Hoofstuk 6

Hoe kan ek met my broers en susters oor die weg kom?

Hoe goed is jou verhouding met jou broers en susters op ’n skaal van 1 tot 5, as 1 “sleg” en 5 “goed” is? ․․․․․

PARTY broers en susters is baie na aan mekaar. Byvoorbeeld, Felicia, wat 19 is, sê: “My suster, Irena, is 16 jaar oud en is een van my beste vriendinne.” En Carly, 17, sê van haar 20-jarige broer, Eric: “Ons kom baie goed oor die weg. Ons baklei nooit nie.”

Aan die ander kant het baie ’n verhouding soos dié van Lauren en Marla. “Ons baklei oor alles”, sê Lauren, “maak nie saak hoe onbelangrik dit is nie.” Of miskien voel jy soos Alice, 12, wat van haar 14-jarige broer, Dennis, sê: “Hy werk op my senuwees! Hy storm by my kamer in en ‘leen’ goed sonder om te vra. Dennis is so kinderagtig!”

Het jy ’n broer of suster wat op jou senuwees werk? Jou ouers het natuurlik die verantwoordelikheid om te sorg dat daar orde in die huis is. Maar vroeër of later sal jy moet leer om met ander oor die weg te kom. Jy kan dit leer terwyl jy nog in die huis is.

Dink aan die kere toe jy met jou broer of suster gestry het. Waaroor baklei julle die meeste? Kyk na die lys hieronder, en maak ’n ✔ langs die soort situasie wat jou woedend maak!

□ Besittings. My broer of suster “leen” goed sonder om te vra.

□ Persoonlikheidsverskille. My broer of suster is selfsugtig of onbedagsaam of probeer my lewe beheer.

□ Privaatheid. My broer of suster loop sonder om te klop by my kamer in of lees my e-pos of SMS’e sonder om te vra.

□ Ander ․․․․․

As jou broer of suster jou heeltyd irriteer—vir jou sê wat om te doen of jou nie enige privaatheid gee nie—is dit dalk moeilik om te keer dat woede in jou opbou. Maar ’n Bybelspreuk sê: “As jy iemand op die neus slaan, kom daar bloed uit; as jy mense kwaad maak, kom daar rusie” (Spreuke 30:33, Nuwe Afrikaanse Bybelvertaling). As jy ’n wrok koester, sal dit tot ’n woedeuitbarsting lei, net so seker as wat ’n hou op die neus dit sal laat bloei. Die probleem sal dus net erger word (Spreuke 26:21). Hoe kan jy voorkom dat ’n irritasie in ’n hewige argument ontaard? Die eerste stap is om die werklike probleem te identifiseer.

Voorval of probleem?

Probleme tussen broers en susters is soos puisies. ’n Puisie is op die oppervlak sigbaar as ’n lelike seer, maar die oorsaak is ’n onderliggende infeksie. Net so is ’n lelike stryery tussen broers en susters dikwels net die sigbare bewys van ’n onderliggende probleem.

Jy kan ’n puisie probeer verwyder deur dit uit te druk. Maar dit sal net die simptoom behandel en sal moontlik ’n litteken laat of die infeksie vererger. Dit sal beter wees om iets omtrent die infeksie te doen en sodoende verdere puisies te vermy. Dieselfde geld wanneer jy probleme met jou broers en susters het. Leer om die onderliggende probleem te identifiseer, en jy sal jou nie blind staar teen die voorval nie, maar die oorsaak van die probleem sien. Jy sal ook die raad van die wyse koning Salomo kan toepas, wat geskryf het: “Die insig van ’n mens vertraag beslis sy toorn.”—Spreuke 19:11.

