Intsha Iyabuza

Ngingakhuluma Kanjani Nabazali Bami?

“Ngazama kanzima ngempela ukutshela abazali bami indlela engangizizwa ngayo, kodwa angiphumelelanga—bavele banganginaka. Kwakunzima kabi ukuqunga isibindi ukuze ngiveze indlela engizizwa ngayo, kodwa kwavele kwaba yize!”—URosa.a

LAPHO usemncane, cishe abazali bakho babengabantu bokuqala oya kubo ukuze uthole iseluleko. Wawubatshela zonke izinto, ezinkulu nezincane. Wawuyiveza ngokukhululekile imicabango nemizwa yakho, futhi wawusethemba iseluleko sabo.

Kodwa manje, ungase ube nomuzwa wokuthi abazali bakho abasakuqondi neze. Intombazane okuthiwa u-Edie ithi: “Ngelinye ilanga lapho sidla ukudla kwakusihlwa ngaqala ukukhala futhi ngabathululela yonke imizwa yami. Abazali bami balalela, kodwa babonakala bengaqondi neze.” Waba yini umphumela? “Ngavele ngaya ekamelweni lami ngaphinde ngakhala!”

Ngakolunye uhlangothi, kungenzeka ngezinye izikhathi ukhetha ukungabatsheli lutho abazali bakho. Umfana okuthiwa uChristopher uthi: “Ziningi izinto engikhuluma ngazo nabazali bami. Kodwa kuyangijabulisa ukuthi ngezinye izikhathi abakwazi konke engikucabangayo.”

Ingabe akulungile ukungayivezi yonke imicabango yakho? Akunjalo ngempela—uma nje kungekhona ukuthi uyabakhohlisa. (IzAga 3:32) Noma kunjalo, kungakhathaliseki ukuthi abazali bakho babonakala bengakuqondi noma wena umanqikanqika, kuneqiniso elilodwa nje: Uyakudinga ukukhuluma nabazali bakho—futhi kuyadingeka bezwe uhlangothi lwakho.

Qhubeka Ukhuluma!

Ngezindlela ezithile, ukukhuluma nabazali bakho kufana nokushayela imoto. Uma uthola umgwaqo uvaliwe, awuluyeki uhambo; uvele uthathe enye indlela. Cabanga ngalezi zibonelo.

Isithiyo #1: Ufuna ukukhuluma, kodwa kubonakala sengathi abazali bakho abakulalele. Intombazane okuthiwa uLeah ithi: “Ngikuthola kunzima ukukhuluma nobaba. Ngezinye izikhathi ngiyakhuluma naye isikhashana ngemva kwalokho abese ethi, ‘Ngiyaxolisa, ingabe ubukhuluma nami?’”

UMBUZO: Kuthiwani uma kuwukuthi uLeah ufuna ngempela ukukhuluma ngenkinga ethile? Angakhetha phakathi kwezindlela ezintathu.

Iyiphi indlela ocabanga ukuthi uLeah kufanele ayikhethe? ․․․․․

Ake sihlole indlela ngayinye ukuze sibone ukuthi ibingase iholele kuphi. Ubaba kaLeah umatasa ngokuthile—ngakho akaboni ukuthi indodakazi yakhe ikhathazekile. Ngakho-ke, uma uLeah ekhetha Indlela Yokuqala, angamemeza kodwa uyise angaqondi ukuthi kungani. Cishe le ndlela ngeke yenze ukuba ubaba kaLeah akulalele lokho akushoyo, futhi ngeke ibonise inhlonipho nodumo ngabazali bakhe. (Efesu 6:2) Ngakho-ke, le ndlela ngeke iphumelele.

Nakuba Indlela Yesibili ingase ibe lula kakhulu, ayikhona ukuhlakanipha. Ngani? Ngenxa yokuthi “amacebo ayashafa lapho kungekho khona inkulumo eyisifuba, kodwa ngobuningi babeluleki kuba khona okufezwayo.” (IzAga 15:22) Ukuze abhekane nezinkinga zakhe ngokuphumelelayo, uLeah kufanele akhulume nabazali bakhe—futhi ukuze bamsize, kufanele bazi ukuthi kwenzekani ekuphileni kwakhe. Ukungakhulumi ngeke kufeze lutho.

