Watchtower UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
Watchtower
UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
IsiZulu
  • IBHAYIBHELI
  • IZINCWADI
  • IMIHLANGANO
  • w09 6/15 kk. 16-20
  • Khuluma Iqiniso Nomakhelwane Wakho

Ayikho ividiyo kulokhu okukhethile.

Uxolo, kube nenkinga ekufakeni ividiyo oyifunayo.

  • Khuluma Iqiniso Nomakhelwane Wakho
  • INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-2009
  • Izihlokwana
  • Indaba Ethi Ayifane
  • Ubani Umakhelwane Wethu?
  • Khuluma Iqiniso Ekhaya
  • Ukukhuluma Iqiniso Ebandleni
  • Khuluma Iqiniso Kwezebhizinisi
  • Khuluma Iqiniso Neziphathimandla Zikahulumeni
  • Izibusiso Zokukhuluma Iqiniso
  • Ukulingisa UNkulunkulu Weqiniso
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-2003
  • UJehova, UNkulunkulu Weqiniso
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-2003
  • Ukukhuluma Iqiniso
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-2018 (Efundwayo)
  • “Ngizohamba Eqinisweni Lakho”
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-2018 (Efundwayo)
Bheka Okunye
INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-2009
w09 6/15 kk. 16-20

Khuluma Iqiniso Nomakhelwane Wakho

“Njengoba seniwalahlile amanga, yilowo nalowo kini makakhulume iqiniso nomakhelwane wakhe.”—EFE. 4:25.

1, 2. Abantu abaningi balibheka kanjani iqiniso?

SEKUYISIKHATHI eside kunempikiswano ngokuthi liyini iqiniso. Ngekhulu lesithupha B.C.E., imbongi engumGreki u-Alcaeus yathi: “Iwayini liyalikhipha iqiniso.” Ngala mazwi wayeqonde ukuthi iqiniso livela kuphela ngemva kokuba umuntu esezitike ngewayini mhlawumbe nolimi seluthukululekile. Umbusi ongumRoma wangekhulu lokuqala uPontiyu Pilatu naye wabonisa umbono osontekile ngeqiniso lapho ebuza uJesu sakubhuqa: “Liyini iqiniso?”—Joh. 18:38.

2 Namuhla kunemibono eminingi ephikisanayo ngokuthi liyini iqiniso. Abantu abaningi bathi elithi “iqiniso” lingachazwa ngezindlela ezihlukahlukene noma bathi kuya ngokuthi umuntu ulibheka kanjani. Abanye bakhuluma iqiniso kuphela lapho kulula noma kuwusizo ukwenza kanjalo. Incwadi ethi The Importance of Lying ithi: “Ukwethembeka kungase kube into enhle, kodwa akuzuzisi emshikashikeni wokuphila kwansuku zonke. Kuncane umuntu angakwenza kule ndaba—kumelwe awaqambe amanga ukuze aphile.”

3. Kungani uJesu ayeyisibonelo esivelele sokukhuluma iqiniso?

3 Yeka ukuthi abafundi bakaKristu banombono ohluke kanjani! Umbono kaJesu ngeqiniso wawungasekelwe kuyifilosofi yabantu. Wayekhuluma iqiniso ngaso sonke isikhathi. Ngisho nezitha zakhe zavuma: “Mfundisi, siyazi ukuthi uneqiniso futhi ufundisa indlela kaNkulunkulu ngeqiniso.” (Math. 22:16) Ngokufanayo namuhla, amaKristu eqiniso alingisa isibonelo sikaJesu. Awangabazi ukukhuluma iqiniso. Avumelana ngenhliziyo yawo yonke nomphostoli uPawulu, owayala ayekholwa nabo: “Njengoba seniwalahlile amanga, yilowo nalowo kini makakhulume iqiniso nomakhelwane wakhe.” (Efe. 4:25) Ake sicabangele amaphuzu amathathu asemazwini kaPawulu. Elokuqala, ubani umakhelwane wethu? Elesibili, kusho ukuthini ukukhuluma iqiniso? Elesithathu, singakusebenzisa kanjani lokhu ekuphileni kwethu kwansuku zonke?

Ubani Umakhelwane Wethu?

