Plowdiw—’n Moderne stad met ’n antieke oorsprong

Plowdiw—’n Moderne stad met ’n antieke oorsprong

DEUR ONTWAAK!-MEDEWERKER IN BULGARYE

PLOWDIW is ouer as Rome, Kartago en Konstantinopel. Ongeveer 350 000 mense woon in hierdie stad, wat oor sewe heuwels in die suide van Sentraal-Bulgarye uitgestrek lê.

Stap deur die stad se antieke strate, en jy sal oorvloedige bewyse van sy glorieryke, onstuimige verlede sien. Jy sal groot bouwerke kan sien, wat opgerig is deur die Trasiërs, ’n gevreesde ras wat honderde jare voor die Gewone Jaartelling gelewe het, asook Griekse pilare, Romeinse teaters en Turkse minarette.

Die “lieflikste van alle stede”

Argeologiese ontdekkings in en om die stad toon dat dit lank voor die eerste millennium v.G.J. bewoon was. Die Romeinse geskiedskrywer Ammianus Marcellinus het geskryf dat ’n Trasiese vesting met die naam Eumolpias voor die vierde eeu v.G.J. gestaan het op die plek waar die hedendaagse Plowdiw is. In 342 v.G.J. is Eumolpias verower deur Philippus II van Masedonië, die vader van Aleksander die Grote. Philippus het die stad se naam verander na Philippopolus.

Toe die Romeine in 46 G.J. beheer oor die stad verkry het, het hulle dit Trimontium genoem en dit die hoofstad van Trasië gemaak. Die Romeine wou graag hierdie stad behou omdat die Via Diagonalis, ’n belangrike pad deur die Balkanstreek, daardeur geloop het. Die Romeine het toe ’n stadion, ’n amfiteater (sien hierbo), etlike baddens en talle ander tipies Romeinse geboue opgerig.

Lukianos van Samosata het die natuurskoon van hierdie stad beskryf, wat tussen drie heuwels aan die voet van die Rodope-berge gelê het. (Sien die venster “Die stad van sewe heuwels”, op bladsy 18.) Dit was naby die Maritsa-rivier geleë, met die vrugbare Trasiese vlakte wat voor dit uitgestrek was. Volgens Lukianos was Trimontium “die grootste en lieflikste van alle stede!”

Ná die ondergaan van Rome, in wat later die Donker Middeleeue genoem is, het Slawiese volksgroepe hulle in die gebied gevestig. Gedurende die volgende paar eeue het kruisvaarders die dorp by vier verskillende geleenthede geplunder. ’n Politieke verandering het in die 14de eeu plaasgevind toe die stad deur die Turke ingeneem is. Hulle het die stad tot Philibé hernoem en tot 1878 beheer daaroor uitgeoefen. Die Jumaia-moskee met sy minaret en sonwyser is steeds daar as ’n herinnering aan daardie tyd.

Toe Rusland Turkye in 1878 verslaan het, is die stad se naam van Philibé na Plowdiw verander. Die stad het in 1892 ’n ekonomiese hupstoot gekry toe ’n handelskou daar gehou is. Van toe af was Plowdiw die vernaamste handelsentrum van Bulgarye. Gedurende die Tweede Wêreldoorlog het die Nazi’s ’n kort rukkie beheer oor die stad gehad, maar in 1944 is hulle deur die Sowjets uitgedryf. In 1989 het nog ’n groot ryk sy houvas op Plowdiw verloor toe die Sowjetunie ineengestort het. Party van Plowdiw se vorige heersers was dalk opreg; hulle pogings is egter gekortwiek deur die onvolmaakthede wat menseheerskappy kenmerk.

Die “goeie nuus” bereik Plowdiw

Reeds in 1938 is ’n plaaslike korporasie met die naam Nabloedatelna Koela (Wagtoring) gestig en geregistreer. Dit het Bybels en Bybellektuur in Bulgarye gedruk en versprei. Ondanks pogings deur die Kommunistiese regering om hulle te onderdruk, het Jehovah se Getuies aangehou om die inwoners van Plowdiw te vertel van die goeie nuus van ’n komende volmaakte hemelse regering. ’n Paar het op die boodskap begin reageer. Daar is nou oor die 200 mense in Plowdiw wat hulle daadwerklik aan Jehovah se kant geskaar het, en hulle is in twee gemeentes van Jehovah se Getuies georganiseer.

Die meerderheid van hierdie Getuies is Bulgare. Maar daar is ook mense van talle ander nasies onder hulle, soos mens sou verwag om te vind in ’n stad met so ’n veelvolkige geskiedenis. Daar is Amerikaners, Britte, Kanadese, Italianers, Moldowiërs en Pole. Saam vertel hulle hulle bure van die vooruitsig om onder die heerskappy van ’n volmaakte regering te lewe. Dan sal nie net die inwoners van Plowdiw nie, maar mense in alle wêrelddele veiligheid geniet, “elkeen onder sy wingerdstok en onder sy vyeboom . . . , en daar sal niemand wees wat hulle laat bewe nie”.—Miga 4:4.

[Venster/Prent op bladsy 18]

“DIE STAD VAN SEWE HEUWELS”

’n Hedendaagse besoeker aan Plowdiw sal dalk sukkel om die stad se beroemde sewe heuwels, of tepes, soos hulle genoem word, te vind. ’n Honderd jaar gelede het een van die heuwels, Markowo-Tepe, in die slag gebly toe die stad uitgebrei het. Ses heuwels het oorgebly as stille getuies van Plowdiw se antieke verlede.

Drie is duidelik sigbaar vir besoekers: Bunardjik-Tepe, Djendem-Tepe en Sahat-Tepe, wat deur die Turke so genoem is weens die kloktoring wat op hierdie heuwel gebou is. Trimontium, soos die Romeine Plowdiw genoem het, staan op die oorblywende drie heuwels: Djambaz-Tepe, die grootste en hoogste heuwel; Taksim-Tepe; en Nebet-Tepe, wat in Turks “Wagheuwel” beteken.

’n Wandeling deur die Trimontium-deel voer ’n mens terug na Plowdiw se verlede, van die antieke puinhope en mure van Philippopolus tot die Romeinse teater wat nog in gebruik is. Nog ’n besienswaardigheid is die goedbewaarde huise uit die tydperk van die Bulgaarse Nasionale Oplewing, wat al langs die nou, geplaveide strate gesien kan word.

[Erkenning]

[Kaart op bladsy 16]

(Sien publikasie vir oorspronklike teksuitleg)

BULGARYE

SOFIA

Plowdiw

[Foto-erkennings op bladsy 17]