Jongmense vra . . .

Waarom is my ma so siek?

Al se pa het aan kanker gesterf.a Aangesien Al die Bybel se belofte van ’n opstanding geleer is, het hy op die een of ander manier daarin geslaag om sy verlies te verwerk. Maar toe sy ma met kanker gediagnoseer is, het die nagmerrie weer van voor af begin. Die gedagte daaraan om nog ’n ouer te verloor, het Al vreesbevange gemaak. ‘Waarom moet dit my ma wees wat siek is?’ het hy hom afgevra.

VOLGENS dr. Leonard Felder “is daar meer as sestigmiljoen Amerikaners wat . . . ’n geliefde het wat siek is of ’n liggaamsgebrek het”. Felder voeg by: “Elke dag het ongeveer een uit elke vier Amerikaanse werkers die bykomende taak om in die behoeftes van ’n siek ouer” of ’n ander geliefde te voorsien. As jy in so ’n situasie is, is jy nie alleen nie. Dit is nietemin angswekkend en pynlik om te sien hoe iemand vir wie jy lief is siek word. Hoe kan jy dit verwerk?

Waarom is my ouer siek?

Spreuke 15:13 sê: “By verdriet van die hart is die gees neerslagtig.” Dit is heeltemal normaal om ’n vloedgolf van emosies te ervaar wanneer jou ouer siek is. Jy voel dalk byvoorbeeld skuldig oor jou ouer se toestand. Miskien het jy en jou ouer nie so goed met mekaar oor die weg gekom nie. Dalk het julle af en toe ’n woordewisseling gehad. Noudat jou ouer siek is, voel jy dalk dat dit jou skuld is. Maar al kan gesinstwis spanning veroorsaak, lei dit selde tot ernstige siekte. Daar kan selfs in liefdevolle Christenhuisgesinne spanning en klein meningsverskille wees. Jy hoef dus nie ’n skuldlas te dra, asof jou ouer se gesondheidsprobleme jou skuld is nie.

Jou ma of pa is eintlik siek weens die sonde van ons eerste ouers, Adam en Eva (Romeine 5:12). As gevolg van daardie oorspronklike sonde ‘kreun die hele skepping tot nou toe voortdurend saam en ly dit saam pyn’.—Romeine 8:22.

Pynlike gevoelens

Jy is dalk nogtans bekommerd en angstig. Terri se ma ly aan lupus, ’n siekte wat ’n aftakelende uitwerking op ’n mens het. Terri erken: “Wanneer ek weg van die huis af is, bekommer ek my oor my ma. Dit is vir my moeilik om te konsentreer. Maar omdat ek nie wil hê dat sy haar moet kwel nie, sê ek nie vir haar hoe ek voel nie.”

Spreuke 12:25 sê: “Bekommernis in die hart van ’n mens druk dit neer.” Depressie is baie algemeen onder jongmense in hierdie situasie. Terri sê dat dit vir haar hartverskeurend was om te sien dat haar ma nie eenvoudige takies kon verrig nie. Iets wat tot die druk bydra, is die feit dat jongmense—veral meisies—dikwels noodgedwonge bykomende verantwoordelikhede op hulle moet neem. Volgens professor Bruce Compas “word meisies belas met gesinsverantwoordelikhede, soos om na die huishouding om te sien en jonger kinders in die huis te versorg, iets waarvoor hulle nie opgewasse is nie en wat hulle normale sosiale ontwikkeling belemmer”. Party tieners sonder hulle af in hulle eie wêreld en luister na somber en neerdrukkende musiek.—Spreuke 18:1.

Die vrees dat jou ouer sal sterf, is ook algemeen. Terri is die enigste kind, en haar ma is ’n enkelouer. Terri het elke keer gehuil wanneer haar ma hospitaal toe gegaan het omdat sy bang was dat sy nooit sou terugkeer nie. Terri sê: “Dit was net die twee van ons. Ek wou nie my beste vriendin verloor nie.” ’n Tienermeisie met die naam Martha het eweneens erken: “Ek is agttien, maar ek is nog steeds bang dat ek my ouers sal verloor. Dit sal my met so ’n verpletterende gevoel van eensaamheid laat.” Ander algemene reaksies op ’n ouer se siekte is slaapsteurnisse, nagmerries en eetversteurings.

Wat jy kan doen

Al lyk dinge nou ook hoe moeilik, jy kán dit oorkom! Begin deur jou ouers van jou vrese en bekommernisse te vertel. Presies hoe ernstig is jou ouer se toestand? Wat is die moontlikheid dat hy of sy sal herstel? Watter reëlings is getref vir jou sorg as jou ouer nie herstel nie? Is daar enige moontlikheid dat jy later in jou lewe ’n soortgelyke siekte kan kry? Hoewel dit vir ouers moeilik is om oor sulke dinge te praat, sal hulle waarskynlik hulle bes doen om jou te help en te ondersteun as jy hulle hulp op ’n kalm en respekvolle manier vra.

