Nạ Katue Ni Akiọm Ghisigh Akumu AZihova Etigheri Mabi

1. Ighẹn aḍisẹph kụ edị yira rokelhọm loor iduọn yira oḍighom aani bọ pakirị oḍighom mọ aZihova?

EKẠR kụ eḍighi ḍisẹph oḍighom aani apakirị oḍighom mọ aZihova siẹn igbagarạ asiḍio eekunha phọ. Iduọn asidọl aḅirinhi phọ repogh ghan bọ bịn olhoghorị, aZihova mungọ iyira bumor r’abumaranhi orue olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh. (Ps. 133:1) Odị rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh omhoọgh oḅaạl olhoghi siphẹ eghunotu phọ ayira. (Efẹ. 5:33–6:1) Aḅilhẹ kẹn rungọ ghan iyira orọph omhiịn ḅilhẹ r’osụ-olhoghi phọ yira omhoghi bọ orue omhoọgh eephọ olhoghi.

2. Ewạ mọ oḍighi ika? Kụ eeghe kụ iḍighi?

² Kuolọ, yira omoghi ni olhọgh ikuph orue oghị aghisigh okumu aZihova eten dị ekpẹ oḍuom olhoghi. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị oye atue ni akaạph obobọ aḍighi iyaạr dị kepin esi ayira. Kụ eeni amem e/munughan phọ ayira etue ni iḅonyon iyira ezu, ekạr nuụn ekpaariọm mem dị yira ro/gbạ ghan mem opiomạn oniin phọ opiomạn phọ. Yira omoghi oghiọm aghisigh okumu ghan aZihova (1) mem dị abumor r’abumaranhi phọ ayira upiomạn iyira, (2) mem dị opọ r’ayira aalhạn bọ ubi iyira, ḅilhẹ (3) r’amem dị yira obi loor ayira. Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kooḅeghiọn iraạr phọ asidọl phọ iphẹn phọ. Yira kooḅeghiọn kẹn iyaạr dị yira kotue otuughạ esi eḍeenhaan aBaibul dị ekpẹ oḍuom olhoghi.

KIỌM GHISIGH AKUMU AZIHOVA GHALHAMỌ R’AMEM DỊ ONYỌ UMOR OBOBỌ UMARANHI APIOMẠN NYINHẠ

3. Eeghe ipaanhaạn kụ edị awe phọ aZihova osoman?

³ Ipaanhaạn phọ. Abuniin abumor r’abumaranhi omoọgh ni raagharạ dị iyira i/ḅeraạn. Yira otue ni oḅonyonhu ozuan loor ekarạph eten dị bidị uzoọm iyira. Ikumor awe ookpomhoghan phọ kotue ni opiomạn. Iniin araraạr phọ iphẹn phọ etue ni eḍighi idị abuniin komiigh ookia mughumọ Enhaạn kụ amhoọgh ni ookpomhoghan phọ ophọn phọ. Kparipẹ roghiọm aghisigh okumu ghan aZihova r’abumor r’abumaranhi phọ, bidị otue ni osopha mọ bidị ro/ḅaanhaạn mun buphẹ opiomạn bọ bidị obobọ kobilhẹ oghị ghan ituughạ. (Zeph. 3:9) Ipẹ phọ eḍeenhaan ni osụ-olhoghi? Ooḅeghiọn iyaạr dị yira kotue otuughạ esi eḍeenhaan aBaibul dị asoman dọl phọ aḍiphẹ phọ.

4. Eeghe ipaanhaạn kụ edị otelhedom mọ aPọl asoman?

⁴ Eḍeenhaan aBaibul. Otelhedom mọ aPọl alhegheri ni mọ abumor r’abumaranhi phọ u/munughan. Esi omaạm, abuniin u/meeraam mọ odị maḍighi onyọ amatuạn mem mọ odị aghị bọ ateẹny bidị. (Iiḍ. 9:26) Kụ ipẹ reten, kụ abuniin omhiigh oghị omhạn oghaạph ikarạph ilọ odị ophuẹ aḍien odị. (2 Kọr. 10:10) APọl amhiịn ni oniin okumor oye dị apiomạn opiomạn dị aḍighi idị abuniin okpetaany. (Gal. 2:11, 12) Kụ oniin ogbogh oyaghirị aPọl, Mạk, abi ni nyodị. (Iiḍ. 15:37, 38) APọl mutue ni asopha mọ onọ ka/moọgh mun iyaạr oḍighinhom abumor phọ abuẹn phọ loor opiomạn phọ abidị. Kuolọ odị aghị ghisigh asereghiạn ghan bumor r’abumaranhi phọ kụ aghị ghisigh akumu aZihova eten dị ekpẹ oḍuom olhoghi. Eeghe kụ ilhoghonhaạn bọ Pọl ḍighaạgh oghiọm aghisigh oḍighi ghan iduọn phọ?

