Sorg vir die versorger—Hoe ander kan help

“EK EN Lawrie is al 55 jaar getroud—’n lang tyd—en watter gelukkige jare! As ek hom enigsins by die huis kon hou, sou ek. Maar my gesondheid het begin agteruitgaan. Op die ou end moes ek reël dat hy in ’n verpleeginrigting opgeneem word. Die emosionele pyn wat dit meebring om hieroor te praat, is amper te veel vir my. Ek het hom lief en het diep respek vir hom, en ek besoek hom so dikwels as wat ek kan. Fisies kan ek nie meer doen nie.”—Anna, ’n 78-jarige vrou wat haar man, wat Alzheimer se siekte het, meer as 10 jaar lank versorg het en wat ook hulle dogter, wat Down-sindroom het, al die afgelope 40 jaar versorg.a

Anna se geval is glad nie ongewoon nie. ’n Opname in die Britse Eilande het aan die lig gebring dat “in sommige ouderdomsgroepe (die veertiger- en vyftigerjare) tot een uit elke twee vroue ’n versorger is”. Soos vroeër bespreek is, kan die emosionele verwarring en probleme waarvoor versorgers te staan kom met tye dalk ondraaglik lyk.

“Ek dink ten minste 50% van versorgers raak depressief in die eerste jaar waarin hulle iemand versorg”, sê dr. Fredrick Sherman van die Amerikaanse Geriatrie-vereniging. Vir bejaarde mense soos Anna kan die feit dat hulle eie krag kwyn en hulle gesondheid agteruitgaan die situasie aansienlik moeiliker maak om te hanteer.

Om versorgers te help om teen hulle verantwoordelikhede opgewasse te wees, moet ons van hulle behoeftes bewus wees. Wat is daardie behoeftes, en hoe kan ons daarop reageer?

Versorgers moet praat

“Ek moes my hart uitstort”, het een vrou gesê wat haar sterwende vriendin versorg het. Soos die vorige artikel getoon het, is dit dikwels makliker om probleme onder die oë te sien en daarvan werk te maak wanneer jy met ’n simpatieke vriend daaroor kan praat. Baie versorgers wat deur hulle omstandighede vasgekeer voel, vind dat dit help om hulle eie gevoelens te verstaan en druk te verlig as hulle oor hulle situasie praat.

“Ek het dit waardeer as vriende besef het dat ons albei morele ondersteuning nodig het”, sê Jeanny van die tyd toe sy haar man versorg het. Sy verduidelik dat diegene wat ander versorg aanmoediging en, soms, ’n bietjie vertroosting nodig het. Hjalmar, wat gehelp het om sy siek swaer te verpleeg, stem saam: “Ek het iemand nodig gehad om na my vrese en probleme te luister en wat sou verstaan hoe ek voel.” Van ’n goeie vriend, sê Hjalmar voorts: “Dit was baie lekker om vir hom te gaan kuier, al was dit net ’n halfuur. Hy het na my geluister. Hy het werklik omgegee. Ek het daarna verfris gevoel.”

Versorgers kan ontsaglike bemoediging daaruit put as iemand met simpatie luister. “[Wees gou] om te hoor, stadig om te praat”, is die wyse raad wat die Bybel gee (Jakobus 1:19). ’n Verslag in The Journals of Gerontology het aan die lig gebring dat “die blote wete dat ondersteuning beskikbaar is dikwels genoeg is om werklik verligting te bied”.

Maar wat het versorgers nog nodig buiten ’n horende oor en morele ondersteuning?

Voorsien praktiese hulp

“Die pasiënt en die gesin vind baat by enige manier waarop liefde en bemoediging getoon kan word”, sê dr. Ernest Rosenbaum. Om mee te begin, kan sulke “liefde en bemoediging” getoon word gedurende ’n persoonlike besoek, gedurende ’n telefoonoproep of in ’n kort briefie (dalk saam met blomme of ’n ander geskenkie).

