Ons beskou die wêreld
Weeskinders as gevolg van vigs
Weeshuise in die provinsie Manicaland, Zimbabwe, raak oorvol as gevolg van die groot aantal kinders wat weens vigs wees gelaat word. The Star van Johannesburg berig dat daar in hierdie provinsie alleen ‘ongeveer 47 000 kinders onder die ouderdom van 14 is wat wees gelaat is as gevolg van die feit dat hulle ouers aan vigs-verwante siektes gesterf het’. Ongeveer 10 persent van hierdie kinders het albei hulle ouers verloor. Die koerant het berig dat volgens ’n studie wat deur die Departement van Gesondheid gedoen is ‘daar in 29,9 persent van die 294 huisgesinne wat lukraak uit die provinsie gekies is kinders was wat weens vigs wees gelaat is’.
Verveeld met vrye tyd
Volgens ’n studie deur die BAT Leisure Research Institute raak dit vir party mense in Duitsland al hoe moeiliker om te besluit wat hulle met hulle vrye tyd moet doen. Die studie het bevind dat baie mense wat ’n voorspoedige lewe lei en baie vrye tyd het, vergeet hoe om die lewe te geniet. Baie raak verveeld of gee hulleself oor aan ’n lewe van avontuur. Party word te aggressief of selfs gewelddadig. Hierdie soort persoon neem dikwels onnodige risiko’s in sy soeke na opwinding en sensasie. Die navorsers het gesê dat die kwessie oor hoe vrye tyd behoorlik gebruik moet word een van die grootste probleme van die volgende dekade gaan wees.
Gevaarlike vertraging
Kantoorwerkers wat daagliks etlike ure voor rekenaarskerms deurbring, is “’n gevaar vir hulself en ander wanneer hulle in die aand bestuur”, sê professor Paul Cook van Londen se Brunel-universiteit. The Daily Telegraph van Londen berig dat professor Cook na tien jaar se navorsing oor nagblindheid bevind het dat mense wat ure aaneen voor rekenaarvertooneenhede werk se oë 120 millisekondes geneem het om inligting na die brein oor te dra. Dit is nege keer langer as die normale! Hoewel hierdie verhoogde vertraging die brein beskerm teen enige oorlading van inligting wat deur ’n rekenaarskerm vertoon word, kan dit in die aand, wanneer die lig swakker is, ’n bestuurder se reaksies vertraag.
Oorwinning oor insekte
Sewe maande lank het vliegtuig ná vliegtuig oor Libië gevlieg, hulle vragruim oopgemaak en ’n kragtige biologiese wapen losgelaat: onvrugbare beesbrommermannetjies. Dit was “’n noodveldtog om die Nuwe Wêreld-beesbrommer uit te wis, ’n plaag wat mens en dier in Afrika en op ander plekke bedreig”, sê die tydskrif New African. Nou, 1,3 miljard vlieë later, sê die Verenigde Nasies se Voedsel- en Landbou-Organisasie dat hulle die oorwinning behaal het teen ’n koste van R179 miljoen—net meer as die helfte van wat hulle oorspronklik geskat het dit sou kos. Wanneer die wyfies met die vrygelate onvrugbare mannetjies paar, word geen nakomelinge verwek nie. Die vlieë sterf dus uiteindelik uit. Die situasie sal tot en met die somer van 1992 dopgehou word.
Gesin-te-huur
’n Diens wat skyngesinne aan eensame bejaardes verskaf, is nou in Japan beskikbaar. Die koerant Asahi Sjimboen berig dat ’n vermaaklikheidsagentskap akteurs uithuur om die rol van gesinslede te vertolk. Die akteurs word volgens hulle vermoë om toneel te speel in sewe groepe geklassifiseer. Daar is ’n groter aanvraag na aktrises om die rol van dogters te vertolk as na akteurs om as seuns op te tree. Die koerant verduidelik dat die rede hiervoor is omdat die bejaardes “iemand [wil hê] wat hulle sal vertroetel en na hulle klagtes sal luister”. ’n Besoek van drie uur deur skyngesinslede, waaronder ’n driejarige kleindogter, kan tot 150 000 jen (R3 300) kos.
Verveeldheid op skool
The Toronto Star berig dat ’n landwye opname in Kanada van ongeveer 9000 hoërskoolleerlinge wat die skool verlaat het voordat hulle gematrikuleer het, toon dat “drie uit elke 10 die skool verlaat het omdat hulle verveeld was”. Goeie punte is nie ’n aanduiding dat studente op skool sal bly nie, aangesien meer as 30 persent van diegene onder wie die opname gedoen is hoë punte gehad het. Jim Livermore, visepresident van die Ontario Secondary School Teachers’ Federation, was nie verbaas nie. Hy het gesê: “Verveeldheid is vandag as gevolg van televisie ’n groter kwessie as 20 jaar gelede. As jy vandag wil hê dat kinders in iets moet belangstel, moet dit skitter, van hoë tegnologie getuig en opsigtelik wees.” Mnr. Livermore meen dat die skool vir party van die intelligentste verstande nie ’n uitdaging bied nie. Hy het bygevoeg dat die “ou leermetodes nie meer werk nie. Pleks van lesings te gebruik om te leer, moet ons skoliere meer by hulle leerwerk betrek”.