5. Eeghe kụ ilhoghonhaạn Pọl ḍighaạgh otuman abumor r’abumaranhi phọ odị? (Kolosị 3:13, 14) (Miịn kẹn afoto phọ.)

⁵ APọl akạr kụ aphomhoghiạn bumor r’abumaranhi phọ. Kụ ephomhoghiạn phọ epẹ phọ kụ ilhoghonhaạn bọ nyodị ḍighaạgh ogbon imạ araagharạ phọ abidị kparipẹ r’asipiomạn phọ abidị. Ephomhoghiạn kụ ilhoghonhaạn bọ Pọl ḍighaạgh oḍighi ipẹ odị r’aloor agẹ bọ siphẹ Kolosị 3:13, 14. (Bạl.) Ooḅeghiọn idị aPọl azọ aghị esi aMạk. Ghalhamọ r’iduọn aMạk awilẹ bọ ni Pọl asuma siphẹ oḅẹl oḍighi amisonarị phọ odị, aPọl o/rolhonhaạn r’oghạgh olhoghi oghị esi aMạk. Onyebel roten, mem mọ aPọl agẹ bọ ḍinyạ phọ aghiọm ookpomhoghan phọ epẹ Kolosị, odị asẹph ni Mạk idiphọ oye dị r’odị roḍighi ghan oḍighi, ḅilhẹ mọ raloghonhaạn ghan nyodị “ḍighaạgh iboom.” (Kọl. 4:10, 11) Mem mọ odị arọl bọ otu ikoli phọ epẹ Rom, aPọl akạr kụ alhọm mọ aMạk aru alhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh. (2 Tim. 4:11) Okạr agey, aPọl asạr ri awilhenhaạn bumor phọ odị ḅilhẹ odị o/wilhẹ bidị. Eeghe kụ edị yira kotue otuughạ esi aPọl?

6-7. Ika kụ edị yira kokiọm ghisigh oḍeenhaan ephomhoghiạn bumor r’abumaranhi phọ ayira etigheri e/munughan phọ abidị? (1 Jọn 4:7)

⁶ Iyaạr ituughạ phọ. AZihova rawạ dị yira kokị ghisigh oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn bumor r’abumaranhi phọ ayira. (Bạl 1 Jọn 4:7.) Ghalhamọ r’amem dị bidị iyira u/zoọm eten dị ekpeanhaạn, yira kotue ni okuphom owol mọ bidị u/legheri kụ upiomạn bọ iyira ḅilhẹ mọ bidị rokparaghạ ni oḍighi idị eḅeraạn aZihova. (Prov. 12:18) Enhaạn apomoghiạn ni rebenhẹ phọ odị okpẹ bọ oḍuom olhoghi phọ, etigheri sipiomạn phọ abidị. Ghalhamọ yira upiomạn ni, odị ra/kạgh ghan olhoghi bịn kuḅitonhaạn iyira. (Ps. 103:9) Yira okạr kụ rosereghiạn osạr owilhenhaạn phọ aZihova. Mem dị yira osạr owilhenhaạn aani bunhọn pọ yira rotuughaạny ghan nyodị!—Efẹ. 4:32–5:1.

