Skielike verwoesting!—Hoe het hulle dit te bowe gekom?
TOE orkaan Hugo op Saterdag, 16 September 1989, Guadeloupe getref het, het dit gevoel of die nag nie wil eindig nie. Dit is “’N NAG VAN NAGMERRIES” genoem. Daarna het winde van 230 kilometer per uur Montserrat geteister. Meer as 20 het op hierdie Karibiese eilande gesterf.
Hugo het met sy verwoesting voortgegaan en groot skade aangerig op die Benedewindse eilande St. Kitts en Nevis. Die volgende aand het hy St. Croix en St. Thomas, wat deel van die Maagde-eilande uitmaak en aan die VSA behoort, verwoes. Die vernietiging op St. Croix was byna ongelooflik. Die orkaan het voortbeweeg, en ongeveer Maandagmiddag het dit die noordoostelike deel van Porto Rico met die aarde gelykgemaak en veral die klein eilandjies Vieques en Culebra, wat langs die kus geleë is, verwoes.
Hugo het sy krag oor die see hernieu en hom gereedgemaak vir nog ’n nagtelike verwoesting. Op Donderdag, omstreeks middernag, het die geweldige storm met winde van 220 kilometer per uur die Verenigde State se kus by Suid-Carolina getref. Dit het suid van Charleston begin en ’n strook van meer as 160 kilometer wyd tot anderkant Myrtle Beach platgevee. Die storm het sy vernietigende krag meer as 320 kilometer ver die binneland in behou sodat daar tot by Charlotte in Noord-Carolina kragpale en enorme eikebome omgewaai is.
Honderdduisende mense het uit kusgebiede gevlug en sodoende behoue gebly toe winde en vyf meter hoë golwe baie huise weggevee en honderde ander verwoes het. Letterlik tienduisende huise en ander geboue is beskadig.
As jy die vernietiging nie gesien het nie, sou jy jou dit nooit kon voorstel nie—bote wat soos speelgoed opgestapel is (tot ses op mekaar), sand wat tot ’n meter diep in die strate lê, enorme bome bo-op huise en dakke met gapende openings asof dit deur ’n reusehand oopgeskeur is. ‘My seun teel hoenderhane om te verkoop’, het een vrou gesê. ‘Hy het hulle almal aan penne vasgemaak sodat hulle nie sou wegwaai nie, en die meeste het ook nie. Maar hulle het nie ’n veer oor nie.’
Omdat daar wel op waarskuwings ag geslaan is, het net ongeveer 26 mense in die Verenigde State gedurende die storm omgekom, en ’n paar meer as dit op die Karibiese Eilande. Daarenteen was die ekonomiese verliese ontsaglik en het dit baie miljarde rande beloop. Amerikaanse regeringswetgewing het na die storm ’n aanvangsbedrag van R2,9 miljard as noodbystand aan slagoffers van Hugo voorsien, wat op daardie tydstip die grootste goedgekeurde noodlenigingsfonds was wat in ’n wetsontwerp aangevra is. Daardie rekord is egter gou oortref.
’n Skieliker verwoesting
Op 17 Oktober, ’n maand nadat Hugo die land getref het, is noordelike Kalifornië deur ’n aardbewing van 7,1 op die Richterskaal geskud. Brûe het ineengestort, geboue het omgeval en duisende het skreeuend uit hul huise gehardloop of van vrees verstar terwyl die grond 15 sekondes of langer gerol en geskud het. Meer as honderdduisend huise is beskadig, en etlike honderde, miskien selfs duisend, is vernietig. ’n Week na die aardbewing kon ongeveer tienduisend inwoners van die Santa Cruz-distrik steeds nie na hulle huise ry nie omdat grondstortings die paaie onbegaanbaar gemaak het.
Die lewensverlies en verwoesting sou baie groter gewees het as bouers nie by kodes gebly het wat bepaal dat konstruksies teen aardbewings bestand moet wees nie. Die skudding in 1988 in Armenië was byvoorbeeld nie so kragtig nie, en tog het dit 25 000 lewens geëis. Maar blykbaar het minder as 70 in die Kaliforniese skudding gesterf, en die meeste van hulle het omgekom toe die boonste ryvlak van ’n 1,6 kilometer lange gedeelte van die Interstate 880-hoofweg op motors op die onderste ryvlak neergestort het.
