Rome in al sy gedaantes

DEUR ONTWAAK!-MEDEWERKER IN ITALIË

“Dit lyk vir my of Romulus [’n mitiese stigter van Rome in 753 v.G.J.] reg aan die begin ’n teken van God moes gehad het dat die stad eendag die setel en haard van ’n magtige ryk sou wees.”—CICERO, ROMEINSE REDENAAR EN STAATSMAN, EERSTE EEU V.G.J.

SOOS ander stede met ’n geskiedenis wat oor millenniums strek, het Rome al baie tydvakke gesien, en namate die eeue gekom en gegaan het, het dit ’n merk gelaat. Wil jy voorbeelde hiervan sien? Nou is ’n goeie tyd, veral as jy uitgenooi is om een van die byeenkomste van Jehovah se Getuies by te woon wat van 10-12 Augustus 2001 in Rome, Bari, Turyn en Milaan gehou gaan word.

Maar watter Rome wil jy graag sien? Daar is antieke Rome, republikeinse Rome en keiserlike Rome. Nader aan ons tyd is daar Middeleeuse Rome, die Rome van die Renaissance, barok-Rome en uiteindelik moderne Rome. Om die prentjie verder te skilder, is daar pouslike Rome, die Rome van die gewone mense en die Rome van die adelstand. Verrassings wag om elke draai in hierdie metropolis.

Die antieke stad

Die oudste nedersettings, hutdorpies uit die Ystertyd, het blykbaar lank voor die agtste eeu v.G.J. ontstaan op die Romeinse heuwels om wat eens ’n laagte by ’n ou drif van die Tiberrivier was. Aangesien die hoogtes om die gebied in die verlede maklik herken kon word, is daar gesê dat die stad op sewe heuwels gebou is—Quirinale, Viminale, Esquilino, Celio, Aventino, Palatino en Capitolino. Tot vandag toe dra sekere gebiede van die stad van hierdie name.

As jy besluit om Rome te besoek, moet jy nie vergeet om ’n akkurate reisgids en ’n kaart saam te bring nie. Dit kan jou ’n idee gee van wat ’n eertydse Romein moontlik sowat 2 000 jaar gelede gesien het.

Kom ons besoek die Forum

“Die Forum was die middelpunt van die politieke, kommersiële en regterlike lewe in antieke Rome”, sê een gids. Die hoofingang na hierdie gebied is in Via dei Fori Imperiali. Jy kan met die trein en op verskeie busroetes daar kom.

Een van die bekendste monumente in hierdie gebied is die Kolosseum, ook bekend as die Flaviese Amfiteater, simbool van die keiserlike era. Dit is 48 meter hoog, wat gelyk is aan ’n moderne 16-verdiepinggebou. Dit is omtrent 190 meter lank en ongeveer 155 meter breed. Daar is 80 ingange, en dit het plek vir 55 000 toeskouers gehad! Dit is in 72 G.J. in opdrag van keiser Vespasianus gebou. Dink daaraan wanneer jy langs hierdie gebou staan. As die mure kon praat . . . 

Onlangse ontdekkings dui daarop dat die amfiteater voltooi is met die buit wat die Romeinse legioene na die stad teruggebring het ná hulle seëvierende krygstog in Judea, wat ’n klimaks bereik het met Jerusalem se vernietiging in 70 G.J. (Matteus 24:1, 2; Lukas 21:5, 6). Wrede gladiatorgevegte is eeue lank in hierdie amfiteater gevoer. Maar in teenstelling met wat algemeen geglo word, het daar blykbaar nie enige Christene hier ’n marteldood gesterf nie.a

Naby die Kolosseum is die Titusboog, wat opgerig is om dieselfde krygstog te vier. Aan die binnekant van die boog kan ’n mens tonele sien van die triomftog, met die Joodse gevangenes en die heilige toebehore van die tempel in die optog. Die Jode het waarskynlik by hierdie einste plek verbygeloop!