⁷ Ka/bulha kẹn mọ, iḍuọn eekunha phọ reteẹny bọ, mekạr ekpaariọm dị yira koḍuraan otuman bumor r’abumaranhi phọ ayira. Igbiphoghọm kepogh ghan bịn obụgh. Otue kẹn ni ulhọgh iyira ikoli loor omheeraam mọ ayira. Eḍighi maạr dị ipẹ phọ emite, pọ yira kokạr kụ omoghi olhoghonhaạn aḍighaạgh abumor r’abumaranhi phọ. (Prov. 17:17) Ooḅeghiọn idị emitenhaan okumor oye ookpomoghan dị oghol mọ Joseph,a epẹ Spain. Ulhọgh nyodị r’abunhọn abumor otu ikoli loor adọl asạm mọ abidị. Odị aḅẹm mọ: “Siphẹ otu ikoli phọ, oomo phọ ayoor kụ urọl ghan eniin esi, kụ eeni amem oniin aḍighi ghan ni iyaạr dị kepin esi ophoriphọ. Esi iduọn phọ, oniin amhinhoghọm ghan ni nyoniin kụ aḅilhẹ asạr ghan awilhenhaạn oopho. Iphẹn phọ ilhoghonhaạn iyoor ḍighaạgh ophamhanhạm amuḅọph siphẹ igbo phọ ayoor. Abunhọn awe dị u/ḍighi rebenhẹ aZihova urọl aani ni siphẹ otu ikoli phọ. Ḍinhiin aḍio, mị uḍighima ni iyaạr ḍighaạgh amhị, esi iduọn phọ, mị u/tue ghan u/ḍighi iyaạr. Kuolọ oniin onyọ umor ulhoghonhaạn ghan ni imhị ḍighaạgh aḅilhẹ aatolhogh ghan rukpe amhị. Mị ukạr kụ alhoghoma ephomhoghiạn mem dị mị akạr amhoghi.” P’eeghe imạ ariphigh dị yira omhoọgh omhiịn mọ yira okaaphọgh ghan ni raraạr oḅophoghị mem dị yira omhoọgh iikpalaghiạn siphẹ igbo phọ ayira!

KIỌM NI GHISIGH AKUMU AZIHOVA GHALHAMỌ R’AMEM DỊ OPỌ R’ANẠ AALHẠN BỌ ABI NYINHẠ

8. Eeghe ipaanhaạn kụ edị abulọ maalhạn osoman?

⁸ Ipaanhaạn phọ. Apinien o/lho dị u/moọgh iiḅaghamhị. ABaibul phọ akaạph ni eten dị eegholhaan, mọ buphẹ aalhạn bọ komoọgh ni “iiḅaghamị.” (1 Kọr. 7:28) Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị apinien raḅophoghị ghan iyạl awe dị u/munughạn, dị omhoọgh roozọ r’iḍighinhom araraạr kirokirọ. Bidị otue ni oḍuạ kirokirọ arikpisi kụ otu, eeni kẹn r’asidọl dị egbaranhaạn. Bidị otue ni omiteom roozọ dị eeni opọ r’abidị aalhạn bọ u/miịn mem mọ bidị k/aalhạn bọ. Iniin iphẹn phọ ketue ni ekọm iiḅaghamhị. Kparipẹ r’olhọgh elhegh mọ iyạl phọ abidị opiomạn ni kụ oḍighi iyaạr omiteom oolemhi araraạr, bidị otue ni bịn omiigh okpalhạm opọ r’abidị aalhạn bọ. Bidị otue ni ootughiạn mọ ogbaranhaạn obobọ okạ apinien phọ bịn kụ amamạn eten osiemhi eekunha iiḅaghamhị apinien phọ. Kuolọ ipẹ phọ ketue ni engọ bidị ogey oḅaạl olhoghi ḍughụm?b Otuughạ ilọ oniin anhịr siphẹ aBaibul phọ dị aghiọm ni ghisigh akumu aZihova ghalhamọ r’amem dị olom odị azoọm ghan nyodị ekarạph eten.

9. Eeghe ipaanhaạn kụ edị Abigail asoman?

⁹ Eḍeenhaan aBaibul. Abigail aạl oye dị oghol mọ Nabal, opọ aBaibul phọ aghol bọ mọ uwelologhi r’obeephom ikarạph. (1 Sam. 25:3) Abigail akạr kụ asoman ipaanhaạn orọl r’odọ oye phọ ophọn phọ. Abigail amhoọgh ni eepoogh osiemhi eekunha pinien phọ ophọn phọ ḍughụm? Ii. Odị amhoọgh eepoogh phọ epẹ phọ mem mọ, oye phọ osagharạn bọ oḍighi Odaạm mọ Izrạl, aDevid, aru bọ oghiigh olom mọ odị Nabal, loor ekarạph eten phọ azoọm bọ nyodị r’awe phọ odị. (1 Sam. 25:9-13) Abigail mutue ni aghiil asuma, bịn awilhẹ Devid oḍighi ipẹ edi bọ ekpom mọ odị. Kuolọ odị idiphọ o/ḍighi, odị aaḅereghiạn ghụn Devid osạr owilhenhaạn aNabal. (1 Sam. 25:23-27) Odị atụ eeghe kụ aḍighi bọ iduọn phọ?