Nog nooit in die Amerikaanse geskiedenis het ’n natuurramp so ’n finansiële verlies meegebring nie. Die volgende week het regeringswetgewing voorsiening gemaak vir ’n noodlenigingsfonds van meer as R7,8 miljard. Baie meer sal egter nodig wees om die skade te herstel. Die president van die Personal Insurance Federation in Kalifornië het gesê dat dit “redelik sal wees” om die totale skade wat die aardbewing veroorsaak het op R26 miljard te skat.
Herinner aan die basiese behoeftes
’n Paar dae nadat Hugo hulle getref het, was ’n man doenig in sy agterplaas in ’n woongebied van Charleston. Toe ’n noodlenigingswerker daar verbyry, het die man gevra: “Het jy nie ’n glas water nie?” Dit het die werker ’n oomblik ontgaan dat mense nie eers water het om te drink nie!
Meer as 1900 jaar gelede het die apostel Petrus die aandag gevestig op ’n basiese behoefte van diegene wat in sulke moeilike omstandighede is. “Die einde van alle dinge is naby”, het hy gesê. “Bo alles moet julle mekaar vurig liefhê” (1 Petrus 4:7, 8). Die einde van die hele Joodse stelsel was naby toe Petrus daardie woorde geskryf het. Die einde het ’n paar jaar later gekom, in 70 G.J., toe die Romeinse leërs Jerusalem vernietig het. Daar is egter vooraf aan die Christene ’n teken gegee, en hulle het daarop ag geslaan en na die berge oorkant die Jordaanrivier naby die stad Pella gevlug.—Lukas 21:20-22.
Probeer jou die situasie voorstel toe moontlik duisende Christene in daardie bergagtige gebied aangekom het. Blykbaar het hulle nie huise of ander basiese benodigdhede gehad nie maar moes hulle tydelike skuilings bou. Daar was skaarstes en ontberinge (Mattheüs 24:16-20). Wat het hulle besonder nodig gehad gedurende daardie moeilike tyd? “Julle [moet] mekaar vurig liefhê”, het Petrus gesê. Ja, hulle moes mekaar help om die probleme te bowe te kom.
Is so ’n gees van behulpsaamheid en liefde geopenbaar na die onlangse verwoestings wat deur Hugo en die aardbewing veroorsaak is?
Hoe Hugo se verwoesting te bowe gekom is
Op St. Croix het dié wat Hugo oorleef het mekaar uit vreugde en verligting omhels, eenvoudig bly om te lewe. Grootskaalse noodleniging wat slagoffers van skuiling en kos voorsien het, is spoedig van stapel gestuur. Party het egter voordeel uit die teenspoed van die slagoffers probeer trek. Winsjagters het buitensporige pryse gevra. ’n Sak ys wat gewoonlik R2 kos, is byvoorbeeld vir R26 verkoop. Daar was selfs gevalle van plundering. Maar sulke ongevoelige dade is oor die algemeen deur baie dade van mensliewendheid en barmhartigheid oortref. Die verslae oor die noodlenigingspogings van Jehovah se Getuies is veral merkwaardig.
Selfs voordat Hugo die voormelde gebiede getref het, het Christen- ouere manne diegene besoek wat in onveilige huise gewoon het en hulle aangespoor om in sterker geboue soos Koninkryksale of in die veiliger huise van hulle Christenbroers in te trek. Meer as 50 mense het gedurende die storm in die Koninkryksaal in Summerville, Suid-Carolina, oornag!
In Guadeloupe was sulke voorsorg teen die storm lewensreddend. Op daardie eiland alleen is 117 huise van Getuies verwoes, terwyl byna 300 huise van ander Getuies erg beskadig is. Daarbenewens is groot skade aan 8 Koninkryksale aangerig terwyl 14 ander nie so erg beskadig is nie.
