Hoe om jou kinders te beskerm

MIN van ons wil oor die seksuele molestering van kinders dink. Die blote gedagte daaraan laat ouers sidder! Maar sulke mishandeling is ’n skrikwekkende en onaangename werklikheid in vandag se wêreld, en dit kan ’n verwoestende uitwerking op kinders se lewe hê. Waarom wil ons dan die saak bespreek? Wel, wat sou jy bereid wees om ter wille van jou kind se veiligheid te doen? Om oor die onaangename werklikhede van molestering te leer, is sekerlik ’n geringe prys om te betaal. Sulke kennis kan werklik ’n verskil maak.

Moenie toelaat dat die plaag van molestering jou van jou moed beroof nie. Op die minste het jy vermoëns wat jou kind nie het nie—vermoëns wat hy jare, selfs dekades, sal neem om te ontwikkel. Die verloop van jare het jou ’n skat van kennis, ondervinding en wysheid gegee. Om suksesvol te wees, moet jy hierdie vermoëns verder ontwikkel en gebruik om jou kind te beskerm. Ons gaan drie basiese stappe bespreek wat elke ouer kan neem. Dit is: (1) Word jou kind se eerste linie van verdediging teen molestering, (2) gee jou kind die nodige agtergrondinligting en (3) leer jou kind ’n paar basiese beskermingstegnieke.

Is jy jou kind se eerste linie van verdediging?

Die verantwoordelikheid om kinders teen molestering te beskerm, lê hoofsaaklik by ouers, nie by kinders nie. Ouers moet dus eers ingelig word voordat hulle kinders ingelig kan word. As jy ’n ouer is, is daar ’n paar dinge wat jy omtrent kindermolestering moet weet. Jy moet weet wie kinders molesteer en hoe hulle te werk gaan. Ouers dink dikwels aan molesteerders as vreemdelinge wat in donker hoekies skuil en maniere soek om kinders te ontvoer en te verkrag. Sulke monsters bestaan wel. Die nuusmedia bring hulle dikwels onder ons aandag. Maar daar is betreklik min van hulle. In ongeveer 90 persent van die gevalle waar ’n kind gemolesteer is, is die molesteerder iemand wat die kind ken en vertrou.

Jy wil natuurlik nie glo dat ’n vriendelike buurman, onderwyser, gesondheidswerker, afrigter of familielid ’n wellustige begeerte na jou kind kan hê nie. In werklikheid is die meeste mense nie so nie. Dit is glad nie nodig om agterdogtig teenoor almal om jou te word nie. Nogtans kan jy jou kind beskerm deur uit te vind hoe die tipiese molesteerder te werk gaan.—Sien die venster op bladsy 6.

As jy weet wat hierdie taktieke is, kan dit jou, die ouer, help om beter voorbereid te wees om as jou kind se eerste linie van verdediging op te tree. Byvoorbeeld, wat sal jy doen as iemand wat blykbaar meer in kinders as volwassenes belangstel, jou kind uitsonder deur spesiale aandag of geskenke aan hom te gee of aan te bied om jou kind gratis op te pas of dalk alleen saam met hom op ’n uitstappie te gaan? Sal jy tot die slotsom kom dat die persoon sekerlik ’n molesteerder moet wees? Nee. Moenie oorhaastige gevolgtrekkings maak nie. Sulke gedrag is dalk heeltemal onskuldig. Dit kan jou nietemin op jou hoede stel. Die Bybel sê: “Iemand wat onervare is, glo elke woord, maar die skerpsinnige gee ag op sy voetstappe.”—Spreuke 14:15.

Onthou, as enige aanbod te goed klink om waar te wees, is dit dalk. Maak doodseker dat jy enigiemand wat aanbied om tyd alleen saam met jou kind deur te bring, kan vertrou. Laat so ’n persoon weet dat jy waarskynlik te eniger tyd sal kom kyk hoe dit gaan. Melissa en Brad, die jong ouers van drie seuns, is versigtig wanneer hulle een van hulle kinders alleen saam met ’n volwassene laat. Toe een seun musieklesse by die huis gekry het, het Melissa vir die instrukteur gesê: “Ek sal af en toe inloer terwyl jy hier is.” Sulke waaksaamheid klink dalk oordrewe, maar hierdie ouers wil nie later spyt wees omdat hulle nie seker gemaak het dat hulle kind veilig is nie.