Nokho Indlela Yesithathu, uLeah akavumeli ukuba iziphazamiso zimvimbe. Kunalokho, uzama ukukhuluma ngale ndaba ngesinye isikhathi. Uma ekhetha ukubhalela uyise incwadi, angase azizwe engcono ngokushesha ngemva kwalokho. Ukubhala incwadi kungase kumsize nokuba akuhlele kahle lokho afuna ukukusho lapho uyise esemlalele. Lapho efunda incwadi, ubaba kaLeah uyokwazi ukuthola ukuthi uzama ukuthini, okungamsiza ukuba ayiqonde kangcono inkinga yendodakazi yakhe. Ngakho-ke indlela yesithathu ibazuzisa bobabili uLeah noyise.

Iyiphi enye indlela uLeah angayikhetha? Zama ukubona ukuthi ikhona yini oyicabangayo, bese uyibhala ngezansi. Yibe usubhala ukuthi leyo ndlela ingase iholelephi.

․․․․․

Isithiyo #2: Abazali bakho bafuna ukukhuluma nawe kodwa wena awuthandi. “Ayikho into ebuhlungu njengokuphonswa imibuzo ngemva kosuku olunzima esikoleni,” kusho intombazane okuthiwa uSara. “Ngisuke ngifuna ukukhohlwa yizinto zasesikoleni, kodwa zisuka nje, abazali bavele bangibuze: ‘Luhambe kanjani usuku? Ingabe zikhona izinkinga obhekane nazo?’” Akungabazeki ukuthi abazali bakaSara babuza le mibuzo ngezisusa ezinhle. Noma kunjalo, uyakhalaza, “Kunzima ukukhuluma ngesikole uma ngikhathele futhi ngicindezelekile.”

UMBUZO: Yini uSara angayenza kulesi simo? Njengasesibonelweni esidlule, kunezindlela ezintathu angakhetha ukuzenza.

Iyiphi indlela wena ocabanga ukuthi uSara kufanele ayikhethe?

Ake siphinde sibheke indlela yokuqala ukuze sibone ukuthi ingase iholelephi.

Ngaphambi kokukhetha Indlela Yokuqala uSarah uzizwa ecindezelekile futhi akathandi nokukhuluma. Ngemva kokukhetha le ndlela, uzoqhubeka ecindezelekile, kodwa futhi uzoba nomuzwa wecala ngokukhuluma nabazali bakhe ngokhahlo.—IzAga 29:11.

Ngaphezu kwalokho, abazali bakaSarah bebengeke bakuthande lokho—noma ukuphukula okulandela ngemva kwalokho. Bangase basole ukuthi uSarah ubafihlela okuthile. Bangase bazame nakanzima ukumumba, okuyinto engase imcindezele nakakhulu. Ekugcineni, le ndlela ayiphumelelisi muntu.

Indlela Yesibili ingcono kakhulu Kunendlela Yokuqala. Phela, uSarah nabazali bakhe bazobe bekhuluma. Kodwa ngenxa yokuthi ingxoxo yabo izobe ingasuki enhliziyweni, uSarah nabazali bakhe ngeke bakuthole abakufunayo—okuyingxoxo ekhululekile.

Kodwa Ngendlela Yesithathu, uSarah uzozizwa engcono ngoba ukukhuluma ngezinto “zasesikoleni” kusathe gozololo okwamanje. Abazali bakhe bazowazisa umzamo wakhe wokuxoxa nabo, ngakho nabo bazojabula. Cishe le ndlela inamathuba amakhulu okuphumelela ngoba zombili izinhlangothi zisebenzisa izimiso ezitholakala kweyabaseFilipi 2:4, ethi: “Khathalelani abanye, hhayi nje nina siqu kuphela.”—Today’s English Version.

Izihloko ezengeziwe zochungechunge oluthi “Intsha Iyabuza” zingatholakala engosini ye-Internet ethi www.watchtower.org/ype

[Umbhalo waphansi]

OKUDINGA UKUCATSHANGELWA

◼ Ukukhuluma ngesikhathi esifanele ngezinto kudlala indima engakanani ekukhulumisaneni okuhle?—IzAga 25:11.

◼ Kungani umzamo wokukhuluma nabazali bakho ufanelekile?—Jobe 12:12.

