Watchtower UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
Watchtower
UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
IsiZulu
  • IBHAYIBHELI
  • IZINCWADI
  • IMIHLANGANO
  • w94 9/1 kk. 5-7
  • Isayensi, Inkolo, Nokufuna Iqiniso

Ayikho ividiyo kulokhu okukhethile.

Uxolo, kube nenkinga ekufakeni ividiyo oyifunayo.

  • Isayensi, Inkolo, Nokufuna Iqiniso
  • INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova-1994
  • Izihlokwana
  • Indaba Ethi Ayifane
  • Inkolo Inikeza Indalo Idumela Elibi
  • Ukusetshenziswa Kabi Kwamandla
  • Ukunqoba Kwenkolo Yeqiniso
  • Ukuvumelanisa Isayensi Nenkolo
    I-Phaphama!—2002
  • Imiphumela Yenkolelo-mbono Yokuziphendukela Kwemvelo
    I-Phaphama!—1995
  • Uma Kukhulunywa Ngesayensi—Ulalela Kanjani?
    I-Phaphama!—1998
  • Umkhathi Nokuphila Kwavela Kanjani?
    I-Phaphama!—2002
Bheka Okunye
INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova-1994
w94 9/1 kk. 5-7

Isayensi, Inkolo, Nokufuna Iqiniso

“Iqiniso lokuthi izinkolo zamanga eziningi ziye zasakazeka . . . liye laba nethonya elithile kimi.”—Charles Darwin

NGASEKUQALENI kwekhulu le-19 leminyaka, isayensi nenkolo kwakujabulela ubuhlobo obuvumelanayo. “Ngisho nasezincwadini ezingokwesayensi,” kusho incwadi ethi Darwin: Before and After, “abalobi babenganqikazi ukukhuluma ngoNkulunkulu ngokusobala ngendlela engokwemvelo neqotho.”

I-Origin of Species kaDarwin yaba nengxenye ekushintsheni lokho. Isayensi nokuziphendukela kwemvelo kwaqala ukwakha ubudlelwane obakhiphela inkolo—noNkulunkulu—ngaphandle. “Ngokucabanga kokuziphendukela kwemvelo,” kusho uSir Julian Huxley, “asisekho isidingo noma indawo yomdali waphezulu.”

Namuhla inkolelo-mbono yokuziphendukela kwemvelo kuthiwa iyisisekelo esibaluleke kakhulu sesayensi. Isizathu esiyinhloko salobuhlobo sivezwa isazi sesayensi yemvelo uFred Hoyle: “Ososayensi abasadla ngoludala bakhathazeke kakhulu ngokuvimbela ukuphindela emibonweni eyeqisayo engokwenkolo yesikhathi esidlule kunokubheka phambili eqinisweni.” Hlobo luni lwemibono eyeqisayo oluye lwenza ukuba inkolo inganambitheki kwezesayensi?

Inkolo Inikeza Indalo Idumela Elibi

Emzamweni ocatshangelwayo wokusekela iBhayibheli, “abantu abakholelwa ukuthi indalo yadalwa uNkulunkulu eyisusela ezeni”—besizwa kakhulu amaProthestani athatha iBhayibheli njengoba linjalo—baye baphikelela ngokuthi umhlaba nendawo yonke kuneminyaka engaphansi kuka-10 000 kukhona. Lombono oweqisayo uye wahlekwa usulu izazi zesayensi yomlando womhlaba nezinto eziphila kuwo, izazi zezinkanyezi, nezazi zesayenzi yemvelo, ngoba uphikisana nalokho eziye zakuthola.

Kodwa lithini ngempela iBhayibheli? “Ekuqaleni uNkulunkulu wadala izulu nomhlaba.” (Genesise 1:1) Isikhathi esihilelekile asishiwo. “Usuku lokuqala” lokudala alushiwo nokushiwo kuze kube kuGenesise 1:3-5. “Izulu nomhlaba” kwase kukhona kakade lapho ‘lolusuku’ lokuqala luqala. Ngakho-ke, ingabe amazulu nomhlaba kungaba nezigidi zezigidi zeminyaka kukhona, njengoba kusho ososayensi? Kungase kube njalo ngempela. IBhayibheli limane alisisho isikhathi esathathwa.