Wees aktief betrokke by jou kind se bedrywighede, vriendskappe en skoolwerk. Kry al die besonderhede oor enige beplande uitstappie. Een deskundige op die gebied van geestesgesondheid wat 33 jaar lank gevalle van seksuele molestering behandel het, sê dat daar tallose gevalle was wat voorkom kon word as ouers maar net waaksaam was. Hy haal een veroordeelde molesteerder se woorde aan: “Ouers gee letterlik hulle kinders vir ons. . . . Hulle het dit vir my regtig maklik gemaak.” Onthou, die meeste molesteerders verkies maklike teikens. Ouers wat aktief betrokke is by hulle kinders se lewe, maak van hulle kinders moeilike teikens.

Nog ’n manier waarop jy as jou kind se eerste linie van verdediging kan optree, is om aandagtig te luister. Kinders sal selde reguit sê dat hulle gemolesteer is; hulle is te skaam en bekommerd oor die reaksie wat dit sal uitlok. Luister dus aandagtig, selfs vir subtiele leidrade.a As jou kind iets sê wat jou bekommer, vra op ’n kalm manier vrae om hom aan te moedig om met jou te praat.b As hy sê dat hy nie wil hê dat ’n sekere kinderoppasser moet terugkom nie, vra hom waarom. As hy sê dat ’n volwassene snaakse speletjies met hom speel, vra hom: “Watter soort speletjies? Wat doen hy?” As hy kla dat iemand hom gekielie het, vra hom: “Waar het hy jou gekielie?” Moenie ’n kind se antwoorde sommer net ignoreer nie. Molesteerders sê vir ’n kind dat niemand hom sal glo nie; alte dikwels is dit wat gebeur. En as ’n kind gemolesteer is, help dit baie met die herstelproses as hy ’n ouer het wat hom glo en ondersteun.

Gee jou kind agtergrondinligting

Een naslaanwerk oor kindermolestering haal ’n veroordeelde molesteerder se woorde aan: “Gee my ’n kind wat niks omtrent seks weet nie, en jy het my my volgende slagoffer gegee.” Daardie angswekkende woorde dien as ’n nuttige herinnering aan ouers. Kinders wat niks van seks weet nie, kan baie makliker deur molesteerders om die bos gelei word. Die Bybel sê dat kennis en wysheid ons kan verlos “van die mens wat verdorwe dinge spreek” (Spreuke 2:10-12). Is dit nie wat jy vir jou kind wil hê nie? Dan moet jy, as jou tweede basiese stap om hom te beskerm, nie aarsel om hom oor hierdie belangrike onderwerp te leer nie.

Maar hoe kan jy te werk gaan? Baie ouers voel ongemaklik om met hulle kinders oor seks te praat. Jou kind voel dalk selfs ongemakliker oor die onderwerp, en hy sal waarskynlik nie ’n gesprek daaroor met jou aanknoop nie. Neem dus die inisiatief. Melissa sê: “Ons het vroeg reeds begin deur die liggaamsdele op te noem. Ons het die regte woorde gebruik, nie babawoorde nie, om vir hulle te wys dat daar niks snaaks of skandeliks is omtrent enige deel van hulle liggaam nie.” Daarna sal onderrigting oor molestering vanself kom. Baie ouers sê eenvoudig vir hulle kinders dat die dele van hulle liggaam wat deur swemklere bedek word, privaat en spesiaal is.

Heather, wat in die vorige artikel genoem is, sê: “Ek en Scott het vir ons seun gesê dat sy penis privaat, persoonlik en nie ’n speelding is nie. Niemand mag daarmee speel nie—nie Mamma of Pappa nie, nie eens ’n dokter nie. Wanneer ons hom na die dokter neem, verduidelik ek dat die dokter net gaan seker maak dat alles reg is, en daarom mag hy daaraan vat.” Albei ouers neem deel aan hierdie informele besprekings wat van tyd tot tyd gehou word, en hulle verseker die kind dat hy altyd na hulle toe kan kom en vir hulle kan sê as enigiemand aan hom vat op ’n manier wat verkeerd is of hom ongemaklik laat voel. Deskundiges op die gebied van kindersorg en die voorkoming van kindermolestering beveel aan dat alle ouers sulke praatjies met hulle kinders moet hê.

Baie mense het al gevind dat die boek Leer by die Groot Onderwyserc hulle werklik help om hulle kinders oor hierdie onderwerp te leer. Hoofstuk 32, “Hoe Jesus beskerm is”, het ’n direkte maar gerusstellende boodskap vir kinders oor die gevare van molestering en die belangrikheid daarvan om hulleself te beskerm. “Die boek het ons ’n ideale manier gegee om die dinge wat ons ons kinders self vertel het, dieper by hulle in te prent”, sê Melissa.

