“Ijoka Lami Ngelomusa Nomthwalo Wami Ulula”

“Bekani ijoka lami phezu kwenu futhi nifunde kimi.”—MATHEWU 11:29.

1, 2. (a) Yini oyithole ikunikeza ukuqabuleka ekuphileni? (b) Yini umuntu okumelwe ayenze ukuze athole ukuqabuleka uJesu akuthembisa?

UKUGEZA ngamanzi apholile ekupheleni kosuku olushisayo futhi olunomswakama, noma ukulala kamnandi ebusuku ngemva kohambo olude nolukhathazayo—yeka ukuthi kuqabula kanjani! Kuba njalo nalapho kususwa umthwalo osindayo noma lapho kuthethelelwa izono nokweqiwa komthetho. (IzAga 25:25; IzEnzo 3:19) Ukuqabuleka okulethwa umuzwa onjalo ojabulisayo kuyasivuselela, futhi sithola amandla okuqhubekela phambili.

² Bonke abazizwa besindwa futhi bekhathele bangeza kuJesu, ngoba wabathembisa lokho kanye—ukuqabuleka. Nokho, ukuze umuntu athole ukuqabuleka okufiseleka kangako, kunokuthile okumelwe azimisele ukukwenza. “Bekani ijoka lami phezu kwenu futhi nifunde kimi,” kusho uJesu, “nizotholela imiphefumulo yenu ukuqabuleka.” (Mathewu 11:29) Liyini leli joka? Likuletha kanjani ukuqabuleka?

Ijoka Lomusa

3. (a) Hlobo luni lwamajoka ayesetshenziswa ngezikhathi zeBhayibheli? (b) Iyiphi incazelo engokomfanekiso ehlobene nejoka?

³ Njengoba babehlala emphakathini olimayo, uJesu nezilaleli zakhe babejwayelene nejoka. Ngokuyisisekelo, ijoka liwugongolo olude lokhuni olunezindawo ezimbili ezigwediwe ngaphansi ukuze luhlale kahle phezu kwezintamo zezilwane ezimbili ezidonsayo, ngokuvamile izinkabi, eziboshelwa ndawonye ukuze zidonse igeja, ikalishi, noma omunye umthwalo. (1 Samuweli 6:7) Amajoka abantu nawo ayesetshenziswa. Ayeyizingongolo noma izingodo ezazibekwa zivundle emahlombe bese kugaxwa umthwalo ohlangothini ngalunye. Izisebenzi zazikwazi ukuthwala imithwalo esindayo ngazo. (Jeremiya 27:2; 28:10, 13) Ngenxa yokuhlanganiswa kwalo nemithwalo nemisebenzi enzima, ijoka livame ukusetshenziswa ngendlela engokomfanekiso eBhayibhelini ekufanekiseleni ukubusa nokulawula.—Duteronomi 28:48; 1 AmaKhosi 12:4; IzEnzo 15:10.

4. Lifanekiselani ijoka uJesu athi uzolinika labo abeza kuye?

⁴ Khona-ke, liyini ijoka uJesu amema labo abeza kuye bezofuna ukuqabuleka ukuba balibeke phezu kwabo? Khumbula ukuthi wathi: “Bekani ijoka lami phezu kwenu futhi nifunde kimi.” (Mathewu 11:29) Ofundayo ungumfundi. Ngakho, ukuthatha ijoka likaJesu kumane nje kusho ukuba umfundi wakhe. (Filipi 4:3) Nokho, lokhu kudinga okungaphezu nje kokwazi izimfundiso zakhe. Kudinga izenzo ezivumelana nazo—ukwenza umsebenzi awenza nokuphila ngendlela aphila ngayo. (1 Korinte 11:1; 1 Petru 2:21) Kudinga ukuzithoba ngokuzithandela egunyeni lakhe nakulabo abaphathisa igunya. (Efesu 5:21; Heberu 13:17) Kusho ukuba umKristu ozinikezele, obhapathiziwe, owamukela wonke amalungelo nemithwalo yemfanelo eza nalokho kuzinikezela. Yilelo joka uJesu alinikeza bonke abeza kuye bezofuna induduzo nokuqabuleka. Ingabe uzimisele ukulamukela?—Johane 8:31, 32.