10. Eeghe iyaạr kụ inyu bọ Abigail oghiọm aghisigh pinien phọ odị iiḅaghamhị erọl bọ ni?

¹⁰ Abigail aphomhoghiạn aZihova kụ alhọgh eegu siigbu phọ aZihova ilọ apinien. Dị iikia i/lo, odị alhegheri ni ipẹ Enhaạn aḅẹm bọ mem mọ odị raḅọgh bọ Iv kangọ Adạm iḍiphọ anhịr. (Gen. 2:24) Abigail alhegheri ni mọ apinien aḍighi iyaạr iigbia esi aZihova. Odị awạ ghan oḍighi idị eḅeraạn Enhaạn, kụ eeni ipẹ phọ kụ inyu bọ nyodị oḍighi atorobọ iyaạr dị odị katue oghoph eghunotu phọ odị r’olom mọ odị. Odị aagboronhom ni aḍighi iyaạr amiteom ophẹl aghuḍum olom mọ odị ḍighaạgh aDevid. Odị alhọm ni osạr owilhenhaạn ikarạph dị odị kụ u/ḍighi. Dị iikia i/lo, aZihova akạr kụ aphomhoghiạn anhịr phọ ophọn phọ, loor akpọ oḅio phọ odị r’eegharạ owạ ghan ilọ kengọ suọ bunhọn. Eeghe kụ edị anmariịr r’aburulom kotue otuughạ esi eḍeenhaan phọ Abigail?

11. (a) AZihova rawạ eeghe ḍighaạgh awe dị maalhạn? (Efesọs 5:33) (b) Nạ atuughạ eeghe esi ipẹ aKarmen akumuan bọ oghoph apinien phọ odị? (Miịn kẹn afoto phọ.)

¹¹ Iyaạr ituughạ phọ. AZihova rawạ dị awe dị maalhạn kolọgh eegu iikolhobian apinien phọ ghalhamọ r’amem dị opọ r’abidị aalhạn bọ akpạr orolhạn. P’eeghe idị olhoghi Enhaạn raḅaạl ghan mem dị odị amhiịn burulom r’anmariịr dị olhọgh inyaạm omhiịn mọ bidị opamaghạn ni iiḅaghamhị apinien phọ abidị kụ oḅilhẹ oḍeenhaan olhọgh eegu r’ephomhoghiạn e/wạ ghan imạ ilọ aloor. (Bạl Efesọs 5:33.) Ooḅeghiọn eḍeenhaan aCarmen. Odiiny asiạ reten egbi k’amem mọ aCarmen aạl bọ ilhom, odị amhiigh ni otuughạ aBaibul phọ r’Abugbaanhaạn aZihova, kụ esighẹ rekị bịn aḍiiny muụm. Carmen aḅẹm mọ: “Olhoghi olom amhị o/ḅaạl esi osopha phọ amhị, kụ odị amhiigh omhoọgh eḍịm oghị esi aZihova, kụ aafolomhi ghan aḅilhẹ upaarọgh ghan imhị pidị mị abilhẹ aZihova.” Ghalhamọ r’iduọn phọ ni bịn, aCarmen aghị ni ghisigh arọl siphẹ apinien phọ. Esi 50 asiạ, odị alhọgh ni ikuph omhiịn mọ odị apomoghiạn aḅilhẹ alọgh eegu olom mọ odị. ACarmen aḅilhẹ aḅẹm mọ: “Iduọn asiạ phọ rekị bọ, bịn mị aru atuughạ ilọ oḍeenhaan ghan orọph omhiịn ḅilhẹ r’ilọ oḅaanhaạn ghan olom mọ amhị eyoghoyoghọ eten. Loor iduọn mị alhegheri bọ mọ apinien aḍighi iyaạr iigbia ghisigh aZihova, mị uḍighi ni oomo ilọ mị katue oghoph. R’amem r’amem mị uu/tughiạn owilhẹ olom mọ amhị loor ephomhoghiạn phọ mị amhoọgh bọ aghị esi aZihova.”c Eḍighi maạr dị iiḅaghamhị emite siphẹ apinien phọ anạ, pọ kuphom owol mọ aZihova kabakị ni aḅilhẹ alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh oghiọm aghisigh orọl isiphẹ apinien phọ.

