Jy kan hulp vind

‘NEGE-EN-VEERTIG slaappille in ’n koppie. Moet ek dit drink of nie?’ het ’n 28-jarige man in Switserland hom afgevra. Sy vrou en kinders het hom verlaat, en hy het aan ernstige depressie begin ly. Maar nadat hy die pille gedrink het, het hy vir homself gesê: ‘Nee. Ek wil nie doodgaan nie!’ Gelukkig het hy dit oorleef en kan hy die verhaal vertel. Selfmoordneigings lei nie altyd tot die dood nie.

Alex Crosby van die Amerikaanse Sentrums vir Siektebeheer en -voorkoming het aangaande selfmoordpogings onder tieners gesê: “As jy dit selfs net ’n paar uur kan vertraag, kan jy dit keer. Deur middel van tussenkoms is daar baie wat gekeer kan word om selfmoord te pleeg. Jy kan hulle lewe red.”

Terwyl professor Hisasji Koerosawa by die Reddings- en Ongevalleafdeling van die Japan- Mediese Kollege gewerk het, het hy honderde mense met selfmoordneigings gehelp om hulle wil om te lewe, terug te kry. Ja, met die een of ander soort tussenkoms kan lewens gered word. Watter hulp is nodig?

Bied onderliggende probleme die hoof

Soos in die vorige artikel genoem is, sê navorsers dat 90 persent van diegene wat selfmoord gepleeg het, aan geestesiektes gely of dwelms en alkohol misbruik het. Gevolglik sê Eve K. Mościcki van die Amerikaanse Nasionale Instituut van Geestesgesondheid: “Die beste manier om selfmoord onder alle ouderdomsgroepe te voorkom, is die voorkoming van geestesiektes en verslawingsteurnisse.”

Ongelukkig is baie wat aan sulke versteurings ly, nie geneig om hulp te soek nie. Waarom nie? “Omdat daar sterk vooroordeel in die gemeenskap is”, sê Josjitomo Takahasji van Tokio se Metropolitaanse Instituut vir Psigiatrie. As gevolg daarvan, voeg hy by, is selfs mense wat vaagweg besef dat daar iets met hulle fout is, huiwerig om onmiddellik behandeling te kry.

Party laat egter nie toe dat skaamte hulle keer nie. Hirosji Ogawa, ’n bekende televisie-aanbieder wat 17 jaar lank sy eie program in Japan aangebied het, het in die openbaar erken dat hy aan depressie ly en selfs al op die randjie van selfmoord was. “Depressie is soos ’n verkoue van die verstand”, het Ogawa gesê. Enigiemand kan dit kry, het hy verduidelik, maar jy kan weer gesond word.

Praat met iemand

“Wanneer iemand alleen is met sy probleem, lyk dit gewoonlik buitengewoon groot en onoorkombaar”, sê Béla Buda, die Hongaarse gesondheidsamptenaar wat vroeër aangehaal is. Hierdie opmerking beklemtoon die wysheid van die ou spreuk in die Bybel: “Hy wat hom afskei, soek sy eie begeerte; hy bestry alles wat waarlik tot voordeel strek.”—Spreuke 18:1.

Luister na hierdie wyse woorde. Moenie toelaat dat jy alleen spartel in ’n see van persoonlike probleme wat jou oorweldig nie. Soek iemand wat jy kan vertrou en teenoor wie jy jou hart kan uitstort. ‘Maar’, sê jy moontlik, ‘ek het niemand wat ek in my vertroue kan neem nie.’ Volgens dr. Naoki Sato, ’n deskundige op die gebied van geestesgesondheid, voel baie mense so. Sato het gesê dat pasiënte dit moontlik vermy om ander in hulle vertroue te neem omdat hulle nie hulle swakhede bekend wil maak nie.

Waar kan ’n mens ’n horende oor vind? In baie plekke kan hy of sy die hulp van ’n selfmoordvoorkomingsentrum inroep of ’n noodlyn skakel of ’n gerespekteerde mediese dokter kry wat emosionele probleme behandel. Maar party deskundiges erken ook ’n ander hulpbron—godsdiens. Hoe kan dit help?

