Die verlies van ’n ledemaat—Hoe jy die risiko kan verminder

DIE verlies van ’n ledemaat kan in die meeste gevalle voorkom word! En dit geld selfs vir mense wat aan perifere vaskulêre siekte (PVS) ly. Soos in die vorige artikel gesê is, is PVS dikwels die gevolg van suikersiekte.a Gelukkig kan suikersiekte gewoonlik beheer word.

“Dieet is die grondslag van die behandeling van suikersiekte, of insulien nou voorgeskryf word of nie”, sê The Encyclopædia Britannica. Dr. Marcel Bayol, van die Kings County-hospitaal in die stad New York, het aan Ontwaak! gesê: “As suikersiektelyers hulle siekte as ernstig beskou, op hulle dieet let en hulle dokter se raad volg, sal hulle die risiko verminder om ’n onderste ledemaat te verloor.” Mense wat Tipe II-suikersiekte het en hierdie raad volg, kan selfs vind dat hulle toestand met verloop van tyd verbeter.b

Oefening is noodsaaklik

Oefening is ook belangrik. Dit help die liggaam om glukosevlakke, oftewel suikervlakke, binne normale perke te hou. Wanneer iemand PVS het, help oefening om noodsaaklike krag, soepelheid en bloedvoorsiening na die aangetaste dele in stand te hou. Oefening help ook om intermitterende kloudikasie te verlig—die pyn wat PVS-lyers moontlik in hulle kuitspiere voel wanneer hulle loop of oefeninge doen. Sulke mense moet egter nie oefeninge doen wat hulle bene ooreis en stamp nie. Meer gepaste oefeninge sluit in stap, fietsry, roei, swem en aërobiese oefeninge in water. ’n Mens behoort altyd ’n dokter te raadpleeg voordat jy op ’n dieet gaan of met ’n spesiale oefenprogram begin.

Enigeen wat gesond wil wees, behoort natuurlik ook nie te rook nie. PVS is net een van baie mediese probleme wat deur rook veroorsaak of vererger word. “Rook speel ’n groot rol by die afsetting van ledemate, veral as die roker suikersiekte en PVS het”, het dr. Bayol gesê. Hoe groot is die rol daarvan? ’n Rehabilitasiegids vir amputasiepasiënte sê dat “afsettings 10 keer meer onder rokers as onder nierokers voorkom”.

Versorging van aangetaste ledemate

PVS kan die bloedvoorsiening na die onderste ledemate verminder, wat ’n toestand kan veroorsaak wat neuropatie genoem word—funksieverlies van die senuwees. Ledemate kan dan maklik beseer word, selfs terwyl ’n mens net in die bed is. Omdat die lyer nie pyn kan voel nie, kan hy byvoorbeeld ’n ernstige brandwond opdoen as sy elektriese kombers of verwarmingskussing te warm sou word! Daarom waarsku vervaardigers suikersiektelyers om versigtig te wees wanneer hulle hierdie produkte gebruik.

Aangetaste ledemate is ook vatbaarder vir infeksies. Net ’n klein skrapie kan sere, selfs gangreen, tot gevolg hê. Voetsorg is dus noodsaaklik, en dit sluit in dat die pasiënt gemaklike skoene dra wat goed pas en dat hy sy bene en voete skoon en droog hou. Baie hospitale het voetklinieke wat pasiënte leer hoe om hulle voete te versorg.

Wanneer PVS so ver gevorderd is dat ’n operasie nodig is, sal chirurge gewoonlik ’n amputasie probeer vermy. Een alternatiewe prosedure is angioplastiek met ’n ballon. ’n Vaskulêre chirurg voer ’n kateter in met ’n ballon aan die punt. Die ballon word opgeblaas, wat dan die vernoude slagaar rek. ’n Ander opsie is ’n omleidingsoperasie—die bloedvate wat ernstig aangetas is, word vervang deur vate wat uit ’n ander deel van die liggaam geneem is.

Barbara, wat 54 jaar oud is, ly al vandat sy vier jaar oud is aan Tipe I-suikersiekte. Nadat sy haar eerste baba gehad het, het sy PVS in haar voete gekry. Sommige dokters het voorgestel dat hulle afgesit word. Maar Barbara het ’n gerespekteerde vaskulêre chirurg gekry wat angioplastiek gebruik het om die bloedsomloop na haar voete te verbeter. Angioplastiek het ’n ruk lank gehelp, maar Barbara het uiteindelik ’n omleiding nodig gehad, wat suksesvol was. Barbara versorg haar voete nou baie goed.

Vermy trauma

Trauma is die tweede grootste oorsaak dat ledemate verloor word. Aangesien trauma nie net ’n uitwerking op spesifieke liggaamsdele het nie, kan dit tot die verlies van enige liggaamsdeel lei. Maar as ons God se beskouing van die lewe het, kan dit baie help om die risiko van trauma te verminder. Christene moet hulle liggaam as ’n gawe van God beskou, ongeag of hulle werk, bestuur of ontspan. Gevolglik wil hulle alle veiligheidsmaatreëls respekteer en nie onnodige risiko’s neem nie.—Romeine 12:1; 2 Korintiërs 7:1.

Wat word gedoen om die risiko van trauma te verminder in lande waar daar baie landmyne is? In baie lande betaal die regering vir programme wat mense van landmyne bewus maak. Volgens ’n verslag van die Verenigde Nasies se sekretaris-generaal leer hierdie programme “bevolkings wat in gevaar verkeer . . . hoe om die moontlikheid te verklein dat hulle slagoffers word terwyl hulle in gebiede vol landmyne leef en werk”.

Ongelukkig “word mense gewoond aan die feit dat daar landmyne is, en hulle word onverskillig”, sê ’n verslag van die Verenigde Nasies. “Soms word [mense] weens godsdiensfaktore beweeg om ’n fatalistiese gesindheid teenoor sulke gevare te hê.” Maar God se Woord ondersteun glad nie ’n fatalistiese gesindheid nie. Inteendeel, die Bybel moedig versigtigheid en veiligheid aan.—Deuteronomium 22:8; Prediker 10:9.

As jy dus versigtig is en redelike maatreëls tref om jou gesondheid te beskerm, kan jy die risiko dat jy ’n ledemaat kan verloor baie kleiner maak. Maar wat van diegene wat alreeds ledemate verloor het? Kan hulle nog steeds ’n produktiewe lewe lei?

[Voetnote]

[Prent op bladsy 4]

Rook maak die risiko dat ’n mens ’n ledemaat kan verloor baie groter, veral vir diegene met vaskulêre siekte

[Prent op bladsy 5]

Gepaste oefeninge en ’n gesonde dieet bevorder ’n gesonde vaskulêre stelsel