Voeg ’n tikkie kleur by

DAAR is iets baie bevredigends omtrent ’n nuwe laag verf. In ’n vertrek wat verwaarloos of vaal lyk, kan ’n tikkie kleur ’n groot verskil maak. Wil jy graag ’n vertrek of twee in jou huis ophelder? As jy nog nooit jou eie verfwerk probeer doen het nie, sal jy moontlik vind dat dit makliker is as wat jy dink!

Kom ons gaan werk saam met Fernando, sy vrou, Dilma, en hulle agtjarige dogter, Vanessa, terwyl hulle ’n deel van hulle huis oorverf. Ons sal dan moontlik in ’n beter posisie wees om self ’n bietjie verfwerk te doen. Maar voordat ons ons werksklere aantrek, kom ons vind eers uit hoe om kleure te kies.

Kies die regte kleure

Dit is belangrik om verfkleure versigtig te kies. Kleur kan meer doen as om net jou huis mooier te laat lyk. Dit kan selfs ’n uitwerking op jou gemoedstemming hê. Helder, sonnige kleure is meer opwindend, terwyl pastelle met ’n dowwe afwerking jou heel waarskynlik sal laat ontspan. ’n Sekere kleur lyk dalk donker wanneer dit op ’n binnemuur geverf word, maar dieselfde kleur lyk dalk ligter op ’n buitemuur. Fernando en Dilma het ’n sagte geel en amperwit vir hulle huis gekies. Ons sal later sien waar hulle dit gebruik.

Kyk na die kleurwiel hierbo. Teenoorstaande kleure op die wiel word komplementêre kleure genoem. Dit lyk of die intensiteit van die kleure toeneem wanneer dit langs mekaar geplaas word. As jy ’n kleurskema wil hê wat meer konserwatief en minder gewaagd is, moet jy verskillende skakerings van dieselfde kleur kies. Dit word ’n monochromatiese kleurskema genoem.

Ons vriende het ’n paar vrae voordat hulle aan die werk spring. Fernando wil weet watter soort verf hulle nodig sal hê, en Vanessa wonder hoe verf gemaak word. Dit lyk dus na ’n goeie idee om ’n plaaslike verffabriek te besoek om te sien wat ons kan uitvind.

Hoe verf gemaak word

Gerard, die eienaar van die fabriek, het ingestem om ons toergids te wees. Van die eerste dinge wat ons sien wanneer ons by die verffabriek instap, is ’n ontsaglike menger wat die klewerige pasta in ’n 800-literhouer meng. Gerard skreeu bo die geraas: “Om verf te maak, is net soos om ’n koek te maak—al die bestanddele word afgeweeg en gemeng.”

“Maar wat is die resep vir ’n moderne verf?” vra ons.

“Daar is vier basiese bestanddele”, antwoord Gerard. “Pigmente, bindmiddels, vloeistowwe en spesiale bymiddels. Hierdie verf wat ons nou meng, het titaandioksied as basis. Hierdie wit pigment word uit die aarde verkry en word nou in die plek van lood in moderne verwe gebruik.” Die mengsel lyk soos meel wat ’n mens gebruik om mee te bak.

Gerard gaan voort: “Die mengsel word saam met ’n bietjie van die bindmiddel—in hierdie geval, akrielhars—tot ’n fyn pasta gemaal. Wanneer die verfmaker met die dikte tevrede is, sal hy die oorblywende hars, dan die vloeistowwe soos water of mineraalspiritus en laastens enige spesiale bymiddels byvoeg.”

Ons wil weet watter soort verf ons vir die instandhouding van ’n huis nodig sal hê. Ons gids verduidelik: “Daar is basies twee soorte huisverf. Verf met ’n oliebasis het lynolie of ’n gewysigde sojaolie as ’n bindmiddel terwyl verf met ’n waterbasis viniel- of akrielharse as ’n bindmiddel het. Verf met ’n oliebasis word baie hard wanneer dit droog word en is dus geskik vir plekke met baie verkeer, soos deure en houtafwerkings. Maar verf met ’n oliebasis is geneig om met die tyd geel en bros te word. Daarenteen hou goeie gehalte viniel- en akrielverf hulle oorspronklike kleur goed en het hulle nie so ’n sterk reuk nie. Buiteverf wat ’n 100-persent-akrielverf is, sal ook langer hou in die hitte van ’n Australiese somer of die koue van ’n Kanadese winter.”