Kry die nodige hulp

Marin, ’n invalide in Bulgarye, het besluit om sy lewe te neem. Eendag het hy afgekom op Die Wagtoring, ’n godsdienstydskrif wat deur Jehovah se Getuies uitgegee word. Hy het die aanbod in die tydskrif aanvaar dat Jehovah se Getuies hom tuis kan kom besoek. Marin verduidelik wat verder gebeur het: “Ek het by hulle geleer dat die lewe ’n geskenk van ons hemelse Vader is en dat ons nie die reg het om onsself leed aan te doen of ons lewe opsetlik te beëindig nie. Ek wou dus nie meer selfmoord pleeg nie en het weer lief geword vir die lewe!” Marin het ook liefdevolle ondersteuning van die Christengemeente ontvang. Hoewel hy nog steeds ’n invalide is, sê hy: “My dae is nou vreugdevol en kalm, en is gevul met aangename dinge om te doen—selfs meer as waarvoor ek tyd het! Dit is alles aan Jehovah en aan sy Getuies te danke.”

Jehovah se Getuies het die jong Switserse man wat aan die begin genoem is, ook gehelp. Vandag vertel hy van “die goedhartigheid van ’n Christengesin” wat hom by hulle ingeneem het. Hy sê verder: “Later het die gemeentelede [Jehovah se Getuies] beurte gemaak om my elke dag vir etes uit te nooi. Ek is nie net gehelp omdat ek gasvry behandel is nie, maar ook omdat ek met iemand kon praat.”

Hierdie man is grootliks deur sy Bybelstudie aangemoedig, veral toe hy geleer het hoe lief die ware God, Jehovah, vir die mensdom is (Johannes 3:16). Jehovah God luister inderdaad na jou wanneer jy jou ‘hart voor sy aangesig uitstort’ (Psalm 62:9). “Sy oë deurloop die hele aarde”, nie om met mense fout te vind nie, maar “om diegene kragtig te steun wie se hart onverdeeld op Hom gerig is” (2 Kronieke 16:9). Jehovah verseker ons: “Wees nie bevrees nie, want Ek is met jou; kyk nie angstig rond nie, want Ek is jou God. Ek versterk jou, ook help Ek jou, ook ondersteun Ek jou met my reddende regterhand.”—Jesaja 41:10.

Die Switserse man het aangaande God se belofte van ’n nuwe wêreld gesê: “Dit het aansienlik gehelp om my frustrasie te verminder.” Hierdie hoop, wat beskryf word as “’n anker vir die siel”, sluit die belofte in van ewige lewe in die Paradys op aarde.—Hebreërs 6:19; Psalm 37:10, 11, 29.

Jou lewe is vir ander belangrik

Dit is moontlik dat jy voor situasies te staan kan kom wat jou laat voel dat jy heeltemal alleen is en dat jou dood vir niemand saak sal maak nie. Maar onthou: Om alleen te voel, is iets heeltemal anders as om alleen te wees. In Bybeltye het die profeet Elia ’n laagtepunt in sy lewe bereik. Hy het vir Jehovah gesê: “[Hulle het] u profete met die swaard gedood, sodat ek alleen oorgebly het.” Ja, Elia het heeltemal alleen gevoel—en nie sonder rede nie. Baie van sy medeprofete is doodgemaak. ’n Doodsdreigement het oor sy kop gehang, en hy het vir sy lewe gevlug. Maar was hy werklik alleen? Nee. Jehovah het vir hom gesê dat daar ongeveer 7 000 lojales was wat, soos hy, die ware God in daardie donker tydperk getrou probeer dien het (1 Konings 19:1-18). Maar wat van jou? Is dit moontlik dat jy tog nie so alleen is as wat jy dink nie?

Daar is mense wat vir jou omgee. Dink byvoorbeeld aan jou ouers, jou huweliksmaat, jou kinders en jou vriende. Maar daar is ook ander. Daar is in die gemeente van Jehovah se Getuies ryp Christene wat in jou belangstel, wat geduldig na jou sal luister en wat saam met jou en vir jou sal bid (Jakobus 5:14, 15). En al laat elke onvolmaakte mens jou in die steek, is daar Iemand wat jou nooit sal verlaat nie. Koning Dawid van die ou tyd het gesê: “As my eie vader en my eie moeder my sou verlaat, sal Jehovah my opneem” (Psalm 27:10, NW). Ja, Jehovah ‘is besorg oor jou’ (1 Petrus 5:7). Moet nooit vergeet dat jy kosbaar is in Jehovah se oë nie.