5. Kungani kungeyona into ekhahlamezayo ukuthatha ijoka likaJesu?

⁵ Ukuthola ukuqabuleka ngokuthatha ijoka—ingabe lokho akuziphikisi? Empeleni akunjalo, ngoba uJesu wathi ijoka lakhe “ngelomusa.” Leli gama linencazelo yobumnene, okujabulisayo, okuhle. (Mathewu 11:30; Luka 5:39; Roma 2:4; 1 Petru 2:3) Njengombazi onguchwepheshe, kungenzeka ukuthi uJesu wayewenzile amageja namajoka, futhi wayeyoyazi indlela yokugweda ijoka lihlale kahle ukuze kwenziwe umsebenzi omkhulu ngokunethezeka. Angase afake indwangu noma isikhumba ngaphansi kwamajoka. Amaningi enziwa kanjalo ukuze angenzi isikofu entanyeni, noma ayishuke ngokweqile. Ngendlela efanayo, ijoka elingokomfanekiso uJesu asinikeza lona “ngelomusa.” Nakuba ukuba umfundi wakhe kuhilela izibopho nemithwalo yemfanelo ethile, akukhona okukhahlamezayo noma okucindezelayo kodwa kuyaqabula. Imiyalo kaYise Wasezulwini, uJehova, nayo ayiwona umthwalo osindayo.—Duteronomi 30:11; 1 Johane 5:3.

6. Yini okungenzeka uJesu wayeyisho lapho ethi: “Bekani ijoka lami phezu kwenu”?

⁶ Kunokunye okwenza ijoka likaJesu libe “ngelomusa,” noma kube lula ukulithwala. Lapho ethi: “Bekani ijoka lami phezu kwenu,” kungenzeka wayesho okukodwa ezintweni ezimbili. Uma ayecabanga ngejoka elibekwa ezilwaneni ezimbili ezidonsa umthwalo, khona-ke wayesimema ukuba singene naye ngaphansi kwejoka elifanayo. Yeka isibusiso lokho okungaba yiso—ukuba noJesu eceleni kwethu edonsa umthwalo wethu kanye nathi! Ngakolunye uhlangothi, uma uJesu ayecabanga ngejoka eliwugongolo elalisetshenziswa isisebenzi esivamile, khona-ke wayesinikeza indlela esingenza ngayo noma yimuphi umthwalo okumelwe siwuthwale ube lula noma uthwaleke kahle. Kunoma yikuphi, ijoka lakhe liwumthombo wokuqabuleka kwangempela ngoba uyasiqinisekisa: “Ngoba nginomoya omnene futhi ngithobekile ngenhliziyo.”

7, 8. Yiliphi iphutha abanye abalenzayo lapho bezizwa becindezelekile?

⁷ Khona-ke, yini okufanele siyenze uma sinomuzwa wokuthi umthwalo wezinkinga zokuphila esiwuthwele uya ungabekezeleleki futhi sicindezeleka ngokweqile? Abanye bangase babe nomuzwa oyiphutha wokuthi ijoka lokuba umfundi kaJesu Kristu linzima kakhulu noma lifuna okuningi kakhulu, nakuba ukukhathalela iminako yokuphila kwansuku zonke kuyikho okubasindayo. Abanye abantu abakuleso simo bayayeka ukuya emihlanganweni yobuKristu, noma bayeke ukuhlanganyela enkonzweni, mhlawumbe benomuzwa wokuthi bazothola ukukhululeka okuthile. Nokho, lokho kuyiphutha elingathi sína.

⁸ Siyakwazisa ukuthi ijoka uJesu alinikezayo “ngelomusa.” Uma singalifakanga kahle, lingase lisikhuhle. Uma kunjalo kufanele silihlolisise ijoka elisemahlombe ethu. Uma, ngesizathu esithile, kudingeka ijoka lilungiswe noma lingasahlali kahle, ukulisebenzisa ngeke nje kudinge umzamo othé xaxa kithi kodwa futhi kuyobangela ubuhlungu. Ngamanye amazwi, uma imisebenzi engokwasezulwini iqala ukubonakala iwumthwalo kithi, kumelwe sihlole ukuthi siyisingatha ngendlela efanele yini. Siyini isisusa sethu sokwenza esikwenzayo? Ingabe silungiselela ngokwanele lapho siya emihlanganweni? Ingabe sisuke sikulungele ngokomzimba nangokwengqondo lapho sihlanganyela enkonzweni yasensimini? Ingabe sijabulela ubuhlobo obuseduze nobuhle nabanye ebandleni? Futhi, ngaphezu kwakho konke, bunjani ubuhlobo bethu bomuntu siqu noJehova uNkulunkulu neNdodana yakhe, uJesu Kristu?