In vandag se wêreld moet kinders weet dat daar mense is wat aan kinders wil vat of wat wil hê dat kinders aan hulle moet vat op maniere wat verkeerd is. Hierdie waarskuwings hoef nie ’n kind met vrees te vervul of daartoe te lei dat hulle alle volwassenes wantrou nie. “Dit is net ’n boodskap om hulle te beskerm”, sê Heather. “En dis een van talle ander boodskappe, waarvan die meeste niks met molestering te doen het nie. Dit het my seun glad nie bang gemaak nie.”

Jou kind se opvoeding behoort ’n gebalanseerde beskouing van gehoorsaamheid in te sluit. Om ’n kind te leer om gehoorsaam te wees, is ’n belangrike en moeilike les (Kolossense 3:20). Maar sulke lesse kan te ver gaan. As ’n kind geleer word dat hy altyd enige volwassene moet gehoorsaam, ongeag die omstandighede, is hy kwesbaar vir molestering. Molesteerders let gou op wanneer kinders te maklik doen wat vir hulle gesê word. Verstandige ouers leer hulle kinders dat gehoorsaamheid relatief is. Vir Christene is dit nie so ingewikkeld soos wat dit klink nie. Dit beteken net dat ’n mens vir hulle sê: “As enigiemand vir jou sê om iets te doen wat Jehovah God sê verkeerd is, hoef jy dit nie te doen nie. Selfs Mamma of Pappa moet nooit vir jou sê om iets te doen wat Jehovah sê verkeerd is nie. En jy kan altyd vir Mamma of Pappa sê as iemand jou probeer kry om iets verkeerds te doen.”

Laastens, sê vir jou kind dat niemand hom mag vra om iets vir jou geheim te hou nie. Sê vir hom dat hy altyd na jou toe moet kom en jou moet vertel as enigiemand hom vra om enigiets vir jou geheim te hou. Ongeag wat daar vir hom gesê word—selfs as vreeslike dreigemente gemaak word of as hy iets verkeerds gedoen het—dit is altyd ’n goeie ding om na Mamma of Pappa te kom en hulle daarvan te vertel. Sulke onderrigting hoef jou kind nie bang te maak nie. Jy kan hom verseker dat die meeste mense nooit sulke dinge sal doen nie—soos om aan hom te vat waar hulle nie mag nie, hom te vra om ongehoorsaam aan God te wees of hom te vra om iets geheim te hou. Soos om ’n ontsnappingsroete te beplan in geval van ’n brand, is hierdie instruksies “net vir ingeval” en sal dit waarskynlik nooit gebruik hoef te word nie.

Leer jou kind ’n paar basiese beskermingstegnieke

Die derde stap wat ons sal bespreek, is om jou kind ’n paar eenvoudige dinge te leer wat hy kan doen ingeval iemand hom probeer molesteer wanneer jy nie daar is nie. Een metode wat dikwels aanbeveel word, is soos ’n speletjie. Ouers vra “sê nou . . . ”-vrae, en die kind gee die antwoorde. Jy kan dalk sê: “Sê nou ons is saam by die winkel, en skielik sien jy my nie meer nie. Hoe sal jy my vind?” Die kind sal dalk nie antwoord presies soos jy gehoop het nie, maar jy kan hom lei met verdere vrae, soos: “Kan jy aan enigiets dink wat jy kan doen wat veiliger sou wees?”

Jy kan soortgelyke vrae gebruik om ’n kind te vra wat die veiligste sou wees om te doen as iemand op ’n verkeerde manier aan hom probeer vat. As sulke vrae die kind maklik ontstel, kan jy dalk probeer om ’n storie oor ’n ander kind te vertel. Byvoorbeeld: “’n Meisietjie is saam met ’n familielid waarvan sy hou, maar dan probeer hy aan haar vat waar hy nie mag nie. Wat dink jy moet sy doen om haarself te beskerm?”

Wat moet jy jou kind leer om in situasies soos die een hierbo te doen? Een skrywer sê: “’n Ferm ‘Nee!’ of ‘Moenie dit doen nie!’ of ‘Los my uit!’ verrig wondere om die molesteerder af te skrik en sy of haar keuse van slagoffer te heroorweeg.” Help jou kind deur kort scenario’s op te voer sodat hy die vertroue het om luidkeels te weier, vinnig weg te kom en vir jou te vertel wat ook al gebeur het. ’n Kind wat die opleiding blykbaar goed verstaan, kan dit maklik binne ’n paar weke of maande vergeet. Herhaal hierdie opleiding dus gereeld.