Omunye umbono oweqisayo wenkolo indlela abanye abachaza ngayo izinsuku ‘eziyisithupha’ zokudala. Abanye abathatha iBhayibheli njengoba linjalo baphikelela ngokuthi lezizinsuku zingokoqobo, belinganisela ukudalwa komhlaba esikhathini esingamahora angu-144. Lokhu kubangela ukungaqiniseki kososayensi, ngoba banomuzwa wokuthi lokhu abakushoyo akuvumelani nokuhlola okucacile okungokwesayensi.

Nokho, incazelo yalabo abathatha iBhayibheli njengoba linjalo—hhayi eyeBhayibheli ngokwalo—engavumelani nesayensi. IBhayibheli alisho ukuthi “usuku” ngalunye lokudala lwalungamahora angu-24 ubude; empeleni, luhlanganisa zonke ‘lezizinsuku’ esikhathini eside kakhulu “mhla uJehova uNkulunkulu ewenza umhlaba nezulu,” okubonisa ukuthi akuyona yonke ‘imihla’ engokweBhayibheli eyayinamahora angu-24 kuphela. (Genesise 2:4) Ezinye zazingaba izinkulungwane zeminyaka ubude.a

Ngakho, umbono wendalo uye wanikezwa idumela elibi abantu abakholelwa ukuthi uNkulunkulu wadala indalo eyisusela ezeni nalabo abathatha iBhayibheli njengoba linjalo. Izimfundiso zabo ngobudala bendawo yonke nobude ‘bezinsuku’ zokudala azivumelani nesayensi enengqondo noma iBhayibheli. Nokho, kuneminye futhi imibono eyeqisayo eyenze ukuba inkolo inganambitheki kososayensi.

Ukusetshenziswa Kabi Kwamandla

Phakathi nawo wonke umlando, inkolo iye yaba necala ngokungabi nabulungisa okukhulu. Ngokwesibonelo, phakathi neNkathi Ephakathi imfundiso yendalo yahlanekezelwa ukuze kuthethelelwe ukusekela kwesonto uhulumeni womashiqela waseYurophu. Incazelo yaba ukuthi abantu, kungakhathaliseki ukuthi bacebile noma bampofu, babebekwe ezikhundleni abakuzo ngomyalo waphezulu. I-Intelligent Universe iyachaza: “Amadodana amancane ezicebi ayetshelwa ukuthi ‘kwakuyisimiso sikaNkulunkulu’ ukuba athole okuncane noma angatholi lutho empahleni yomkhaya, futhi umuntu osebenzayo wayenxuswa njalo ukuba ahlale anelisekile ‘ngesikhundla uNkulunkulu amnikeze sona.’”

Akumangalisi ukuthi abaningi besaba ukuphindela “emibonweni eyeqisayo engokwenkolo yesikhathi esidlule”! Kunokuba kwaneliswe isidingo somuntu esingokomoya, ngokuvamile inkolo iye yasixhaphaza. (Hezekeli 34:2) Uhlu lomhleli lwe-India Today lwenza lokhu kukhulumela: “Ngokuphathelene nohlobo lwedumela eye yalwakha phakathi neminyaka, kuyangabazisa ukuthi kukhona yini noma ikuphi ukwethenjelwa inkolo eye yakwazi ukukulondoloza. . . . Egameni loMdali Ophakeme, . . . abantu babangele unya olubi kakhulu kwabanye abantu abaphila nabo.”

Umlando othusayo wenkolo uye waba nethonya elikhulu ekucabangeni kukaDarwin. “Kancane kancane ngaqala ukungabukholelwa ubuKristu njengesambulo saphezulu,” ebhala. “Iqiniso lokuthi izinkolo zamanga eziningi ziye zasakazeka ezingxenyeni ezinkulu zomhlaba njengomlilo wequbula liye laba nethonya elithile kimi.”

