Indlela Engayeka Ngayo Ukuphila Ngobudlova
Njengoba ilandiswa nguJose Antonio Nebrera
YINI eyenza umuntu abe nobudlova? Ngafunda okuningi ngobudlova ngokububona ngisemncane. Ubaba wayeyilungu lonogada bomphakathi waseSpain, elalinesandla esiqinile. Umkhulu wayevame ukumshaya njalo, futhi naye wenza kanjalo kimi. Ubaba wayengibhaxabula njalo ngebhande eliwugqinsi. Ngaphezu kwalokho, wayehlale engibiza ngesiphukuphuku, kuyilapho ayemtotosa udadewethu omncane. Umama, owayelusaba ulaka lukababa, akenzanga lutho ukuze adambise ukukhathazeka kwami ngokuphathwa ngale ndlela, ngisho nje nokunginika uthando engangiludinga.
Lapho ngisesikoleni nezinye izingane, ngangizakhela isithombe engqondweni sezwe elithile engiphila kulo ngenjabulo enkulu. Kubantu ababukele, ngangibonakala ngiyingane ejabule futhi enethemba lokuhle. Kodwa konke lokho kwakuyinkohliso. Ngangifihla imizwa yami yentukuthelo nokwesaba. Kwakuphela konke lokho uma sengihamba kancane ngibuyela ekhaya, ngicabanga ukuthi ngizofike ngithukwe noma ngishaywe.
Lapho sengineminyaka engu-13, ngayishiya le ndawo engenaluthando ngayofunda esikoleni samaJesuit. Ngake ngaba nesifiso sokuba umfundisi. Kodwa impilo yasesikoleni yangenza ngangaba nasizathu sokuphila. Sasivuka ekuseni ngehora lesihlanu sigeze ngamanzi abandayo. Sasibe sesichitha usuku lonke sifunda, sithandaza, sisezinkonzweni zesonto, sisincane kakhulu isikhathi sokuphumula.
Nakuba thina njengabafundi kwakudingeka sifunde izindaba “zosanta,” iBhayibheli lalingeyona ingxenye yakho konke esasikufunda. IBhayibheli elalikhona lalihlala ebhokisini lengilazi, futhi kwakufanele sithole imvume ukuze silifunde.
Phakathi nonyaka wami wesithathu ngikulesi sikole, izikhathi zokuzijezisa—“ukuzivivinya ngokomoya”—zaba yingxenye yezinto ezenziwa nsuku zonke. Ngazama ukudla kakhulu ukuze ngigule ngingakwenzi konke lokhu. Kodwa lokhu akuphumelelanga. Cishe ngemva kweminyaka emithathu, ngahluleka ukubekezela. Ngeqa esikoleni ngabuyela ekhaya. Ngangineminyaka engu-16 ubudala.
Ukufuna Injabulo
Ekhaya, ngaqala ukushaya isibhakela ngadlala nomdlalo wokuzwana amandla (wrestling). Ukuphumelela kule midlalo yobudlova kwakungenza ngizizwe ngingumuntu, kodwa ikhono lami kwezokulwa langikhuthaza ukuba ngisebenzise impi ukuze ngithole engikufunayo, njengoba nje nababa ayenza.
Kodwa, lapho sengineminyaka engu-19 kunokuthile okwangenza ngathi ukuthamba ekuphileni kwami. Ngahlangana no-Encarnita, owaba umkami ngemva kwezinyanga ezingu-9. Wayebona uhlangothi lwami olucabangelayo, olunomusa nenjabulo kuphela. Wayengayazi nhlobo intukuthelo engangiyifukamele ngaphakathi. Ngokushesha le ntukuthelo yaqala ukubonakala lapho ngibuthelwa empini sisanda kuthola umntwana wokuqala.
