’n Onderhoud met ’n biochemikus
IN 1996 het Michael J. Behe, nou ’n professor in biochemie aan Lehigh- universiteit in Pennsilvanië, VSA, sy boek Darwin’s Black Box—The Biochemical Challenge to Evolution vrygestel. Die Ontwaak! van 8 Mei 1997 het ’n reeks artikels bevat met die titel “Hoe het ons hier gekom?—Per toeval of deur ontwerp?” wat na Behe se boek verwys het. In die dekade sedert Darwin’s Black Box uitgegee is, het evolusionistiese wetenskaplikes geskarrel om die argumente wat Behe geopper het, te weerlê. Kritici het hom daarvan beskuldig dat hy toegelaat het dat sy godsdiensoortuigings—hy is Rooms-Katoliek—sy wetenskaplike oordeel benewel. Ander beweer dat sy redenasies onwetenskaplik is. Ontwaak! het ’n onderhoud met professor Behe gevoer om uit te vind waarom sy idees soveel polemiek uitgelok het.
ONTWAAK!: WAAROM VOEL JY DAT LEWE BEWYS LEWER VAN INTELLIGENTE ONTWERP?
PROFESSOR BEHE: Ons lei af dat iets ontwerp is wanneer ons sien dat dit op ’n komplekse manier aanmekaargesit is om sekere funksies uit te voer. Neem byvoorbeeld die masjiene wat ons elke dag gebruik—’n grassnyer, ’n motor of selfs eenvoudiger dinge. ’n Voorbeeld wat ek graag gebruik, is dié van ’n muisvalletjie. ’n Mens lei af dat dit ontwerp is omdat jy verskillende dele sien wat gerangskik is om die funksie uit te voer om ’n muis te vang.
Die wetenskap het nou soveel vooruitgang gemaak dat dit die eenvoudigste vlak van lewe ontdek het. En tot ons verbasing het wetenskaplikes funksionele, komplekse masjinerie op die molekulêre vlak van lewe gevind. Byvoorbeeld, binne-in lewende selle is daar klein molekulêre “vragmotors” wat voorraad van een kant van die sel na die ander kant toe dra. Daar is piepklein molekulêre “padtekens” wat vir hierdie “vragmotors” sê om links of regs te draai. Sommige selle het molekulêre “motore” om die selle deur ’n vloeistof aan te dryf. As mense sulke funksionele kompleksiteit in enige ander konteks sou waarneem, sou hulle aflei dat hierdie dinge ontwerp is. Ons het geen ander verduideliking vir hierdie kompleksiteit nie, ten spyte van die bewerings van Darwinistiese evolusie. Aangesien hierdie soort rangskikking nog altyd van ontwerp getuig het, het ons rede om te dink dat hierdie molekulêre stelsels ook op intelligente wyse ontwerp is.
ONTWAAK!: WAAROM DINK JY STEM DIE MEESTE VAN JOU KOLLEGAS NIE SAAM MET JOU GEVOLGTREKKINGS OOR INTELLIGENTE ONTWERP NIE?
PROFESSOR BEHE: Baie wetenskaplikes stem nie saam met my gevolgtrekkings nie omdat hulle besef dat die idee van intelligente ontwerp implikasies het wat buite die sfeer van die wetenskap val—dat dit blykbaar op iets bonatuurliks wys. Hierdie gevolgtrekking maak mense ongemaklik. Maar ek is nog altyd geleer dat die wetenskap die bewyse behoort te volg, waarheen dit ook al lei. Na my mening is dit lafhartig om terug te deins van iets wat so duidelik deur die bewyse gestaaf word, net omdat jy dink dat die gevolgtrekking ongewenste filosofiese implikasies het.
ONTWAAK!: HOE REAGEER JY OP KRITICI WAT BEWEER DAT DIE AANVAARDING VAN DIE IDEE VAN INTELLIGENTE ONTWERP ONKUNDE BEVORDER?
PROFESSOR BEHE: Die gevolgtrekking dat daar ontwerp in die natuur is, is nie weens onkunde nie. Dit is nie as gevolg van wat ons nie weet nie; dit is as gevolg van wat ons wel weet. Toe Darwin sy boek The Origin of Species 150 jaar gelede vrygestel het, het lewe eenvoudig gelyk. Wetenskaplikes het gedink dat die sel so eenvoudig is dat dit sommer spontaan uit seemodder kon ontstaan het. Maar sedertdien het die wetenskap ontdek dat selle ongelooflik kompleks is, baie komplekser as die masjinerie van ons 21ste-eeuse wêreld. Hierdie funksionele kompleksiteit getuig van doelbewuste ontwerp.
ONTWAAK!: HET DIE WETENSKAP ENIGE BEWYSE GELEWER DAT EVOLUSIE DIE INGEWIKKELDE MOLEKULÊRE MASJIENE WAARVAN JY PRAAT, DEUR MIDDEL VAN NATUURLIKE SELEKSIE KON GESKEP HET?
PROFESSOR BEHE: As jy wetenskaplike literatuur nagaan, sal jy ontdek dat niemand al ’n ernstige poging aangewend het—’n eksperimentele poging of ’n gedetailleerde wetenskaplike model—wat verduidelik hoe sulke molekulêre masjiene deur Darwinistiese prosesse ontstaan het nie. Dit is ondanks die feit dat talle wetenskaplike organisasies, soos die Nasionale Akademie vir Wetenskappe en die Amerikaanse Vereniging vir die Bevordering van die Wetenskap, in die tien jaar sedert my boek uitgegee is, dringende versoeke tot hulle lede gerig het om alles in hulle vermoë te doen om die idee te weerlê dat lewe bewyse van intelligente ontwerp voorsien.
ONTWAAK!: HOE ANTWOORD JY DIEGENE WAT VERWYS NA KENMERKE VAN PLANTE OF DIERE WAT, VOLGENS HULLE, SWAK ONTWERP IS?
PROFESSOR BEHE: Net omdat ons nie weet waarom ’n organisme ’n sekere kenmerk het nie, beteken nie dat dit nie ’n belangrike rol speel nie. Vroeër is daar byvoorbeeld gedink dat sogenaamde rudimentêre organe toon dat die menslike liggaam en ander organismes swak ontwerp is. Daar was byvoorbeeld ’n tyd toe die blindederm en die mangels as rudimentêre organe beskou is en hulle dikwels verwyder is. Maar toe is daar ontdek dat hierdie organe ’n rol speel in die immuunstelsel, en dit word nie meer as rudimentêr beskou nie.
Nog ’n punt om in gedagte te hou, is dat sekere dinge in biologie blykbaar wel per toeval gebeur. Maar net omdat my motor ’n duik of ’n pap wiel het, beteken nie dat die motor of die wiel nie ontwerp is nie. Net so beteken die feit dat party dinge in biologie wel per toeval gebeur, nie dat die gesofistikeerde, komplekse molekulêre masjinerie van die lewe per toeval ontstaan het nie. Hierdie argument is eenvoudig nie logies nie.
[Lokteks op bladsy 12]
“Na my mening is dit lafhartig om terug te deins van iets wat so duidelik deur die bewyse gestaaf word, net omdat jy dink dat die gevolgtrekking ongewenste filosofiese implikasies het”