Die lewe is ’n gawe van God. Maar soms voel die lewe dalk meer soos ’n las as soos ’n geskenk. Kan jy jou egter voorstel hoe jy sou voel as jy ’n waardevolle geskenk vir iemand gee wat dit dan weggooi voordat hy dit werklik gebruik het? As onvolmaakte mense het ons nog nie eers begin om die gawe van die lewe te gebruik nie. Trouens, die Bybel toon dat die lewe wat ons nou het, nie eers “die werklike lewe” in God se oë is nie (1 Timoteus 6:19). Ja, in die nabye toekoms sal ons lewe ryker, sinvoller en gelukkiger wees. Hoe so?

Die Bybel sê: “[God] sal elke traan van hulle oë afvee, en die dood sal daar nie meer wees nie, en ook verdriet en geskreeu en pyn sal daar nie meer wees nie. Die vorige dinge het verbygegaan” (Openbaring 21:3, 4). Stel jou voor hoe jou lewe sal wees wanneer daardie woorde vervul word. Moenie haastig wees nie. Probeer ’n volledige, kleurvolle prentjie in jou verstand vorm. Daardie prentjie is nie net ’n droom nie. Wanneer jy peins oor die manier waarop Jehovah sy volk in die verlede behandel het, sal jou vertroue in hom toeneem en kan daardie prentjie vir jou ’n groter werklikheid word.—Psalm 136:1-26.

Dit kan ’n tydjie neem voordat jy jou begeerte om te lewe heeltemal terugkry. Bid voortdurend tot “die God van alle vertroosting, wat ons in al ons verdrukking vertroos” (2 Korintiërs 1:3, 4; Romeine 12:12; 1 Tessalonisense 5:17). Jehovah sal jou die nodige krag gee. Hy sal jou leer dat die lewe die moeite werd is.—Jesaja 40:29.

[Venster/Prent op bladsy 9]

Hoe kan jy iemand help wat moontlik selfmoord oorweeg?

Wat moet jy doen as iemand vir jou sê dat hy selfmoord wil pleeg? “Wees ’n goeie luisteraar”, sê die Amerikaanse Sentrums vir Siektebeheer en -voorkoming (CDC). Laat hom toe om te sê hoe hy voel. In baie gevalle is iemand met selfmoordneigings egter teruggetrokke en kommunikeer hy nie maklik nie. Erken dat die pyn of wanhoop wat hy deurmaak, ’n werklikheid is. As jy taktvol ’n paar spesifieke veranderinge noem wat jy in sy gedrag opgemerk het, sal dit hom dalk aanspoor om openhartig met jou te praat en jou in sy vertroue te neem.

Toon empatie terwyl jy luister. “Dit is belangrik om die feit te beklemtoon dat sy lewe vir jou en vir ander belangrik is”, sê die CDC. Sê vir hom dat sy dood jou sowel as ander sal verpletter. Help hom om te sien dat sy Skepper oor hom besorg is.—1 Petrus 5:7.

Deskundiges beveel ook aan dat ’n mens enigiets verwyder wat hy kan gebruik om selfmoord te pleeg—veral vuurwapens. As die situasie ernstig lyk, kan jy hom aanmoedig om mediese behandeling te kry. In uiterste gevalle het jy dalk geen ander keuse nie as om self die een of ander soort nooddiens te ontbied.

[Venster op bladsy 11]

‘Sal God my vergewe omdat ek so voel?’

Baie mense is al gehelp om selfmoordgedagtes te oorkom deur met Jehovah se Getuies te assosieer. Tog is niemand vandag immuun teen die beproewende gebeure in die lewe of teen depressie nie. Christene wat al daaraan gedink het om hulle lewe te neem, worstel dikwels met oorweldigende skuldgevoelens weens sulke gedagtes. Die skuldgevoel dra moontlik net tot hulle las by. Hoe kan sulke gevoelens dan verwerk word?

Dit is opmerkenswaardig dat party getroue manne en vroue in Bybeltye uiters negatiewe gevoelens oor die lewe uitgespreek het. Rebekka, die vrou van die aartsvader Isak, was eenkeer so ontsteld oor ’n probleem in die gesin dat sy gesê het: “Ek is moeg vir my lewe” (Genesis 27:46). Job, wat sy kinders, sy gesondheid, sy rykdom en sy sosiale posisie verloor het, het gesê: “Ek walg van my lewe” (Job 10:1). Moses het eenkeer tot God uitgeroep: “Slaan my dan maar liewer dood” (Numeri 11:15). Elia, ’n profeet van God, het eenmaal gesê: “Dit is genoeg, neem nou my siel weg, HERE” (1 Konings 19:4). En die profeet Jona het herhaaldelik gesê: “Dit is vir my beter om te sterwe as om te lewe.”—Jona 4:8.