4. Ngokungafani nabaholi bamaJuda bekhulu lokuqala, uJesu wawubonisa kanjani umbono kaJehova ngomakhelwane wethu?

4 Ekhulwini lokuqala C.E., abaholi bamaJuda abathile bafundisa ukuthi ngamanye amaJuda kuphela noma abangane bomuntu abakhulu ababekufanelekela ukubizwa ngelithi “umakhelwane.” Nokho, uJesu wabonisa ngokuphelele ubuntu nokucabanga kukaYise. (Joh. 14:9) Wabonisa abafundi bakhe ngendlela ephawulekayo ukuthi uNkulunkulu akakhethi uhlanga noma isizwe esithile ngaphezu kwesinye. (Joh. 4:5-26) Ngaphezu kwalokho, umoya ongcwele wembulela umphostoli uPetru ukuthi “uNkulunkulu akakhethi, kodwa ezizweni zonke umuntu omesabayo futhi enze ukulunga uyamukeleka kuye.” (IzE. 10:28, 34, 35) Ngakho-ke, kufanele sibheke bonke abantu njengomakhelwane bethu, sithande ngisho nalabo abayizitha.—Math. 5:43-45.

5. Kusho ukuthini ukukhuluma iqiniso nomakhelwane wethu?

5 UPawulu wayesho ukuthini lapho ethi kufanele sikhulume iqiniso nomakhelwane wethu? Ukukhuluma iqiniso kuhilela ukusho izinto eziyiqiniso, ezingenankohliso. AmaKristu eqiniso awalisonti noma alibeke kabi iqiniso ukuze adukise abanye. ‘Ayakwenyanya okubi, abambelela kokuhle.’ (Roma 12:9) Silingisa ‘uNkulunkulu weqiniso,’ kufanele silwele ukwethembeka nokuba qotho kukho konke esikwenzayo. (IHu. 15:1, 2; 31:5) Ngokuwacwecwa amazwi ethu ngisho nezimo ezidumazayo noma ezikhungathekisayo zingaxazululwa ngaphandle kokukhohlisa.—Funda eyabaseKolose 3:9, 10.

6, 7. (a) Ingabe ukukhuluma iqiniso kusho ukuthi kumelwe sidalule ngisho nemininingwane yomuntu siqu kunoma ubani osibuzayo? Chaza. (b) Obani abakufanelekelayo ukuba sibatshele iqiniso eliphelele?

6 Ingabe ukukhuluma iqiniso kwabanye kusho ukuthi kumelwe sidalule yonke imininingwane kunoma ubani osibuzayo? Cha. Ngesikhathi uJesu esemhlabeni wabonisa ukuthi abanye abantu abakufanelekele ukunikezwa impendulo eqondile noma ukwaziswa okuthile. Lapho abaholi benkolo abangabazenzisi bembuza ukuthi wayewathathaphi amandla noma igunya lokwenza izibonakaliso noma izimangaliso, wathi: “Ngizonibuza umbuzo owodwa. Uma ningiphendula, nami ngizonitshela ukuthi ngizenza ngagunya lini lezi zinto.” Lapho ababhali namadoda amadala bengafuni ukumphendula, wathi: “Nami ngeke nginitshele ukuthi ngizenza ngagunya lini lezi zinto.” (Marku 11:27-33) Akazange azizwe enesibopho sokuphendula umbuzo wabo ngenxa yemikhuba yabo emibi nokuntula kwabo ukholo. (Math. 12:10-13; 23:27, 28) Nanamuhla, abantu bakaJehova kudingeka baqaphe izihlubuki nabanye abantu ababi abasebenzisa ubuqili ukuze bafeze izinjongo zabo zobugovu.—Math. 10:16; Efe. 4:14.

7 UPawulu naye wabonisa ukuthi abanye abantu kwakungafanele banikezwe izimpendulo eziphelele. Wathi ‘izinhlebi nogaxekile ezindabeni zabanye abantu bakhuluma izinto okungafanele bakhulume ngazo.’ (1 Thim. 5:13) Ngempela, labo abathanda izindaba zabanye noma labo okungelula ukubethemba ngoba bengenaso isifuba bangase bathole ukuthi abanye bayangabaza ukubatshela ukwaziswa okuthile. Yeka ukuthi kungcono kanjani ukulalela lesi seluleko sikaPawulu esiphefumulelwe: “Nikwenze umgomo wenu ukuphila ngokuthula futhi ninake izindaba zenu siqu.” (1 Thes. 4:11) Nokho, ngezinye izikhathi kungase kudingeke ukuba abadala bebandla bakubuze imibuzo ngezindaba zomuntu siqu ukuze bafeze imisebenzi yabo abayabelwe. Kulezo zimo, ukubambisana kwethu nabo ngokukhuluma iqiniso kwaziswa kakhulu futhi kuwusizo kakhulu.—1 Pet. 5:2.