Ukuze ngigweme ukugunda izinwele njengamasosha futhi ngithole nokuphila okuzongijabulisa, ngavele ngacela ukuba yilungu leButho Langaphandle LaseSpain. Ngangicabanga ukuthi ngizozizwa ngikhululekile uma sengisogwadule lwaseMorocco futhi sengenza nemisebenzi eyingozi. Ngaphandle kwalokho, lokhu kwakubonakala kungethula umthwalo wokunakekela umkhaya wami. Kodwa empeleni kwaveza ubuntu bami obubi.
Ngokushesha ngaxabana nosayitsheni oyisidlakela futhi ononya owayethanda ukuphatha kabi amasosha asemasha. Ngangikuzonda ukungabi nabulungisa, futhi ngangingakwenqeni ukulwela lokho engicabanga ukuthi kuyinto elungile. Phakathi nokubizwa kwamagama ethu ekuseni, ngasho ihlaya usayitsheni angaliqondanga kahle. Lapho ethi uyangishaya, ngambamba isandla ngasisonta ngamcindezela phansi. Ngasicindezela phansi isandla sakhe ngoba ngesaba ukuthi uma ngike ngasidedela uzovele angidubule.
Lokho kwabangela ukuba ngifakwe eqenjini lamasosha ajeziswayo izinyanga ezintathu. Ngazithola sengihlala egumbini elincane elingenalutho namadoda angu-30. Phakathi naso sonke leso sikhathi, ngangingakwazi ngisho nokushintsha engangikugqokile. Leli qembu lethu laliphethwe usayitsheni owayejatshuliswa ukubhaxabula amasosha. Kodwa ngesinye isikhathi ngathembisa ukumbulala uma nje eke wangithinta, esikhundleni sokungishaya imivimbo engu-30 kwaba imivimbo emithathu kuphela. Ngase ngifundile ukumelana nabangishushisayo.
Imikhankaso Ewumshoshaphansi
Phakathi nenkathi yokuqeqeshwa ebuthweni langaphandle, ngokuphamazela ngavolontiyela ukwenza imisebenzi “eyingozi.” Nalokhu futhi ngangingazi ukuthi kuzongiholelaphi. Ngathola ukuqeqeshwa okukhethekile, okwakuhlanganisa ukusebenzisa zonke izinhlobo zezikhali neziqhumane. Ukuze ngiphothule ukuqeqeshwa, ngathunyelwa eLangley, eVirgina, e-United States, lapho ngafika ngaqeqeshwa khona namalungu e-CIA asechwepheshile.
Kungakabiphi, ngaba yilungu leqembu lamabutho achwepheshile. Phakathi nawo-1960, ngaba nengxenye emikhankasweni yomshoshaphansi eminingi. EMelika Ephakathi neseNingizimu, ngasiza emikhankasweni yokulwa nabashushumbisi bezidakamizwa nabezikhali. Sasinikwe umyalo wokuba “sizisuse” lezi zigilamkhuba uma sizithola. Ngiyadabuka ukusho ukuthi ngaba nengxenye emikhankasweni enjalo. Sasibabulala bonke, ngaphandle kwalabo esasibashushisa ukuze sithole ukwaziswa okwengeziwe.
Ngabuye ngajutshwa ukuba ngiyoba inhloli phakathi kwezikhulu zempi zaseSpain ukuze ngithole lezo ezazingabusekeli ubushiqela bukaJenene uFranco. Sasibuye sibheke nalabo ababehlala eFrance ababemelene nokubusa kukaFranco. Injongo yayiwukuthumba abaholi babo sibayise eSpain, ngenjongo yokubabulala.
Umkhankaso wokugcina engathunyelwa kuwo, kwakuwukuba ngihlanganise iqembu lamasosha ukuze sigumbuqele izwe elithile elincane lase-Afrika. Sayalwa ukuba sihlasele izikhungo zamasosha enhloko-dolobha bese sithatha isigodlo sikamongameli. Njengoba kwase kuhleliwe, sangena kuleli zwe phakathi nobusuku futhi umsebenzi wethu sawuqeda ngamahora amane nje kuphela. Kwafa ozakwethu abathathu ngesikhathi kuliwa, kuhlanganise “nezitha” eziningi ezingamasosha. Nami ngaba nengxenye kulokhu kubulala.
