Intsha Iyabuza . . .

Ingabe Kufanele Ngiwabuke Ama-video Omculo?

“Ngiyawathanda ama-video omculo. Amanye anjengeziqephu zebhayisikobho. Alandisa indaba, futhi ngiyayithanda indlela imidanso yawo ehlelwe ngayo.”—UCasey.

“Ayindlela enhle yokuthola umculo omusha. Akunikeza izingoma ezingaphezu kwezingu-40 ezivamile ezidl’ ubhedu. Futhi ama-video omculo avusa izihloko ezimnandi zengxoxo.”—UJosh.

“Imininingwane equkethwe yi-video ibalulekile kimi—ukuthi ubani oculayo, ugqoke kanjani, wenzani. Zonke lezi zici zinezela encazelweni yezosha zengoma.”—UKimberly.

“Ngiyathanda ukubona ukuthi amaqembu engizifelayo ngawo azovela nani entsha. Ngiyabuthanda ubuchwepheshe obusetshenziswayo. Futhi amanye ama-video ayahlekisa. Kodwa kufanele uqaphele.”—USam.

MHLAWUMBE nawe uyakujabulela ukubukela ama-video omculo. Lapho eqala ukubukiswa kuyithelevishini, ayeyimibukiso engenamicikilisho nengambi eqolo. Kodwa njengoba kwakuba sobala ukuthi ama-video omculo ayengeyona imfashini edlulayo futhi ayekuthuthukisa kakhulu ukudayiswa kwamarekhodi, aqala ukuba yinkimbinkimbi ngobuchwepheshe nangendlela enziwa ngayo. Namuhla ayingxenye ebalulekile emkhakheni wezomculo futhi kusobala ukuthi intsha iyazifela ngawo. Kwamanye amazwe kuneziteshi ze-TV ezidlala ama-video omculo kuphela!

Kodwa kungani intsha enjengoSam, ocashunwe ngenhla, ithi kudingeka umuntu aqaphele? Kungenzeka yini ukuthi amanye ama-video omculo angaba nethonya elibi kuwe—mhlawumbe onakalise indlela ocabanga ngayo nezindinganiso zokuziphatha noma aze onakalise nobuhlobo onabo noMdali wakho? Kungase kubonakale kuwukweqisa ukubuza imibuzo enjalo. Kodwa ake ucabange, Uma ubufuna ukubhukuda echibini noma olwandle kodwa ubone izimpawu ezithi kuyingozi ukubhukuda lapho, bekungaba ukuhlakanipha yini ukushalazela izixwayiso ezinjalo? Lutho neze. Ngakho-ke, kungaba ukuhlakanipha ukucabangela ezinye zezixwayiso ngokuphathelene nama-video omculo.

Izingozi

Kudingeka ulivume iqiniso lokuthi lokho okubonayo nokuzwayo kungakuthonya! IBhayibheli lisitshela ukuthi inkosi yokuqala yakwa-Israyeli, uSawule, yayisebenzisa umculo ngokunenzuzo—ukuze ithobe imizwelo yayo. (1 Samuweli 16:14-23) Ingabe umculo nawo ungaba nethonya elibi? Incwadi ethi Rock and Roll—Its History and Stylistic Development iveza leli phuzu: “Akukho kuthandabuza. Uma sivuma ukuthi umculo we-rock unethonya elihle (onalo ngempela), kumelwe sizimisele futhi ukuvuma ukuthi unethonya elibi (onalo ngempela). Umuntu osho ngokuqhosha ukuthi ‘O, ngiyawulalela umculo, kodwa awungithonyi’ kungenzeka ukuthi uyisiwula noma untula ulwazi ngempela.”

IBhayibheli liliveza ngokuphindaphindiwe ithonya iso elinalo ekucabangeni kwethu nasendleleni esizizwa ngayo. (IzAga 27:20; 1 Johane 2:16) Ngakho ngokunezela izici ezinamandla ezibonakala emculweni, abakhiqizi bama-video balikhulisa kakhulu ithonya umculo onalo kubantu abawulalelayo. Yiziphi izici ezibonakalayo ezivame ukusetshenziswa?

Ucwaningo oluthile luveza ukuthi ama-video e-rock angaba amaphesenti angu-57 anezenzo zobudlova. Angaba amaphesenti angu-76 anezithombe zezenzo zobulili. Okunye ukuhlaziya kwamuva nje kuthole ukuthi ama-video alandisayo angamaphesenti angu-75 nawo ayequkethe izithombe zobulili, kanti angaphezu kwesigamu ayehilela ubudlova, ngokuvamile kubantu besifazane. Ingabe-ke ukubukela ama-video anjalo kungakulimaza ngempela? Incwadi ethile ibonisa ukuthi “ucwaningo lokuhlola luye lwathola ukuthi empeleni ukubukela ama-video omculo kungathonya isimo sengqondo sentsha ngokuphathelene nokuhileleka ezenzweni zobulili eziyingozi noma lapho isencane.” Futhi akunakuphikwa ukuthi njengoba abaculi bezama ukweqisa kunabanye abaculi ukuze bashaqise abantu, ama-video omculo ewonke ayaqhubeka eba nemininingwane yemigilingwane eyingcaca.

Uchwepheshe othile emkhakheni wezemfundo wathi: “Abanye baphikisa ngokuthi lokho abakuzwayo—nabakubonayo kuma-video omculo—akuhlukile emathonyeni omculo wezizukulwane ezidlule . . . Kodwa kubonakala sengathi abaculi abaningi banamuhla babheka inhlamba nezinto eziyinqaba njengamathuluzi amukelekayo okwandisa ukuthengwa kwamarekhodi.” Lapho ukhuluma ngabantu ababukela isiteshi esithile sama-video omculo, umagazini i-Chicago uthi: “Abakutholayo ithala lezithombe zobulili ezingcolile eziyengayo.”

