Isahluko 16
Ingabe Kuvamile Ukuba Lusizi Njengami?
Nakuba lesi sahluko sikhuluma ngokukhethekile ngokushonelwa umzali, izimiso okukhulunywa ngazo ziyasebenza nalapho kushone noma iliphi ilungu lomkhaya noma umngane oseduze.
“Lapho kushona umama, ngazizwa ngisele dengwane. Nguyena owayenza umkhaya wakithi ubumbane.”—UKaryn.
ZIMBALWA izinto ekuphileni eziyoke zikuzwise ubuhlungu ukudlula ukushona komzali. Ngemva kokushona kwakhe, kungase kudingeke ulwe nemizwelo ehlukahlukene ongakaze ube nayo. UBrian, owayeneminyaka engu-13 lapho uyise ebulawa isifo senhliziyo, uthi, “Ngobusuku esezwa ngabo, akukho esasingakwenza ngaphandle kokukhala nokugonana.” UNatalie, owayeneminyaka eyishumi lapho uyise ebulawa umdlavuza, uyakhumbula: “Ngangingazi ukuthi kufanele ngizizwe kanjani. Ngakho akukho engakuzwa. Ngangindikindiki.”
Ukufa kusithinta ngezindlela ezingafani. IBhayibheli lithi “yilowo nalowo” ‘unenhlupho yakhe nobuhlungu bakhe.’ (2 IziKronike 6:29) Unalokho engqondweni, ake ucabange indlela ukushona komzali wakho okukuthinte ngayo wena. Ngezansi, chaza (1) indlela owazizwa ngayo lapho uzwa okokuqala ukuthi umzali wakho ushonile (2) nendlela ozizwa ngayo manje.a
1 ․․․․․
2 ․․․․․
Mhlawumbe izimpendulo zakho zibonisa ukuthi usuqala ukuba ngcono ngokwezinga elithile. Kungokwemvelo lokhu. Akusho ukuthi usumkhohliwe umzali wakho. Ngakolunye uhlangothi, ungase uthole ukuthi usabuzwa njengasekuqaleni ubuhlungu noma usubuzwa nakakhulu. Kungenzeka nokuthi ubuhlungu obuzwayo buyancipha, bese uzwa ubuhlungu obukhulu kungazelelwe, njengalapho amagagasi eshayeka ogwini kungalindelekile. Nalokhu kungokwemvelo—ngisho noma kwenzeka ngemva kweminyaka umzali wakho ashona. Umbuzo uwukuthi, Ungabhekana kanjani nosizi lwakho—kungakhathaliseki ukuthi lunjani?
Ungazibambi izinyembezi! Ukukhala kudambisa ubuhlungu. Nokho, ungase uzizwe njengo-Alicia. Wayeneminyaka engu-19 lapho kushona unina. Uyalandisa, “Ngangicabanga ukuthi uma ngidabuka kakhulu, abanye bazocabanga ukuthi anginalo ukholo.” Kodwa cabanga: UJesu Kristu wayeyindoda ephelele eyayinokholo oluqinile kuNkulunkulu. Kodwa lapho kufa umngane wakhe amthandayo uLazaru, “wakhala izinyembezi.” (Johane 11:35) Ngakho ungesabi ukukhala. Akusho ukuthi awunalo ukholo! U-Alicia uthi: “Ekugcineni, ngakhala. Kakhulu. Nsuku zonke.”b
Lungisa imizwa yecala. “Njalo nje ngangiya kumama esitezi esiphezulu ngifike ngimqabule ngimtshele ukuthi alale kahle,” kusho uKaryn, owayeneminyaka engu-13 lapho eshonelwa unina. “Ngobunye ubusuku angiyanga. Ngakusasa ekuseni, umama washona. Kungazwakala kungenangqondo, kodwa ngizizwa nginecala ngokungayi kuye ngalobuya busuku bakhe bokugcina—nangenxa yezinto ezenzeka ngakusasa ekuseni. Ubaba wayehambe ngomsebenzi futhi washiya mina nodadewethu ukuba sinakekele umama. Kodwa sephuza ukuvuka ekuseni. Lapho ngiya ekamelweni, ngathola umama engasaphefumuli. Ngezwa ubuhlungu obukhulu ngoba ngesikhathi ubaba ehamba wayesaphila!”