[Ibhokisi/Isithombe ekhasini 18]

INGABE ANITHOLANI KAHLE?

Ingabe ukuthola kunzima ukukhuluma nabazali bakho? Mhlawumbe lokho okushoyo bakuzwa ngenye indlela.

Uma uthi . . . 

“Angifuni ukukhuluma ngakho.”

Abazali bakho bezwa sengathi uthi . . . 

“Lokho engikucabangayo nendlela engizizwa ngayo, ngizoxoxa ngakho ngokukhululekile nabangane bami, hhayi nani ngoba anibalulekile kangako ekuphileni kwami.”

Uma uthi . . . 

“Ngeke niqonde.”

Abazali bakho bezwa sengathi uthi . . . 

“Senigugile futhi nisadla ngoludala. Ningazami nokuzama ukwazi ngokuphila kwami.”

[Ibhokisi/Izithombe ekhasini 21]

OKUSHIWO ONTANGA YAKHO

“Ngatshela abazali bami ngenkinga enganginayo esikoleni futhi yangimangaza indlela ababekulungele ngayo ukungilalela. Ngosizo lwabo inkinga yaxazululeka kalula!”—UNatalie.

“Ukukhuluma nabazali bakho akulula ngaso sonke isikhathi, kodwa uma ukwenza, uzizwa sengathi kwethulwa umthwalo omkhulu engqondweni yakho.”—UDevenye.

[Ibhokisi ekhasini 21]

OKUFANELE KUPHAWULWE ABAZALI

Njengomzali okhathalelayo, mhlawumbe uyazibuza ukuthi izingane zakho zikuthola kunzima yini ukukhuluma nawe. Cabangela lokho enye intsha ekutshele i-Phaphama! ngokuthi kungani ingakhulumi nabazali bayo. Yibe usuzibuza imibuzo elandelayo, bese ubheka imiBhalo ekhonjiwe.

“Ngikuthola kunzima ukuya kubaba ngoba uhlale ematasa, emsebenzini nasebandleni. Akwenzeki ngempela kube nesikhathi esikahle sokuxoxa naye.”—U-Andrew.

‘Ingabe nginganakile nginika izingane zami ezisakhula isithombe sokuthi ngimatasa kakhulu ukuthi ngingakhuluma nazo? Uma kunjalo, yini engingayenza ukuze ngingeneke kalula? Yisiphi isikhathi engingasibekela eceleni njalo ukuze ngikhulume nezingane zami?’ —Duteronomi 6:7.

“Ngaya kumama ngikhala ngenxa yengxabano eyayibe khona esikoleni. Ngangifuna angiduduze, kodwa wavele wangithethisa. Kusukela ngaleso sikhathi, angiphindanga ngakhuluma naye nganoma yini ebalulekile.”—UKenji.

‘Ngisabela kanjani uma izingane zami zingibikela inkinga? Ngisho noma kudingeka iseluleko, ngingafunda yini ukuma kancane, ngilalele ngozwela ngaphambi kokukhipha iseluleko?’—Jakobe 1:19.

“Kubonakala sengathi njalo nje lapho abazali bethi asixoxe ngeke bathukuthele, bagcina sebecasukile. Ngakho intsha izizwa ikhohlisiwe.”—URachel.

‘Uma ingane yami ingitshela into engicasulayo, ngingayilawula kanjani indlela engisabela ngayo?’—IzAga 10:19.

“Ezikhathini eziningi lapho ngithululela umama isifuba sami, ngokushesha nje uvele atshele abangane bakhe. Kade ngalahlekelwa ukumethemba.”—UChantelle.

‘Ingabe ngibonisa ukuyicabangela imizwa yengane yami ngokungakhulumi nabanye ngezindaba eziyisifuba engitshela zona?’—IzAga 25:9.

“Ziningi izinto engifuna ukuzikhuluma nabazali bami. Ngidinga usizo lwabo ukuze ngiqale ingxoxo.”—UCourtney.

‘Ingabe ngingasithatha isinyathelo sokukhuluma nengane yami? Yiziphi izikhathi ezifanele zokuxoxa?’—UmShumayeli 3:7.

[Isithombe ekhasini 19]

Isithiyo sokukhulumisana akufanele sibe umgoqo ohlala njalo—ungayithola indlela yokukhuluma nabazali bakho!