Nog ’n welbekende antieke monument, indrukwekkend en goed bewaar, is die Panteon. Dit was voorheen ’n heidense tempel wat aan al die gode gewy was; nou is dit ’n Katolieke kerk. Keiser Hadrianus (76-138 G.J.), wat bekend is vir sy beskermende muur in die noorde van Engeland, het hierdie meesterstuk van die Romeinse boukuns gedurende 118-128 G.J. ontwerp. Die hoogte en deursnee van die koepelgebou is presies dieselfde—43,4 meter.

Die Circus Maximus, die Palatynse heuwel, en verskeie ander terreine en monumente wink ons nader om in die verlede terug te reis. As verdere herinneringe aan die prag en praal van die sesde wêreldmoondheid van Bybelgeskiedenis, staan antieke gedenknaalde en gegraveerde suile, soos dié van Trajanus en Markus Aurelius, nog op verskeie plekke in die stad.

Rome van die apostoliese tydperk

Hoewel die apostoliese Christelike godsdiens spoedig deur die afvallige Christendom vervang is, kan ’n mens in Rome nog steeds ’n blik kry op episodes in die lewe van die vroeë Christene. Wanneer ’n mens byvoorbeeld die Appiese Weg besoek, kan jy nie anders nie as om te dink aan die verhaal van die apostel Paulus wat deur sy Christenbroers tot by die stad vergesel is (Handelinge 28:14-16). Maar ons moet versigtig wees om nie tradisie blindelings te aanvaar nie. ’n Voorbeeld naby die Forum is die sogenaamde Mamertynse tronk, ’n plek waar die apostel Petrus na bewering aangehou is. Maar daar is geen Bybelse getuienis dat Petrus ooit die stad besoek het nie.

Terwyl jy in die omgewing van die Appiese Weg is, wil jy dalk die beroemde katakombes besoek—ondergrondse tonnels wat as grafte gedien het en etlike honderde kilometers ver strek. Ontdekkings in verband met die kultusse van die dood en die martelaars en idees omtrent die onsterflikheid van die siel toon dat die mense wat hierdie antieke begraafplase gebruik het, nie meer ware volgelinge van Jesus se oorspronklike leringe was nie.b

Hoe die Renaissance Rome verander het

Van die tyd van die Renaissance (14de tot die 16de eeu) het Rome ’n omvattende verandering ondergaan as gevolg van, onder andere, die groeiende mag en aansien van die pousdom. Kunstenaars, argitekte en vakmanne is na die pouslike hof geroep. Een van die beroemdstes was Michelangelo. Party van sy meesterstukke word in die Vatikaanstad bewaar. Van die bekendstes is “Die Laaste Oordeel”, in die Sixtynse kapel, en sy fresko’s op die plafon van die kapel, wat ’n mens kan sien as jy deur die Vatikaanmuseum ingaan. Dit is opmerkenswaardig dat “Die Laaste Oordeel” nie die vaevuur uitbeeld nie.

Nog een van Michelangelo se werke is sy standbeeld van Moses, wat in Rome se Kerk van St. Petrus in Bande is. Sy invloed kan ook gesien word in etlike details in die St. Pieterskerk. Verskeie meesterstukke word in hierdie kerk gehou, insluitende Michelangelo se beeld “Pietà”. Dit beeld die gestorwe Christus in die arms van sy moeder uit.

Iets wat vir Jehovah se Getuies van belang is, is dat die Hebreeuse Tetragrammaton, wat die Goddelike naam, Jehovah, verteenwoordig, op verskeie plekke in die St. Pieterskerk voorkom. Soek daarvoor in Klemens XIII se grafmonument en in die “Opdrag van Maria”-kapel.