Lesi senzakalo esibi sawuhlupha unembeza wami. Ngangingakwazi ukulala ngoba ngangihlale ngiphupha kabi ngizibone ngibulala izitha njengoba ibambene mahlandla. Kula maphupho, ngangizibona ngigqolozelwe abantu abethukile engase ngizobabulala.
Nganquma ukuthi ngeke ngiphinde ngiye komunye umkhankaso. Ngakho ngabuyisela wonke amaphepha omsebenzi kubaqondisi bamasosha ngase ngikhululwa. Kodwa, ngemva kwezinyanga ezintathu abaphathi bami bangibiza ukuze ngiphinde ngiyoba inhloli. Ngabalekela eSwitzerland, futhi ngemva kwezinyanga ezithile, u-Encarnita umkami—owayengazi lutho ngomsebenzi wami wokuba yinhloli—weza wazohlala nami eBasel.
Kunzima Ukuhlukana Nemikhuba Emibi
Phakathi neminyaka emithathu ngisebusosheni, u-Encarnita wayeqale ukufunda iBhayibheli noFakazi BakaJehova eSpain. Wangitshela ukuthi uselitholile iqiniso ngoNkulunkulu, futhi intshiseko yakhe yangena nakimi. Sathinta oFakazi baseSwitzerland futhi saqala ukufunda iBhayibheli ndawonye.
Kwangijabulisa ukwazi izinjongo zikaNkulunkulu. Nakuba ngangifuna ukuvumelanisa ukuphila kwami nezindinganiso zeBhayibheli, ukwenza ushintsho kwaba yinselele—ikakhulukazi ubuntu bami bobudlova. Noma kunjalo, ngangiluthanda ukholo lwami olusha. Ngemva kwezinyangana ngifunda, ngathi sengiyilungele inkonzo yoFakazi BakaJehova yokushumayela endlini ngendlu.
Ngosizo lukaJehova, ngafunda ukuzithiba, futhi ngokuhamba kwesikhathi mina no-Encarnita sabhapathizwa. Lapho sengineminyaka engu-29, ngaba umbonisi ebandleni.
Ngo-1975 sanquma ukubuyela eSpain. Kodwa babengangikhohliwe ebusosheni, ngabizwa futhi ngajutshwa komunye umkhankaso okhethekile. Ukuze ngigweme izinkinga, ngaphinde ngabalekela eSwitzerland. Umkhaya wami wahlala lapho kwaze kwaba ngu-1996, saphinde sabuyela eSpain futhi.
Manje nginendodana nendodakazi asebeshadile kanye nabazukulu ababili bonke abakhonza uJehova. Ngaphezu kwalokho, ngiye ngakwazi ukusiza abantu abangaba ngu-16 kule minyaka edlule ukuba bazi uJehova, kuhlanganise nenye insizwa eyayike yahileleka ezimpini zasemgwaqweni enyakatho yeSpain. Lokhu kungilethele ukwaneliseka okukhulu.
Ngithandaza njalo kuNkulunkulu ukuba angisize ngingabuyeli empilweni yami yobudlova nokuba ngithole impumuzo emaphusheni ami amabi angihluphayo. Emzamweni wami wokwenza okulungile, ngiye ngalandela iseluleko seHubo 37:5: “Gingqela indlela yakho kuJehova, wethembele kuye, yena uyothatha isinyathelo.” UJehova usigcinile isithembiso sakhe. Ungisize ukuba nginqobe indlela yami yokuphila ngobudlova. Lokhu kuye kwaba yisibusiso esikhulu kimi nasemkhayeni wami.
[Isithombe ekhasini 21]
Lapho ngisafunda esikoleni samaJesuit ngineminyaka engu-13 ubudala
[Isithombe ekhasini 23]
Ngiphuma ehhovisi lebutho langaphandle ngemva kokudedelwa ngo-1968
[Isithombe ekhasini 23]
Nginomkami u-Encarnita, namuhla