Ukunqoba Kwenkolo Yeqiniso

Ubuzenzisi benkolo abubusha kulelizwe. UJesu wathi kubaholi benkolo bosuku lwakhe ababefisa ukuthola amandla: “Nibonakala njengabantu abakahle ngaphandle—kodwa ngaphakathi nigcwele ubuzenzisi nobubi.”—Mathewu 23:28, Phillips.

Nokho, ubuKristu beqiniso ‘abuyona ingxenye yezwe.’ (Johane 17:16) Abalandeli babo abahlanganyeli enkolweni nakwezombangazwe okonakele; futhi abadukiswa amafilosofi aphika ubukhona boMdali. “Ukuhlakanipha kwalelizwe kungubuwula kuNkulunkulu,” kubhala umphostoli uPawulu.—1 Korinte 3:19.

Nokho, lokhu akusho ukuthi amaKristu eqiniso awanalwazi ngokwesayensi. Ngokuphambene, abalandeli benkolo yeqiniso bahlatshwa umxhwele isayensi. “Phakamiselani amehlo enu phezulu, nibone,” umprofethi wasendulo u-Isaya watshelwa. “Ngubani odalile lezozinto na?” (Isaya 40:26) Ngokufanayo, ukuze aqonde uMdali kangcono, uJobe wamenywa ukuba ahlole izimangaliso zemvelo nendawo yonke.—Jobe, izahluko 38-41.

Yebo, labo abakholelwa kuMdali babheka indalo ngokwesaba okunenhlonipho. (IHubo 139:14) Ngaphezu kwalokho, bakholelwa kulokho uMdali, uJehova uNkulunkulu, akushoyo ngethemba elimangalisayo lekusasa. (IsAmbulo 21:1-4) Ngesifundo seBhayibheli, izigidi zifunda ukuthi imvelaphi yomuntu noma ikusasa lakhe akusekelwe enhlanhleni engaqinisekile. UJehova wenza umuntu enenjongo, futhi leyonjongo iyofezeka—kube isibusiso kubo bonke abantu abalalelayo. Sikumema ukuba uzihlolele lendaba.

[Umbhalo waphansi]

a Bheka i-Insight on the Scriptures, uMqulu 1, ikhasi 545, ekhishwa i-Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., ne-Awake! ka-November 8, 1982, amakhasi 6-9, ekhishwa i-Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Ukuze uthole ukwaziswa okwengeziwe ngenkolelo yokuthi uNkulunkulu wadala indalo eyisusela ezeni nokungavumelani kwayo nesayensi neBhayibheli, bheka i-Awake! ka-March 8, 1983, amakhasi 12-15; March 22, 1983, amakhasi 12-15, ne-Nqabayokulinda, ka-April 1, 1986, amakhasi 12, 13.

[Ibhokisi ekhasini 6]

INGABE ABABAZI UBUFAKAZI?

“NGISHO noFakazi BakaJehova bafunde kakhulu ngesayensi yezinto eziphilayo,” kubhala ummeli uNorman Macbeth encwadini yakhe ka-1971 ethi Darwin Retried—An Appeal to Reason. Lapho efunda isihloko se-Phaphama! esikhuluma ngokuziphendukela kwemvelo, uMacbeth uyaphawula: “Ngamangala kakhulu ukuthola ukuthi yayinezindaba ezithile ezaziphikisana ngokuqondile nemfundiso kaDarwin.” Ephawula ukucwaninga okubanzi nezingcaphuno eziqotho ezivela kuziphathimandla ngokuphathelene nalendaba, umlobi waphetha: “Akusanembile ukuba uSimpson athi: ‘. . . labo abangakholelwa kukho [ukuziphendukela kwemvelo], cishe ngamunye wabo ngokusobala akabazi ubufakazi obungokwesayensi.’”

[Isithombe ekhasini 7]

Ikusasa lesintu alizange lishiyelwe ekubeni lifezeke ngenhlanhla engaqinisekile

    Zulu Publications (1975-2025)
    Phuma
    Ngena
    • IsiZulu
    • Thumela
    • Okukhethayo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imibandela Yokusebenzisa Le Webusayithi
    • Imithetho Yokugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • Amasethingi Okugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • JW.ORG
    • Ngena
    Thumela