Byvoorbeeld, Alice, wat vroeër aangehaal is, het van haar broer Dennis gesê: “Hy storm by my kamer in en ‘leen’ goed sonder om te vra.” Dít is die voorval. Maar wat dink jy is die werklike probleem? Dit het heel moontlik te doen met respek. Alice kan iets omtrent die probleem probeer doen deur vir Dennis te sê om nooit weer in haar kamer in te kom of haar goed te gebruik nie. Hierdie oplossing behandel egter net die simptoom en sal waarskynlik tot verdere konflik lei. Maar as Alice Dennis kan oortuig om haar privaatheid en haar eiendom te respekteer, sal hulle verhouding ongetwyfeld verbeter.

Leer om konflikte op te los of te vermy

Om die onderliggende probleme wat jy met ’n broer of suster het, te identifiseer, is natuurlik net deel van die oplossing. Wat kan jy doen om ’n probleem op te los en ’n toekomstige konfrontasie te vermy? Probeer die volgende ses stappe.

1. Besluit saam oor ’n paar basiese reëls. Kyk weer na wat jy gesê het konflik tussen jou en jou broer of suster veroorsaak. Kyk of julle saam met ’n paar reëls vorendag kan kom waarmee julle al twee saamstem en wat die onderliggende probleem kan oplos. Byvoorbeeld, as julle oor besittings stry, kan Reël 1 dalk wees: “Vra altyd voordat jy iets vat wat aan iemand anders behoort.” Reël 2 kan wees: “Respekteer jou broer of suster se reg om te sê: ‘Nee, jy kan dit nie gebruik nie.’” Wanneer julle sulke reëls maak, moet julle dink aan Jesus se bevel: “Alles wat julle dan wil hê dat die mense aan julle moet doen, moet julle ook net so aan hulle doen” (Matteus 7:12). Sodoende sal julle reëls maak wat jy en jou broer of suster kan volg. Maak dan seker dat julle ouers julle reëls goedkeur.—Efesiërs 6:1.

2. Bly self by die reëls. Die apostel Paulus het geskryf: “Leer jy, die een wat iemand anders leer, dan nie jouself nie? Jy, die een wat preek: ‘Moenie steel nie’, steel jy?” (Romeine 2:21). Hoe kan jy hierdie beginsel toepas? As jy byvoorbeeld wil hê dat jou broer of suster jou privaatheid moet respekteer, moet jy ook klop voordat jy by sy of haar kamer instap of vra voordat jy sy of haar e-pos of SMS’e lees.

3. Moenie gou aanstoot neem nie. Waarom is dit goeie raad? Want soos ’n Bybelspreuk sê: “Net dwase word gou kwaad en koester ’n wrok” (Prediker 7:9, Contemporary English Version). As jy maklik aanstoot neem, sal jy altyd ongelukkig wees. Ja, jou broer of suster sal dinge doen of sê wat jou ontstel. Maar vra jou af: ‘Het ek in die verlede iets soortgelyks aan hom of haar gedoen?’ (Matteus 7:1-5). “Toe ek 13 was, het ek gedink dat ek altyd beter weet”, sê Jenny, “en dat my mening die belangrikste is en gehoor moet word. My kleinsussie gaan nou deur ’n soortgelyke stadium. En daarom probeer ek nie kwaad word oor die dinge wat sy sê nie.”

4. Vergewe en vergeet. Ernstige probleme moet bespreek en opgelos word. Maar moet jy jou broer of suster konfronteer oor elke fout wat hy of sy maak? Jehovah God waardeer dit wanneer jy gewillig is om “oortreding oor te sien” (Spreuke 19:11). Alison, 19, sê: “Ek en my suster Rachel kan gewoonlik ons verskille uitstryk. Ons al twee sal gou om verskoning vra en dan verduidelik wat ons dink die oorsaak van die stryery was. Soms gaan slaap ek oor ’n saak voordat ek daaroor praat. Die volgende oggend sien ek dinge dikwels uit ’n heel ander oogpunt en is dit nie eens nodig om daaroor te praat nie.”

5. Betrek jou ouers as skeidsregters. As jy en jou broer of suster nie ’n groot probleem kan oplos nie, kan julle ouers julle moontlik help om vrede te maak (Romeine 14:19). Maar onthou dat die vermoë om ’n konflik op te los sonder om jou ouers te betrek soos ’n mylpaal is—dit is ’n teken van ware volwassenheid.

