EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 49
AZihova Kapagharanhaạn Ni Iiḅereghị Phọ Amhị?
“Nyinha kimhạgh ghan imhị, nyinha ketu esi amhị eeḅereghị ingọ imhị, kụ mị kinhaghanhạn ni inyinha.”—JER. 29:12.
AḌUỌR PHỌ 41 Please Hear My Prayer
OGHAẠPH OOKARAGHa
1-2. Uḍighi ika kụ eeni amem yira kootughiạn bọ mọ aZihova ra/naghạn iiḅereghị ayira?
“MOỌGH ḍiḅeraạn dị emhunhughan aghị esi aZihova, bịn odị kagbaanyamhị ni ruuphuạ ekpom mọ anạ.” (Ps. 37:4) P’eeghe omạ oguanhaan! Kuolọ ewạ ni mọ ogon dị aZihova kungọ ghan iyira oomo ilọ yira olhọm, mem mem mọ ḍughụm? Uḍighi ika kụ aḍipuru phọ aḍiphẹ phọ emhạn bọ maạr? Ooḅeghiọn reḍeenhaan phọ iphẹn. Onyọ umaranhi dị k’/aạl ilhom aaḅereghị ni ilọ oghị aani School for Kingdom Evangelizers. Kuolọ asiạ meten, kụ ko/mhạgh ni nyodị. Oḍoọgh onyọ umor dị amhoọgh ezẹgh aaḅereghị ni alhọm aZihova oḍighi idị odị kamoon pidị odị atue aḅilhẹ akumuan siphẹ ookpomhoghan phọ. Kuolọ ke/phoorom. Odẹ r’onhiin uuḅereghị ni mọ obumoọny abidị arọl li siẹn igey phọ. Kuolọ obumoọny phọ abidị asopha owilhẹ okumu aZihova.
2 Eeni nạ kẹn malhọm ghan ni aZihova iyaạr, dị odị nyinhạ u/ngọ. Kụ eeni ipẹ phọ iḍighi ni idị nạ aru aatughiạn mọ iiḅereghị abunhọn bịn kụ edị aZihova ranaghạn ghan. Obobọ eeni nạ uutughiạn mọ nạ maḍighi ikarạph. Onyọ umaranhi dị oghol mọ Janiceb alhoghoma ni eten phọ epẹ phọ. Odị r’olom odị uuḅereghị ni olhọm aZihova mọ bunọ rowạ okumu epẹ Betẹl. Odị aḅẹm mọ: “Mị ukuphom ni owol mọ ke/sighẹ mem kumhạgh iyoor.” Kuolọ u/mạgh bidị. AJanice aḅẹm mọ: “Iphẹn phọ iḍighi ni idị mị akururu. Kụ mị aatughiạn ghan mọ eeni mị maḍighi ikarạph akị esi aZihova. Mị maaḅereghị ni ibadị amem ilọ oghị aBetẹl. Uḍighi ika kụ odị o/nhaghạn bọ ilọm mọ amhị?”
3. Eeghe kụ edị yira kooḅeghiọn siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?
3 Eeni amem, yira otue ni omoọgh iikia mughumọ aZihova ranaghạn ghan ni iiḅereghị ayira. Ghalhamọ arebenhẹ Enhaạn iḍiodi phọ bịn umhoọgh aani ni oniin phọ ooḅaghamiạn aloor phọ ophọn phọ. (Job 30:20; Ps. 22:2; Hab. 1:2) Eeghe kụ kengọ nyinhạ okuphom owol mọ aZihova kanaghạn ni iiḅereghị anạ? (Ps. 65:2) Orue ophagharanhaạn aḍipuru phọ aḍiphẹ phọ, yira kopụr opanyanhaạn sipuru phọ edaphạn bọ siẹn: (1) Eeghe kụ edị aZihova kaḍighi? (2) Eeghe kụ edị aZihova rawạ moḍighi? (3) Uḍighi ika kụ kewạ bọ mọ onme iniin ilọm ayira?
EEGHE KỤ EDỊ AZIHOVA KAḌIGHI?
