Jongmense vra . . .
Moet ek by die skoolspan aansluit?
“Sport was opwindend. Dit het my goed laat voel. Wanneer jy jonk is en jy uiteindelik iets kry waarin jy goed is, wil jy nie daarmee ophou nie.”—Robert.
MISKIEN geniet jy dit ook om aan spansport deel te neem. Jy hou van die oefening, kameraadskap en opwinding. Jy droom dalk selfs dat jy ’n held is en stel jou die skare se gejuig voor wanneer jy verantwoordelik is vir die doel, die vangskoot of die drie wat aan jou span die oorwinning besorg.
Wat ook al die rede is vir jou sportentoesiasme, baie jongmense deel dit. Hulle geniet dit veral om deel te neem aan spansport, soos rugby, sokker, korfbal, krieket en hokkie. The Education Digest merk op: “Meer as 5,2 miljoen [Amerikaanse] leerlinge het gedurende die skooljaar van 1986-87 aan hoërskoolsport deelgeneem, die meeste in vier jaar. Hoërskole het ook in die afgelope 10 jaar nuwe sportsoorte bygevoeg, baie van hulle vir meisies.”
Waarom dit so gewild is
Die woorde van ’n wyse man van lank gelede dui op die rede waarom sport so gewild is: “Die sieraad van die jongmanne is hulle krag” (Spreuke 20:29). Sport is ’n verfrissende uitlaatklep vir die krag en energie wat in jou jeugjare so oorvloedig is. Dit kan heilsame uitdagings bied vir die liggaam sowel as die gees. Deelname aan sport kan ook verkwikkend en prettig wees, ’n onderbreking van die roetine van skoolwerk en naskoolse take.
Party redeneer boonop dat deelname aan spansport jou karakter vorm. The High School Survival Guide deur Barbara Mayer sê: “Die oefening en toewyding wat van jou vereis sal word, sal jou leer hoe om jou vir ’n waardige doel te beywer. . . . Deelname aan sport kan jou help om ’n leier te word.”
Nie alle jongmense het egter sulke edele motiewe wanneer hulle aan sport deelneem nie. Glorie, roem en eer is ook kragtige aansporings. “As jy in die span was”, vertel Reggie, “is jy beskou as een van die gewildste ouens by die skool.”
Die Bybel erken dat ‘liggaamlike oefening ’n bietjie waarde het’ (1 Timotheüs 4:8, Today’s English Version). En dit lyk dalk asof jy sulke voordele kan kry deur by ’n skoolspan aan te sluit. Baie jongmense het nietemin gevind dat die nadele om by ’n skoolspan aan te sluit dikwels swaarder weeg as die voordele.
Die “skadusy”
Die tydskrif Seventeen berig: “Sport het ’n skadusy, naamlik die ontsaglike waarde wat mense aan ’n oorwinning heg. Vir ’n afrigter kan ’n oorwinning tot bevordering of ’n verskyning op televisie lei. Vir ’n ouer kan ’n oorwinning beteken dat hy oor sy kind kan spog of dit kan ’n misplaaste gevoel van prestasie wek. Vir ’n atleet kan ’n oorwinning studiebeurse, koerantberigte en die bewondering van klasmaats en bure beteken.”
Party skoolatlete droom daarvan om beroepsatlete te word. “Ek het daarvan gedroom om aan die stad- en staatskampioenskappe en uiteindelik aan die professionele kampioenskappe deel te neem”, het jong Gerald gesê. “Ek het gesien hoe ek ryk word, baie produkte adverteer, onder die beroemdes in die sportwêreld tel, ’n rolmodel is en met die mooiste meisie in die skool uitgaan.”
Daarom kan ’n mens verstaan waarom sport in baie stede met dodelike erns beoefen word! Pret en fiksheid word op die agtergrond geskuif. Soos Seventeen verder gesê het: “Skielik is oorwinning belangriker as besorgdheid oor eerlikheid, skoolwerk, gesondheid, geluk en die meeste ander belangrike aspekte van die lewe. Oorwinning word alles, en die druk neem toe.”
Met hierdie heersende gesindheid van wen tot elke prys is dit nie verbasend dat skoolsport deur talle beserings geteister word nie. Geweld deur spelers, bewonderaars en selfs deur ouers kom soms by wedstryde voor. En die gebruik van dwelms wat prestasie verhoog, soos steroïede, word nou selfs onder tieneratlete iets algemeens.
Hoewel daar dus beperkte voordele kan wees om in ’n span te speel, kan dit ook ’n oordrewe gees van wedywer, fantasieë oor groot rykdom en ’n egotistiese begeerte na roem veroorsaak. Hierdie dinge is duidelik in stryd met die Bybel se raad om ‘nie onderlinge wedywer aan te wakker’ nie, om nie geldgierig te wees nie en om nie jou eie eer te soek nie (Galasiërs 5:26, NW; Spreuke 25:27, NAV; 1 Timotheüs 6:10). As jy by ’n skoolspan aansluit, kan dit jou heel moontlik in groot mate aan slegte invloede blootstel.