KIỌM NI GHISIGH AKUMU AZIHOVA GHALHAMỌ R’AMEM DỊ NẠ ABI LOOR ANẠ

12. Eeghe ipaanhaạn kụ edị yira kotue osoman eḍighi maạr dị yira oḍighi igbogh ikarạph?

¹² Ipaanhaạn phọ. Yira roḅonyonhu ghan ni kozuan mem dị yira oḍighi igbogh ikarạph. ABaibul phọ akaạph ni mọ ikarạph phọ ayira etue ni eḍighi idị yira kologhoma eboom eephinha r’oḅonyonhu ozuan. (Ps. 51:17) Onyọ umor dị oghol mọ Robert alhọgh ni iboom inyaạm esi ibadị asiạ orue osi omhanhanhaạm idiphọ oniin odị raloghonhaạn ghan ḍighaạgh ikumor awe phọ. Kuolọ odị aḍighi ni igbogh ikarạph dị eḍighi idị odị alhoghoma mọ odị mabi aZihova. “Ooruẹn olhoghi amhị uuḅaghamhị ghan ni imhị iboom mem dị mị aatughiạn ipẹ mị aḍighi bọ, kụ ipẹ phọ ikạr kụ iḅonyon ghan imhị ezu. Kụ r’emoghi mị uzu ni ekpom amhị esi iiḅereghị aḅenhị aZihova. Kuolọ mem mọ amuphẹ phọ, mị uutughiạn ghan ni mọ Enhaạn o/mhoọgh mun iyaạr oḍighinhom iiḅereghị phọ amhị, loor iduọn mị mabi bọ nyodị.” Eḍighi maạr dị yira oḍighi igbogh ikarạph, yira otue ni omiigh ootughiạn mọ aZihova muḅitonhaạn iyira, ḅilhẹ mọ yira ko/tue mun okị ghisigh okumu nyodị. (Ps. 38:4) Eḍighi maạr dị nạ malhoghoma ghan ni eten phọ epẹ phọ, pọ ḅeeḅeghiọn eḍeenhaan oye siphẹ aBaibul phọ dị aghị ghisigh akumu ghan aZihova etigheri igbogh ikarạph dị odị aḍighi.

13. Ighẹn igbogh ikarạph kụ edị otelhedom mọ aPita aḍighi, kụ eeghe kụ irorori bọ nyodị elhọgh esi ikarạph phọ?

¹³ Eḍeenhaan aBaibul. Ḍughul phọ eḅaạl kokiigh bọ Zizọs, otelhedom mọ aPita apiomạn ni ibadị areten, kụ iphẹn phọ irorori nyodị elhọgh esi igbogh ikarạph. Eḅẹl phọ, aPita aḍuom loor odị olhoghi apelheghiom, kụ akara ekpolhoghi mọ ghalhamọ abueriphọ abutelhedom mọ uḅitonhaạn ni Zizọs, m’odị kameerạ ni giph. (Mạk 14:27-29) Edị etum pạ, mem mọ bidị orọl bọ oghoony aGetsemani, r’/amem aPita ogon. (Mạk 14:32, 37-41) Ḅilhẹ kẹn, aPita awilhẹ Zizọs asuma mem mọ oru bo osiph odị. (Mạk 14:50) Ekureriom mọ, aPita apharanhaạn Zizọs iraạr amem, dị tutụ odị aghunya ni m’onọ o/lhegheri Zizọs. (Mạk 14:66-71) APita aḍighi ika mem mọ odị alhoghoma bọ m’onọ maḍighi igbogh ikarạph? Odị amhiigh emoghi kụ azu izin, eeni odị aḅonyonhu ni azuan loor olhoghoma apum. (Mạk 14:72) Gbiom olhoghi ipẹ keeḅaghamhị bọ Pita mem mọ onyebel roten bịn oghiigh bọ Zizọs oyaghirị phọ odị. P’eeghe idị aPita eeni alhoghoma mọ odị o/mhoọgh mun maạr oḍighinhom!

