Die veelkleurige visvanger

’N TURKOOIS of staalblou flits duik in ’n stroom in en kom vinnig weer te voorskyn, al flappend in die lug op met ’n vis in sy bek. Dit is dikwels hoe mense ’n visvanger, ’n veelkleurige voël met ’n relatiewe groot kop en bek, vir die eerste keer te siene kry. Maar ten spyte van die naam eet nie alle visvangers vis nie. Party soorte verkies akkedisse, slange, krappe of selfs insekte—en laasgenoemde word dikwels in vlug gevang. Verder lewe net sowat ’n derde van die wêreld se visvangers naby water. Hulle habitats wissel van digte tropiese woude tot koraaleilande tot woestyne. Een woestynbewoner is die rooirugvisvanger, wat die droë binneland van Australië sy tuiste maak.

Die soorte wat wel visvang, is meesters van die kuns. Gewoonlik hou die voël die water geduldig dop van waar hy sit. Wanneer hy ’n vis raaksien, maak hy hom gereed om te duik en neem hy instinktief die refraksie van die lig in ag, wat dit laat lyk of die vis op ’n ander plek is as waar dit werklik is. Dan duik die voël af na die water terwyl hy sy vlerke klap om spoed op te tel. As die vis naby die oppervlak is, sal die voël hom dalk eenvoudig opraap. Anders vou hy sy vlerke terug en skiet hy soos ’n pyl die water in. “Die hele toertjie getuig van uitsonderlike vaardigheid, uitgevoer sonder om te huiwer of ’n fout te begaan”, sê die boek The Life of Birds. Visvangers kan selfs meer as een vis op ’n slag vang! En in koue streke is daar al gesien hoe party deur dun ys duik om hulle prooi te vang. In Australië is daar al gesien hoe die asuurvisvanger klein waterdiere gryp wat deur eendbekdiere gesteur is wanneer hulle onder die water in ’n rivier kos soek.

Hofmakery en nesbouery

Visvangers se hofmaakrituele kan nogal vermaaklik wees. Paartjies van party soorte jaag mekaar in die lug rond, waarna die mannetjie demonstreer hoe goed hy ’n nes kan uitgrawe. Rituele kan ook kos insluit—wanneer die mannetjie sy verdienstelikheid adverteer deur vir die wyfie ’n smaaklike happie aan te bied.

Visvangers bou nie tipiese voëlneste nie. Party maak nes in ’n holte aan die einde van ’n tonnel wat hulle moontlik in ’n wal, sloot of gruisgat uitgrawe. Ander maak hulle tuis in ’n konyngat of in ’n gat in ’n boom.

Wanneer ’n visvanger ’n nes in ’n holte in die grond maak, sal hy moontlik eers ’n tonnel grawe wat ongeveer ’n meter lank is. Maar om hiermee te begin, kan ’n uitdaging wees. Verskeie soorte pak die probleem aan deur bek eerste reguit in die wal vas te vlieg—’n uiters gevaarlike strategie waarna ’n voël disnis kan wees of wat selfs sy dood kan beteken! In die tropiese reënwoude van Nieu-Guinee en Noord-Australië grawe die paradysvisvanger gewoonlik ’n gat in ’n termietnes. Die insekte verdra blykbaar die indringers en herstel die skade wanneer die voëls klaar gebroei en uitgetrek het.

Ouerskap kan ook harde werk wees vir visvangers. ’n Waarnemer in Afrika het gesien hoe een paar elke dag tussen 60 en 70 visse vir hulle vyf kuikens aandra, buiten dié wat hulle self geëet het. In een geval het ’n mannetjie sy broeisel suksesvol grootgemaak, al is sy maat dood vier dae voordat die kleintjies uitgebroei het. By party soorte help voëls wat nie broei nie, die ouers om die eiers uit te broei en om later na die kleintjies om te sien.

Van Ierland tot die Salomonseilande

Die ysvoël (’n Europese visvanger) kom oor ’n groot gebied voor wat strek van Ierland in die noordweste oor Europa en Rusland tot by die Salomonseilande in die suidooste. Aangesien sy gebied streke insluit waar ysige toestande in die winter heers, is dit een van die min soorte wat migreer, party byna 3 000 kilometer ver. Heelwat ysvoëls, asook die bontvisvanger en die witkeelvisvanger, kom in Israel by die See van Galilea en langs die Jordaanrivier voor. Jesus Christus het hierdie mooi voëls en hulle gedrag waarskynlik dopgehou.—Sien die venster “Hou die voëls van die hemel noukeurig dop”.

’n Baie bekende visvanger is Australië se laggende kookaburra. Hierdie groot, bruin spesie, wat ongeveer 43 sentimeter lank is en ’n kragtige bek van agt sentimeter het, is ’n algemene tuinvoël in die land Doer Onder. Die kookaburra, bekend vir sy onaardse “gelag”, is ’n vreeslose jagter wie se dieet slange van tot ’n meter insluit!a

Hoewel visvangers min natuurlike vyande het, neem hulle getalle af wanneer riviere besoedel word of woudhabitats vernietig word. Trouens, ongeveer 25 visvangersoorte word in kategorieë ingedeel wat wissel tussen byna bedreig en ernstig bedreig. Hopelik sal bewaringspogings help om hierdie pragtige en dikwels vermaaklike voëls te red.

[Voetnoot]

[Venster/Prent op bladsy 17]

“HOU DIE VOËLS VAN DIE HEMEL NOUKEURIG DOP”

Jesus Christus was ’n oplettende waarnemer van die natuur en het dikwels sy waarnemings gebruik in weldeurdagte illustrasies wat sedelike en geestelike waarhede oorgedra het. Jesus het byvoorbeeld gesê: “Hou die voëls van die hemel noukeurig dop, want hulle saai nie saad nie en hulle oes nie en hulle maak nie in voorraadskure bymekaar nie; nogtans voed julle hemelse Vader hulle. Is julle nie meer werd as hulle nie?” (Matteus 6:26). Wat ’n treffende les oor God se liefde vir sy menseskepping!

[Prent op bladsy 16]