Die geskiedenis van roomys
ROOMYS het sedert sy beginjare al baie verbeter. Die eertydse Romeine was die uitvinders van sorbet. Jy kon hierdie halfbevrore nagereg, wat van sneeu, vrugte en heuning gemaak was, soms op die tafels van die rykes aantref. Die maak van sorbet is oor ’n lang tydperk vervolmaak en het klaarblyklik gedurende die Middeleeue deur die toedoen van Arabiese kokke sy toppunt bereik. Die woord “sorbet” is waarskynlik van Arabiese oorsprong.
Daar kan gesê word dat die tradisionele sorbet, wat hoofsaaklik van water gemaak is, die voorganger van hedendaagse roomys is. ’n Keerpunt is met die gebruik van melk, eiers, suiker en geursel bereik, en die resultaat was ’n romerige, smaaklike mengsel. As jy jou in die 1600’s aan die hof van die Franse koning Louis XIV bevind het, sou jy daar gewees het toe roomys sy debuut onder die hoëlui gemaak het. Op daardie tydstip was daar ietwat van ’n meningsverskil onder dokters en ander geleerdes oor die kwessie of roomys goed vir die spysvertering was of nie.
Hoe was dit moontlik om roomys te maak as daar geen roomysmasjiene was om dit in te verkoel nie? Aanvanklik is twee houers van hout of piouter gebruik, met die een houer binne die ander. Die roomysmengsel is in die kleiner houer voorberei en die spasie tussen die twee houers is met ys en sout gevul. Nadat die bestanddele bymekaargevoeg is, is die mengsel in die houer gelaat, en die roomys was gereed. Waar het die ys vandaan gekom? Mense het eeue gelede ontdek dat ys gemaak en geberg kon word deur sneeu in die winter bymekaar te maak en in putte te pak wat met strooi en eikeboomtakke toegemaak is. Masjiene om ys te maak, is in die 19de eeu uitgevind en vir massaproduksie gebruik. Tuis was ys in koelkaste van hout of kurk gehou.
Die tegnieke om roomys te maak, is gedurende hierdie eeu al baie verfyn. Yskaste, roomysmasjiene en ander toerusting vergemaklik nou die maak van roomys op nywerheids- sowel as huishoudelike gebied en met verbeterde standaarde van higiëne.
Die kuns om roomys te maak
’n Bedrewe roomysmaker moet sy beroep ken, wat beteken dat hy ’n bakker, ’n kok, soms ’n kunstenaar en in ’n sekere mate ’n chemikus en selfs ’n bakterioloog moet wees. Hoe word roomys so dik, romerig en smaaklik? Wel, kom ons gebruik die maak van roomys op nywerheidsgebied as voorbeeld. Gedurende die proses word vette en gekonsentreerde groente-aftreksels bygevoeg om die mengsel te verdik. Die regte hoeveelheid eiers, suiker en, indien nodig, natuurlike kleursel en geursel, soos kakao, koffie en vrugte, word ook hierby gemeng. ’n Mens kry selfs grondboontjiebotterroomys.
Nadat die bestanddele teen 70 grade Celsius deeglik gemeng is, word dit tot 90 grade Celsius verhit in ’n poging om enige kieme wat dalk daarin is, te vernietig. As die mengsel ná ’n paar uur tot 4 grade Celsius afgekoel het, stol dit. Die tweede fase van die proses is bevriesing. Die temperatuur word vinnig afgebring tot tussen -6 en -10 grade Celsius, terwyl die mengsel stadig geroer word. Dit laat lug in die mengsel toe, wat een van die faktore is wat tot roomys se kenmerkende, romerige tekstuur bydra.
Baie eeue het al verbygegaan sedert die Romeine hulle sorbet geniet het en sedert roomys sy debuut aan die koninklike hof van Louis XIV gemaak het. Maar wanneer jy volgende keer jou geliefkoosde, bevrore nagereg geniet, of dit nou sorbet of roomys is, kan jy gerus met waardering terugdink aan daardie eertydse Romeine wat met so ’n verfrissende idee vorendag gekom het!