4. Odaphạn Jeremiah 29:12, eeghe kụ edị aZihova uguanhaan iyira?
4 AZihova aguanhaan onhaghạn iiḅereghị ayira. (Bạl Jeremiah 29:12.) Enhaạn phọ ayira apomhoghiạn agey rebenhẹ phọ odị okpẹ bọ oḍuom olhoghi, kụ r’amem r’amem ka/pogh agunhọm iiḅereghị phọ abidị. (Ps. 10:17; 37:28) Kuolọ, iphẹn phọ re/mạ ghan mọ torobọ iyaạr dị yira olhọm kụ edị odị kaḍighi ungọ iyira. Epẹ omhoom aḅirinhi phọ kụ edị yira komoọgh iniin araraạr dị yira rowạ.
5. Eeghe kụ edị aZihova rapụr ghan kaphogh kụ agbi ophagharanhaạn iiḅereghị phọ ayira? Gbạ.
5 AZihova rakiririom ghan ni kaphogh muḅọph phọ ilọm mọ ayira emhoọgh bọ r’ogbi phọ odị. (Isa. 55:8, 9) Oniin apakirị ogbi phọ pọ omuzeḍi ade phọ r’awe dị r’ibo oḅọph onhụ rodaphạn ghan itooghị phọ odị. Kuolọ aSetan akophora mọ awe otooghị ongọ siloor kụ kenighẹ epu. (Gen. 3:1-5) Oḍeenhaan mọ ipẹ Eru phọ aghaạph bọ mọ okpẹ, aZihova m’angọ ogẹl mọ awe otooghị ongọ siloor abidị. Kuolọ, itooghị omhạr awe mekọm iiḅaghamhị kirokirọ engọ we rodon. (Eccl. 8:9) Yira olegheri ni mọ aZihova ka/sighẹ oomo iiḅaghamhị phọ iphẹn phọ nyiidiphọ. Loor esi dị odị aḍighi ipẹ phọ, abuniin awe otue ni ootughiạn mọ awe otue ni otooghị ongọ siloor, ḅilhẹ mọ bidị kotue ni osiemhi eekunha iiḅaghamhị phọ omhạr awe.
6. Uḍighi ika kụ ewạ bọ okuphom owol mọ aZihova kaḍighi ni ipẹ enhighẹ bọ oomo amem?
6 AZihova atue ni apagharanhaạn ilọm dị eḍighi ni iniin, reten dị egbaranhaạn. Esi omaạm, mem mọ Odaạm mọ Hezekiah amheelhom bọ e/moon, odị alhọm ni aZihova ookonhom odị. AZihova anhaghạn ni ilọm mọ, kụ aakonhom nyodị. (2 Ki. 20:1-6) Ḍieriphọ aḍighaạgh phọ, mem mọ otelhedom mọ aPọl alhọm bọ mọ aZihova asighẹ “ooburom” mọ agim bọ nyodị, eeni e/moon dị odị amheel, aZihova o/sighẹ. (2 Kọr. 12:7-9) Kokaạph aani ika ilọ ipẹ emitenhaan bọ butelhedom mọ Jems r’aPita? Odaạm mọ Herod awạ ghan ozẹ iyạl phọ abidị. Kụ ookpomhoghan phọ oghol Pita ḅilhẹ eeni r’aJems ooḅereghị. Kuolọ, ughiigh ni Jems, kụ ookpaạny aphẹl Pita. (Iiḍighi 12:1-11) Yira otue ni opuru mọ, ‘Uḍighi ika kụ aZihova aphẹl bọ Pita kụ o/phẹl aani bọ Jems?’ ABaibul phọ o/ghaạph.c Kuolọ yira kotue ni okuphom owol mọ oomo areten phọ aZihova “eeleeny ni.” (Deut. 32:4) Yira olegheri ni mọ aPita r’aJems uḍighi ni we dị aZihova aphomhoghiạn. (Ogan. 21:14) Eeni amem, aZihova ka/pagharanhaạn iiḅereghị phọ ayira eten phọ epẹ yira ootughiạn bọ. Kuolọ loor iduọn yira okuphom bọ owol mọ oomo amem aZihova raḍighi ghan ipẹ enhighẹ bọ, yira rosereghiạn ghan ni torobọ eten dị odị aphagharanhaạn iiḅereghị phọ ayira, ii yira ro/nụn ghan.—Job 33:13.