Khuluma Iqiniso Ekhaya

8. Ukukhuluma iqiniso kuwasiza kanjani amalungu omkhaya ukuba asondelane?

8 Ngokuvamile, abantu esisondelene kakhulu nabo amalungu emikhaya yethu. Ukuze sisondelane nakakhulu, kubalulekile ukuba sikhulume iqiniso komunye nomunye. Izinkinga eziningi nokungezwani kungancipha noma kuphele lapho sikhulumisana ngokukhululekile, ngokwethembeka nangomusa. Ngokwesibonelo, lapho senze iphutha, ingabe siyanqikaza ukulivuma kwesishade naye, ezinganeni, noma kwamanye amalungu omkhaya? Ukuxolisa ngokusuka enhliziyweni kuthuthukisa ukuthula nobunye emkhayeni.—Funda eyoku-1 Petru 3:8-10.

9. Kungani ukukhuluma iqiniso kungakuthetheleli ukuba luhlaza noma ukuphahluka?

9 Ukukhuluma iqiniso akusho ukuthi kufanele siphahluke, sikhulume ngendlela ecunulayo. Ukuba luhlaza akulenzi iqiniso libe nesisindo. UPawulu wathi: “Makususwe kini konke ukufutheka okubi nentukuthelo nolaka nokuklabalasa nokuhlambalaza kanye nabo bonke ububi. Kodwa yibani nomusa komunye nomunye, ninobubele besisa, nithethelelane ngokukhululekile njengoba nje noNkulunkulu anithethelela ngokukhululekile ngoKristu.” (Efe. 4:31, 32) Lapho sikhuluma ngomusa nangenhlonipho, sithuthukisa isigijimi sethu futhi sibonisa ukuthi siyabahlonipha labo esikhuluma nabo.—Math. 23:12.

Ukukhuluma Iqiniso Ebandleni

10. Yini abadala abangamaKristu abangayifunda esibonelweni esihle sikaJesu ngokukhuluma iqiniso?

10 UJesu wakhuluma nabafundi bakhe ngendlela elula neqotho. Ngaso sonke isikhathi wayebeluleka ngendlela enothando, kodwa akazange athambise iqiniso ukuze ajabulise izilaleli zakhe. (Joh. 15:9-12) Ngokwesibonelo, lapho abaphostoli bakhe bephikisana ngokuphindaphindiwe ngokuthi ubani owayemkhulu phakathi kwabo, ngokungagwegwesi kodwa ngesineke wabasiza ukuba baqonde ukuthi kungani kwakudingeka bathobeke. (Marku 9:33-37; Luka 9:46-48; 22:24-27; Joh. 13:14) Ngokufanayo, nakuba bekumelela ngokuqinile ukulunga, abadala namuhla abazenzi izingqongqo phezu komhlambi kaNkulunkulu. (Marku 10:42-44) Balingisa uKristu ngokuba “nomusa komunye nomunye” nangokuba “nobubele besisa” lapho besebenzelana nabanye.

11. Uthando ngabafowethu kufanele lusishukumisele ukuba silusebenzise kanjani ulimi lwethu?

11 Lapho sikhuluma iqiniso elimsulwa nabafowethu kodwa sigwema ulimi oluhlabayo, singaveza lokho okusezingqondweni zethu ngaphandle kokubacasula. Ngempela, asifuni nakancane ukuba ulimi lwethu lube ‘njengensingo eloliwe,’ silusebenzisele ukulimaza abanye ngenkulumo echaphayo noma elulazayo. (IHu. 52:2; IzAga 12:18) Uthando ngabafowethu luyosishukumisela ukuba ‘silonde ulimi lwethu kokubi, nezindebe zethu ekukhulumeni inkohliso.’ (IHu. 34:13) Ngale ndlela, sidumisa uNkulunkulu futhi sithuthukisa ubunye ebandleni.