Ons hoop ons sal onthou wat Gerard ons geleer het. Maar hy het ’n bietjie meer om vir ons te vertel: “Albei soorte verf kom in vier basiese afwerkings: glans, satyn, halfmat en mat. ’n Glansafwerking is beter waar ’n duursame oppervlak nodig is. Satyn is geskik vir badkamers en gange. ’n Halfmat- of matafwerking is ideaal vir woonvertrekke, en ’n matverf is prakties vir plafonne.” Ons bedank Gerard vir die insiggewende toer en keer terug na die huis om te begin met die moeilike deel van ons projek—om die oppervlaktes vir die verfwerk voor te berei.

Deeglike voorbereiding is noodsaaklik

Die sukses van mooi en duursame verfwerk hang grootliks af van hoe deeglik die voorbereidingswerk gedoen word. Dit is dus tyd om ons moue op te rol en ons gereed te maak vir ’n bietjie harde werk. Miskien sal ons nog ’n paar nuttige dinge leer terwyl ons werk. Fernando het twee projekte in gedagte—om die eetkamer en die voorste heining te verf. Kom ons begin eers met die werk binne die huis.

Nadat ons die meubels uit die vertrek verwyder het, gooi ons ’n paar ou lakens op die vloer. Eers moet ons die ou afgeskilferde verf van die vensterkosyn, die houtafwerking en die plafon afskraap. Ons sal Fernando hiermee help. Let op dat hy sy leer neersit waar die vloer gelyk is. Hy sal boonop seker maak dat hy nooit op die heel boonste sport van die leer staan nie, want dan is die kans dat hy kan val heelwat groter. Die gepleisterde mure is in ’n redelik goeie toestand, maar dit sal met water en ’n skoonmaakmiddel afgewas moet word voordat dit geverf kan word.

Hierna gebruik ons ’n skraper om los materiaal uit enige krake te krap, wat dan gevul sal moet word. Ons sal ’n akrielverseëlaar in die krake om die venster en vloerlys gebruik omdat hierdie vuller buigsaam bly en die beweging tussen die hout en pleister kan absorbeer. Later, terwyl Vanessa die pleistergereedskap skoonmaak, sal die res van ons die hout- en muuroppervlaktes deeglik met mediumgraadskuurpapier afskuur. Dit sal enige onegalige plekkies verwyder en ook die oppervlakte grof maak sodat die verskillende lae verf behoorlik daaraan kan vaskleef.

Jy vra dalk: Waarom dra ons hierdie snaakse maskers? Wel, dit is ’n veiligheidsmaatreël om te keer dat die verf en pleisterstof ons keel irriteer. Ons skermbrille lyk dalk ook outyds, maar dit sal keer dat deeltjies in ons oë val wanneer ons bo ons kop werk. ’n Mens moet baie versigtig wees wanneer verf met ’n loodbasis verwyder word. (Sien die venster “Die loodgevaar” op hierdie bladsy.)

Uiteindelik vee ons al die oppervlaktes met ’n sagte besem skoon. Houtwerk wat afgeskuur is sowel as plekke waar die gepleisterde mure heelgemaak is, moet nou met ’n onderlaag of grondverf bedek word voordat die eintlike verfwerk begin. Dit word gedoen sodat die bolae met ’n egalige glans kan droog word en nie in die hout intrek waar dit afgeskuur is of ou verf op het nie. Wanneer dit gedoen is, is die voorbereidingswerk klaar en kan die vertrek uiteindelik geverf word.

Ons sien dat die heining van onbehandelde hout gemaak is. Nadat ons die heining goed skoongemaak het, sal ons al die spykerkoppe met ’n metaalgrondverf moet bedek. Dit sal keer dat roeskolle deurslaan. Aangesien die heining aan die elemente blootgestel gaan wees, sal ons twee of drie lae akrielheiningverf moet gebruik.

Wel, dit is genoeg vir een dag. Noudat al die voorbereidingswerk klaar is, sal ons môre met die eintlike verfwerk begin.