Die pragtige barok-Rome

Die pragtigste tydvak wat in Rome weerspieël word, is waarskynlik dié van die barokstad. Die barokstyl word gekenmerk deur “grootte en oordadige versierings”, sê een ensiklopedie. Dit het in die laat 16de eeu verskyn, en teen die 18de eeu het dit die intiemer rokokostyl geword. ’n Beroemde barokwerk is die monument deur Bernini aan pous Aleksander VII in die St. Pieterskerk. Bernini was die gunstelingkunstenaar van die pouse. Hy het die voorkoms van kerke, paleise, standbeelde en fonteine in Rome verander. Kyk na die piazza (plein) voor die St. Pieterskerk, wat deur Bernini se indrukwekkende suilegang omring word, of na die Piazza del Popolo, wat “’n groot simmetriese voorkamer tot die hart van Rome vorm”. Barok en Bernini is oral! Maak seker jy gaan sien die asemrowende Trevi-fontein of die fonteine van Piazza Navona, soos Bernini se Fontana dei Fiumi (Fontein van die Vier Riviere) en die Fontana del Moro (Fontein van die Moor).

Die moderne stad

Vandag is daar min nuwe ontwikkelinge wat stadsbeplanning betref. Die laaste groot projek dateer terug tot die 1930’s, toe die Esposizione Universale di Roma (E.U.R.) gebou is. Die doel daarvan was om Fascisme te verheerlik gedurende Mussolini se bewind.

Stadsbestuurders is nou vasbeslote om Rome se waardevolle kunserfenis te bewaar en dit die belangrike plek te gee wat dit toekom; dit is ’n erfenis wat nie net in die strate en pleine waardeer kan word nie, maar ook in die meer as 100 stadsmuseums. Voordat jy museums, monumente en argeologiese terreine gaan besoek, sal dit egter verstandig wees om uit te vind hoe laat hulle oopmaak, deur die gepaste webwerwe op die Internet of ’n goeie reisgids te raadpleeg.

Hoewel Rome bekend is vir die Vatikaan, is daar ook ’n verskeidenheid godsdienste. Jehovah se Getuies het hulle takkantoor en ’n Byeenkomssaal hier. In die stadsgebied is daar amper 10 000 Getuies, wat in sowat 130 gemeentes en groepe bymekaarkom. Behalwe Italiaans, hou hulle hulle vergaderinge in nog 12 tale. Jy is welkom om enige Sala del Regno (Koninkryksaal) te besoek.

Ongeag watter een van die baie Romes jy dus wil besoek, ons nooi jou om te kom, want, soos die Duitse skrywer Johann Wolfgang von Goethe geskryf het, “net in Rome kan ’n mens jou vir Rome opvoed”.

[Voetnote]

[Venster/Prente op bladsy 18, 19]

BARI—Apulië se lewendige hoofstad

APULIË is die streek wat die “hak” van Italië se “stewel” vorm. (Sien kaart op bladsy 14.) Die streek is bekend vir sy olyfolie en wyne. Bari is sy hoofstad, met ’n bevolking van ongeveer 350 000. Die stad dateer glo terug tot voor-Romeinse tye. Op een tydstip het dit onder Griekse invloed gekom. Die Romeine, wat die streek in die vierde eeu v.G.J. ingeneem het, het die stad Barium genoem en dit ’n municipium gemaak, dit wil sê ’n nedersetting wat deur Romeinse burgers bewoon is en sy eie administratiewe onafhanklikheid behou het.

Van die tyd van die eerste Kruistog (1096 G.J.) het Bari ’n al hoe belangriker rol gespeel vir roetes na die Ooste. Dit het ook die hawe geword waarvandaan baie Kruisvaarderskepe vertrek het.

Stad van “Kersvader”?

Bari se belangrikste monumente hou ten nouste verband met geskiedkundige gebeurtenisse. ’n Gebou wat veral met Bari se geskiedenis verbind word, is die Basilica di San Nicola. Die Nicola waarna ons hier verwys, was blykbaar die biskop van Mira, ’n stad van Klein-Asië, in die vierde eeu G.J. In die ou tyd is die besonderhede van sy lewe met dié van ’n ander geestelike verwar wat dieselfde naam gehad het en in die sesde eeu gelewe het. Gevolglik is daar verskeie legendes oor wie hierdie persoon nou eintlik was. Een van die baie legendes het hierdie Nicola die beskermheer van kinders genoem omdat hy glo drie kinders opgewek het wat deur ’n bose herbergier opgesny en ingelê is! Dit is dus nie verbasend dat die onskriftuurlike verering van hierdie persoon gedurende die Middeleeue versprei het en sogenaamde relieke van hom baie gesog was nie.

