kusho eyabaseGalathiya 5:9.—Qhathanisa noJakobe 2:10.

Ukuphila kulomhlaba akunabo ubulungisa. Ingabe ngempela singawasola lamaqembu ngokuzwakalisa intukuthelo yawo ngezimo zomhlaba? IBhayibheli liyayikhuthaza inzondo yokulunga ngokumelene nobubi balesimiso kodwa likhomba eMbusweni wobuMesiya njengokuyikhambi.—Daniyeli 2:44; Mathewu 6:9, 10.

Ithemba eliqhakazile lamaKristu lihlukile ekungabini nathemba okufiphele kwabaculi abaningi abakhuthaza ukungakholelwa ezimisweni zokuziphatha njengokuyikhambi lezinkinga zesintu. Ngempela, intukuthelo yezwe iyabhubhisa futhi ingeyobulwane, ibonisa ukuhlakanipha kwalesimiso sezinto.—Roma 12:9; Jakobe 3:15-18.

Abaculi banekhono, baze ngisho baqeqeshwe ngokwezinga eliphezulu. Kodwa ikhono umculi acula ngalo alibalulekile kunalokho umculo okuqukethe okumelene nezimiso zeBhayibheli, akunjalo? INkosi uSolomoni yayinekhono emikhakheni eminingi, kuhlanganise nomkhakha womculo. Kodwa lapho ehlubuka ekukhulekeleni kweqiniso, iBhayibheli liyabika, “UJehova wamthukuthelela uSolomoni, ngokuba inhliziyo yakhe yayiphambukile kuJehova.” Ngokufanayo, uNimrode wayewumakhi owuchwepheshe futhi eyiphisi, kodwa yena nabangane bakhe abazange bakuthole ukuvunyelwa uNkulunkulu. Ngani? Ngoba uNimrode “wayeyiphisi elinamandla eliphikisana noJehova.”—1 AmaKhosi 11:9; Genesise 10:8, 9, qhathanisa ne-NW.

Izingoma ezimbalwa zaleliqembu azinabubi, kuhlanganise nezinye izingoma ezingenaso isigqi esivusa amadlingozi. Ingozi lapha iwukuthi ingoma engeyimbi ingakuholela ekubeni uthenge futhi ulalele yonke i-albhamu, ingxenye yayo eningi engaba izingoma ezingakhi neze. Njengoba nje inkomishi yamanzi ingeke iyisuse inqwaba yodaka, ingoma engeyimbi eshaywa ngasikhathi ayiwushintshi wonke umoya owonakalisayo we-albhamu noma weqembu.

Lezihlabani azimkhulekeli ngempela uSathane noma ziphile ukuphila kokuziphatha okubi. Zimane nje zenza ngoba zisesiteji. Iphuzu liwukuthi umculo eziwusebenzisela ukujabulisa izilaleli zazo unongwe, uma kungekhona ukuthi ugcwele ukonakala. EyabaseKolose 3:8 iqondisa amaKristu, ukuba angazijabulisi ngezinto ezinjengolaka kanye nenhlamba, kodwa ukuba ‘akulahle konke lokho.’ UPawulu watshela abase-Efesu ukuba ‘bangahlanganyeli [nabantwana bokungalaleli] imisebenzi yobumnyama engenazithelo, kepha kunalokho bayidalule.’ Ingabe umuntu ojatshuliswa imisebenzi yobumnyama usesimweni sokusola labo abayenzayo?—Efesu 5:6, 11.

Angizilaleli izosha. Ngilalela umculo wezinsimbi kuphela. Kodwa izosha zingakhumbuleka engqondweni futhi kamuva zidale izinkinga. Nakuba sicabanga ukuthi ukwaziswa akusekho ezingqondweni zethu, kungase kungakhohlakali ngokuphelele. Khona-ke, yeka ukuthi kuyingozi kanjani ukuzibeka engozini ngamabomu ezigijimini eziphikisana ngokuqondile neseluleko esikweyabaseFilipi 4:8, sokuba sigxilise izingqondo zethu kokuhlanzekile, okuthandekayo, nokutusekayo.

