Die Bybelse beskouing

Is dit verkeerd om vleis te eet?

“EK GEE NOU AAN JULLE AL DIE PLANTE WAT SAAD GEE, WAT OP DIE HELE AARDE IS, EN AL DIE BOME WAAR BOOMVRUGTE AAN IS, WAT SAAD DRA. DIT SAL JULLE VOEDSEL WEES.”—Genesis 1:29.

DIE 18-jarige Soejata, uit ’n vegetariese Hindoe-gesin, het geredelik saamgestem met God se dieetvoorskrif aan die eerste mens, Adam. Maar sy het onmiddellik gevra: “Waarom maak mense dan diere dood vir voedsel as daar so baie ander dinge is om te eet?”

Baie mense regoor die wêreld voel ook so. Honderdmiljoene mense in die Ooste volg ’n vleislose dieet. Daarbenewens neem die aantal vegetariërs in die Weste toe. In die Verenigde State alleen is daar 12,4 miljoen mense wat beweer dat hulle vegetariërs is, ongeveer 3 miljoen meer as ’n dekade gelede.

Waarom verkies so baie mense ’n vleislose dieet? Wat is die regte beskouing van dierelewe? Toon dit minagting vir lewe as iemand vleis eet? Is dit in die lig van wat Genesis 1:29 sê verkeerd om vleis te eet? Kom ons kyk eers waarom party mense nie vleis eet nie.

Waarom eet party mense nie vleis nie?

Vir Soejata hou haar dieet verband met haar godsdiensopvattings. “Ek het grootgeword as ’n Hindoe wat aan reïnkarnasie glo”, verduidelik sy. “Aangesien ’n menslike siel as ’n dier kan terugkom, beskou ek diere as my gelykes. En daarom voel dit verkeerd om hulle dood te maak vir voedsel.” Ander godsdienste staan ook ’n vegetariese dieet voor.

Ander faktore buiten godsdiensopvattings beïnvloed ook wat mense eet. Dr. Neal Barnard sê byvoorbeeld reguit: “Die enigste redes om vleis te eet, is gewoonte of onkunde.” Sy ferm standpunt is gebaseer op sy beskouings oor die gesondheidsgevare wat die eet van vleis inhou, soos hartsiektes en kanker.a

In die Verenigde State is tieners blykbaar die vinnig groeiendste groep vegetariërs. En besorgdheid oor diere is een rede. “Kinders is lief vir diere”, sê Tracy Reiman van Mense vir die Etiese Behandeling van Diere. “Wanneer hulle leer wat met diere gebeur voor hulle doodgemaak word vir voedsel, versterk dit net hulle gevoel van besorgdheid.”

Talle omgewingsbewuste mense sien ook die verband tussen hulle dieet en die ontsaglike eise wat aan natuurlike hulpbronne gestel word wanneer diere aangehou word vir voedsel. Dit neem byvoorbeeld ongeveer 3300 liter water om net een kilogram beesvleis te vervaardig en 3100 liter per kilogram hoender. Vir party mense word dít dan ’n rede om nie vleis te eet nie.

Wat van jou? Moet jy ’n vleislose dieet volg? Kyk eers na ’n ander beskouing voor jy daardie vraag beantwoord. Jehovah God, die Maker van alle dinge, sê in Psalm 50:10, 11: “Al die wilde diere van die bos is myne, die vee op berge by duisende. Ek ken al die voëls van die berge, en wat roer op die veld, is van My.” Aangesien al die diere eintlik aan God behoort, is dit belangrik om te verstaan hoe die Skepper voel oor diere en die feit dat mense hulle vir voedsel gebruik.

Is dit verkeerd om diere dood te maak?

Party wat, soos Soejata, diere as die mens se gelyke beskou, voel sterk daaroor dat dit verkeerd is om ’n dier om enige rede dood te maak—en des te meer as dit vir voedsel is. Die Skrif toon nietemin dat God ’n onderskeid tref tussen dierelewe en menselewe en toelaat dat diere om verskeie redes doodgemaak word. In Israel kon ’n dier byvoorbeeld doodgemaak word wanneer dit gevaar vir mense of iemand se vee ingehou het.—Exodus 21:28, 29; 1 Samuel 17:34-36.

Van die vroegste tye af het God die gebruik van diereofferandes in godsdiens goedgekeur (Genesis 4:2-5; 8:20, 21). Hy het ook die Israeliete beveel om hulle uittog uit Egipte te herdenk deur jaarliks die Pasga te vier, wat ingesluit het dat ’n lam of ’n bok geoffer en die vleis daarvan geëet word (Exodus 12:3-9). En onder die Mosaïese Wet was daar ander geleenthede vir diereofferandes.

Toe ’n 70-jarige Hindoe-vrou die Bybel die eerste keer gelees het, was die gedagte aan diereofferandes vir haar onaangenaam. Maar namate haar kennis van die Skrif toegeneem het, kon sy sien dat die offerandes wat God vereis het ’n doel gedien het. Dit het gewys na die offerande van Jesus Christus, wat aan die wetlike vereiste vir vergifnis van sonde sou voldoen (Hebreërs 8:3-5; 10:1-10; 1 Johannes 2:1, 2). In baie gevalle het die offerandes ook gedien as voedsel vir die priesters en by tye vir die aanbidders (Levitikus 7:11-21; 19:5-8). God, aan wie alle lewende wesens behoort, kon tereg so ’n reëling instel met ’n doel. Nadat Jesus gesterf het, was die diereofferandes natuurlik nie meer ’n vereiste vir aanbidding nie.—Kolossense 2:13-17; Hebreërs 10:1-12.

