Jongmense vra . . .

Waarom gebeur dit met my liggaam?

ADOLESSENSIE—dit kan ’n opwindende tyd in jou lewe wees. Jy verander geleidelik van ’n kind in ’n grootmens!

Maar miskien het jou ouers nie vooraf vir jou gesê wat om te verwag nie. Selfs al het hulle dit bespreek, kan die werklikheid van puberteit meer wees as waarop jy gereken het. Daar gebeur moontlik dinge met jou wat jou laat wonder of daar iets ernstigs met jou skort. Maar net die teenoorgestelde is heel waarskynlik waar!

Die menstruele siklus—’n Vloek of ’n seën?

Ongeveer twee jaar nadat puberteit begin, ondergaan ’n jong meisie ’n belangrike ontwikkeling—die begin van die menstruele siklus. Maar sonder voldoende voorbereiding kan hierdie belangrike gebeurtenis skrikwekkend en skokkend wees.a “Ek is regtig bang”, het ’n meisie genaamd Paula geskryf. “Ongeveer drie maande gelede het ek ’n paar dae per maand begin bloei. Beteken dit dat ek kanker het? . . . Ek is so ontsteld wanneer ek aan hierdie bloeiery dink dat ek huil en bewe.”

Die boek Adolescents and Youth sê dat party meisies selfs skaam en skuldig voel wanneer hulle siklus begin. Dit is dus geen wonder dat baie meisies die gebeurtenis geheim hou nie. Een jong meisie het gesê: “Ek was skaam om my ma te vertel. Sy het nooit met my daaroor gepraat nie, en ek was doodbang.”

Maar pleks van iets om oor skaam te wees, is die menstruele siklus ’n teken dat jou voortplantingsvermoëns nou ontwikkel. Jou liggaam is nou in staat om swanger te word en ’n kind te kry. O, dit sal nog jare duur voordat jy werklik gereed is om ’n ouer te wees. Maar hier staan jy, op die punt om ’n vrou te word. Is dit iets om oor skaam of verleë te voel? Beslis nie!

Dit is boonop iets wat met alle vroue gebeur. Die Bybel noem die menstruele siklus “die reël van die vroue” (Genesis 31:35). En in teenstelling met die beskouing van sommige is dit nie ’n vloek nie.b Maar as jy beter verstaan waarom en hoe hierdie siklus plaasvind, sal dit miskien party van jou vrese stil.

Die “maandelikse wonder”

Die woord “menstruasie” kom van ’n Latynse woord wat “maandeliks” beteken. Jou liggaam is een keer per maand in staat om swanger te word. ’n Styging in jou liggaam se hormoonvlakke gee vereers ’n teken aan jou uterus, of baarmoeder. Die baarmoeder berei hom voor om ’n bevrugte eier te ontvang en te voed; sy voering raak ryk aan bloed en voedingstowwe. Die twee amandelvormige organe bekend as die eierstokke, wat elk duisende klein eiertjies bevat, is daar naby. Elke eier is ’n potensiële baba—dit moet nog net deur ’n manlike sperm bevrug word. Een keer per maand word ’n eier ryp en breek dit los van die eierstokke.

Sagte “vingers” vee nou die eier op en trek dit in een van die Fallopiusbuise in. Die klein eiertjie begin nou ’n reis van vier tot ses dae deur die buis na die uterus. As ’n vrou nie swanger word gedurende hierdie tyd nie ontbind die klein eiertjie. Die bloedryke voering van die uterus ontbind ook. Die uterus begin saamtrek en werp hierdie voering saggies deur die vagina uit.

Die menstruele uitskeiding duur twee tot sewe dae (dit verskil van vrou tot vrou). En dan herhaal die proses hom maand na maand totdat die menopouse aanbreek.c Een skrywer het dit gepas as ’n “maandelikse wonderwerk” beskryf! Dit is ’n proses wat onmiskenbare bewys lewer van ’n Meesterontwerper. Dit is nog ’n rede om, soos die psalmis, uit te roep: “Ek loof U, omdat ek so vreeslik wonderbaar is”!—Psalm 139:14.

Waar om hulp te kry

’n Aantal praktiese probleme gaan nietemin met die menstruele siklus gepaard. Baie meisies bekommer hulle byvoorbeeld: ‘Sê nou dit gebeur terwyl ek by die skool is?’ Dit kan weliswaar jou klere vlek en jou ’n bietjie verleë laat voel. Maar geslagsvoorligter Lynda Madaras verseker ons dat “die meeste meisies nie soveel bloei wanneer hulle maandstonde begin dat dit op hulle klere sal wys nie”. Jy moet nogtans redelike voorsorg maak.

’n Aantal boeke bevat goeie mediese raad. Maar vertel gerus ook vir jou ma wat jou bekommer. Sy sal ongetwyfeld ’n paar praktiese voorstelle hê. “My ma was vir my soos ’n vriendin”, sê een jong vrou. “Ons het lang besprekings gehad, en sy het my vrae beantwoord.”

