Waar geld op vier bene loop
“IN ONS omgewing is ’n vark ’n groot aanwins vir ’n gesin, en daarom is dit ’n groot verantwoordelikheid om een groot te maak”, sê Enmarie Kani, ’n 17-jarige meisie wat in die hooglande van Papoea-Nieu-Guinee woon. “Toe my pa my gevra het om vir ’n babavarkie te sorg, was ek opgewonde maar ook senuweeagtig. Sy was so klein dat ek bang was sy sal doodgaan.”
Hoe het Enmarie vir haar babavarkie gesorg? En waarom is varke so belangrik soos geld vir die mense wat op die platteland van Papoea-Nieu-Guinee woon? Kyk wat sy vir Ontwaak! gesê het.
Beskryf asseblief waar jy woon.
Ek woon saam met my ouers, twee jonger susters en twee jonger broers in ’n grasdakhuisie in ’n afgeleë bergdorpie in die Westelike Hooglande. Die dorpie het omtrent 50 inwoners, wat almal my familielede is, en ons woon langs ’n klein rivier wat deur digbeboste golwende heuwels kronkel.
Die meeste mense in ons dorpie boer om ’n bestaan te maak. Ons gesin het ’n groot groentetuin, waar ons patats, pampoene, komkommers, koffie en ander gewasse kweek. Ek hou baie daarvan om groente te plant en geniet fisiese werk. Ek het ook ander take, soos om die huis skoon te maak, wasgoed te was en natuurlik om vir ons gesin se vark te sorg.
Hoe sorg jy vir jou vark?
Toe my pa ons vark omtrent ’n jaar gelede gekoop het, was sy so klein dat ek haar in my hande kon hou. Ek het haar elke dag ’n mengsel van vismeel, fyngemaakte patat, water, sout en suikerrietsap gevoer. Snags, wanneer die hooglande nogal koud word, het sy in ’n leë ryssak geslaap wat van die plafon af gehang het naby die vuurmaakplek in ons huis. Ek het naby haar op die vloer geslaap. Gevolglik het die vark nie net oorleef nie, maar ook gefloreer!
Ek het ons vark nooit ’n unieke naam gegee nie. Ek het haar net Vark genoem, en dit het haar naam geword. Ek het vir Vark gesorg asof sy my eie baba was—ek het haar kos gegee, haar gewas en ure lank met haar gespeel. Vark het baie geheg geraak aan my en het oral agter my aan geloop.
Toe Vark groter geword het, het ons met ’n nuwe roetine begin wat ons nog steeds volg. Ek lei haar met ’n tou na ons groentetuin toe, wat 15 minute se stap van ons huis af is. Daar maak ek die tou aan ’n boom vas en laat ek Vark die hele dag in die tuinbedding rondgrawe. Met haar sterk nek en leeragtige snoet grawe sy wortels en wurms uit, en terselfdertyd bewerk en bemes sy die grond. Aan die einde van die dag vat ek haar huis toe, waar ek haar rou en gekookte patats voer voordat ek haar vir die nag in haar houthok sit.
Waarom is varke so belangrik vir die hooglanders?
In die hooglande het ons ’n gesegde: Geld is vark, en vark is geld. Lank voordat geld in die hooglande in gebruik gekom het, het die mense varke as geld gebruik—en hulle doen dit vandag nog. Byvoorbeeld, ’n motorhandelaar in die hooglande het eenkeer ’n lewende vark aangebied saam met elke nuwe motor wat gekoop word. Stamme besleg dikwels hulle geskille deur vir mekaar geld en varke te gee. En baie bruidegomme gee varke aan die bruid se ouers of stam as deel van die bruidsprys.
Dit klink asof ’n mens ’n belegging eet as jy ’n vark eet!
Dit is reg! Aangesien varke so waardevol is, eet ons varkvleis gewoonlik net by spesiale geleenthede, soos begrafnisse en ander belangrike seremonies. Maar party stamme in die hooglande eet soms honderde varke by groot seremonies wat gehou word om met die stam se rykdom te spog of om te vergoed vir gunste wat aan hulle bewys is.
Wat gaan julle gesin met julle varke doen?
“Varke” is die regte woord, want Vark het al ’n aantal kleintjies gehad, en ons het een onlangs vir 100 kina (byna R300) verkoop. Ons het die geld gebruik om met die bus na die jaarlikse streekbyeenkoms van Jehovah se Getuies in die nabygeleë dorpie Banz te reis. My pa sal Vark se ander kleintjies seker verkoop om in ons daaglikse behoeftes te voorsien.
Waarom teel julle nie nog varke sodat julle meer geld kan maak nie?
Ons doel is nie om ryk te word nie, maar om net die nodige te hê wat kos, klere en onderdak betref. Ons gesin is meer op geestelike dinge ingestel. Dit behels dat ons ons God, Jehovah, dien; Christelike vergaderinge bywoon; ander mense help waar ons kan—materieel of geestelik—en dat ons dinge saam as ’n gesin doen. Ons lei ’n eenvoudige lewe, maar ons is ’n hegte gesin en is gelukkig.
Deesdae doen ek wel sekulêre werk—ek doen tuinwerk en maak varke groot—maar net deeltyds. My vernaamste werk is om as ’n Christenevangeliedienaar te dien deur Bybelwaarhede aan my naaste te verkondig. Hierdie werk, wat Jesus sy volgelinge beveel het om te doen, hou my ’n hele paar dae per week besig (Matteus 28:19, 20). Ek hoop om eendag by die takkantoor van Jehovah se Getuies in Port Moresby te werk, waar Bybellektuur in plaaslike tale vertaal word. Maar selfs as ek nie hierdie doelwit bereik nie, weet ek dat dit altyd die grootste geluk sal meebring om Jehovah te dien en geestelike dinge eerste in my lewe te stel. En ek is dankbaar dat die geld wat op vier bene loop, my van ’n inkomste voorsien.
[Venster/Prent op bladsy 12]
VARKFEITE
● Op die eiland Nieu-Guinee is daar ten minste tweemiljoen varke, ongeveer 1 vir elke 3 bewoners.
● Meer as die helfte van die plattelandse bevolking besit varke.
[Kaarte op bladsy 10]
(Sien publikasie vir oorspronklike teksuitleg)
INDONESIË
PAPOEA-NIEU-GUINEE
AUSTRALIË
INDONESIË
PAPOEA-NIEU-GUINEE
PORT MORESBY
WESTELIKE HOOGLANDE
AUSTRALIË
[Prent op bladsye 10, 11]
Op pad tuin toe
[Prent op bladsy 11]
Tyd vir ’n bad
[Prent op bladsy 11]
Tyd om te speel