Die gebruik van diere vir voedsel

Maar wat daarvan om diere dood te maak vir voedsel? Dit is so dat die mens se oorspronklike dieet vegetaries was. Maar Jehovah het dit later verander om die vleis van diere in te sluit. Ongeveer 4000 jaar gelede—in die dae van regverdige Noag—het Jehovah ’n wêreldwye Vloed veroorsaak en ’n einde gemaak aan die boosheid wat destyds op die aarde was. Noag, sy gesin en die lewende wesens wat hy in die ark geneem het, het die Vloed oorleef. Nadat hulle uit die ark gekom het, het Jehovah vir die eerste keer gesê: “Alles wat beweeg en lewe, sal julle voedsel wees. Net soos die groen plante, gee Ek dit alles aan julle” (Genesis 9:3). Terselfdertyd het God egter hierdie wet gegee: “Hy wat die bloed van ’n mens vergiet, sy bloed sal deur die mens vergiet word; want God het die mens na sy beeld gemaak” (Genesis 9:6). Dit is duidelik dat God diere nie op dieselfde vlak as mense geplaas het nie.

Eintlik was Soejata se oortuiging in verband met diere gebaseer op haar geloof in reïnkarnasie. In hierdie verband verduidelik die Bybel dat hoewel mense en diere siele is, die siel nie onsterflik is nie (Genesis 2:7; Esegiël 18:4, 20; Handelinge 3:23; Openbaring 16:3). As siele, sterf beide mense en diere en hou hulle op bestaan (Prediker 3:19, 20). Mense het egter die wonderlike hoop op ’n opstanding in God se nuwe wêreld (Lukas 23:43; Handelinge 24:15).b Dit toon ook dat diere nie die mens se gelyke is nie.

“Maar waarom die veranderde dieet?” wou Soejata weet. Die aarde se klimaat het klaarblyklik drastiese veranderinge ondergaan as gevolg van die Vloed. Die Bybel sê nie of Jehovah vleis by die mens se dieet gevoeg het omdat hy die behoeftes in ag geneem het van toekomstige geslagte wat in gebiede met min plantegroei sou woon nie. Maar Soejata kon aanvaar dat die Eienaar van alle lewende dinge die reg gehad het om ’n verandering in te stel.

Toon respek vir dierelewe

Maar Soejata het gewonder: ‘Moet ons nie ten minste ’n mate van respek vir dierelewe toon nie?’ Ja, ons moet. En die Skepper van alle dinge het vir ons gesê hoe ons dit kan doen. “Net die vleis met sy siel, met sy bloed, mag julle nie eet nie”, beveel hy in Genesis 9:4. Waarom die beperking op die eet van bloed? “Want die siel [lewe] van die vlees is in die bloed”, sê die Bybel (Levitikus 17:10, 11). Jehovah het bepaal: ‘Jy moet die bloed van die geslagte dier soos water op die grond uitgooi.’—Deuteronomium 12:16, 24.

Dit beteken nie dat die voorsiening om vleis te eet ons die reg gee om diere se bloed onnodig te vergiet net vir die opwinding van die jag of om ons vermoë as jagter te toon nie. Nimrod het dit blykbaar gedoen. Die Bybel noem hom “’n geweldige jagter in verset teen Jehovah” (Genesis 10:9, NW). Selfs vandag kan mense maklik opgewonde daaroor raak om te jag en diere dood te maak. Maar so ’n gees gaan hand aan hand met moedswillige minagting van dierelewe, en God keur dit nie goed nie.c

Wees goedhartig teenoor diere

Vandag is sommige vegetariërs ook opreg besorg oor hoe die moderne vleisbedryf diere behandel. “Die landbounywerheid stel min belang in diere se natuurlike instinkte”, sê The Vegetarian Handbook. “Diere word in verskriklike beknopte ruimtes en onnatuurlike omgewings aangehou”, sê die boek, “en word dus vandag meer as ooit tevore misbruik.”

Hoewel die gebruik van diere as voedsel nie teen God se wil is nie, is die mishandeling van diere wel. “Die regverdige sorg goed vir sy diere”, sê die Bybel in Spreuke 12:10, NAV. En die Mosaïese Wet het beveel dat mak diere goed behandel moes word.—Exodus 23:4, 5; Deuteronomium 22:10; 25:4.

Moet ’n Christen ’n vegetariër wees?

Soos uit die voorgaande gesien word, is die vraag of jy ’n vegetariër moet word—of moet bly—geheel en al ’n persoonlike besluit. Iemand besluit miskien om as gevolg van sy gesondheid, die ekonomie, die ekologie of besorgdheid oor diere ’n vegetariese dieet te volg. Maar hy moet besef dat dit net één manier van eet is. Hy moet nie diegene kritiseer wat besluit om vleis te eet nie, net soos iemand wat vleis eet nie ’n vegetariër moet veroordeel nie. Of jy nou vleis eet of nie, dit maak nie van jou ’n beter mens nie (Romeine 14:1-17). En jou dieet moet ook nie die belangrikste ding in jou lewe word nie. “Die mens moet nie van brood alleen lewe nie”, het Jesus gesê, “maar van elke uiting wat deur Jehovah se mond uitgaan.”—Matteus 4:4.

Wat die mishandeling van diere en die misbruik van die aarde se hulpbronne betref, het Jehovah belowe om ’n einde aan hierdie verdorwe en gierige stelsel te maak en dit met sy nuwe wêreld te vervang (Psalm 37:10, 11; Matteus 6:9, 10; 2 Petrus 3:13). In daardie nuwe wêreld sal mens en dier vir ewig in vrede saamleef, en Jehovah sal ‘die begeerte van al wat leef, bevredig’.—Psalm 145:16, NW; Jesaja 65:25.

[Voetnote]

[Prent op bladsy 18]

Punch