7. Eeghe kụ edị ewạ mọ oghel, kụ eeghe kụ iḍighi?
7 Okparaghạ omhiịn mọ yira u/sighẹ dọl ayira utomaạm ilọ abunhọn. Esi omaạm, yira otue ni olọm aZihova oḍighinhaan ayira iyaạr, kuolọ odị o/ḍighi. Kụ esighẹ rekị kụ yira oru olhegheri onhọn oye dị apuru aani eniin phọ iyaạr phọ kụ aZihova aḍighinhaan. Ipẹ phọ imitenhaan ni oniin onyọ umaranhi dị oghol mọ Anna. Odị aaḅereghị dị aZihova kaakonhom ezẹgh aKansạ olom mọ odị Matthew. Iyạl abumaranhi dị asiạ phọ meghị anyụ umhoọgh aani kẹn kansạ phọ mem mọ opọ phọ. Esi iduọn phọ, Anna aghol li emhụ olom mọ odị r’iyạl phọ abumaranhi phọ aaḅereghị ghan. Kụ eekunha phọ iyạl phọ abumaranhi phọ oru omhoon, kuolọ ezẹgh phọ eghiigh Matthew. Eḅẹl amem mọ, Anna apuruan ghan ni loor mughumọ aZihova kụ alhoghonhaạn bumaranhi phọ ḍighaạgh. Kụ eru maạr dị aZihova kụ alhoghonhaạn bidị ḍighaạgh, uḍighi ika kụ odị o/phagharanhaạn aani bọ iiḅereghị phọ odị aaḅereghị bọ dị aZihova kaloghonhaạn aani ḍighaạgh olom mọ odị oḍum? Okạr oghaạph, yira u/legheri iyaạr phọ eḍighi bọ kụ iyạl phọ abumaranhi phọ oḍum bọ. Iyaạr dị yira olhegheri pọ, amem retu ni dị aZihova kasiemhi eekunha oomo imhinhimhiịn, ḅilhẹ mọ odị akạr kụ rawạ oḅerion arighirị phọ ayira momhuughu bọ.—Job 14:15.
8. (a) Odaphạn Isaiah 43:2, ika kụ edị aZihova rubakị ghan iyira? (b) Ika kụ edị iiḅereghị rilhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh mem dị yira osoman iiḅaghamhị? (Miịn vidio phọ Iiḅereghị Rilhoghonhaạn Ghan Iyira Ḍighaạgh Okparạm.)
8 AZihova ka/bilhẹ obakị ghan ayira. Idiphọ Odẹ ephomhoghiạn ayira, olhoghi aZihova ra/ḅaạl ghan omhiịn dị yira romiinhọm. (Isa. 63:9) Kuolọ, odị ra/sophoghom ghan oomo iiḅaghamhị dị retu omheelhom ayira. (Bạl Isaiah 43:2.) Toroboiperolbọ, odị aguanhaan ni olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh orelhe “oḅeẹny.” Kụ etigheri odẹgh ophogh phọ, odị ka/meera mọ eḍighi idị yira ko/tue okumu nyodị. AZihova rungọ ghan kẹn iyira uwaloor iigbia phọ odị orue okparạm. (Luk 11:13; Fil. 4:13) Esi iduọn phọ, yira otue ni okuphom owol mọ odị kungọ ni iyira torobọ iyaạr dị yira omhoghi orue okparạm r’oḅilhẹ ophạm aḍimheerạ phọ ayira.d
EEGHE KỤ EDỊ AZIHOVA RAWẠ MỌ OḌIGHI?
9. Ika kụ edị aJems 1:6, 7, ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oḍuom olhoghi aZihova?
9 AZihova rawạ mọ oḍuom nyodị olhoghi. (Hib. 11:6) Eeni amem, yira otue ni ootughiạn mọ odẹgh ophogh phọ upel iyira loor. Eeni yira otue ni ookia mughumọ aZihova kulhoghonhaạn ni iyira ḍighaạgh. Kuolọ aBaibul phọ aguanhaan mọ r’olhoghonhaạn aḍighaạgh Enhaạn yira kotue ni “opel iikpe oten.” (Ps. 18:29) Esi iduọn phọ, kparipẹ r’omhoọgh iikia, ooḅereghị r’omheeraam kụ okuphom owol mọ aZihova kanaghạn ni iiḅereghị phọ ayira.—Bạl Jems 1:6, 7.