9. Kungani kungafanele ukuba ijoka lobuKristu libe umthwalo ongabekezeleleki?

⁹ Lapho silamukela ngenhliziyo yonke ijoka uJesu asinikeza lona futhi sifunde ukulithwala ngendlela efanele, asikho nakancane isizathu sokuba libonakale liwumthwalo ongenakubekezeleleka. Eqinisweni, uma singabheka isimo ngeso lengqondo—uJesu ekanye nathi ejokeni elifanayo—akunzima ngathi ukubona ukuthi empeleni ubani othwele umthwalo omkhulu. Kufana nomntwana ocathulayo ebambe endaweni yokubambelela yenqola yakhe, ecabanga ukuthi nguye oyisunduzayo ukuba iye phambili, kanti eqinisweni umzali owenza lokho. NjengoBaba onothando, uJehova uNkulunkulu ukwazi kahle ukulinganiselwa nobuthakathaka bethu, futhi usabela ngoJesu Kristu ezidingweni zethu. UPawulu wathi: “UNkulunkulu . . . uzokwanelisa ngokugcwele konke ukuswela kwenu ngezinga lengcebo yakhe ngenkazimulo ngoKristu Jesu.”—Filipi 4:19; qhathanisa no-Isaya 65:24.

10. Siye saba yini isimo somuntu okuthatha ngokungathi sína ukuba umfundi?

¹⁰ AmaKristu amaningi azinikezele aye azibonela lokhu ngawawo. Ngokwesibonelo, kunoJenny, othola ukuthi ukukhonza njengephayona elisizayo nyanga zonke nokusebenza isikhathi esigcwele emsebenzini odinga ukuzikhandla kumenza acindezeleke kakhulu. Kodwa, unomuzwa wokuthi umsebenzi wokuphayona empeleni umsiza ukuba alondoloze ukulinganisela kwakhe. Ukusiza abantu bafunde iqiniso leBhayibheli nokubabona beshintsha ukuphila kwabo ukuze bathole ukuvunyelwa uNkulunkulu—yilokhu okumlethela injabulo enkulu ekuphileni kwakhe okumatasa. Uvumelana ngenhliziyo yonke namazwi esaga athi: “Isibusiso sikaJehova siyacebisa; akenezeli usizi kuso.”—IzAga 10:22.

Umthwalo Olula

11, 12. Wayeqondeni uJesu uma ethi: ‘Umthwalo wami ulula’?

¹¹ Ngaphezu kokusithembisa ijoka “lomusa,” uJesu uyasiqinisekisa: ‘Umthwalo wami ulula.’ Ijoka “lomusa” kakade lenza umsebenzi ube lula; uma nomthwalo wenziwa ube lula, umsebenzi ujabulisa ngempela. Nokho, wayeqondeni uJesu ngalawo mazwi?

¹² Cabanga ngalokho umlimi abengakwenza lapho efuna ukushintsha imisebenzi yezilwane zakhe, ake sithi kusuka ekulimeni kuya ekudonseni ikalishi. Ubeyoqale asuse igeja abese ebophela ikalishi. Bekungaba ubuwula ngaye uma ebophela igeja nekalishi kulezi zilwane. Ngokufanayo, uJesu wayengatsheli abantu ukuba babeke umthwalo wakhe phezu kwalowo ababewuthwele kakade. Wathi kubafundi bakhe: “Ayikho inceku yasendlini engaba isigqila samakhosi amabili.” (Luka 16:13) Ngakho, uJesu wayebakhethisa abantu. Ingabe babeyoqhubeka bethwele umthwalo osindayo ababenawo, noma babeyowethula futhi bamukele lowo ayebanika wona? UJesu wabanikeza isikhuthazo sothando: ‘Umthwalo wami ulula.’

13. Yimuphi umthwalo owawuthwelwe abantu ngosuku lukaJesu, futhi kwakunamuphi umphumela?

¹³ Ngosuku lukaJesu, abantu babezabalaza ngaphansi komthwalo osindayo ababewuthweswe ababusi bamaRoma abacindezelayo nabaholi benkolo abazenzisayo. (Mathewu 23:23) Bezama ukulahla phansi umthwalo wamaRoma, abanye abantu bazama ukuzibambela izinto mathupha. Bahileleka emizabalazweni yezombangazwe, umphumela wamane waba inhlekelele. (IzEnzo 5:36, 37) Abanye babezimisele ukuzithuthukisa ngokungena shí ekufuneni izinto ezibonakalayo. (Mathewu 19:21, 22; Luka 14:18-20) Lapho uJesu ebanikeza indlela yokuthola impumuzo ngokubamema ukuba babe abafundi bakhe, akubona bonke ababekulungele ukuyamukela. Babekungabaza ukwethula umthwalo ababewuthwele, usinda unjalo, futhi bathwale owakhe. (Luka 9:59-62) Yeka iphutha elisabekayo!

