Gesonde moeders, gesonde babas

TEVREDE en gesond lê ’n pasgebore baba in sy moeder se arms. Die vader straal van trots. Omdat hierdie gelukkige toneel hom miljoene keer per jaar afspeel, is dit maklik om ’n normale geboorte as vanselfsprekend te aanvaar. Dit is immers ’n natuurlike proses—waaroor moet ’n mens dan bekommerd wees?

Dit is so dat geboortes gewoonlik goed afloop, maar nie altyd nie. Daarom tref verstandige toekomstige ouers redelike maatreëls om onnodige komplikasies te vermy. Hulle ondersoek byvoorbeeld die oorsake van probleme tydens geboorte, hulle vind goeie voorgeboortesorg en hulle doen ’n paar eenvoudige stappe om gevare gedurende kraam en geboorte te verminder. Kom ons bespreek hierdie punte uitvoeriger.

Oorsake van geboorteprobleme

Een oorsaak van geboorteprobleme vir die moeder sowel as die baba is ’n gebrek aan goeie sorg gedurende die swangerskap. Volgens dr. Cheung Kam-lau, raadgewende kinderarts vir die neonatale eenheid van die Prins van Wallis-hospitaal in Hongkong, “kan ’n swangerskap baie gevaarlik wees as daar nie voorgeboortesorg is nie”. Hy sê ook dat “die meeste van hierdie moeders verwag om gesonde, mollige babas te hê, maar dat sake eenvoudig nie altyd ideaal afloop nie”.

Aangaande die probleme wat moeders kan ondervind, sê die Journal of the American Medical Women’s Association dat “die grootste regstreekse oorsake van moedersterftes” oormatige bloeding, obstruktiewe kraam, infeksie en buitengewoon hoë bloeddruk is. Daar is egter bekende, doeltreffende behandelingsmetodes, en in die meeste gevalle “verg moderne mediese sorg . . . nie hipertegnologiese ingrypings nie”, voeg die tydskrif by.

Sorg wat algemeen beskikbaar is, kan ook baie babas help. Die UN Chronicle berig dat “twee derdes van sterftes onder pasgebore babas voorkom kan word as alle moeders en pasgebore babas” mediese behandeling kry wat “algemeen bekend en uitvoerbaar is en sonder ingewikkelde tegnologie toegedien kan word”. Maar ongelukkig is ’n gebrek aan kennis en laksheid wat voorgeboortesorg betref, heeltemal te algemeen onder moeders, berig die Filippynse Nuusagentskap.

Die beste voorgeboortesorg vir moeder en baba

“Gesonder moeders het gesonder babas”, sê die UN Chronicle. Dit sê ook dat wanneer ’n vrou geen of onvoldoende mediese sorg ontvang gedurende die swangerskap, by die geboorte en in die tydperk daarna, haar baba ook min of geen mediese sorg kry nie.

In sommige lande is dit dalk moeilik vir ’n swanger vrou om voldoende sorg te kry. Miskien moet sy ver reis of kan sy nie die mediese onkoste dek nie. Maar indien dit hoegenaamd moontlik is, moet ’n verwagtende moeder ten minste ’n mate van professionele voorgeboortesorg probeer kry. Dit is besonder belangrik vir ’n vrou wat volgens die leringe in die Heilige Bybel lewe, wat sê dat menselewe heilig is, insluitende dié van ongebore babas.—Eksodus 21:22, 23;a Deuteronomium 22:8.

Beteken voldoende sorg ’n weeklikse besoek aan ’n dokter? Nee, nie noodwendig nie. In verband met sekere algemene komplikasies wat tydens swangerskap en geboorte kan ontstaan, het die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) “bevind dat vroue wat hulle dokters slegs vier keer gedurende hulle swangerskap besoek het”, resultate geniet het wat “vergelykbaar was met diegene wat [hulle dokter] 12 of meer keer besoek het”.

Wat dokters dalk sal doen

Om die moeder en haar ongebore kind se vooruitsigte te verbeter, doen professionele gesondheidswerkers, veral diegene wat in verloskunde spesialiseer, die volgende:

◼ Hulle hersien die pasiënt se mediese geskiedenis en doen ’n ondersoek om vas te stel watter risiko’s daar is en om moontlike komplikasies vir die moeder of haar ontwikkelende baba te voorkom.

◼ Hulle sal moontlik bloed- en urinemonsters neem om te toets vir probleme soos bloedarmoede, infeksie, Rh-onverenigbaarheid en siektes. Laasgenoemde kan suikersiekte insluit, asook Duitse masels, seksueel oordraagbare siektes en nierkwale, wat die bloeddruk kan verhoog.

◼ Wanneer dit raadsaam en vir die pasiënt aanvaarbaar is, sal hulle dalk inentings aanbeveel vir dinge soos griep, klem-in-die-kaak en Rh-onverenigbaarheid.

◼ Hulle sal moontlik ook vitamienaanvullings aanbeveel, veral foliensuur.

Wanneer dokters die risiko’s identifiseer wat met individuele swangerskappe gepaardgaan en die nodige voorsorgmaatreëls tref—of die moeder help om dit te doen—vergroot hulle die kans dat dinge vir haar en haar ongebore baba goed sal afloop.