10. Kaạph amaaniọm idị yira kotue ozọ idị emhoọgh muḅọph r’iiḅereghị phọ ayira.
10 AZihova rawạ mọ oḍighi idị emhoọgh muḅọph r’ilọm mọ ayira. Esi omaạm, onyọ umor atue ni alọm aZihova olhoghonhaạn aḍighaạgh orue omhoọgh amem siphẹ oḍighi phọ odị oghị aani ookpomhoghan eephugh. Ika kụ edị aZihova kapagharanhaạn iiḅereghị phọ ipẹ phọ? Odị atue ni angọ onyọ umor phọ akpọ oḅio oghị oteẹny uw-emhụ oḍighi phọ. Kuolọ onyọ umor phọ kụ katelhe akị ateẹny uw-emhụ oḍighi phọ. Kụ kemoghi mọ odị aḍighi iduọn phọ ibadị amem. Odị atue ni aḍighinhaan oye oḍighi inhọn asiḍio pidị oye phọ aḍighinhaan nyodị siḍio ookpomhoghan eephugh phọ. Kụ kẹn, odị atue ni aḅẹm mọ ku/kpẹ nyodị ilọ asiḍio phọ ipẹ phọ.
11. Uḍighi ika kụ i/wạ bọ mọ iphẹr iyira oḅenhị ghan aZihova ilọ araraạr phọ riiḅaghamhị bọ iyira?
11 AZihova rawạ mọ ku/soph ghan mem oḅenhị odị ilọ araraạr phọ ipẹ yira rowạ bọ. (1 Tẹs. 5:17) Ipẹ aZizọs aghaạph bọ eḍeenhaan mọ iniin ilọm ayira ko/pagharanhaạn mem mem mọ. (Luk 11:9) Kuolọ ke/wạ mọ iphẹr iyira! Ḅeeḅereghị ghan oomo amem, kụ ka/dugh. (Luk 18:1-7) Mem dị yira oghị ghisigh ooḅereghị ghan ilọ iyaạr dị yira rowạ, yira roḍeenhaan ghan aZihova mọ iyaạr phọ epẹ phọ ekạr kụ emạn maạr esi ayira. Yira roḍeenhaan ghan kẹn mọ yira omoọgh ni omheeraam mọ odị kulhoghonhaạn ni iyira ḍighaạgh.
UḌIGHI IKA KỤ EENI AMEM KEWẠ BỌ ONME INIIN ILỌM MỌ AYIRA?
12. (a) Yira kopuruan loor eeghe ilọ ilọm mọ ayira, kụ eeghe kụ iḍighi? (b) Ika kụ edị yira kotue oḍeenhaan olhọgh eegu aZihova siphẹ iiḅereghị phọ ayira? (Miịn igbe phọ “Ilọm Mọ Amhị Eḍeenhaan Ni Olhọgh Eegu AZihova Ḍughụm?”)
12 Eru maạr dị yira u/moọgh raraạr phọ yira olhọm bọ, yira otue ni opuru loor ayira iyạl asipuru. Eḅẹl phọ pọ, ‘Iyaạr phọ mị ralọm bọ ekpeanhaạn ni?’ Yira rogbor ghan kootughiạn mọ yira olegheri ni raraạr dị ekạr inhighenhaạn iyira. Kuolọ eeni amem araraạr phọ yira rolọm ghan bọ iyira ki/nhighenhaạn eekunha phọ. Eḍighi iyaạr dị yira rooḅereghị ilọ iiḅaghamhị ayira, pọ eeni inhọn areten okpetenhaan iiḅaghamhị phọ ipẹ phọ dị enhighẹ epu ipẹ yira ootughiạn bọ edi ni. Kụ eeni amem iniin ilọm ayira ke/moọgh muḅọph r’arigbiom mọ aZihova. (1 Jọn 5:14) Esi omaạm, ooḅeghiọn eḍeenhaan odẹ r’onhiin phọ oghaạph bọ oghol epẹ omhạn. Bidị uuḅereghị mọ aZihova aḍighi idị anmụny phọ abidị kotọl siẹn igey phọ. Eeni yira u/miịn iyaạr dị eeph siphẹ ilọm mọ ipẹ phọ. Kuolọ, aZihova ka/kpaariọm oye okumu odị. Odị rawạ mọ oomo ayira, dị eḅarạm ni ibạm anmụny phọ ayira, osopha ooḅereghị odị. (Deut. 10:12, 13; 30:19, 20) Esi iduọn phọ, kenighẹ ghụn dị odẹ r’onhiin phọ kooḅereghị mọ aZihova alhoghonhaạn bidị ḍighaạgh oteẹny ekpom obumoọny phọ abidị pidị enyu nyodị ophomhoghiạn aZihova r’oḍighi oyaghirị odị.—Prov. 22:6; Efẹ. 6:4.