NjengoKaryn, kungenzeka uzizwa unecala ngezinto ongazange uzenze. Ungaze uzishaye ngokulokhu uthi “ukube.” ‘Ukube ngamtshela ubaba ukuba aye kudokotela.’ ‘Ukube ngasheshe ngayombheka umama.’ Uma uhlushwa imicabango enjalo, khumbula lokhu: Kuyinto evamile ukuzisola ngezinto ofisa sengathi ngabe wazenza ngendlela ehlukile. Iqiniso liwukuthi, wawuyozenza ngendlela ehlukile ukube wawazi ukuthi kwakuzokwenzekani. Kodwa wawungazi. Ngakho, akufanele ube nomuzwa wecala. Umzali wakho akafanga ngenxa yakho!c
Khuluma ngemizwa yakho. IzAga 12:25 zithi: “Amazwi amnandi ayokwenza ujabule.” (Today’s English Version) Ukugwinya itshe kungase kwenze kube nzima ngawe ukuba ubhekane nosizi lwakho. Ngakolunye uhlangothi, ukuxoxa ngemizwa yakho nothile omethembayo kuyokwenza uthole “amazwi amnandi” esikhuthazo ngesikhathi owadinga ngaso ngempela.
Khuluma noNkulunkulu. Cishe uyozizwa kangcono kakhulu ngemva ‘kokuthululela inhliziyo yakho’ kuJehova uNkulunkulu ngomthandazo. (IHubo 62:8) Umthandazo awuyona indlela yokukwenza uzizwe ungcono. Usuke ukhuluma “noNkulunkulu wenduduzo yonke, osiduduza osizini lwethu lonke.” (2 Korinte 1:3, 4) Enye indlela asiduduza ngayo iZwi lakhe, iBhayibheli. (Roma 15:4) Kunganjani ube nohlu lwemiBhalo ekududuzayo?d
Usizi alupheli nje ngobusuku obubodwa. Kodwa iBhayibheli lingasiduduza ngoba lisiqinisekisa ngokuthi ezweni elisha uNkulunkulu alithembisayo, “ukufa ngeke kusaba khona, noma ukulila noma ukukhala noma ubuhlungu ngeke kusaba khona.” (IsAmbulo 21:3, 4) Ukuzindla ngezithembiso ezinjengalesi kungakusiza nawe ukwazi ukuphila nosizi lokushonelwa umzali wakho.
[Imibhalo yaphansi]
a Uma kunzima okwamanje ukuphendula le mibuzo, ungase uzame ukuyiphendula ngesinye isikhathi.
b Ungacabangi ukuthi kumelwe nakanjani ukhale ukuze ubonise usizi lwakho. Abantu baluveza ngezindlela ezingafani usizi lwabo. Okubalulekile yilokhu: Uma ufikelwa izinyembezi, yazi ukuthi cishe “isikhathi sokukhala.”—UmShumayeli 3:4.
c Uma imicabango enjalo iqhubeka ikuhlupha, khuluma ngayo nomzali wakho osaphila noma omunye umuntu omdala. Ngokuhamba kwesikhathi uyozizwa kangcono.
d Abanye baye baduduzwa yile miBhalo elandelayo: IHubo 34:18; 102:17; 147:3; Isaya 25:8; Johane 5:28, 29.
UMBHALO OYINHLOKO
“[UNkulunkulu] uyosula zonke izinyembezi emehlweni abo, ukufa ngeke kusaba khona, noma ukulila noma ukukhala noma ubuhlungu ngeke kusaba khona. Izinto zangaphambili zidlulile.”—IsAmbulo 21:4.
ICEBISO
Bhala phansi. Ukubhala izinto ozikhumbulayo ngomzali wakho ongasekho kungakusiza kakhulu ukuba ubhekane nosizi.
UBUWAZI . . .?
Ukukhala akusho ukuthi ubuthaka. Ngisho namadoda aqinile njengo-Abrahama, uJosefa, uDavide noJesu akhala izinyembezi lapho esosizini.—Genesise 23:2; 50:1; 2 Samuweli 1:11, 12; 18:33; Johane 11:35.
ENGIZOKWENZA!
Lapho ngicindezelwe usizi, ngizo- ․․․․․
Engingathanda ukukubuza umzali wami osaphila ngale ndaba ․․․․․
UCABANGANI?
● Kungani kukuhle ukucabanga ngezikhathi ezimnandi owazijabulela nomzali wakho ongasekho?
● Kungani ukubhala izinto ozikhumbulayo kungakusiza ukuba ubhekane nosizi?