Al die mense wat direk betrokke is by die versorging van die kind, insluitende die mans—of dit nou die pa, stiefpa of ander manlike gesinslede is—moet teenwoordig wees by hierdie besprekings. Waarom? Omdat almal wat aan sulke onderrigting deelneem, in werklikheid vir die kind belowe dat hulle nooit sulke dade van molestering sal pleeg nie. Ongelukkig vind seksuele molestering dikwels binne die familiekring plaas. Die volgende artikel sal bespreek hoe jy ’n veilige gesinsmilieu kan skep in ’n wêreld vol mishandeling.

[Voetnote]

[Lokteks op bladsy 5]

Wees jou kind se eerste linie van verdediging

[Lokteks op bladsy 7]

Gee jou kind agtergrondinligting

[Lokteks op bladsy 8]

Leer jou kind basiese beskermingstegnieke

[Venster op bladsy 4]

SEKSUELE MOLESTERING​—’N WÊRELDWYE PROBLEEM

In 2006 het die Sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies ’n wêreldverslag oor geweld teen kinders aan die VN se Algemene Vergadering voorgelê wat deur ’n onafhanklike deskundige vir die VN saamgestel is. Volgens die verslag is ongeveer 150 miljoen meisies en 73 miljoen seuns onder die ouderdom van 18 gedurende ’n onlangse jaar “gedwing om geslagsomgang te hê of aan ander vorme van seksuele geweld” onderwerp. Hierdie syfers is verstommend, en tog sê die verslag: “Dit is ongetwyfeld ’n onderskatting.” ’n Hersiening van studies uit 21 lande gee te kenne dat op sommige plekke tot 36 persent van vroue en 29 persent van mans gedurende hulle kinderjare slagoffers was van een of ander vorm van seksuele wangedrag. Die meeste molesteerders was familielede!

[Venster op bladsy 6]

’N PATROON VAN VERLEIDING

’n Molesteerder is waarskynlik te slim om dwang te gebruik. Hy sal eerder verkies om kinders geleidelik te verlei. Hy begin deur ’n teiken te kies, dikwels ’n kind wat lyk of hy kwesbaar is en ander maklik vertrou, en dus betreklik maklik is om te beheer. Daarna gee hy daardie kind spesiale aandag. Hy sal dalk ook die vertroue van die kind se ouers probeer wen. Molesteerders weet dikwels net hoe om voor te gee dat hulle opreg in die kind en in die gesin belangstel.

Mettertyd sal die molesteerder die kind begin voorberei vir molestering. Hy raak geleidelik meer fisies met die kind deur oënskynlik onskuldige liefdesblyke, spelerige stoeiery en kieliery. Hy gee dalk groot geskenke en begin om die kind van sy vriende, broers of susters, en ouers af te sonder sodat hy tyd alleen saam met die kind kan deurbring. Op die een of ander stadium sal hy die kind dalk vra om iets kleins vir die ouers geheim te hou—moontlik ’n geskenk of planne vir ’n toekomstige uitstappie. Sulke taktieke maak die deur oop vir molestering. Wanneer die molesteerder die kind en die ouers se vertroue gewen het, is hy gereed om die volgende stap te neem.

Weer eens sal hy waarskynlik eerder subtiel te werk gaan as om geweld of dwang te gebruik. Hy sal dalk die kind se ingebore nuuskierigheid oor seks uitbuit deur aan te bied om hom te “leer”, of hy sal dalk voorstel dat hulle ’n “spesiale speletjie” saamspeel waarvan net hulle sal weet. Hy sal die kind moontlik aan pornografie probeer blootstel om sulke gedrag normaal te laat lyk.

As hy dit regkry om die kind te molesteer, sal hy sy bes doen om te verseker dat die kind niemand daarvan vertel nie. Hy kan ’n verskeidenheid metodes gebruik, insluitende dreigemente, afpersing en blaam, of miskien ’n kombinasie hiervan. Byvoorbeeld, hy sal miskien sê: “Dis jou skuld. Jy het nie vir my gesê ek moet ophou nie.” Hy sal moontlik byvoeg: “As jy jou ouers vertel, sal hulle die polisie bel en my vir ewig laat toesluit.” Of hy sal dalk sê: “Dis ons geheim. As jy enigiemand vertel, sal niemand jou glo nie. As jou ouers ooit uitvind, sal ek hulle seermaak.” Daar is geen perke aan die slinkse en kwaadwillige metodes wat so ’n persoon sal gebruik nie.

[Prent op bladsy 5]

Wees betrokke by jou kind se bedrywighede

[Prent op bladsy 7]

Moenie aarsel om jou kind oor seks te leer nie

[Prent op bladsy 8]

Leer jou kind om ferm en vasbeslote te wees as hy of sy ooit deur ’n molesteerder genader word