12. Kunini lapho ukuqamba amanga kudinga khona ikomiti yokwahlulela? Chaza.

12 Abadala bayazikhandla ukuze bavikele ibandla kulabo abakhuluma amanga amabi. (Funda uJakobe 3:14-16.) Amanga amabi avame ukushiwo ngenjongo yokulimaza othile; ahloselwe ukumzwisa ubuhlungu ngandlela-thile noma ukumcindezela. Angaphezu kokusho amanga amancane, izinkulumo ezidukisayo noma ihaba. Yiqiniso, wonke amanga mabi, kodwa akuwona wonke amanga adinga ikomiti yokwahlulela. Ngakho, abadala kudingeka balinganisele, babonelele futhi basebenzise ukwahlulela okuhle lapho benquma ukuthi umuntu osho izinto ezingelona iqiniso usenomkhuba yini wokuqamba amanga amabi ngamabomu ongadinga ikomiti yokwahlulela. Noma, ingabe ukumnikeza iseluleko sothando esiqinile esivela emiBhalweni kuyoba okwanele?

Khuluma Iqiniso Kwezebhizinisi

13, 14. (a) Imaphi amanga abanye abantu abawaqambayo kubaqashi babo? (b) Imiphi imiphumela emihle engatholakala ngokwethembeka nokuba neqiniso emsebenzini?

13 Siphila esikhathini lapho kudlange khona ukungathembeki, ngakho kungase kube nzima kakhulu ukumelana nesilingo sokungathembeki kumqashi. Lapho befaka isicelo somsebenzi, abaningi baqamba amanga aluhlaza cwe. Ngokwesibonelo, bangase babe nehaba lapho bechaza ulwazi lomsebenzi abanalo noma imfundo yabo ukuze bathole umsebenzi ongcono noma okhokhela kakhulu. Ngakolunye uhlangothi, izisebenzi eziningi zithi ziyasebenza kuyilapho empeleni zenza izinto zomuntu siqu, nakuba lokho kungqubuzana nemithetho yenkampani. Zingase zifunde izinto ezingahlobene nomsebenzi wazo, zishaye izingcingo, zibhalelane imiyalezo noma ziphume zingena ezingosini ze-Internet.

14 AmaKristu eqiniso awacabangi ukuthi anelungelo lokuzikhethela endabeni yokwethembeka nokukhuluma iqiniso. (Funda izAga 6:16-19.) UPawulu wathi: “Sifisa ukuziphatha ngokwethembeka ezintweni zonke.” (Heb. 13:18) Ngakho, amaKristu awusebenzela ngokugcwele umholo wosuku ngalunye. (Efe. 6:5-8) Ukuzikhandla emsebenzini kungaletha nodumo kuBaba wethu osezulwini. (1 Pet. 2:12) Ngokwesibonelo, eSpain, umqashi kaRoberto wamncoma ngokuba isisebenzi esithembekile nesiwenza kahle umsebenzi waso. Ngenxa yokuziphatha okuhle kukaRoberto, inkampani yaqasha oFakazi abengeziwe. Nalaba futhi bazibonakalisa beyizisebenzi ezikahle kakhulu. Kule minyaka edlule uRoberto utholele abazalwane ababhapathiziwe abangu-23 nabantu abafundelwayo abangu-8 umsebenzi!

15. UmKristu ongusomabhizinisi kufanele abonise kanjani ukuthi uneqiniso?

15 Uma sinebhizinisi, ingabe siba neqiniso kukho konke esikwenzayo kwezebhizinisi, noma ingabe ngezinye izikhathi siqamba amanga kumakhelwane wethu? UmKristu ongusomabhizinisi akufanele awukhulumele ngendlela engelona iqiniso umkhiqizo noma umsebenzi othile ukuze izinto azidayisayo zisheshe zithengwe; futhi akufanele afumbathise noma avume ukufunjathiswa. Sifuna ukuphatha abanye ngendlela nathi esingathanda ukuphathwa ngayo.—IzAga 11:1; Luka 6:31.

