Kweek jou eie spruite

DEUR ONTWAAK!-MEDEWERKER IN HAWAII

SOEK jy soms tevergeefs by jou plaaslike mark na groente wat vars, kraakbros en voedsaam is? Wel, jy kan ophou soek! Met die minimum tyd en inspanning kan jy sommer net daar in jou eie huis of woonstel groente kweek. Hoe? Deur spruite te kweek!

Dit is so maklik om spruite te kweek dat ’n kind dit kan doen. Dit het min spasie, geen gespit, geen geskoffel en geen gesukkel met ingewikkelde chemikalieë nodig nie. Die allerbeste is dat jy jou oes kan eet net vier of vyf dae nadat dit begin groei het! Maar die voordele behels meer as blote gerief.

Om maar een ding te noem, spruite is voedsaam—miskien selfs voedsamer as gewone boontjies of saad. The Beansprout Book, deur Gay Courter, sê: “Namate die saadjies begin ontkiem, begin hulle vitamieninhoud ook toeneem. In een studie wat by die Universiteit van Pennsilvanië gedoen is, het die eerste vroeë spruite van sojabone (per 100 gram saad) slegs 108 milligram vitamien C bevat. Maar ná 72 uur het die vitamien C-inhoud tot 706 milligram gestyg!”

Spruite is ook ekonomies. Om die waarheid te sê, jy het waarskynlik reeds al die toerusting wat jy sal nodig hê.

Om te begin

Eerstens het jy ’n houer nodig. ’n Groot glas- of plastiekfles, ’n pot wat nie van metaal gemaak is nie, ’n glas- of keramiekbak of ’n diep skottel sal reg wees. Jy kan selfs ’n vlak skottel gebruik en een laag saadjies tussen twee lae nat kaasdoek of papierhanddoeke uitsprei om te keer dat hulle uitdroog. Watter houer jy ook al kies, maak seker dat dit groot genoeg is dat die sade kan uitspruit en steeds genoeg ruimte het sodat lug daardeur kan sirkuleer. Ek het gevind dat ’n glasfles goed werk vir klein saadjies soos lusern. Groter sade, soos mungboontjies, sal dalk beter in ’n diep skottel of pot groei. Dit voorsien die ruimte wat hulle nodig het en voorkom dat die spruite verrot of suur word.

Jy sal ook iets nodig hê om jou houer mee te bedek. ’n Plastiekskerm, ’n stuk kaasdoek of selfs ’n ou nylonkous kan gebruik word. Al wat nodig is om dit om die opening van die houer vas te maak, is ’n sterk rek of tou. Aangesien al die sade ten minste twee keer per dag afgespoel moet word, sal jy natuurlik ook water nodig hê en miskien ’n vergiettes om die houer af te tap.

Laastens sal jy sade nodig hê. Byna enige eetbare saad kan gekweek word. (Ek is egter versigtig om nie sade te gebruik wat met chemikalieë behandel is nie.) Die beste sade vir ’n beginner om te gebruik, is mungboontjies of lusernsade. Hulle is maklik om te kweek en smaak baie lekker! Laat ek jou nou vertel hoe om dit te doen.

Kweek jou eie spruite

DAG EEN: Spoel eers jou sade versigtig af. Maak dan jou houer vol water totdat die sade of boontjies ongeveer vyf sentimeter onder die water is. Week die sade ongeveer agt tot tien uur. Jy kan die sade insit om te week net voordat jy gaan slaap. Ná agt tot tien uur sal die sade opswel, en die dop sal effens oopskeur. Hulle is gereed om gekweek te word.

DAG TWEE: Maak die volgende oggend die bedekking oor die houer vas en dreineer die water in die houer. (Aangesien die water vitamiene bevat, gebruik ek dit gewoonlik om my plante nat te maak.) Maak nou weer die houer vol water. Skud dit ’n paar keer en draai dit onderstebo sodat die oortollige water kan afloop. Maak die houer weer en weer vol water sodat die sade altesaam drie keer afgespoel is. Indien jy die geweekte sade in ’n vlak bord oorgeplaas het, kan jy water versigtig oor die kaasdoek gooi en dit laat afloop deur die bord skuins neer te sit. Herhaal die afspoelproses later weer sodat die sade twee keer per dag deeglik afgespoel word.

DAG DRIE: Teen hierdie tyd behoort jy te sien hoe jou sade groei. Hou aan om hulle twee keer per dag af te spoel.

DAG VIER: Jy kan die spruite begin eet! Jy kan die mungboontjiespruite taamlik lank laat word sonder dat dit ’n bitter smaak ontwikkel. Hou net aan om die spruite twee keer per dag af te spoel. Jy kan ook jou spruite ongeveer ’n uur lank in die son sit en dit dan in die koelkas bêre. Die blaartjies sal ’n pragtige groen kleur kry—dit is ’n lus vir die oë!

Noudat jy sukses behaal het, wil jy dalk met ander soorte graan en saad eksperimenteer. Elke spruit verskil ietwat wat smaak en tyd vir ontkieming betref. Jy kan byvoorbeeld probeer om uitgedopte sonneblomsade te kweek. Dit is die beste om hierdie sade ná twee dae te eet, wanneer hulle net ’n bietjie meer as een sentimeter lank is. As hulle enigsins langer as dit word, kan hulle ’n bitter smaak ontwikkel.

Hoe om die spruite voor te sit

Die meeste spruite kan rou geëet word in slaaie, op toebroodjies of in enige dis waarin boontjies of sade gebruik word. Boontjiespruite kan egter 10 tot 15 minute gestoom word voordat jy hulle eet. Of jy kan hulle met net ’n bietjie olie, knoffel en sout roerbraai. Dit is ’n baie smaaklike dis! Koring- en rogspruite is baie soet en is goed om in brood en muffins te gebruik.

Om spruite te kweek, is dus ’n gesonde en ekonomiese stokperdjie. Jy sal heel moontlik vind dat dit opwindend en lonend is om dit te doen. Die kanse op sukses is per slot van rekening hoog en die resultate is heerlik!

[Foto-erkenning op bladsy 23]

Japanese Stencil Designs

[Prent op bladsy 24]

DAG EEN: Maak sade bymekaar en week dit agt tot tien uur in water

[Prent op bladsy 24, 25]

DAG TWEE EN DRIE: Spoel sade twee keer per dag deeglik af

[Prent op bladsy 25]

DAG VIER: Die spruite (hier van die kant af gesien op ’n kaasdoekbasis) is gereed om geëet te word!