Hoewel etlike Getuies beseer is, is nie een van hulle dood nie, hetsy in Guadeloupe of op enige ander plek in die Karibiese Eilande. Die volwasse seun van een van die Getuies is egter dood toe hy letterlik opgesuig is deur die wind wat die huis se dak skielik afgewaai het.
Dit was eers op die derde dag na die storm dat mede-Getuies uiteindelik hulle broers in Guadeloupe kon bel. Intussen het reisende opsieners en personeellede van die eiland se takkantoor vergader om te reël dat ’n opname van hulle broers, oftewel hulle mede-Getuies, se behoeftes gemaak word.
Spoedig is water, kos, klere en ander benodigdhede milddadig geskenk deur dié wat nie so swaar getref is nie. Daar was water by die takkantoor beskikbaar, en dit was hartverblydend om te sien hoe broers alle beskikbare houers gebring, volgemaak en dan uitgedeel het onder diegene wat dit nodig gehad het. Getuies in Martinique was van die eerstes in die buiteland wat op hulle broers in Guadeloupe se behoeftes gereageer het.
Aangesien Guadeloupe onder Franse beheer is, het Jehovah se Getuies in Frankryk sonder versuim swaar plastiekseile, nylontou en plastiekwaterkanne per vliegtuig na die eiland gestuur. Kort daarna is ongeveer 100 metrieke ton boumateriaal na Guadeloupe verskeep en dadelik uitgedeel.
Getuies in Porto Rico het ook dadelik begin om ’n noodlenigingsprogram te organiseer. Die naweek na die storm het honderde uit onbeskadigde gebiede van die eiland na verwoeste dorpe gegaan om huise te help herstel. Twee bote vol kos en boumateriaal en met ongeveer 40 Getuies aan boord het ook na die eilandjie Culebra gevaar. Kort voor lank het die radiostasie op die eiland die herbouingswerk begin prys. Die volgende naweek het 112 Getuies met ses ton boumateriaal na die eilandjie Vieques gevaar om soortgelyke herbouingswerk te doen.
Die broers van Porto Rico kon eers die Vrydag, vyf dae na die storm, ’n vragvliegtuig huur om kos en medisyne na St. Croix te neem. Een van die broers sê: “Vanuit die vliegtuig het die hele eiland soos ’n vullishoop gelyk. Hele dorpe het in puin gelê. Oral op die heuwels was stukke hout, metaal en puin; geen groenigheid nie, net bruin boomstamme en geskroeide gras, aangesien dit deur windvlae van tot [320 kilometer] per uur verdor is.”
Nadat die omvang van die skade bepaal is, het Getuies ongeveer 75 ton boumateriaal gestuur. Gedurende Oktober het omtrent honderd vrywilligers van Porto Rico die broers op St. Croix met die herbouings gehelp. ’n Koninkryksaal is as ’n slaapsaal gebruik. Elke dag is met ’n bespreking van ’n Bybelteks begin, net soos dit by alle takkantore van Jehovah se Getuies gedoen word. Plaaslike Christensusters het klere gewas, skoongemaak en kos gekook vir die broers.
Sheila Williams het jare lank gespaar om ’n nuwe huis te bou, en sy het pas daarin ingetrek toe Hugo dit vernietig het. Toe sy gehoor het dat haar Christenbroers van Porto Rico af kom om die slagoffers te help, het sy haar kollegas daarvan vertel. Maar hulle het gesê: “Hulle sal niks vir jou doen nie. Jy is Swart, nie Spaans soos hulle nie.” Wat ’n verrassing was dit tog vir hulle toe Sheila kort daarna ’n totaal nuwe huis gehad het!
’n Vyfjarige in Michigan, VSA, wat nuusberigte oor die verwoesting op St. Croix gesien het, wou diegene help wat hulle besittings verloor het. Sy het haar ma gevra of sy ’n rok aan ’n dogtertjie kan gee sodat ‘sy mooi kan lyk wanneer sy Koninkryksaal toe gaan’.