14. Eeghe kụ ilhoghonhaạn bọ Pita ḍighaạgh oghiọm aghisigh okumu ghan aZihova? (Miịn afoto phọ.)

¹⁴ APita arue ni aghị ghisigh akumu ghan aZihova loor ibadị ariphigh. Odị o/rọl ḍiọ odị bịn; odị aghị ni ateẹny bueriphọ abutelhedom mọ. Kụ iikia i/lo mọ bidị uudereghị ni nyodị. (Luk 24:33) Opumom ipạ, mem mọ oḅeton bọ Zizọs, aZizọs aghị ni ateẹny Pita, eeni ilọ okparamhị odị. (Luk 24:34; 1 Kọr. 15:5) Onyebel roten, kparipẹ roḅaạm aPita ilọ ipẹ odị abi bọ nyodị, aZizọs aḅenhị ghụn Pita oyaghirị phọ odị mọ odị kangọ nyodị ibadị iiḍighi. (Jọn 21:15-17) APita alhegheri ni mọ odị maḍighi igbogh ikarạph, kuolọ odị o/sighẹ m’odị ka/tue mun akị ghisigh akumu aZihova. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị odị akuphom ni owol mọ Uwotu phọ odị aZizọs akiọm ni ghisigh apomoghiạn nyodị. Ḅilhẹ kẹn abueriphọ abutelhedom mọ ughiọm ni ghisigh obakị Pita. Eeghe kụ edị yira kotue otuughạ esi eḍeenhaan phọ aPita?

15. AZihova rawạ mọ yira okuphom owol eeghe? (Psalm 86:5; Rom 8:38, 39) (Miịn kẹn afoto phọ.)

¹⁵ Iyaạr ituughạ phọ. AZihova rawạ mọ yira okuphom owol mọ odị uphomhoghiạn ni iyira aḅilhẹ aakolhobian osạr owilhenhaạn ayira. (Bạl Psalm 86:5; Rom 8:38, 39.) Mem dị yira oḍighi ikarạph yira rologhoma ghan ni apum. Kụ i/beeph olhoghoma iduọn phọ. Toroboiperolbọ, r’amem r’amem kuu/tughiạn mọ aZihova iyira u/phomoghiạn mun obobọ iyira ku/sạr uwilhenhaạn. Kparipẹ ghụn, okem owạ olhoghonhaạn aḍighaạgh. ARobert, oghaạph bọ oghol epẹ omhạn, aḅẹm mọ: “Mị uḍighi ikarạph loor esi dị mị ubeḍenhọm inyaạm amhị okpạr opu odẹgh ophogh.” Odị alegheri ni mọ ewạ mọ odị aghaaphạn ikumor awe phọ. Odị aḅẹm mọ: “Iduọn mị agbatạn bọ edạ phọ epẹ phọ, bịn egina amem bidị ulhoghonhaạn imhị ḍighaạgh ologhoma ephomhoghiạn phọ aZihova. Mị ulhoghoma kẹn mọ ikumor awe phọ uphomhoghiạn ni imhị. Bidị ulhoghonhaạn imhị ḍighaạgh olhegheri mọ aZihova imhị k”uḅitonhaạn.” Yira kẹn kotue ni okuphom owol mọ aZihova akạr ri uphomhoghiạn iyira kụ rasạr ghan kuwilhenhaạn iyira eḍighi maạr dị yira okiton kụ owạ olhoghonhaạn aḍighaạgh, ḅilhẹ okạr okparaghạ dị yira ko/ḅilhẹ mun oḅula oḍighi iniin phọ ikarạph phọ. (1 Jọn 1:8, 9) Okuphom owol phọ opọ phọ kụ kikima iyira ootughiạn mọ yira ko/tue mun okiọm ghisigh okumu aZihova mem dị yira opiomạn.

16. Nạ utuạn eeghe kụ asopha bọ oghiọm aghisigh okumu aZihova?

¹⁶ AZihova akạr kụ rasereghiạn oomo ikuph phọ yira rolọgh bọ okumu odị siẹn igbagarạ asiḍio eekunha phọ. R’olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, yira kotue ni okiọm ghisigh okumu nyodị ghalhamọ yira umhoọgh ni mabi. Yira kotue ni omoọgh ephomhoghiạn okị esi abumor r’abumaranhi phọ ayira oḅilhẹ osạr ghan obilhenhaạn bidị ghalhamọ upiomạn ni iyira. Yira kotue ni oḍeenhaan ipẹ yira ophomoghiạn bọ Enhaạn oḅilhẹ olọgh eegu iikolhobian phọ odị ilọ apinien eḍighi maạr dị yira oḍighi ghan oomo ilọ yira kotue oolemhi raraạr mem dị iiḅaghamhị emite siphẹ apinien phọ ayira. Ḅilhẹ mem dị yira oḍighi ikarạph, owạ olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, osighẹ ephomoghiạn r’osạr owilhenhaạn phọ odị, kụ oghiọm ghisigh okumu nyodị. Yira kotue ni okuphom owol mọ aZihova kusẹph ni iyira eḍighi maạr dị “oḍighi ghan iiḅi iyira” i/phẹr.—Gal. 6:9.