13. Odaphạn Hibru 4:16, apụr amem kụ edị aZihova kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh? Gbạ.
13 Omhunhenhiom iyạl aḍipuru phọ pọ, ‘Meteẹny ni mem dị aZihova kapagharanhaạn iiḅereghị phọ amhị?’ Eeni yira kowạ omhiịn ophagharanhaạn iiḅereghị phọ ayira mem mem mọ. Kuolọ amem aZihova kụ inhighẹ epu. (Bạl Hibru 4:16.) Mem dị yira u/miịn raraạr phọ yira olhọm bọ egina amem, yira otue ni ootughiạn mọ ophagharanhaạn phọ aZihova aḍighi ‘Eeye.’ Kuolọ eeni amem ophagharanhaạn phọ atue ni aḍighi ‘Koriom.’ Esi omaạm, oghaạph ilọ onyọ umor phọ aaḅereghị bọ mọ aZihova aakonhom nyodị esi e/moon phọ odị. Mughumọ aZihova aakonhom ni nyodị eten iiḍaạny, aSetan mukaạph mọ onyọ umor phọ rakumu ghan aZihova loor esi dị mookonhom nyodị. (Job 1:9-11; 2:4) Kụ oḅarạm isiphẹ, aZihova maphighi mem dị odị kasiemhi eekunha e/moon kirokirọ. (Isa. 33:24; Ogan. 21:3, 4) Kụ egbi oteẹny amem mọ opọ phọ, ke/wạ mọ ogon dị aZihova kuukonhom iyira eten iiḍaạny. Esi iduọn phọ, ekpẹ ghụn dị onyọ umor phọ kalọm mọ aZihova ango nyodị eephọ olhoghi r’inyaạm obọ odị arue akumu aZihova etigheri e/moon phọ odị.—Ps. 29:11.
14. Ipẹ emitenhaan bọ Janice itughemhị iyira eeghe?
14 Nạ aatughiạn ni Janice, aaḅereghị bọ okumuan epẹ Betẹl? Isighẹ nyodị oogh asiạ olhegheri mọ aZihova apagharanhaạn ni iiḅereghị phọ odị. Odị aḅẹm mọ: “AZihova asighẹ mem mọ opọ phọ utughemiọm imhị ibadị araraạr olhoghonhaạn amhị ḍighaạgh oḍighi ogey onyọ aKristẹn. Iwạ mọ mị ukparamhị oḍuom olhoghi phọ amhị esi odị. Iwạ mọ mị unighemhị eten phọ mị ratuughạ ghan bọ Baibul phọ. Kụ iwạ kẹn dị mị kalegheri ilọ omhoọgh ibo etigheri dọl dị mị asoman.” Onyebel roten, bịn omhạgh Janice r’olom odị olhọgh rukumuan opoghom eghir. AJanice akureri mọ: “Mem dị mị aphogh omhạn, mị umhiịn mọ aZihova aphagharanhaạn ghan ni iiḅereghị phọ amhị, kuolọ eten dị mị u/seere olhoghi. Isighẹ ni imhị mem orue osereghiạn ophagharanhaạn phọ, kuolọ mị rasẹph ni aZihova esi ephomhoghiạn phọ r’imạ araraạr phọ odị uḍighinhaan bọ imhị.”