“Tot my verbasing”, het die moeder opgemerk, “het sy een van haar beste rokkies gekies.” Die rokkie is weggestuur, en soos jy op bladsy 18 kan sien, is ’n dogtertjie op St. Croix baie bly daaroor.
Nadat Hugo Vrydagoggend, 22 September, deur Suid-Carolina getrek het, is ’n noodlenigingskomitee onmiddellik saamgestel. Die komitee het in aanraking gekom met Christen- ouere manne in elk van die tientalle gemeentes in die rampgebiede, en hierdie ouere manne weer het verslag gedoen oor elke lid van hulle gemeente. Gelukkig is niemand beseer of gedood nie, hoewel die huise van sommige Getuies vernietig is en groot skade aan dié van ander aangerig is. Een Koninkryksaal is erg beskadig, en ander moes ook herstel word.
Veral Charleston en omstreke was in chaos, met duisende omgewaaide bome, honderde lekkende dakke, huise wat vernietig of uitmekaargeruk is en geen drinkwater, elektrisiteit, verkoeling of petrol beskikbaar nie. Die toestand het egter gou verander.
Saterdagoggend, die dag na die storm, het baie broers uit die Charleston-gebied byeengekom en op hulp gewag. Ron Edling, die stadsopsiener, beskryf wat gebeur het toe hulle uiteindelik berig ontvang het dat Getuies van afgeleë gebiede op pad daarheen is. “Toe ons buitentoe gegaan het, het ons een van die pragtigste gesigte in ons lewe gesien. Daar was ’n konvooi, en op die voorruit van elke vragmotor was daar ’n teken wat gelui het: ‘JG-bystandspanne’.
“Daar was vragmotors, motors, vragmotors met sleepwaens en ook duisende [liters] water. Hulle het kettingsae asook [1100 liter] petrol vir die sae gebring. Dit was ’n gesig wat ek nooit sal vergeet nie. Ek het op daardie oomblik gedink: ‘Dit is een van die beste tye wat ek nog ooit in God se organisasie beleef het.’ Daardie broers het nie net onontbeerlike voorrade gebring nie, maar ook hoop. Ek is seker dat almal toe besef het watter soort broederskap ons het. Hoewel dit ’n rukkie sou duur, sou ons die mas opkom.”
Die volgende naweek het tot 400 Getuies met die noodleniging kom help. Werk is aan die dakke of op die erwe van omtrent 800 gesinne gedoen, met inbegrip van baie wat nie Getuies is nie. By een noodlenigingsentrum het die broers byna 3000 mense per dag gevoed. Die Getuies het altesaam 230 000 kilogram kos en 78 000 kilogram klere ontvang en uitgedeel, afgesien van hope boumateriaal en baie ander artikels. Teen Sondag, 8 Oktober, net 16 dae na Hugo die streek getref het, was al die Koninkryksale dermate herstel dat alle gemeentes hul gereelde vergaderingprogram kon hervat.
Hulp na die Kaliforniese skudding
Die episentrum van die aardbewing op 17 Oktober was ongeveer 110 kilometer suid van San Francisco, omtrent 16 kilometer noordoos van Santa Cruz. In hierdie digbevolkte gebied, waar kort aardskuddings dikwels voorkom, is miljoene verskrik deur wat soos ’n eindelose skudding gevoel het. Dit het ruim 15 sekondes geduur!
“Die gebou het letterlik heen en weer geskud”, het Ray Vaden, ’n Christen- ouere man in San Jose, gesê. “Ek het gewonder of dit sou bly staan. Toe ek deur die venster kyk, kon ek die spitsverkeer op die paaie sien. Dit was 5:04 nm.
“Uiteindelik kon ons met die broers in ons gemeente in aanraking begin kom. Ons het gereël om diegene wat ons nie kon bel nie by hulle huise te besoek. Dit het etlike ure geduur weens die verkeersophoping. Teen 8:30 nm. het ons geweet dat niemand beseer is nie, hoewel artikels in baie huise gebreek het. Die volgende dag het ons gehoor dat die huise van sommige van ons broers in die gebied so erg beskadig is dat hulle moes uittrek. Mede-Getuies het hulle gehuisves.”
