Tema ontwikkel

ERVARE sprekers weet hoe belangrik dit is om ’n tema te hê. Wanneer hulle ’n toespraak voorberei, help die tema hulle om op spesifieke inligting te konsentreer en dieper daaroor na te dink. Hulle raak gevolglik nie net vlugtig aan baie punte nie, maar ontwikkel hulle materiaal op so ’n manier dat hulle gehoor meer daarby baat vind. Wanneer elke hoofpunt direk met die tema verband hou en help om dit te ontwikkel, word die gehoor ook gehelp om daardie punte te onthou en die belangrikheid daarvan te verstaan.

Hoewel daar gesê kan word dat jou tema die onderwerp is waaroor jy praat, sal jy vind dat die gehalte van jou toesprake sal verbeter as jy aan jou tema dink as die spesifieke hoek waaruit jy jou onderwerp benader. Die Koninkryk, die Bybel en die opstanding is breë onderwerpe. Verskeie temas kan oor hierdie onderwerpe ontwikkel word. Hier is ’n paar voorbeelde: “Die Koninkryk, ’n werklike regering”, “God se Koninkryk sal die aarde ’n paradys maak”, “Die Bybel is deur God geïnspireer”, “Die Bybel is ’n praktiese gids vir ons dag”, “Die opstanding bied hoop vir dié wat treur” en “Die opstandingshoop help ons om standvastig te bly wanneer ons vervolg word”. Al hierdie temas moet op heeltemal verskillende maniere ontwikkel word.

In ooreenstemming met die hooftema van die Bybel het die predikingswerk van Jesus Christus gedurende sy aardse bediening die volgende tema beklemtoon: “Die koninkryk van die hemele het naby gekom” (Matt. 4:17). Hoe is daardie tema ontwikkel? Die vier Evangelieverslae verwys meer as 110 keer na daardie Koninkryk. Maar Jesus het nie net die woord “koninkryk” herhaaldelik gebruik nie. Deur sy onderrigting sowel as deur die wonderwerke wat hy verrig het, het Jesus duidelik getoon dat hy, die een wat daar saam met hulle was, die Seun van God, die Messias, is, die een aan wie Jehovah die Koninkryk sal gee. Jesus het ook getoon dat dit deur middel van hom is dat die weg geopen word vir ander om deel van daardie Koninkryk te wees. Hy het die eienskappe geïdentifiseer wat diegene aan die dag moet lê aan wie daardie voorreg gegee sou word. Deur sy onderrigting en die kragtige werke wat hy gedoen het, het hy duidelik getoon wat God se Koninkryk in die lewe van mense sou beteken en daarop gewys dat sy uitdrywing van demone deur middel van God se gees bewys gelewer het dat ‘die koninkryk van God werklik sy toehoorders ingehaal’ het (Luk. 11:20). Dit was van daardie Koninkryk wat Jesus sy volgelinge opdrag gegee het om te getuig.—Matt. 10:7; 24:14.

Gebruik ’n gepaste tema. Jy hoef nie ’n tema so breedvoerig te ontwikkel soos wat die Bybel dit doen nie, maar dit is net so belangrik om ’n gepaste tema te hê.

As jy self jou tema moet kies, dink eers aan die doel van jou aanbieding. Wanneer jy dan die hoofpunte kies waaruit jou skets sal bestaan, moet jy seker maak dat dit werklik bydra tot die tema wat jy gekies het.

As daar vir jou ’n tema gegee word, moet jy noukeurig ontleed hoe dit die ontwikkeling van jou materiaal raak. Dit sal dalk inspanning verg om die waarde en die moontlikhede wat so ’n tema inhou, te verstaan. As jy materiaal moet kies waarmee die toegewese tema ontwikkel moet word, moet jy versigtig te werk gaan sodat die tema sal uitstaan. Maar as die materiaal voorsien word, moet jy nog steeds goed nadink oor hoe jy dit in ooreenstemming met die tema kan gebruik. Jy moet ook dink waarom die materiaal vir jou gehoor belangrik is en wat die doel van jou aanbieding is. Dit sal jou help om te bepaal wat jy in jou aanbieding moet beklemtoon.

Hoe om die tema te beklemtoon. Om jou tema behoorlik te kan beklemtoon, moet jy die grondslag daarvoor lê wanneer jy jou materiaal kies en rangskik. As jy slegs materiaal gebruik wat tot jou tema bydra en die beginsels volg om ’n goeie skets uit te werk, sal jy amper outomaties die tema beklemtoon.

Herhaling kan help om die tema te beklemtoon. In klassieke musiek is ’n tema ’n melodie wat dikwels genoeg herhaal word sodat dit die hele komposisie kenmerk. Die melodie verskyn nie altyd in dieselfde vorm nie. Soms kom slegs een of twee frases voor, partykeer word ’n variasie op die tema gebruik, maar op die een of ander manier weef die komponis sy melodie op vaardige wyse deur die hele komposisie. Dit is hoe dit met die tema van ’n toespraak moet wees. Die herhaling van sleutelwoorde van die tema is soos die melodie van ’n musiekstuk wat herhaaldelik voorkom. Sinonieme van hierdie woorde of die herbewoording van die tema dien as ’n variasie op die tema. As jy hierdie metodes gebruik, sal die tema die hoofgedagte wees wat jou gehoor sal onthou.

Hierdie beginsels geld nie net vir toesprake wat van die verhoog af gehou word nie, maar ook vir besprekings in die veldbediening. ’n Betreklike kort gesprek sal ’n dieper indruk maak as ’n tema uitstaan. Onderrigting wat tydens ’n Bybelstudie gegee is, sal makliker herroep word as ’n tema beklemtoon is. Die moeite wat jy doen om gepaste temas te kies en te ontwikkel, sal baie tot jou doeltreffendheid as ’n spreker en as ’n onderrigter van God se Woord bydra.