Eru maạr dị nạ ko/mhiịn ophagharanhaạn iiḅereghị phọ anạ, pọ kol enhọn iyaạr aaḅereghị (Miịn ekpịgh phọ 15)f
15. Uḍighi ika kụ eeni amem kenighẹ bọ oghol ibadị araraạr kụ ooḅereghị? (Miịn kẹn sifoto phọ.)
15 Omhunheniom iraạr aḍipuru phọ pọ, ‘Kewạ mọ mị ukol enhọn iyaạr kụ aaḅereghị ḍughụm?’ Ghalhamọ r’iduọn rewạ ghan bọ ni oghol eniin iyaạr kụ ooḅereghị, eeni amem renighẹ ghan ni ooḅereghị ilọ ibadị araraạr obọ yira orue olhegheri ogbi phọ aZihova ilọ ilọm mọ ayira. Ooḅeghiọn eḍeenhaan onyọ egelhenyạ umaranhi phọ aaḅereghị ghan bọ oghị aani School for Kingdom Evangelizers. Odị awạ ghan oghị askul phọ pidị odị atue akumu ekpisi dị ewaạm mọ ebụgh. Esi iduọn phọ, ghalhamọ r’iduọn odị aghị bọ ni ghisigh raaḅereghị dị komạgh aani nyodị oghị askul phọ, odị katue kẹn ni alọm olhoghonhaạn aḍighaạgh orue omhiịn inhọn areten dị odị katue abughẹ rukumuan phọ odị. (Iiḍighi 16:9, 10) Kụ ipẹ reten kụ odị akị ghisigh aḍighi idị emhoọgh muḅọph r’ilọm mọ odị esi opuru opoghom eghir phọ ilọ ookpomhoghan siphẹ eghir phọ dị omhoghi bukọy eten. Obobọ odị atue ni agẹ akiọm olạ agadạ phọ opuru ilọ ekool dị emhoghi bukaaphọm.e
16. Eeghe kụ edị yira kotue okuphom owol?
16 Iduọn yira motuughạ bọ, yira kotue ni okuphom owol mọ aZihova kapagharanhaạn ni iiḅereghị phọ ayira eten dị ekpeanhaạn r’ephomhoghiạn. (Ps. 4:3; Isa. 30:18) Eeni amem ophagharanhaạn phọ ka/tu eten phọ epẹ yira ootughiạn bọ. Toroboiperolbọ aZihova ka/pogh agunhọm iiḅereghị phọ ayira. Odị akạr kụ uphomhoghiạn iyira. Kụ r’amem r’amem iyira ku/ḅitonhaạn. (Ps. 9:10) Esi iduọn phọ, kiọm ghisigh ‘aḍuom nyodị olhoghi oomo amem,” azu ghan ekpom anạ angọ nyodị esi iiḅereghị.—Ps. 62:8.
AḌUỌR PHỌ 43 A Prayer of Thanks
a Emhuoghaạph phọ ephẹn phọ keeḅeghiọn iyaạr phọ ewạ bọ mọ omhoọgh oḍuom olhoghi mọ aZihova kapagharanhaạn ni iiḅereghị phọ ayira eten dị eeleeny ḅilhẹ r’ephomhoghiạn.
b Monme iniin asiḍien.
c Miịn emhuoghaạph phọ “Nạ Aḍuom Ni Olhoghi Ipẹ AZihova Raḍighi Ghan Bọ Raraạr?” siphẹ Otu Okoriom aFebruary 2022, siikpịgh phọ 3-6.
d Orue olhegheri ipẹ aZihova rulhoghonhaạn ghan bọ iyira ḍighaạgh okparạm igbagarạ asidọl, kiạ siphẹ jw.org aphogh vidio phọ Iiḅereghị Rilhoghonhaạn Ghan Iyira Ḍighaạgh Okparạm.
e Eḍighi iyaạr dị nạ rawạ olhegheri idị nạ katue amiteom loor anạ okumuan ekool arukumuan onhọn olạ agadạ, pọ pogh dịnyạ phọ Organized to Do Jehovah’s Will, emhuoghaạph phọ 10, siikpịgh phọ 6-9.
f ILỌ AFOTO: Iyạl abumaranhi ooḅereghị kụ ogẹ ilọm oghị aani School for Kingdom Evangelizers. Onyebel roten, kụ omhạgh oniin bịn, kuolọ ophoriphọ u/mạgh aani. Kparipẹ r’oḅonyonhu ozuan, onyọ umaranhi phọ opọ u/mạgh aani bọ raaḅereghị ghan kalhọm aZihova olhoghonhaạn aḍighaạgh omhiịn inhọn areten dị odị katue abughẹ rukumuan phọ odị. Ipẹ reten, kụ odị agẹ ḍinyạ aghiọm olạ agadạ phọ, omiteom aloor okumuan ekpisi dị ewaạm mọ ebụgh.