“Ons vriende se kort besoekies was vertroostend”, sê Sue van die ondersteuning wat haar gesin ontvang het toe haar vader besig was om aan Hodgkin se siekte te sterf. “Een van my vriendinne”, sê sy voorts, “het die telefoon beantwoord en met ons almal se was- en strykwerk gehelp.”

Die ondersteuning aan versorgers kan, en moet, spesifieke, tasbare hulp insluit. Elsa onthou: “Ek het dit nuttig gevind wanneer vriende praktiese hulp aangebied het. Hulle het meer gedoen as om net te sê: ‘As daar iets is wat ek kan doen, moet jy my net laat weet.’ Hulle het eerder gesê: ‘Ek gaan dorp toe. Wat kan ek vir jou saambring?’ ‘Kan ek na jou tuin omsien?’ ‘Ek sal by die pasiënt kan sit en vir haar lees.’ Nog iets wat prakties was, was om te reël dat besoekers boodskappe in ’n boekie skryf wanneer my siek vriendin moeg was of geslaap het. Dit het ons almal groot genot verskaf.”

Die spesifieke hulp wat aangebied kan word, kan verskeie takies insluit. Rose verduidelik: “Ek het dit waardeer wanneer ek hulp gekry het, soos om die beddens op te maak, vir die pasiënt briewe te skryf, die pasiënt se besoekers te ontvang, medisyne te kry, hare te was en te set en skottelgoed te was.” Familie en vriende kan die versorger ook help deur beurte te maak om maaltye te voorsien.

Waar dit gepas is, sal dit ook dalk prakties wees om met basiese verpleging te help. Byvoorbeeld, die versorger het dalk hulp nodig om die pasiënt te voer of te was.

Besorgde familielede en vriende bied dalk in die vroeë stadium van die siekte praktiese hulp aan, maar gestel dat dit ’n langdurige siekte is. Vasgevang in ons eie besige rooster kan ons maklik die voortslepende—en moontlik toenemende—druk waarvoor versorgers te staan kom oor die hoof sien. Hoe jammer sal dit tog wees as die broodnodige ondersteuning begin afneem!

As dit gebeur, sal dit dalk goed wees as die versorger die familie byeenroep om die versorging van die pasiënt te bespreek. Dit is dikwels moontlik om die hulp in te roep van vriende en familie wat getoon het dat hulle bereid is om te help. Dit is wat Sue en haar gesin gedoen het. “Wanneer ons iets nodig gehad het”, vertel sy, “het ons diegene onthou wat aangebied het om te help en hulle geskakel. Ons het die vrymoedigheid gehad om hulle te vra om te help.”

Gee hulle ’n blaaskansie

“Dit is absoluut noodsaaklik”, sê die boek The 36-Hour Day, “beide vir jou [die versorger] en vir [jou pasiënt]—dat jy gereeld ‘wegbreek’ van vier-en-twintig-uur-versorging van die chroniese siek persoon. . . . Om tyd af te neem, weg van die versorging van die [pasiënt], is een van die heel belangrikste dinge wat jy kan doen om jou in staat te stel om die versorging voort te sit.” Stem versorgers saam?

“Ja, beslis”, antwoord Maria, wat ’n goeie vriendin wat aan kanker gesterf het, help versorg het. “Ek moes van tyd tot tyd ‘afgelos’ word en iemand anders die versorging vir ’n rukkie laat oorneem.” Joan, wat haar man versorg wat aan Alzheimer se siekte ly, stem saam. “Een van ons grootste behoeftes”, sê sy, “is om nou en dan tyd af te kry.”

Maar hoe kan hulle kans kry om weg te breek van die druk van hulle verantwoordelikhede? Jennifer, wat haar bejaarde ouers help versorg het, vertel wat vir haar verligting gebring het: “’n Vriendin van die gesin het my ma soms vir ’n dag kom haal om ons ’n blaaskansie te gee.”