Praat ook met hulle oor jou positiewe gevoelens. Al onthou dat hy dit nie gedoen het toe hy uitgevind het dat sy ma sterwend was aan kanker nie. Hy sê: “Ek het nie vir haar gesê hoe lief ek vir haar is nie. Ek het geweet dat sy graag wou hoor dat ek dit sê, maar as ’n tiener het ek ongemaklik gevoel om sulke gevoelens met haar te deel. Sy het kort daarna gesterf, en ek voel nou skuldig omdat ek nie van die geleentheid gebruik gemaak het toe ek dit gehad het nie. Ek is spyt daaroor omdat sy die belangrikste persoon in my lewe was.” Moenie aarsel om vir jou ouers te sê hoe lief jy vir hulle is nie.

As dit vir jou moontlik is, moet jy probeer om jouself oor jou ouer se siekte in te lig (Spreuke 18:15). Miskien kan julle huisdokter jou in hierdie verband help. As jy goed ingelig is, sal dit jou help om meer empatie, geduld en begrip te betoon. En dit kan jou help om voor te berei vir enige liggaamlike veranderinge wat jou ouer dalk sal ondergaan, soos littekens, haarverlies of moegheid.

Is jou ouer in die hospitaal? Wees dan opgeruimd en opbouend wanneer jy haar besoek. Hou julle gesprek so positief as moontlik. Vertel haar hoe dit met jou skoolwerk en Christelike bedrywighede gaan. (Vergelyk Spreuke 25:25.) As jy in ’n land woon waar daar van gesinslede verwag word om kos en ander dienste vir ’n pasiënt te voorsien, moet jy jou deel van die werk doen sonder om te kla. As jy netjies en goed versorg lyk, sal dit nie alleen jou ouer opbeur nie, maar dit sal ook ’n goeie indruk op hospitaalwerkers en dokters maak. Dit kan maak dat jou ouer beter versorg word.b

Sterk jou ouer by die huis aan? Doen dan wat jy kan om met sy of haar versorging te help. Bied aan om ’n redelike deel van die huiswerk te doen. Probeer Jehovah navolg deur mildelik van jouself te gee ‘sonder om te verwyt’ (Jakobus 1:5). Doen jou bes om nie te kla nie en ’n optimistiese, positiewe gesindheid aan die dag te lê.

Jy het natuurlik nog steeds skoolwerk om te doen. Probeer tyd daarvoor opsy sit, aangesien jou skoolopleiding nog steeds belangrik is. Laat indien moontlik tyd toe vir rus en ontspanning (Prediker 4:6). Dit sal jou verkwik en help om jou ouer beter te ondersteun. En laastens, moet jou nie afsonder nie. Maak gebruik van die ondersteuning van mede-Christene (Galasiërs 6:2). Terri sê: “Die gemeente het my gesin geword. Die ouer manne was altyd gereed om met my te praat en my aan te moedig. Ek sal dit nooit vergeet nie.”

Behou jou geestelike ewewig

Die belangrikste van alles is om jou geestelike ewewig te behou. Hou jou besig met geestelike bedrywighede, soos Bybelstudie, vergaderingbywoning en die predikingswerk (1 Korintiërs 15:58). Gedurende die somermaande het Terri meer in die evangelisasiewerk gedoen deur as ’n hulppionier te dien. Sy voeg by: “My ma het my altyd aangemoedig om vir die vergaderinge by die Koninkryksaal voor te berei en dit by te woon. Dit het vir ons albei voordele ingehou. Aangesien sy nie al die vergaderinge kon bywoon soos sy graag wou nie, het ek meer as die gewone aandag geskenk sodat ek haar later daarvan kon vertel. Sy het op my staat gemaak om haar van geestelike voedsel te voorsien wanneer sy nie self daar kon wees nie.”

’n Artikel in The New York Times het sake goed opgesom toe dit melding gemaak het van ’n maatskaplike werkster wat “keer op keer verbaas is oor hoe goed kinders kan groei en selfs floreer ondanks die trauma van ’n ouer wat siek is”. Sy sê: “Hulle ontwikkel vaardighede wat hulle nie geweet het hulle het nie . . . As hulle oor dit kan kom, kan hulle oor baie dinge kom.”

Jy kan ook deur hierdie moeilike tyd kom. Terri se ma is byvoorbeeld nou gesond genoeg om na haarself om te sien. Miskien sal jou ouer ook mettertyd herstel. Maar intussen moet jy nie vergeet dat jy die ondersteuning van jou hemelse Vriend, Jehovah, het nie. Hy is die “Hoorder van die gebed”, en hy sal na jou hulpgeroep luister (Psalm 65:3). Hy sal jou—en jou godvresende ouer—“die krag [gee] wat bo die normale is” sodat julle dit die hoof kan bied.—2 Korintiërs 4:7; Psalm 41:4.

[Voetnote]

[Lokteks op bladsy 22]

“Wanneer ek weg van die huis af is, bekommer ek my oor my ma”

[Prente op bladsy 23]

As jy jouself oor jou ouer se siekte inlig, kan dit jou beter toerus om van hulp te wees