Beperk risiko’s tydens kraam en geboorte

“Die gevaarlikste tyd vir ’n swanger vrou is die kritieke tyd rondom kraam en geboorte”, sê Joy Phumaphi, die WGO se voormalige assistent-direkteur-generaal vir Gesins- en Gemeenskapsgesondheid. Wat kan gedoen word om ernstige, selfs lewensgevaarlike, probleme gedurende hierdie kritieke tyd te voorkom? Die maatreëls is in werklikheid eenvoudig, maar dit moet voor die tyd getref word.b Dit is veral belangrik vir diegene wat bloedoortappings om skriftuurlike redes weier of vir diegene wat bloed wil vermy weens die aansienlike mediese gevare wat dit inhou.—Handelinge 15:20, 28, 29.

Sulke pasiënte moet doen wat hulle redelikerwys kan om seker te maak dat die gesondheidsorgwerker, hetsy ’n dokter of ’n vroedvrou, bevoeg is en die ondervinding het om mediese alternatiewe vir ’n bloedoortapping toe te dien. Dit sal ook verstandig wees van toekomstige ouers om seker te maak dat die hospitaal of kraaminrigting bereid is om hulle samewerking te gee.c Hier is twee goeie vrae om die dokter te vra: 1. Wat sal jy doen as die moeder of die baba ’n aansienlike hoeveelheid bloed verloor of as daar ander komplikasies is? 2. Watter alternatiewe reëlings sal getref word as jy nie hier is wanneer die baba kom nie?

Die verstandige vrou sal natuurlik voor die geboorte seker maak by haar dokter dat haar bloedtelling so hoog moontlik binne die normale vlakke is. Om die pasiënt se bloed op te bou, kan die dokter op sy beurt voorstel dat sy foliensuur en ander vitamiene van die B-groep neem, asook ysteraanvullings.

Die dokter sal ook ’n aantal ander faktore in ag neem. Byvoorbeeld, het sy pasiënt se besoeke gedurende haar swangerskap enige gesondheidsprobleme aan die lig gebring wat moontlik aandag vereis? Moet die verwagtende moeder so min as moontlik op haar voete wees? Moet sy meer rus? Sal dit verstandig van haar wees om gewig aan te sit of te verloor of meer oefening te kry? En moet sy meer aandag skenk aan liggaamlike higiëne, onder andere mondhigiëne?

Studies toon dat daar ’n verband is tussen tandvleissiekte by swanger vroue en ’n verhoogde risiko van preëklampsie, ’n ernstige komplikasie wat gekenmerk word deur onder andere ’n skielike styging in bloeddruk, kwaai hoofpyn en watersug (buitengewone ophoping van vog in die weefsels).d Preëklampsie kan lei tot voortydige geboorte en is ’n vername doodsoorsaak onder fetusse en moeders, veral in ontwikkelende lande.

’n Noulettende dokter sal beslis aandag skenk aan enige teken van infeksie in die verwagtende moeder. En as sy voortydige geboortepyne het, sal hy aanbeveel dat sy onmiddellik in ’n hospitaal opgeneem word, wat lewensreddend kan wees.

“Vroue waag hulle lewe om lewe te skenk”, sê dr. Quazi Monirul Islam, direkteur by die WGO se Departement vir Veiliger Swangerskappe. Maar goeie mediese sorg gedurende swangerskap, met die bevalling en onmiddellik daarna kan help om baie komplikasies, selfs die dood, te voorkom. Bowenal moet jy natuurlik goeie gesondheid probeer handhaaf. As jy ’n gesonde baba wil hê, moet jy immers jou bes doen om ’n gesonde moeder te wees.

[Voetnote]

[Lokteks op bladsy 27]

Volgens syfers wat in Oktober 2007 vrygestel is, sterf een vrou byna elke minuut—536 000 per jaar—weens probleme wat met swangerskap verband hou.—Verenigde Nasies se Bevolkingsfonds

[Lokteks op bladsy 28]

“Elke jaar word 3,3 miljoen babas doodgebore, en meer as 4 miljoen pasgebore babas sterf binne 28 dae nadat hulle in die wêreld gekom het.”—UN Chronicle

[Venster op bladsy 29]

VOORBEREIDING GEDURENDE SWANGERSKAP

1. Kies jou hospitaal, dokter of vroedvrou wyslik deur vooraf navorsing te doen.

2. Besoek jou dokter of vroedvrou gereeld om ’n vriendelike, vertrouensverhouding op te bou.

3. Skenk noukeurige aandag aan jou gesondheid. Neem, indien moontlik, die regte vitamiene, maar vermy medisyne (selfs toonbankmedisyne) tensy jou dokter dit goedkeur. Dit is verstandig om alkohol te vermy. “Hoewel die risiko die grootste is vir babas wie se moeders straf drink, is dit nog nie duidelik of daar gedurende swangerskap enige alkoholvlak is wat heeltemal veilig is nie”, sê die Nasionale Instituut vir Alkoholmisbruik en Alkoholisme.

4. As jy voortydige geboortepyne ondervind (voor die 37ste week), moet jy onmiddellik met jou dokter of kraaminrigting in aanraking kom. Onmiddellike aandag kan help om ’n voortydige geboorte en die komplikasies wat daarop kan volg, te voorkom.e

5. Stel ’n dokument op waarin persoonlike besluite oor mediese sorg uiteengesit word. Baie het dit byvoorbeeld nuttig gevind om vooraf ’n blywende volmag op te stel. Vind uit wat in jou land gebruiklik en wetlik aanvaarbaar is.

6. Kyk ná die geboorte goed na jou en jou baba se gesondheid, veral as die baba vroeggebore is. Raadpleeg dadelik die kinderarts as jy enige probleme opmerk.

[Voetnoot]