Verstommend mooi en grasieus

“Ek het gou lief geword vir perde. Hulle is so pragtig en is besonder grasieus.”—TOMASZ, ’N ERVARE PERDETELER.

BAIE mense beskou perde as die pragtigste diere en bewonder hulle vir hulle grasieuse bewegings en die onbeteuelde energie waarmee hulle op hulle agterpote staan, die grond met hulle hoewe trap, trots proes en moedig vorentoe storm. Hulle is werklik pragtige diere.

Deur die eeue heen is talle perderasse in verskillende klimaatstreke en verskeie terreine geteel. Die opreggeteelde Arabiese perd word as een van die mooiste perderasse beskou. Dit word geklassifiseer as ’n warmbloedperd, met energie, spoed, stamina en intelligensie wat dit geskik maak om in sport gebruik te word.

Dit is interessant dat hierdie vurige perde reeds eeue lank in Pole, ’n land in Sentraal-Europa, geteel word. Baie telers sowel as deskundiges meen dat die kosbaarste Arabiese perde wat die beste bloedlyne het, met Pole verbind word. Hoe so? Hierdie en ander vrae is al aan perdetelers en gesaghebbendes op dié gebied gestel.

Hoe perdeliefhebbers hierdie ras beskou

Kom ons vind eers ’n bietjie meer uit oor die opreggeteelde Arabiese perd. Hierdie ras is nog altyd met die Midde-Ooste geassosieer. Tomasz, ’n ervare perdeteler, verduidelik: “Bedoeïenestamme het die Arabiese perd eeue lank geteel en die suiwerheid daarvan bewaar. Danksy streng keuring en die groot sorg wat die telers aan die dag gelê het, het die gesogte Arabiese ras ontstaan. Hierdie perde is meestal grys, rooibruin of kastaiingbruin; nou en dan is hulle swart.”

Żaneta, ’n teler van Arabiese perde, sê: “Hulle is buitengewoon mooi en is vermoedelik die suiwerste en oudste van al die perderasse.” Hulle is nie net bekend vir hulle vurige geaardheid nie, maar ook vir hulle moed en stamina. Die Arabiese perd se sterk longe—wat in sy breë, diep borskas geleë is—maak hom ideaal vir lang afstande.

Van Arabië na Pole

“Hoe het Arabiese perde nou eintlik in Pole beland?” vra ons vir Tomasz, wat ’n stoetery in Pole het. “Hulle het moontlik oorspronklik saam met ’n gesant van die koning gekom wat teruggekeer het van een van sy talle reise na die 16de-eeuse sultanshof van Stamboel”, verduidelik hy. “Maar ons weet vir seker dat die Poolse teelprogram uit die laat 18de eeu dateer.” Izabela Pawelec-Zawadzka, ’n ervare teler van Arabiese perde, benadruk die rol wat ’n sekere graaf Wacław Rzewuski gespeel het. As ’n kenner van die Oosterse kultuur het hy “invoerekspedisies om perde uit Arabië te bring, onderneem en gereël” en 137 opreggeteelde perde na Europa gebring.

Rzewuski se deursettingsvermoë en ywer het in 1817 tot die stigting van die eerste Poolse stoetery vir Arabiese perde in Janów Podlaski, in Oos-Pole, gelei. “Dit het aanvanklik belowend gelyk. Gekwalifiseerde telers het na die perde omgesien”, verduidelik Tomasz. “Maar die twee wêreldoorloë, wat regdeur Europa gewoed het, het verwoesting op die Poolse stoeterye aangerig. Die meeste van die perde het doodgegaan, weggehardloop of is gesteel.” Maar ’n ruk ná die Tweede Wêreldoorlog is die teelprogram suksesvol hervat.

Arabiese perde word nou op ten minste 30 Poolse stoeterye geteel. Tweehonderd jaar se teeltradisie waarborg die beste perde. Pole het dus een van die vernaamste sentrums vir die teel van Arabiese perde geword en lok groot getalle deskundiges en perdeliefhebbers van oral oor die wêreld na die beroemde jaarlikse skoue en veilings.