Jy kan die versorger dalk ’n blaaskansie gee deur aan te bied om die pasiënt ’n rukkie uit te neem, indien dit prakties is. Joan sê: “Dit is vir my verfrissend wanneer iemand my man uitneem sodat ek nou en dan alleen kan wees.” Aan die ander kant kan jy dalk tyd saam met die pasiënt by sy huis deurbring. Hoe dit ook al sy, jy moet dit vir die een wat die sorg voorsien moontlik maak om die nodige ontspanning te kry.

Hou egter in gedagte dat dit nie altyd vir versorgers maklik is om ’n blaaskansie te neem nie. Dit laat hulle dalk skuldig voel om van hulle geliefde af weg te wees. “Dit is nie maklik om van die situasie af weg te breek en te ontspan of te rus nie”, erken Hjalmar. “Ek het gevoel dat ek die hele tyd daar wou wees.” Hy het egter groter gemoedsrus ervaar as hy ’n blaaskansie geneem het wanneer sy swaer die minste aandag vereis het. Ander het gereël dat hulle geliefde ’n paar uur lank in ’n dagsorgsentrum vir volwassenes versorg word.

Die einde van alle siekte

Om ’n geliefde wat ernstig siek is te versorg, is voorwaar ’n enorme verantwoordelikheid. Dit is nietemin baie vervullend en bevredigend om ’n geliefde te versorg. Navorsers sowel as versorgers meld dat die verhouding tussen familie en vriende versterk word. Versorgers leer sonder uitsondering nuwe eienskappe en vermoëns aan. Baie ervaar ook geestelike voordele.

Die heel belangrikste is die feit dat die Bybel toon dat Jehovah en sy Seun, Jesus Christus, die simpatiekste versorgers is. Bybelprofesieë verseker ons dat die einde van alle siekte, lyding en die dood op hande is. Binnekort sal die mens se liefdevolle Skepper die aarde se regverdige bewoners met ewige lewe in ’n volmaak gesonde nuwe wêreld beloon—’n wêreld waarin “geen inwoner sal sê: Ek is siek nie”.—Jesaja 33:24; Openbaring 21:4.

[Voetnoot]

[Lokteks op bladsy 11]

Die sieke se welsyn hang direk van jou welsyn af

[Lokteks op bladsy 12]

Die ondersteuning van goeie vriende sal baie beteken om jou deur die moeilikste tye te laat volhard

[Venster op bladsy 12]

Versorging kan bevrediging bring

‘BEVREDIGING?’ wonder party dalk. ‘Hoe is dit moontlik?’ Let asseblief op na wat die volgende versorgers aan Ontwaak! vertel het:

“Om van jou eie strewes en begeertes af te sien, beteken nie dat jy minder gelukkig is nie. ‘Dit verskaf groter geluk om te gee as om te ontvang’ (Handelinge 20:35). Dit kan baie vervullend wees om iemand wat jy liefhet te versorg.”—Joan.

“Ek was dankbaar dat ek my suster en swaer in ’n tyd van ware nood kon bystaan—sonder dat hulle my kon vergoed. Dit het ons nader aan mekaar gebring. Ek hoop dat ek die ondervinding wat ek opgedoen het eendag in ’n soortgelyke situasie sal kan gebruik om iemand anders te help.”—Hjalmar.

“Soos ek meer as een keer vir my siek vriendin Betty gesê het, ek het baie meer ontvang as wat ek gegee het. Ek het empatie en geduld geleer. Ek het geleer dat dit moontlik is om onder die moeilikste omstandighede ’n positiewe gesindheid te behou.”—Elsa.

“Ek het ’n sterker mens geword. Ek het in groter mate geleer wat dit beteken om daagliks op Jehovah God te steun en om hom in my behoeftes te laat voorsien.”—Jeanny.

[Venster op bladsy 13]

Wanneer jy ’n versorger besoek

• Luister met empatie

• Prys hom opreg

• Bied spesifieke hulp aan

[Prente op bladsy 10]

Ondersteun versorgers deur vir hulle inkopies te doen en vir hulle te kook of deur hulle te help om die pasiënt te versorg