Die kwaste word uitgehaal

Vandag sal ons die vrugte pluk van gister se harde voorbereidingswerk. Eerstens moet ons seker maak dat die verf goed geroer is voordat ons begin verf. Ons het alreeds die akrielmuurverf met ’n bietjie water verdun, sowat 5 persent van die volume. Dit laat die verf makliker van die kwas afloop. Maar ons moet versigtig wees om nie te veel water by te gooi nie. Anders sal die verf te dun wees en sal die ou kleur deur die bolae skyn. Ons beplan om ’n breë verfkwas vir die kante van die mure en plafon te gebruik. Dan sal ons rollers gebruik om die groot oppervlaktes te verf. Dit sal die werk bespoedig.a

Ons moet onthou om die ekstra verf op die kwas aan net een kant van die verfblik af te vee en die handvatsel op die skoon kant neer te sit sodat die handvatsel en ons hande nie vol verf word nie. Laastens moet ons die reël “Werk van bo na onder” toepas. Dit beteken dat ons eers die plafon klaar sal verf voordat ons met die mure begin. Al wat ons dan moet doen, is om enige verfspatsels op die houtafwerking met ’n klam lap af te vee en die glansverf wat ons gekies het, ’n verf met ’n oliebasis, aan te wend. Mooi so, almal! Die sagte geel mure en die amperwit houtafwerking lyk pragtig.

Nou vir die voorste heining. Ons beplan om vir hierdie werk ’n breë kwas te gebruik om verf met ’n waterbasis aan die heiningpale te smeer. Drie lae verf behoort goed te werk. Ons sal ’n uur of wat ná elke laag moet wag sodat dit behoorlik kan droog word; ons behoort dus net voor sononder klaar te wees. Kom ons begin.

Ons maak eers die hare van die kwas goed nat en skud enige ekstra water af. Dit laat die kwas die verf beter opsuig en keer dat die verf op die kwas droog word. Ons sit genoeg verf op die kwas en verf met lang hale. Ons verf nie net die heiningpale nie, maar probeer om die verf goed in die grein van die hout “in te druk”.

Kyk nou net! Teen sononder is ons derde laag klaar. Die heining lyk splinternuut! Ons staan terug en bekyk ons handewerk. Die twee dae se harde werk was beslis die moeite werd. Wat ’n verandering! Dit voel werklik goed om die gesinshuis met ’n tikkie kleur op te helder.

[Voetnoot]

[Venster/Prent op bladsy 26]

Wenke om ’n paar algemene probleme te oorkom

◼ SKIMMEL: Was dit met ’n oplossing van een deel bleikmiddel en vier dele water. Dra handskoene en ’n skermbril. Verf met ’n goeie akrielverf daaroor, aangesien skimmel makliker groei op verf wat ’n oliebasis het. Gebruik ’n swamdodende bymiddel as dit beskikbaar is.

◼ WATER- EN ANDER VLEKKE: Maak lekplekke heel of verwyder die oorsaak van die vlek. Was die deel met ’n skoonmaakmiddel en water. Verf die deel eers met ’n vlekwerende grondverf of skellak en daarna met ’n onderlaag.

◼ POEIERIGE OPPERVLAKTES: Stof dit deeglik af. Wend ’n laag verseëlaar aan wat stadig droog word. Verseëlaars met ’n oliebasis is geneig om deeltjies op te suig en beter saam te bind as verseëlaars met ’n waterbasis.

[Venster op bladsy 27]

Die loodgevaar

Die Omgewingsbewaringsagentskap van Australië sê die volgende in die boekie Lead Alert—Painting Your Home?

◼ Selfs betreklik lae loodvlakke in die bloed van jong kinders kan hulle intellektuele ontwikkeling en gedrag nadelig beïnvloed.

◼ Die gevaar is veral groot vir kinders onder vyf omdat hulle senustelsel nog in die ontwikkelingstadium is. Jong kinders absorbeer tot 50 persent van die lood wat hulle liggaam binnekom terwyl volwassenes net sowat 10 persent absorbeer.

◼ As ’n kind ’n stukkie loodverf eet wat so groot soos ’n duimnael is, sal die loodvlak in sy bloed etlike weke lank baie hoog wees.

[Prent op bladsy 25]

Kleurwiel

[Prent op bladsy 25]

’n Verfmaker se “kombuis”

[Prent op bladsy 26]

Dra beskermende toerusting vir veiligheid