Umagazini i-Chicago uchaza ne-video ethile yomculo eveza “insizwa ehlezi etafuleni lokudlela ekhothamisa ikhanda kuze kweqe. Intamo yayo iyabhoboka yophe bese liwa ikhanda layo.” Kubikwa ukuthi enye i-video iveza indoda ekhumula izingubo ngendlela ehlasimulisayo, ize ikhumule ngisho nesikhumba sayo kanye nemisipha. Kwachazwa nezinye izinto okushaqisayo ukuzisho.

Abanye bangase bawachithe la maqiniso, bathi ama-video achazwe lapha ayeqisa nokuthi amaningi awamabi ngaleyo ndlela. Abanye bangase baveze nokuthi bona abawatholi eshaqisa noma enyanyisa lawo ma-video omculo. Kodwa ingabe lokho akubonisi yini ukuthi ukubukela ama-video anjalo ngokuphindaphindiwe sekubenze bathuntubala labo bantu? UCasey, insizwa ecashunwe ekuqaleni, uyavuma: “Uma ungalinganiseli ekutheni ubukelani, izinto ekuqaleni ezazishaqisa zigcina seziyizinto ezivamile. Unganakile, ufuna okuthile okushaqisa nakakhulu ungabe usakunaka owawukuthola kushaqisa ngaphambili.”

Ungaba yini umphumela? Ikhono lakho lokwenza izinqumo ezihluzekile zokuziphatha lingase lithikamezeke kakhulu. Ngenxa yokuthi kulula ukuba izingqondo zethu zithonyeke kabi, iBhayibheli lisiyala ukuba ‘silonde ukuhlakanipha okusebenzayo kanye nekhono lokucabanga.’ (IzAga 3:21; 5:2) Omunye umphumela omubi kungaba ukonakala kobungane bakho noJehova uNkulunkulu. Ingabe abulona igugu kuwe? Ngakho-ke, kufanele ulonde lobo bungane ngokuthatha izinyathelo zokugwema ukuzijabulisa okungafanele kwanoma yiluphi uhlobo. Ungakwenza kanjani lokho?

Ukuzivikela

Okokuqala, siza ukwamukele ukuthi akulungile ukubuka izithombe eziveza lokho iBhayibheli elikulahla ngokucacile. (IHubo 11:5; Galathiya 5:19-21; IsAmbulo 21:8) Uma i-video idumisa izinto ‘ezingabafanele abantu abangcwele,’ kumelwe uzimisele ukuyeka ukuyibuka. (Efesu 5:3, 4) Kuyavunywa ukuthi ukushintsha isiteshi—noma ukucisha i-TV—kungase kungabi lula lapho kudlala i-video oyithandayo. Ngakho kungase kudingeke ukuba uthandaze njengomhubi, owabhala: “Yenza ukuba amehlo ami adlule angakuboni okungenanzuzo.”—IHubo 119:37.

Ungase uwagweme ama-video ashaqisa njengalawo esiwachaze ngenhla. Kodwa-ke, amanye ama-video abonakala esebenzisa indlela ecashile. Izithombe eziveza ubulili zingase zibe mfushane noma zisheshe zidlule. Izosha nezithombe zingase zihlelwe ngobuhlakani ukuze zithuthukise umbono othile ongqubuzana nokaNkulunkulu ngaphandle kokusho noma ukuveza okuthile okucacile. Noma kunjalo, uma uzizwa ulahlwa unembeza ngemva kokubuka i-video ethile, ngokunokwenzeka ibingafanele noma ingqubuzana nezimiso zobuKristu ngandlela-thile. Khona-ke, unganquma kanjani ukuthi yini okufanele uyibukele nokuthi yini okufanele uyigweme uma kungacacile ukuthi yini efanelekayo?

Kuyiqiniso, ukuthi uyawabuka ama-video omculo noma cha kuyisinqumo sakho nabazali bakho, abanomthwalo wokunquma ukuthi yini okufanele uyibuke nokungafanele uyibuke. (Efesu 6:1, 2) Kodwa uma abazali bakho bekuvumela ukuba ubuke ama-video omculo, akudingeki ukuba uqondiswe kuphela yilokho wena onomuzwa wokuthi kulungile. AmaHebheru 5:14 asikhuthaza ukuba ‘siqeqeshe amandla ethu okuqonda ukuze ahlukanise okulungile nokungalungile.’ Amandla ethu okuqonda aqeqeshwa ngokutadisha izimiso zeBhayibheli, ezinikeza indlela yokunquma ukuthi yini enhle nembi ngokombono kaJehova. Ngokuzindla ngezimiso ezinjalo zeBhayibheli, uyokwazi ukubona lokho okungaba yingozi enhlalakahleni yakho engokomoya, ngisho nalapho kungenamthetho oqondile weBhayibheli okuqondisayo.

Yiziphi-ke izimiso eziqondile zeBhayibheli ezingakuqondisa ngokuphathelene nokubuka ama-video omculo? Lokhu kuyodingidwa esihlokweni sesikhathi esizayo.

[Amazwi acashunwe esihlokweni ekhasini 20]

“Umuntu osho ngokuqhosha ukuthi ‘O, ngiyawulalela umculo, kodwa awungithonyi’ kungenzeka ukuthi uyisiwula noma untula ulwazi ngempela”

[Izithombe ekhasini 21]

Ungakubuka yini ngempela okuthile okungakhi kodwa kungakuthonyi?