Khumbula futhi ukuthi noma ubani “othanda ukuba-ngumhlobo wezwe, umi eyisitha sikaNkulunkulu.” Lokhu kungenxa yokuthi izwe lesintu elahlukanisiwe noNkulunkulu kanye nomoya walelizwe kuwumkhiqizo weSitha esikhulu sikaJehova, uSathane uDeveli. Manje ake ucabange ngakho. Ingabe indoda ibingakujabulela uma umkayo ubebukisa ngesithombe sesithandwa sakhe sangaphambili ngisho nakuba ethi akanayo imizwa ekhethekile ngaye kodwa athi isithombe simane nje siyahlobisa? Cha, ibingafuna ukuba singabibikho endlini nasengqondweni yakhe. Kuthiwani-ke uma siletha emakhaya ethu nasezinhliziyweni umculo ofeza injongo yeSitha sikaJehova? Ingabe ngempela kuyawenza umehluko kuJehova uma sithi, “Ngimane nje ngithanda umculo wezinsimbi; angizinaki izosha”?—Jakobe 4:4; 1 Korinte 10:21, 22.

Thatha Isinyathelo Esiwujuqu

Uma ubulokhu ulalela umculo oqokomisa ububi, siyini ngempela isizathu sakho? Ungase ungavumelani nemiqondo emibi, kodwa umculo ngokwawo ungase ukukhange kakhulu—isigqi sibe mnandi kakhulu, sihehe ngempela—kangangokuba ukuthole kunzima ukumelana nawo futhi ungafuni ukuwuyeka.

Kodwa ukwenza into elungile akulula ngazo zonke izikhathi. Sivivinywa ngokukhethekile lapho izindinganiso zikaNkulunkulu zisiqondisa ukuba siyeke okuthile esigxile kukho ngokomzwelo. Ingabe siyocabanga ukuthi isimo sethu sihlukile futhi siqhubeke ‘simanqikanqika phakathi kwezinhlangothi ezimbili,’ noma ingabe siyothatha isinyathelo esiwujuqu ngokumelene nalokho uJehova akuzondayo?—1 AmaKhosi 18:21.

Kungakhathaliseki ukuthi ikuphi ukuzidela komuntu siqu okuhilelekile, siyojabula kakhulu uma lokho esikukhethayo kujabulisa uJehova. Lokhu kusho ukuthi kufanele singakuthinti okungcolileyo. Uma senza kanjalo, khona-ke uJehova uthembisa ukuthi uyosamukela. Yebo, siyoba phakathi kwabantu abathola umusa wakhe.—2 Korinte 6:17.

UJehova ufuna sithole okungcono kakhulu. Wakha imithetho yakhe ukuze sithuthukise izinga lokuphila kwethu. Sabela ekunxuseni kwakhe okuqotho njengoba kutholakala ku-Isaya 48:17, 18. “NginguJehova uNkulunkulu wakho okufundisile okukusizayo, okuholile ngendlela omelwe ukuhamba ngayo. Sengathi nga ulalele imiyalo yami! Khona ukuthula kwakho kwakuyakuba-njengomfula, nokulunga kwakho njengamaza olwandle.”

[bhokisi/Isithombe ekhasini 10]

Umthwalo Wemfanelo Wabazali

Uma ungumzali, unomthwalo wemfanelo ongokomBhalo wokufundisa izingane zakho ukuba zikwazi ukuhlukanisa phakathi komculo olungile nomubi. Lokhu kusho ukuthi kufanele ukwazi lokho ezikulalelayo. Kusho ukuthi kufanele uqine endabeni yokuthi imuphi umculo ozowuvumela ekhaya nongeke uwuvumele.

Bonisana nezingane zakho. Gwema izimpikiswano ezilulaza ukukholeka kwalokho okushoyo. Izinkulumo ezinjengokuthi, “Angizwisisi ukuthi kungani ulalela lodoti,” ngokunokwenzeka ziyokwenza intsha inamathele ngisho nakakhulu kulokho ezikhethela khona. Ukukhuluma ngokuphila okonakele komculi nakho kungase kungagculisi, ikakhulukazi uma kungabonakali emculweni. Enye insizwa yababaza: “Ukuba umuntu athi wonke umculo we-rap mubi, ngicabanga ukuthi kuwukungabi nalwazi ngempela!”

Ngakho zenze ube nolwazi. Funda ukuthi uyini umbono kaNkulunkulu ngalezizinto. OFakazi BakaJehova bayokujabulela ukukusiza ngokukunikeza izincwadi ezisekelwe eBhayibhelini ezinikeza imininingwane eyengeziwe kulokhu. Yazi amaqiniso. Kwenze kucace ukuthi impikiswano iyizindinganiso zeBhayibheli futhi ayikhona ukuphoqelela izingane zakho ukuba zithande lokho okuthandayo.—Efesu 6:4.

[Isithombe ekhasini 9]

Uma umKristu elalela umculo owonakalisayo, ingabe ngobuqotho angabeluleka abanye ukuba bangawulaleli?

[Isithombe ekhasini 11]

Uyojabula kakhulu uma ulahla lokho uJehova akwenyanyayo