Volgens die boek Puglia-Dal Gargano al Salento het Nicola, wat in Latyn as Sanctus Nicolaus bekend staan, “Sinterklaas geword in lande noord van die Alpe en later in Noord-Amerika; sy biskopsmantel is verander in ’n jas met pels versier, sy myter in ’n mus en die heilige in ’n vrygewige ou man met ’n wit baard en ’n sak vol geskenke”. So waarlik, Kersvader!c

Daar is ander interessante monumente in die stad, maar ’n gebou wat vir Jehovah se Getuies veral van belang is, is die Kerk van die Heilige Drie-eenheid en die Heiliges Cosma en Damiano, wat in die 1960’s gebou is. Sy altaarnis bevat ’n mosaïek met ’n afbeelding van die Tetragrammaton.

Het jy al ooit ’n trullo gesien?

Jy hoef nie te ver van Bari te reis om talle interessante plekke te vind om te besoek nie. In Alberobello, omtrent 55 kilometer suidoos van Bari, is daar die bekende trullo’s. Dit is wit geboue met ’n ongewone vorm en ’n keëlvormige dak. Die geboue is al versteende tente en bisarre kiosks wat tussen die bome gebou is, genoem. Dit is gebou met klippe wat sonder messelklei bo-op mekaar gepak is. Die boumetode laat die trullo’s dalk effe onstabiel, selfs onveilig, lyk, maar dit het behoue gebly. Baie is eeue oud. Dit is ook goed geïsoleer, wat maak dat dit koel is in die somer en warm in die winter.

As jy ’n kamera-entoesias is, wil jy dalk foto’s neem van die indrukwekkende Castel del Monte, sowat 40 kilometer wes van Bari. Frederik II het in die 13de eeu opdrag gegee vir die bou daarvan. Soos een reisgids sê, dit “oortref alle ander kastele wat met Frederik II geassosieer word. Dit is ook een van die gesofistikeerdste sekulêre geboue van die Middeleeue.” Die gids beskryf dit as “’n harmonieuse geometriese studie wat bestaan uit twee verdiepings met agt vertrekke elk”. Sy agthoekige ontwerp sluit agt satelliettorings in. Dit is beslis ’n besoek werd.

In Bari vergader sowat 1 600 Getuies van Jehovah en baie vriende in 18 gemeentes. Hulle almal sien daarna uit om al die besoekers by die “Onderrigters van God se woord”-streekbyeenkoms vir 2001 te verwelkom wat in die stad se San Nicola-stadium gehou gaan word.

[Voetnoot]

[Prente]

Die tetragrammaton in die Kerk van die Heilige Drie-eenheid en die Heiliges Cosma en Damiano

Die promenade

Castel del Monte

Trullo’s in Alberobello

[Kaart op bladsy 14]

(Sien publikasie vir oorspronklike teksuitleg)

ROME

BARI

[Erkenning]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Prent op bladsy 14]

Titusboog, met fries waarop die plundering van Jerusalem se tempel uitgebeeld word

[Prent op bladsy 14]

Die Kolosseum

[Prent op bladsy 15]

Suil van Markus Aurelius

[Prent op bladsy 15]

Die Appiese Weg

[Prent op bladsy 15]

Die Panteon, wat voorheen ’n heidense tempel aan al die gode was, maar nou ’n Katolieke kerk is

[Prent op bladsy 16]

Detail van Michelangelo se “Laaste Oordeel”, in die Sixtynse kapel

[Prent op bladsy 16, 17]

Bernini se Fontein van die Vier Riviere

[Prent op bladsy 17]

Takkantoor van Jehovah se Getuies

[Prent op bladsy 17]

Trevi-fontein

[Prent op bladsy 17]

Volgens legende is Romulus en Remus, mitiese stigters van Rome, deur ’n wolvin gesoog