6. Waardeer jou broers en susters se goeie eienskappe. Jou broers en susters het waarskynlik eienskappe wat jy bewonder. Skryf een ding neer wat jy omtrent elkeen van jou broers en susters waardeer.

Naam Wat ek waardeer

․․․․․ ․․․․․

In plaas van heeltyd op jou broers en susters se foute te konsentreer, kan jy dalk eerder soek na ’n geleentheid om hulle te vertel wat jy omtrent hulle bewonder.—Psalm 130:3; Spreuke 15:23.

Die Bybel erken dat ’n broer of suster dalk nie altyd die persoon sal wees wat die naaste aan jou is nie (Spreuke 18:24). Maar jy kan jou vriendskap met jou broers en susters versterk as julle ‘aanhou om mekaar te verdra’, selfs al gee hulle jou geldige “rede tot klagte” (Kolossense 3:13). As jy dit doen, sal jou broers en susters jou heel moontlik minder irriteer. En jy sal hulle miskien ook minder omkrap!

SLEUTELTEKSTE

“Laat julle redelikheid aan alle mense bekend word.”—Filippense 4:5.

WENK

As jy sukkel om met een van jou broers of susters oor die weg te kom, moet jy dit in ’n positiewe lig beskou—daardie broer of suster help jou om waardevolle lewensvaardighede te ontwikkel!

HET JY GEWEET . . . ?

Wanneer jy eendag die huis verlaat, sal jy soms omring wees deur mense wat jou irriteer—werksmaats en ander wat jy dink onbeskof, ongevoelig en selfsugtig is. Jou ouerhuis is die plek waar jy leer hoe om sulke uitdagings op ’n vreedsame manier die hoof te bied.

AKSIEPLAN!

’n Paar basiese reëls waaroor ek en my broers en susters saam kan besluit, is ․․․․․

Ek sal my broers en susters minder irriteer as ek ․․․․․

Wat ek graag vir my ouer(s) hieroor wil vra ․․․․․

WAT DINK JY?

● Waarom is dit belangrik om die verskil te sien tussen ’n voorval en die onderliggende probleem?

● Watter voordele dink jy hou dit in om broers en susters te hê?

[Lokteks op bladsy 46]

Sonder my broers en susters sou ek my beste herinneringe nie gehad het nie. Vir dié wat broers of susters het, sal ek sê: ‘Waardeer hulle!’’’—Marilyn

[Venster op bladsy 42]

Werkblad

Identifiseer die werklike probleem

Wil jy vaardiger daarin word om onderliggende probleme tussen broers en susters te identifiseer? Indien wel, lees Jesus se gelykenis van die seun wat die huis verlaat het en sy erfenis verkwis het (Lukas 15:11-32). Kyk mooi hoe die ouer broer gereageer het toe sy jonger broer teruggekeer het huis toe. Beantwoord dan die volgende vrae.

Watter voorval het die ouer broer so laat reageer? ․․․․․

Wat dink jy was die onderliggende probleem? ․․․․․

Hoe het hulle pa die probleem probeer oplos? ․․․․․

Wat moes die ouer broer doen om die probleem op te los? ․․․․․

Dink nou aan ’n onlangse geval toe jy en jou broer of suster gestry het. Skryf dan jou antwoorde langs die vrae hieronder neer.

Watter voorval het die stryery veroorsaak? ․․․․․

Wat dink jy is moontlik die onderliggende probleem? ․․․․․

Watter basiese reëls kan julle saam vasstel wat hierdie probleem sal oplos en toekomstige stryery sal voorkom? ․․․․․

[Prent op bladsy 43]

Probleme tussen broers en susters is soos puisies—om daarvan ontslae te raak, moet jy die onderliggende probleem oplos, nie net iets omtrent die simptoom doen nie