Khuluma Iqiniso Neziphathimandla Zikahulumeni

16. Yini amaKristu ayibuyisela (a) kwabayiziphathimandla zikahulumeni? (b) kuJehova?

16 UJesu wathi: “Ngakho-ke, buyiselani kuKhesari izinto zikaKhesari, kodwa izinto zikaNkulunkulu kuNkulunkulu.” (Math. 22:21) Iziphi “izinto” esizikweleta uKhesari, okungukuthi, iziphathimandla zikahulumeni? Lapho uJesu esho la mazwi, babexoxa ngentela. Ngakho, ukuze ahlale enonembeza ohlanzekile phambi kukaNkulunkulu nabantu, amaKristu alalela imithetho kahulumeni, kuhlanganise naleyo ephathelene nokukhokha intela. (Roma 13:5, 6) Kodwa siyaqaphela ukuthi uJehova unguMbusi Ophakeme, ukuphela kukaNkulunkulu weqiniso, esimthanda ngayo yonke inhliziyo yethu, umphefumulo, ingqondo namandla. (Marku 12:30; IsAm. 4:11) Ngakho-ke, sizithoba ngokungagodli kuJehova uNkulunkulu.—Funda iHubo 86:11, 12.

17. OFakazi BakaJehova bakubheka kanjani ukuthola usizo oluvela kuhulumeni?

17 Amazwe amaningi anezinhlelo zezenhlalakahle noma zokusiza abahluphekayo. Akukho lutho olubi uma umKristu ethola usizo olunjalo—uma elufanelekela. Ukukhuluma iqiniso nomakhelwane wethu kusho ukuthi ngeke siqambe amanga noma sinikeze iziphathimandla zikahulumeni ukwaziswa okungelona iqiniso ukuze sithole usizo olunikezwa umphakathi.

Izibusiso Zokukhuluma Iqiniso

18-20. Iziphi izibusiso ezitholakala ngokukhuluma iqiniso nomakhelwane wethu?

18 Ziningi izibusiso esizithola ngokukhuluma iqiniso. Sihlala sinonembeza ohlanzekile, okusenza sibe nokuthula kwengqondo nenhliziyo ezolile. (IzAga 14:30; Fil. 4:6, 7) Ukuba nonembeza ohlanzekile kunenani elikhulu emehlweni kaNkulunkulu. Ngaphezu kwalokho, lapho sikhuluma iqiniso kuzo zonke izinto, akudingeki ukuba sikhathazeke ngokuthi abantu bazosibamba.—1 Thim. 5:24.

19 Cabanga nangesinye isibusiso. UPawulu wathi: “Ngazo zonke izindlela sizitusa njengezikhonzi zikaNkulunkulu, . . . ngenkulumo eyiqiniso.” (2 Kor. 6:4, 7) Ngokuqinisekile yilokho okwenziwa uFakazi othile waseBrithani. Lapho ekhulumela imoto yakhe kumuntu owayefuna ukuyithenga, wachaza zonke izinto ezinhle nezihluphayo kuyo, kuhlanganise nalezo ezazingabonakali. Ngemva kokuba lo mthengi ehambe ngayo eyizwa, wabuza umzalwane ukuthi wayengomunye woFakazi BakaJehova yini. Kungani aphetha ngalokho? Le ndoda yayiphawule ukwethembeka kwalo mzalwane kanye nendlela ehlanzekile ayebukeka ngayo. Ingxoxo eyalandela yaholela ekubeni lo mzalwane anikeze ubufakazi obuhle.

20 Ingabe nathi sidumisa uMdali wethu ngokuba nezindinganiso ezinhle zokuziphatha? UPawulu wathi: “Siye sazilahla izinto zomshoshaphansi okumelwe sibe namahloni ngazo, njengoba singahambi ngobuqili.” (2 Kor. 4:2) Ngakho, masenze konke esingakwenza ukuze sikhulume iqiniso nomakhelwane wethu. Uma senza kanjalo, siyokhazimulisa uBaba wethu osezulwini nabantu bakhe.

Ungaphendula Kanjani?

• Ubani umakhelwane wethu?

• Kusho ukuthini ukukhuluma iqiniso nomakhelwane wethu?

• Ukukhuluma iqiniso kungamkhazimulisa kanjani uNkulunkulu?

• Iziphi izibusiso esizithola ngokukhuluma iqiniso?

[Isithombe ekhasini 17]

Ingabe usheshe uwavume amaphutha amancane?

[Isithombe ekhasini 18]

Ingabe ukhuluma iqiniso lapho ufuna umsebenzi?

    Zulu Publications (1975-2025)
    Phuma
    Ngena
    • IsiZulu
    • Thumela
    • Okukhethayo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imibandela Yokusebenzisa Le Webusayithi
    • Imithetho Yokugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • Amasethingi Okugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • JW.ORG
    • Ngena
    Thumela