Naby Los Gatos was ’n Christensuster op die boonste verdieping van haar dubbelverdiepinghuis in die bad toe die hele grondverdieping ineengestort het. Sy het dus op die grondverdieping uit die bad geklim sonder dat sy ’n skrapie opgedoen het. As sy op die grondverdieping was, sou sy ongetwyfeld gesterf het.
Vriende wou dadelik weet hoe hulle die slagoffers kon help. Op Donderdag, twee dae na die aardbewing, is ’n komitee saamgestel om na die slagoffers om te sien. Saterdag het groot paneelwaens en ander voertuie tente, slaapsakke, lanterns en stowe, klere, flitsligte, blikkieskos, drinkwater en so meer afgelewer by dié wat in nood verkeer het. Daardie oggend alleen is R107 000 aan die noodlenigingsfonds geskenk!
Wat ’n kontras vorm dit tog met die gesindheid wat party wêreldse mense geopenbaar het! ’n Man het na ’n slagoffer gekruip wat in haar motor vasgekeer was onder die deel van die Interstate 880 wat ineengestort het. Hy het belowe dat hy haar nie sal seermaak nie, maar het toe haar ringe, juwele en beursie geneem en gevlug sonder om haar te help. Meer as 40 het gesterf toe die ryvlak ineengestort het, en onder hulle was Mary Washington, een van Jehovah se Getuies.
Die Streekboukomitee van Jehovah se Getuies het feitlik dadelik begin om die skade te bepaal. Geringe skade is aan twee Koninkryksale aangerig. Party Getuies se huise was egter so erg beskadig dat dit gesloop moes word. Die werkspanne het ’n aantal mobiele wonings weer op hulle basis teruggesit, baie broers se huise reggemaak en ander herbou. Honderdduisende rande is geskenk om met hierdie werk voort te gaan.
Terwyl die einde van hierdie stelsel nader, kan ons, ter vervulling van Jesus se voorspelling, nog aardbewings en ander rampe verwag (Mattheüs 24:3-8). Daar sal ongetwyfeld moeilike tye wees wat selfs erger is as wat die vroeë Christene ondervind het toe Jerusalem vernietig is. Hierdie Bybelprofesie het selfs groter krag in ons dag: “Die einde van alle dinge is naby.” Wat is dus nodig? “Bo alles moet julle mekaar vurig liefhê” (1 Petrus 4:7, 8). Dit is beslis bemoedigend om te sien dat sulke liefde onder die broederskap van Jehovah se Getuies betoon word!
[Kaarte op bladsy 15]
(Sien publikasie vir oorspronklike teksuitleg)
KALIFORNIË
Oakland
San Francisco
Los Gatos
Santa Cruz
[Kaart](Sien publikasie vir oorspronklike teksuitleg)
VSA
Charleston
Atlantiese Oseaan
Porto Rico
Guadeloupe
[Prente op bladsy 16, 17]
Regs: Hugo se verwoesting aan die kus van Suid-Carolina
[Erkenning]
Maxie Roberts/Courtesy of THE STATE
Onder: Beskadigde motors voor ’n hoërskool
[Erkenning]
Maxie Roberts/Courtesy of THE STATE
Heel onder: Noodlenigingspanne van Jehovah se Getuies help met die opruimings- en herstelwerk
[Prente op bladsy 18]
Links: ’n Dogtertjie op St. Croix dra die rokkie wat sy ontvang het van ’n vyfjarige in Michigan wat graag wou help
Onder: Jehovah se Getuies in Guadeloupe sorteer kos wat geskenk is
Links onder: Sheila Williams saam met ’n noodlenigingswerker wat gehelp het om haar verwoeste huis te herbou
[Prente op bladsy 21]
Bo: Die boonste ryvlak van die Interstate 880 het op die onderste ryvlak neergestort
Links: Raim Manor op die eerste verdieping van haar huis waaronder die grondverdieping meegegee het