Party ma’s vind dit weliswaar moeilik om oor intieme sake te gesels. Maar as jy haar met respek nader en vir haar sê dat dit vir jou werklik belangrik is, sal sy dalk net haar teësinnigheid om te praat oorkom. As dit misluk, kan jy gerus ’n volwasse Christin by wie jy op jou gemak voel in jou vertroue neem.

Hoewel die meeste vroue gedurende hulle maandstonde met hulle daaglikse roetine kan voortgaan, herinner die boek Changing Bodies, Changing Lives ons daaraan dat party vroue las het van “hoofpyne, rugpyne, velprobleme, luimveranderinge, terneergedruktheid, krampe, naarheid en waterterughouding”. Eenvoudige aspirienmengsels verlig dikwels hierdie simptome. (Jou dokter kan vasstel of sterker medikasie nodig is.) En as dit moontlik is, kan jy oormatige spanning gedurende daardie tyd vermy deur jou bedrywighede rondom jou siklus te beplan.

Nagtelike uitstortings

Jong seuns het ook ’n aantal probleme wat hulle die hoof moet bied terwyl hulle voortplantingstelsel ontwikkel. Jou geslagsorgane begin byvoorbeeld ’n vloeistof wat semen genoem word, vervaardig. Dit bevat miljoene mikroskopiese sperma wat elkeen in staat is om ’n vroulike eier te bevrug en ’n baba te verwek as dit gedurende geslagsomgang vrygestel word.

Aangesien jy nie getroud is nie, hoop die sperma eenvoudig op. Jou liggaam neem ’n deel daarvan geleidelik op. Maar van tyd tot tyd sal van die sperma snags terwyl jy slaap, vrygestel word. Dit word gewoonlik ’n saadvloeiing genoem. ’n Ander naam daarvoor is ’n nagtelike uitstorting. Die uitstorting vind dikwels vanself plaas maar gaan soms met ’n erotiese droom gepaard.

Dit kan ’n seun baie ontstel wanneer hy die eerste keer ’n nagtelike uitstorting ervaar. “Ek het my eerste saadvloeiing gehad toe ek omtrent twaalf en ’n half was”, het een tienderjarige gesê. “Ek het nie geweet wat gebeur het nie. . . . Ek het wakker geword en die bed was natterig. Ek het gedink dat ek miskien my bed natgemaak het.” Maar wees verseker dat sulke uitstortings normaal is. Selfs die Bybel maak melding daarvan (Levitikus 15:16, 17). Dit is ’n aanduiding dat jou voortplantingstelsel werk en dat jy goed op pad is om ’n man te word.

Die gedagte dat jou ma op die nat lakens sal afkom, kan jou weliswaar ontstel. Maar dit is hoogs onwaarskynlik dat sy geskok of verbaas sal wees. Dit kan egter help om sake met jou pa of ’n ander volwassene te bespreek. Dit kan jou gerusstel oor enigiets wat jou moontlik nog bekommer. Jy sal dalk selfs ’n manier kan uitwerk om jou privaatheid in hierdie saak te behou.

Bied opwekking die hoof

Terwyl die voortplantingstelsel ontwikkel, is seuns sowel as meisies dikwels uiters sensitief vir seksuele opwekking. Wanneer dit met ’n seun gebeur, vul die manlike geslagsorgaan, of penis, met bloed, wat veroorsaak dat dit regop staan of verstyf. “Maar”, herinner The New Teenage Body Book, “talle ereksies vind om nie-geslagtelike redes plaas—en soms skynbaar om hoegenaamd geen rede nie! ’n Bus se vibrasies, stywe klere, blootstelling aan koue, vrees en ander prikkels kan ’n ereksie veroorsaak.” Jong meisies kan vind dat hulle eweneens sonder duidelike rede ’n opwekking ervaar.

Ongewenste seksuele opwekking kan jou ontstel en in die verleentheid bring. Maar dit is deel van die grootwordproses en kan dikwels gebeur. Sommige jongmense manipuleer of speel met hulle organe om seksuele verligting te kry. Dit is verkeerd en kan op die lange duur ander probleme skep.d Dit is beter om eenvoudig te ontspan en nie meer oor die saak te dink nie. Die opwekking sal gou oorgaan. Jy sal vind dat spontane opwekking minder dikwels voorkom wanneer jy ouer word en jou hormoonvlakke stabiliseer.

Puberteit duur nie vir ewig nie. Jy sal eendag miskien selfs kan lag oor party van die dinge wat jou nou kwel. Intussen kan jy jou troos aan die feit dat jy normaal is.

[Voetnote]

[Prent op bladsy 15]

Ouers kan jou help om by die veranderinge van puberteit aan te pas