Daaglikse versorging van Arabiese perde

Telers wat uitstekende perde met ’n voortreflike stamboek teel, moet goed in die diere se behoeftes voorsien. Małgorzata, wat ook ’n stoetery besit, verduidelik: “Die versorging van Arabiese perde is gekompliseerd. Ons moet ’n gebalanseerde voedingsprogram voorsien wat gepas is vir ’n warmbloedperd, sodat hy fiks kan bly en sy goeie voorkoms kan behou. Swaar dragtige merries het spesiale aandag nodig.”a Watter soort voer is die beste vir die Arabiese perd?

Małgorzata sê verder: “Ons begin die dag deur die perde hooi te voer, wat al die nodige voeding voorsien, insluitende noodsaaklike vitamiene en minerale. Hawer gemeng met kaf of gesnyde strooi is besonder voedsaam; gars en koringsemels is ook goed. Maar die perde verkies eintlik sappige groenvoer—gras of lusern sowel as aartappels, wortels en beet. In die winter koop telers dikwels voer wat reeds gemeng is en ryk is aan proteïene. Arabiese perde het ook as deel van hulle dieet soutlekke nodig—stukke sout wat minerale of kruie bevat wat hulle vurige geaardheid laat bedaar. Maar om die waarheid te sê, selfs die beste hooi of voer kom nie naby ’n grasryke weiveld nie. En laastens, die perde moet te alle tye skoon water hê—hulle sal glad nie vuil water drink nie.”

Die behoorlike versorging van Arabiese perde sluit in dat daar getrou na hulle vel en hare omgesien moet word. Dit verg dat hulle goed skoongemaak, sagkens met spesiale borsels gemasseer en met die hand gestreel moet word. Maar dit is nie al nie, soos Tomasz verduidelik: “Dit is uiters belangrik dat die hoewe elke dag skoongemaak moet word, aangesien dit verskeie siektes, insluitende kanker, voorkom. Spesiale aandag moet geskenk word aan die perd se oë, neusgate, lippe en ore.” Żaneta voeg by: “Om fiks te bly en goed te lyk, moet die perd ruimte hê om te hardloop, asook sand, modder of gras om in te rol. Wanneer ’n perd sweet nadat hy gedraf of gegalop het, moet ’n kombers oor hom gegooi word en moet hy later skoongemaak word.”

Kenners beklemtoon dat dit belangrik is om op die spesifieke behoeftes van elke perd ingestel te wees. Małgorzata stel dit so: “Daar word gemeen dat Arabiese perde ’n sesde sintuig het—hulle hou van mense en wil deur hulle aangeraak en omhels word. Sulke aandag bou die perd se vertroue in so ’n mate in sy ruiter op dat hy heeltemal getrou aan hom word. Hulle is bekend daarvoor dat hulle van blydskap runnik in reaksie op ’n glimlag, ’n omhelsing of iets lekkers om te eet—soos ’n wortel of ’n suikerklontjie. Diegene wat lief is vir perde, geniet dit baie om na hulle om te sien.” Tomasz beskryf sy groot liefde vir hulle: “Ek het gou lief geword vir perde. Hulle is so pragtig en is besonder grasieus. Maar dit is nie maklik om hulle vertroue te wen nie. Dit het my jare geneem.”

Die toekoms van die perd

Reeds van die vroegste tye af word mense bekoor deur die prag, spoed, ratsheid, krag en intelligensie van perde, veral die Arabiese ras, en het hulle ’n unieke band met hulle gesmee. Ongelukkig is hierdie selfde band vir veragtelike doeleindes uitgebuit in oorloë, waartydens honderde perde hulle laaste asem uitgeblaas het. Maar onder die heerskappy van God se Koninkryk sal mense perde slegs vir eerbare doeleindes gebruik—tot die eer van hulle Skepper, Jehovah God.

[Voetnoot]

[Prent op bladsy 15]

Merrie en vulletjie

[Prente op bladsy 16]

Daaglikse versorging van ’n Arabiese perd sluit in dat

1. Sy vel en hare goed geborsel word

2. Sy hoewe skoongemaak word

3. Hy liefdevolle aandag van mense ontvang

[Prent op bladsy 17]

Hingste speel in die sneeu