14. Iminako yokuphila nezifiso zezinto ezibonakalayo zingasisinda kanjani?

¹⁴ Uma singaqaphile, singenza iphutha elifanayo nanamuhla. Ukuba abafundi bakaJesu kuyasikhulula ekuphishekeleni imigomo nezinto ezifiswa abantu bezwe. Nakuba kusadingeka sisebenze kanzima ukuze sithole izidingo zansuku zonke, asigxilisi ukuphila kwethu kuzo. Nokho, iminako yokuphila nokuyenga kokunethezeka kwezinto ezibonakalayo kungasixhakathisa. Uma sizivumela, izifiso ezinjalo zingaminyanisa neqiniso esalamukela ngentshiseko. (Mathewu 13:22) Singaba matasa kangako ngokwanelisa izifiso ezinjalo kangangokuba imithwalo yethu yemfanelo yobuKristu ibe izibopho ezikhathazayo esifuna ukuzigudluza ngokushesha. Ngokuqinisekile asinakulindela ukuba inkonzo yethu eya kuNkulunkulu ilethe ukuqabuleka uma siyenza ngalowo moya.

15. Yisiphi isixwayiso uJesu asinikeza ngokuqondene nezifiso ezibonakalayo?

¹⁵ UJesu waveza ukuthi ukuphila kokwaneliseka akulethwa ukulwela ukwanelisa zonke izimfuno zethu, kodwa kulethwa ukuqiniseka ngezinto ezibaluleke kakhulu ekuphileni. “Yekani ukukhathazeka ngemiphefumulo yenu ngokuqondene nokuthi niyodlani noma niyophuzani, noma ngemizimba yenu ngokuqondene nokuthi niyogqokani,” eyala. “Umphefumulo awubalulekile yini ngaphezu kokudla nomzimba ngaphezu kwezambatho?” Wabe esedonsela ukunakekela ezinyonini zezulu, wayesethi: “Azihlwanyeli mbewu noma zivune noma zibuthele ezinqolobaneni; noma kunjalo uYihlo osezulwini uyazondla.” Ebhekisela eminduzeni yasendle, wathi: “Ayikhandleki, futhi ayiphothi; kodwa ngithi kini ngisho noSolomoni enkazimulweni yakhe yonke wayengavunule nanjengowodwa wayo.”—Mathewu 6:25-29.

16. Okuhlangenwe nakho kuye kwabonisani ngemiphumela yokuphishekela izinto ezibonakalayo?

¹⁶ Kukhona yini esingakufunda kulezi zifundo ezicacile? Kuvamile ukuba lapho umuntu elwela ukuzithuthukisa ekuphileni ngokwezinto ezibonakalayo, kube yilapho ezithandela ngeminako yezwe futhi umthwalo osemahlombe akhe ube nzima nakakhulu. Izwe ligcwele osomabhizinisi abaye bakhokhela ukuphumelela kwabo ngokwezinto ezibonakalayo ngemikhaya ehlukene, imishado echithekile, impilo eyonakele, nokunye okuningi. (Luka 9:25; 1 Thimothewu 6:9, 10) Owazuza umklomelo kaNobel u-Albert Einstein wake wathi: “Impahla, impumelelo yangaphandle, ukwaziwa, ukunethezeka—kimi lezi zinto bezilokhu zingabalulekile. Ngikholelwa ukuthi indlela yokuphila elula neyokulinganisela ingcono kuwo wonke umuntu.” Lokhu kwenanela iseluleko somphostoli uPawulu esicacile: “Kuyiyo indlela yokuthola inzuzo enkulu, lokhu kuzinikela kokuhlonipha uNkulunkulu kanye nokwaneliswa.”—1 Thimothewu 6:6.

