Babavervoer—Die Afrikamanier en die Noord-Amerikaanse manier

DEUR ONTWAAK!-MEDEWERKER IN NIGERIË

DAAR is ’n verskeidenheid maniere waarop mense regoor die wêreld babas vervoer. Die Noord-Amerikaanse manier en die Afrikamanier vorm ’n groot teenstelling.

Op hierdie verskillende vastelande verskil ekonomiese toestande grootliks. Ons moet dus verwag dat die vervoermetodes ook grootliks sal verskil. Laat ons eerstens kyk hoe mense in Noord-Amerika dikwels die saak hanteer.

Die Noord-Amerikaanse manier

In die Verenigde State en baie ander wêrelddele is babastootwaentjies met vier wiele ’n algemene metode. En die neiging in onlangse jare is om hulle so te maak dat hulle makliker gebruik kan word, stylvoller is en vir die baba gemakliker is. Baie het fluweelkussings, wasbare opstopsel en verhoogde sitplekke.

Stootwaentjies bied kinders ’n welkome rusplek, ’n verandering van pas, ’n ruskansie vir seer voete. Vir ’n slaperige kind kan ’n stootwaentjie soos ’n bed op wiele wees. Die skommeling van ’n bewegende stootwaentjie sus en kalmeer dikwels ’n moeë en kriewelrige kind.

Stootwaentjies kan die lewe vir ouers ook vergemaklik. Een ouer het gesê: “Dit is makliker as om ’n kind oral te dra.” Dit is dalk maklik om ’n kind te dra wanneer hy of sy klein is, maar dit is ’n ander saak wanneer sy of haar gewig begin verdubbel of verdriedubbel. Daarbenewens hou ouers daarvan om te weet dat hulle kind veilig is in ’n stootwaentjie wat hulle kan beheer.

In die Verenigde State word moeite gedoen om stootwaentjies veilig te maak. Hulle word ontwerp met ’n breë bodem en hulle swaartepunt naby die grond sodat hulle nie maklik kan omval nie. Die remme moet goed werk en op ’n plek wees waar ’n kind in die stootwaentjie dit nie kan losmaak nie. Knippe word aangebring om te voorkom dat die stootwaentjie per ongeluk toevou. Daar word moeite gedoen om enige “knypplekke” uit te skakel—dele waar klein vingertjies geknyp kan word. Sitplekgordels bied bykomende beskerming.

Die prys van stootwaentjies kan van $20 (R70) tot ongeveer agt of tien keer soveel wissel. Een luukse model waarvan die kleinhandelprys ongeveer $300 (R1 000) is, het ’n ekstra groot mandjie, ’n fluweelbinnekant, ’n waterbestande buitekant, wiele wat in verskillende rigtings kan draai en ’n vinnig opvoubare, ligte raamwerk. ’n Spesiaal ontwerpte “drawwerstootwaentjie”, wat ma of pa in staat stel om die baba te stoot terwyl hulle draf, kos ongeveer $380 (R1 380).

Die Afrikamanier

In Afrika sowel as in baie lande in Asië dra die meeste moeders hulle baba op hulle rug, net soos húlle moeders en dié se moeders voor hulle gedoen het. Om ’n baba op die rug te dra, is beslis die goedkoopste en gerieflikste metode. Die enigste toerusting wat nodig is, is ’n sterk, reghoekige stuk lap wat ’n toedraaikombers genoem word. Met ’n eenvoudige, veilige beweging buk die moeder vooroor, plaas sy haar baba op haar rug en draai sy dan die lap om hulle albei en bind dit vas.

Val babas ooit terwyl hulle vasgebind word? Dit gebeur feitlik nooit nie. Wanneer ’n baba vasgebind word, ondersteun die moeder die baba met een hand terwyl sy die toedraaikombers met die ander hand vasmaak. Aangaande ouer babas het ’n Nigeriese vrou met die naam Blessing gesê: “Babas bied nie weerstand nie; hulle hou styf vas. Hulle hou daarvan om op hulle moeder se rug te wees. Soms huil hulle omdat hulle daar wil wees. Maar as die baba hom wel verset, kan die moeder een of albei sy arms met haar boarms teen haar sy vasdruk totdat die toedraaikombers op sy plek is.”

Moeders gebruik ’n tweede stuk lap om die nek van baie jong babatjies te ondersteun, en hulle bind dit op dieselfde manier as die eerste toedraaikombers vas. Dit bied bykomende ondersteuning vir jong of slapende babas wanneer die kind se arms onder die kombers is. Ouer kinders hou daarvan om hulle arms vry te hê.

Hoe lank dra Afrikamoeders hulle kinders op hulle rug? In die verlede het party etniese groepe, soos die Joroeba van Nigerië, hulle babas tot drie jaar lank op hulle rug gedra. Deesdae word ’n baba ongeveer twee jaar lank rondgedra, tensy sy moeder intussen aan ’n ander baba geboorte gee wat sy of haar plek inneem.

Wanneer ’n baba gemaklik aan sy moeder se rug vasgebind is, kan hy oral gaan waar sy moeder gaan—met trappe op en af, oor moeilike terrein asook in en uit voertuie. Maar afgesien daarvan dat die dra van ’n baba op die rug ’n praktiese en goedkoop manier van vervoer is, voorsien dit ook in belangrike emosionele behoeftes, soos vertroosting. ’n Huilende baba word op sy moeder se rug gesit; die baba raak aan die slaap, en sy moeder gaan voort met haar werk.

’n Mens moet saggies te werk gaan om ’n slapende baba van die rug af op ’n bed neer te lê, aangesien baie babas nie daarvan hou om gesteur te word nie. Om dit te doen, gaan lê die moeder versigtig op haar sy en maak sy die toedraaikombers, wat nou ’n gewone kombers word, saggies los. Partykeer sal sy ’n kussing voor die baba neersit om die veiligheid van die rug na te maak.

Daar is ook ander voordele daaraan verbonde om ’n baba op die rug te dra. Dit stel die moeder in staat om in voeling te bly met haar baba se behoeftes. As die baba lomerig, geïrriteerd, koorsig of nat is, sal sy dit voel. Om ’n baba op die rug te dra, kan ook langdurige voordele meebring. Die boek Growth and Development sê: “Fisiese nabyheid gedurende die suigelingsjare skep ’n veilige en liefdevolle band tussen moeder en baba en vorm die grondslag vir interpersoonlike verhoudings in latere jare. ’n Belangrike faktor in hierdie binding is glo die feit dat ’n kind wat so naby gehou word maklik die ritme van die moeder se hartklop kan voel, net soos die kind gedoen het terwyl hy of sy nog in die moeder se baarmoeder was.”

Babas hou van die noue kontak wat hulle geniet wanneer hulle op die rug gedra word. In Afrika hoef jy nie ver te soek om gelukkige kinders op hulle moeders se rûe te sien nie. Party sluimer rustig. Ander speel met hulle moeder se hare, ore of halssnoer. Nog ander val met tevrede geluidjies in terwyl die moeder saggies op die maat van haar voetstappe sing.

Ja, die Afrikamanier om babas te vervoer, is gewoonlik baie anders as die Noord-Amerikaanse manier. Maar elkeen is geskik vir sy kultuur en bereik sy doel.