Het Jehovah hierdie persone veroordeel omdat hulle so gevoel het? Nee. Hy het selfs hulle woorde in die Bybel laat bewaar. Dit is egter baie belangrik om daarop te let dat nie een van daardie getroues toegelaat het dat hulle gevoelens hulle tot selfmoord dryf nie. Hulle was vir Jehovah kosbaar; hy wou hê dat hulle moes lewe. Feit is dat God selfs besorg is oor die lewe van goddelose mense. Hy spoor hulle aan om hulle weë te verander sodat hulle kan “bly lewe” (Esegiël 33:11, NW). Hoeveel te meer wil hy hê dat mense wat graag sy guns wil verkry, moet lewe!

God het die losprysoffer van sy Seun, die Christengemeente, die Bybel en die voorreg van gebed voorsien. Hierdie kommunikasiemiddel met God—gebed—is altyd beskikbaar. God kan en sal na almal luister wat hom met ’n nederige, opregte hart nader. “Laat ons dus met vrymoedigheid van spraak tot die troon van onverdiende goedhartigheid nader, sodat ons barmhartigheid kan verkry en onverdiende goedhartigheid kan vind vir hulp op die regte tyd.”—Hebreërs 4:16.

[Venster op bladsy 12]

Het jy ’n geliefde deur selfmoord verloor?

Wanneer iemand selfmoord pleeg, gaan gesinslede en goeie vriende deur ’n geweldige innerlike stryd. Baie blameer hulleself vir die tragedie. Hulle sê dinge soos: ‘As ek maar net daardie dag ’n bietjie meer tyd saam met hom deurgebring het’, ‘As ek maar net op daardie tydstip stilgebly het’, ‘As ek maar net ’n bietjie meer gedoen het om hom te help.’ Die implikasie is: ‘As ek maar net dit of dat gedoen het, sou my geliefde nog steeds hier gewees het.’ Maar is dit redelik om jouself te blameer omdat iemand anders selfmoord gepleeg het?

Onthou, dit is baie maklik om agterna te besef dat iemand selfmoordgedagtes gehad het. Maar op daardie oomblik is dit ’n ander saak. Die Bybel sê: “Net ’n mens self ken die bitterheid van sy eie gemoed, en ook in sy vreugde kan niemand anders voluit deel nie” (Spreuke 14:10, NAV). Soms is dit eenvoudig onmoontlik om agter te kom wat iemand anders dink of voel. Baie mense met selfmoordneigings kan eenvoudig nie openhartig met ander oor hulle diepste gevoelens praat nie, nie eers met hulle naasbestaandes nie.

Die boek Giving Sorrow Words sê die volgende oor die tekens dat iemand dalk selfmoordneigings het: “Die werklikheid is dat dit gewoonlik nie maklik is om sulke tekens te herken nie.” Dieselfde boek sê verder dat dit op sigself geen waarborg is dat jy die selfmoord sou kon verhoed het nie, al het jy sekere waarskuwingstekens herken. Moet jouself nie verknies nie, maar word vertroos deur die woorde van die wyse koning Salomo: “Die lewendes weet dat hulle moet sterwe, maar die dooies weet glad niks nie” (Prediker 9:5). Jou geliefde word nie in ’n brandende hel gefolter nie. En die verstandelike en emosionele pyn wat hom selfmoord laat pleeg het, het tot ’n einde gekom. Hy ly nie; hy rus eenvoudig.

Dit sal nou dalk die beste wees om oor die welsyn van die lewendes, ook jouself, besorg te wees. Salomo het verder gesê: “Alles wat jou hand vind om te doen, doen dit [terwyl jy lewe] met jou mag” (Prediker 9:10). Wees verseker dat die toekomstige lewensvooruitsigte van dié wat selfmoord gepleeg het, in Jehovah, “die Vader van tere barmhartighede en die God van alle vertroosting”, se hande is.—2 Korintiërs 1:3.a

[Voetnoot]

[Prente op bladsy 8]

Praat met iemand

[Prent op bladsy 10]

Jou lewe maak vir ander saak