[Amazwi acashunwe esihlokweni ekhasini 112]
“Ngayifihla indlela engangizizwa ngayo. Kwakuyoba ngcono ukube ngakhuluma ngayo. Ngangiyobhekana kangcono nosizi engangikulo.’’—UDavid
[Ibhokisi/Isithombe ekhasini 113]
UCHANTELLE
‘‘Ubaba wayesegule cishe iminyaka emihlanu, futhi impilo yakhe yayiwohloka. Ngangineminyaka engu-16 lapho ezibulala. Ngemva kwalokho, umama wasichazela konke okwakwenzeka. Waze wasivumela nokuba senze izinqumo mayelana nomngcwabo. Lokho kwenza izinto zaba lula kithi. Ngicabanga ukuthi izingane azithandi ukufihlelwa izinto—ikakhulu izinto ezinkulu njengale. Ngokuhamba kwesikhathi, ngakwazi ukukhuluma ngokukhululekile ngokushona kukababa. Noma nini lapho kuthi angikhale, ngangivele ngiye ndawana-thize noma kumngane wami ngikhale. Iseluleko sami siwukuthi: Uma ufuna ukukhuluma ngakho, khuluma nomkhaya wakini nabangane bakho. Noma yini ofuna ukuyenza ukuze uveze usizi lwakho, yenze.’’
[Ibhokisi/Isithombe emakhasini 113, 114]
ULEAH
‘‘Lapho ngineminyaka engu-19, umama washaywa unhlangothi kabuhlungu futhi washona ngemva kweminyaka emithathu. Lapho eseshonile, ngaba nomuzwa wokuthi kufanele ngiqine. Kwakungaba nzima kakhulu kubaba ukube angizange ngiqine. Ngesikhathi ngisemncane, umama wayehlale enami njalo lapho ngigula noma ngingazizwa kahle. Ngiyakhumbula ukuthi kwakunjani lapho engithinta ngezandla zakhe ehlola ukuthi angiphethwe yini umkhuhlane. Kuba buhlungu lapho ngikhumbula ukuthi akasekho. Ngiye ngiyifihle indlela engizizwa ngayo futhi lokho kuyangilimaza. Ngakho ngezinye izikhathi ngibuka izithombe ukuze ngikhale. Ukukhuluma nabangane nakho kuyangisiza. IBhayibheli lithembisa ukuthi abafileyo bayovuselwa emhlabeni oyipharadesi. (Johane 5:28, 29) Uma ngicabanga ngethemba lokuphinde ngibone umama—futhi uma ngicabanga ngalokho okudingeka ngikwenze ukuze ngimbone—usizi luyancipha.’’
[Ibhokisi/Isithombe ekhasini 114]
UBETHANY
“Ngifisa sengathi ngingakhumbula ngitshela ubaba ukuthi ‘ngiyamthanda.’ Ngiyaqiniseka ukuthi ngamtshela, kodwa angikhumbuli ngimtshela futhi ngingathanda ukukhumbula. Washona ngineminyaka emihlanu kuphela. Ubaba washaywa unhlangothi elele, waphuthunyiswa esibhedlela. Lapho ngivuka ngakusasa ekuseni, wayeseshonile. Ngemva kwalokho, kwakungelula ukukhuluma ngobaba, kodwa kamuva ngaqala ukujabula lapho kuxoxwa ngaye ngoba lokho kungenze ngamazi kangcono. Kunoma ubani oshonelwe umzali ngithi, jabulela izikhathi owaba nazo nomzali wakho futhi ubhale phansi izinto ozikhumbulayo ukuze ungazikhohlwa. Yenza konke ongakwenza ukuze wakhe ukholo lwakho futhi ube khona lapho umzali wakho evuswa ezweni elisha likaNkulunkulu.”
[Ibhokisi ekhasini 116]
Ishadi Lezimpendulo
Bhala Okucabangayo
Bhala izinto ezijabulisayo ozikhumbulayo ngomzali wakho. ․․․․․
Bhala izinto ofisa sengathi ngabe wazitshela umzali wakho ngesikhathi esaphila. ․․․․․
Ake sithi ingane yakini encane izizwa inecala ngokushona komzali wenu. Bhala amazwi ongayiduduza ngawo. (Lokhu kungakusiza nawe ukuba ube nombono oqondile ngemizwa yecala onayo.) ․․․․․
Bhala izinto ezimbili noma ezintathu ofisa sengathi ngabe ubuzazi ngomzali wakho oshonile, bese ucela ukuxoxa ngenye yazo nomzali wakho osaphila. ․․․․․
Funda izEnzo 24:15. Ithemba elikuleli vesi lingakusiza kanjani ukuba ubhekane nokushona komzali wakho? ․․․․․
[Isithombe ekhasini 115]
Usizi lungafana namagagasi ashayeka ogwini ngokungalindelekile