Kinders in ongelukke
Navorsers in Argentinië het vir die eerste keer inligting versamel oor ongelukke onder kinders in daardie land. Die studie het getoon dat 41 persent van alle kinders wat in Argentinië in die hospitaal opgeneem moes word ongelukke in hulle eie huise gehad het. Baie het per ongeluk geval. Nadat die koerant Clarín van Buenos Aires die gevaarlike omgewing beskryf het wat in baie huise aangetref word, het dit die tipiese Argentynse huis ’n “jagstrik vir kinders” genoem. Nog ’n plek waar baie van hierdie ongelukke plaasvind, is in die motor. Die koerant het ook gesê dat volwassenes in die meeste gevalle vir hierdie tragiese, en dikwels noodlottige, ongelukke verantwoordelik was.
Lig voorkom ongelukke
In Finland, Denemarke en Swede word alle motorbestuurders verplig om gedurende die dag hoë-intensiteit parkeerligte as ’n veiligheidsmaatreël teen ongelukke te gebruik. Hierdie maatreël is veral nuttig in lande waar dit gedurende die wintermaande byna die hele dag donker is. ’n Onlangse studie in Finland het getoon dat daar gedurende ses winters, toe die ligte gebruik is, 21 persent minder ongelukke gedurende die dag was. Party state in die Verenigde State het wette ingestel wat die gebruik van kopligte ’n vereiste maak wanneer sigbaarheid sleg is, byvoorbeeld net voor sonsondergang en net na sonsopkoms en wanneer daar enige neerslag is. In 1990 was daar in die Verenigde State alleen meer as 44 000 sterftes en 5000000 beserings as gevolg van motorongelukke.
Gevaarlike bloed
In Japan kwalifiseer mense wat in die verlede ’n bloedoortapping ontvang het nie meer om bloed vir oortappings te skenk nie. Waarom nie? The Daily Yomiuri berig dat die Japannese Rooi Kruis-vereniging “’n hoë voorkoms van besmetting deur die C-tipe hepatitisvirus” as die rede aangehaal het. Volgens die koerant is die besmettingsyfer van diegene wat bloedoortappings ontvang het en toe die C-tipe hepatitis opgedoen het 8,31 persent, wat ongeveer 12 keer hoër is as vir diegene wat nog nooit bloed ontvang het nie. Japan is dus die eerste land wat die beleid aangeneem het om bloed as gevaarlik te verwerp net omdat dit van mense afkomstig is wat voorheen oortappings ontvang het.
Singapoer verskerp kougombeheer
Besoekers aan die eilandrepubliek van Singapoer moet nou enige kougom wat hulle by hulle het op hulle doeanevorms verklaar. Hoewel ’n paar stafies vir persoonlike gebruik toegelaat word, word groter hoeveelhede gekonfiskeer. Sedert die begin van die jaar het die regering die vervaardiging, verkoop en invoer van kougom verbied. ’n Boete van R3300 staar verkopers in die gesig, terwyl invoerders ’n jaar lank in die tronk kan beland en met R17000 beboet kan word. Voorlopig is die besit daarvan nie ’n oortreding nie. Kougom “maak ons openbare geriewe morsig”, het ’n regeringswoordvoerder gesê. Verlede jaar is moltreine ’n paar keer tot stilstand gebring toe kougom die deure laat vashaak het en gekeer het dat hulle toegaan. Kougomverkope het R14 miljoen per jaar beloop, hoewel kougomadvertensies sedert 1984 in Singapoer verbied is. Volgens Asiaweek het die regering ook planne aangekondig “vir wetgewing wat van veroordeelde rommelstrooiers sal vereis om openbare plekke skoon te maak”.
Babiloniese Haute Cuisine
Die Franse tydskrif Science Illustrée berig dat ’n span navorsers van die Yale-universiteit na tien jaar se werk iets ontsyfer het wat lyk of dit van die wêreld se oudste resepte kan wees. Die resepte is deel van ’n spykerskrifteks wat op etlike kleitablette gegraveer is en op die terrein van die eertydse stad Babilon ontdek is. Die tablette bevat spyskaarte en 25 resepte vir geregte wat blykbaar net vir feeste en spesiale geleenthede gebruik is. Hoewel die daaglikse dieet heel eenvoudig was, toon die resepte dat die kosvoorkeure van die eertydse Babiloniërs soms allerhande soorte vleise en smaakmiddels ingesluit het, asook sulke “lekkernye” soos skaapvleis wat met knoffel en uie gegeur is en wat saam met vet, dikmelk en bloed bedien is.
Duitsland se straatdobbelaars
Polisiemotors het onlangs die strate van Berlyn, Duitsland, begin patrolleer en ’n ongewone boodskap met luidsprekers verkondig: “Moenie aan Hütchenspiel deelneem nie. Jy kan nie wen nie. Dit word nie eerlik gespeel nie.” In Hütchenspiel, wat letterlik “die klein hoedspeletjie” beteken (ook welbekend as die skulpspeletjie), probeer die speler om te raai watter een van die drie klein koppies ’n dobbelsteen bedek, terwyl ’n kulkunstenaar met vlugtige vingers vinnig die koppies rondskuif. ’n Geheime vennoot spoor die skare gewoonlik aan deur deel te neem en skynbaar te wen, terwyl ander spanlede op die uitkyk bly vir die polisie. Die polisie meen dat sulke spanne tot DM10,000 (R16500) per dag kan verdien. Die polisie het tot dusver nie baie sukses behaal om ’n einde hieraan te maak nie. Die koerant Nürnberger Nachrichten berig dat 1500 straatdobbelaars in die eerste helfte van 1991 gearresteer is, maar weens ’n gebrek aan vasstaande getuienis is net 25 vir bedrog vervolg.