Portuurdwang
Opvoedkundiges swaai sport dikwels lof toe vir die geleenthede wat dit bied om hegte verhoudings met portuurs op te bou. Dit is ironies dat hierdie einste geleentheid ’n probleem skep vir jong Christene. Die Bybel sê: “Slegte gesprekke bederf goeie sedes.”—1 Korinthiërs 15:33; 2 Korinthiërs 6:14.
As jy eerlik wil wees, watter soort geselskap sal jy waarskynlik in ’n span se kleedkamer teëkom? Een seun erken: “Hulle het baie gevloek en vuil taal gebruik. Die ouens het altyd oor meisies gepraat en het pornografiese boeke gebring om na te kyk.” Daarbenewens vereis die ontwikkeling en handhawing van die spangees gewoonlik dat jy voor en na wedstryde en oefensessies sosiaal met jou spanmaats verkeer.
Jy kan weliswaar in ’n span wees en sosiaal onbetrokke bly. Maar soos een 14-jarige tienermeisie erken: “Portuurdwang is heeltemal te sterk vir jou om net ’n sportsoort te beoefen en huis toe te gaan.” Daarom vra die Bybel: “Kan iemand vuur in sy skoot dra sonder dat sy klere verbrand?” (Spreuke 6:27). As gevolg van druk deur hulle spanmaats het baie jongmense by partytjies beland waar daar alkohol en dwelms was, om nie te praat van verdorwe musiek en gevaarlike situasies met die ander geslag nie.
Beskou die ondervinding van ’n jong man met die naam Robert. Hy sê: “Nadat ek by die span aangesluit het, het ek geweldig baie probleme gehad. Daar was ontsaglike druk om by voorhuwelikse seks, dwelms en drank betrokke te raak en om na wilde partytjies toe te gaan. Ek kon net nie glo dat sulke dinge met hoërskoolsport gepaard gaan nie. Op die baan en van die baan af word daar van jou verwag om net soos die res van die ouens te loop, te praat en op te tree.”
Die uitwerking wat sportdeelname op jou roetine van geestelike bedrywighede kan hê, moet ook nie oor die hoof gesien word nie (Hebreërs 10:23-25). “Wedstryde en oefensessies het dikwels met Christenvergaderinge gebots”, sê jong Gerald.
Gesonde alternatiewe
Sport kan natuurlik gedurende skooltyd as deel van die voorgeskrewe leerplan aangebied word, en daar is gewoonlik geen beswaar as ’n jong Christen sulke klasse bywoon nie. Omstandighede in verskillende lande verskil boonop. Nietemin vermy jongmense onder Jehovah se Getuies dit gewoonlik om by buitemuurse skoolsport betrokke te raak. Dit beteken nou nie dat jy as jong Christen nie sport kan geniet nie. Maar dit beteken wel dat jy moontlik vooraf sekere dinge sal moet doen.
Jy kan byvoorbeeld met jou ouers praat oor die beplanning van ’n uitstappie, soos ’n piekniek. Dit kan jou gesin en vriende die geleentheid bied om heilsame sport te geniet. Of jy kan probeer om ’n paar jong Christene bymekaar te kry en saam fiets te ry, met ’n bal te speel of na hartelus resies te hardloop.
Dit is egter belangrik dat jy ’n oordrewe gees van wedywer vermy. Amptelike, aangestelde spanne is geneig om die gesindheid van wen tot elke prys aan te vuur, selfs al is al die spelers Christene. Daarom is dit die beste om dinge informeel te hou. Trouens, ’n bietjie volwasse toesig is dikwels ’n goeie idee.
Dit is wel so dat informele wedstryde nie so opwindend soos georganiseerde skoolsport is nie. Maar jy kán pret hê. Robert het besluit om op te hou om vir sy skool se span te speel. Maar hy sê: “Ek hou nog steeds baie daarvan om aan sport deel te neem. Nou meer as ooit tevore. Wanneer ek nou aan sport deelneem, is dit nie om tot elke prys te wen nie, en ek is ook nie met wedywer gevul nie.”
Onthou, toe die apostel Paulus vir die jong man Timotheüs gesê het: “Liggaamlike oefening is nuttig vir weinig”, het hy bygevoeg, “maar godvrugtige toegewydheid is nuttig vir alle dinge.” Om aan sport deel te neem, is beslis nie ’n Christen se doel in die lewe nie. Hou sport dus gebalanseerd. Waarom sal jy tyd mors wat jy nuttiger kan bestee om jou geestelikheid op te bou? Onthou: Godvrugtige toegewydheid ‘hou ’n belofte in vir die teenwoordige en die toekomende lewe’.—1 Timotheüs 4:8, NW.
[Prent op bladsy 15]
Die gesindheid van wen tot elke prys oorheers baie skoolsportsoorte