17. Iyiphi indlela yokuphila etuswa iBhayibheli?

¹⁷ Kunesici esibalulekile okungafanele singasinaki. Nakuba “indlela yokuphila elula neyokulinganisela” inezinzuzo eziningi, akuyona ngokwayo eletha ukwaneliseka. Kunabaningi abandlela yabo yokuphila ilula ngoba bephoqwa yizimo, kodwa abanelisekile futhi abajabuli neze. IBhayibheli alikhuthazi ukuba silahle injabulo yezinto ezibonakalayo bese siphila ukuphila konkom’ idla yodwa. Okugcizelelwayo ukuzinikela kokuhlonipha uNkulunkulu, hhayi ukwaneliseka komuntu. Kulapho lezi zinto ezimbili sizihlanganisa kuphela lapho siba ‘nenzuzo enkulu.’ Nzuzoni? Uma leyo ncwadi iqhubeka, uPawulu uveza ukuthi labo ‘abangabeki ithemba labo engcebweni engaqinisekile, kodwa kuNkulunkulu’ bayobe “[ba]zibekelela ngokulondekile isisekelo esihle sesikhathi esizayo, ukuze babambisise ukuphila kwangempela.”—1 Thimothewu 6:17-19.

18. (a) Umuntu angakuthola kanjani ukuqabuleka kwangempela? (b) Kufanele sizibheke kanjani izinguquko okungadingeka sizenze?

¹⁸ Siyothola ukuqabuleka uma sifunda ukuzethula imithwalo yethu esindayo okungenzeka siyithwele futhi sithathe umthwalo olula uJesu asinikeza wona. Abaningi abaye bahlela kabusha ukuphila kwabo ukuze bahlanganyele ngokugcwele kakhudlwana enkonzweni yoMbuso baye bathola indlela eya ekuphileni kwenjabulo nokwaneliseka. Yiqiniso, kudinga ukholo nesibindi ngomuntu ukuba athathe isinyathelo esinjalo, futhi kungase kuhambe kuba nezithiyo. Kodwa iBhayibheli liyasikhumbuza: “Oqaphela umoya akayikuhlwanyela, obheka amafu kayikuvuna.” (UmShumayeli 11:4) Izinto eziningi azilukhuni kangako uma sesinqumile ukuzenza. Kubonakala sengathi ingxenye enzima kakhulu iwukwenza isinqumo. Singase sizikhathaze ngokulwa noma ukumelana nalombono. Uma singabhukula izingqondo zethu futhi samukele inselele, singamangala ukuthi kuyisibusiso kangakanani. Umhubi wanxusa: “Yizwani nibone ukuthi uJehova muhle.”—IHubo 34:8; 1 Petru 1:13.

‘Ukuqabuleka Kwemiphefumulo Yenu’

19. (a) Yini esingayilindela njengoba izimo zezwe ziqhubeka ziwohloka? (b) Njengoba singaphansi kwejoka likaJesu, yini esiqiniseka ngayo?

¹⁹ Umphostoli uPawulu wakhumbuza abafundi bekhulu lokuqala: “Kumelwe singene embusweni kaNkulunkulu ngezinsizi eziningi.” (IzEnzo 14:22) Lokho kusenjalo nanamuhla. Njengoba izimo zezwe ziqhubeka ziwohloka, ukucindezela okufikela bonke abazimisele ukuphila ukuphila kokulunga nokokuzinikela kokuhlonipha uNkulunkulu kuzokwanda. (2 Thimothewu 3:12; IsAmbulo 13:16, 17) Nokho, sizizwa ngendlela uPawulu ayezizwa ngayo lapho ethi: “Sicindezelwe ngazo zonke izindlela, kodwa asiminyene kangangokuthi asikwazi nokunyakaza; sisambathekile, kodwa asibona abangenayo nhlobo indlela yokuphuma; siyashushiswa, kodwa asishiywa dengwane; siphonswa phansi, kodwa asibhujiswa.” Isizathu siwukuthi singathembela kuJesu Kristu ukuba asinikeze amandla angaphezu kwavamile. (2 Korinte 4:7-9) Ngokwamukela ijoka lobufundi ngenhliziyo ephelele, siyojabulela ukugcwaliseka kwesithembiso sikaJesu: “Nizotholela imiphefumulo yenu ukuqabuleka.”—Mathewu 11:29.

Ungachaza?

◻ Liyini ijoka lomusa uJesu athi lithathwe?

◻ Yini okufanele siyenze uma sinomuzwa wokuthi ijoka lethu liba umthwalo osindayo?

◻ Wayeqondeni uJesu uma ethi: ‘Umthwalo wami ulula’?

◻ Singaqiniseka kanjani ukuthi umthwalo wethu uhlala ulula?