Tonele uit die Beloofde Land

’n Jordaan wat jy dalk nie ken nie

DIE blote melding van die Jordaanrivier kan jou aan bekende tonele laat dink: Israeliete wat onder aanvoering van Josua sy droë bedding naby Jerigo oorsteek; Naäman wat sewe maal in sy waters bad om van melaatsheid genees te word; talle Jode, en later Jesus, wat daarheen kom om deur Johannes gedoop te word.—Josua 3:5-17; 2 Konings 5:10-14; Mattheüs 3:3-5, 13.

Al hierdie bekende gebeurtenisse het blykbaar plaasgevind in die lang en bekendste deel van die Jordaan, die gedeelte suid van die See van Galilea en verder af tot by die Dooie See. Maar ywerige studente van God se Woord sien dalk nie ’n ander strook van die Jordaan raak nie—die noordelike gedeelte van die rivier en sy omliggende gebied. Sien die kaart.a Die lae gebied in die middel is deel van die Groot Skeurvallei, die geologiese skeur wat van Sirië tot Afrika strek.

Die drie hoofbronne van die Jordaanrivier is strome wat ontstaan weens sneeu wat op die verhewe berg Hermon smelt. Die oostelikste stroom (bladsy 17, bo) ontspring in ’n kalkwand naby die voet van die berg. Dit is waar Cesarea-Filippi geleë was; Jesus het daar besoek afgelê kort voor hy op “’n hoë berg” van gedaante verander het (Mattheüs 16:13–17:2). ’n Ander stroom ontspring in die heuwel waar die stad Dan opgerig is, waar die Israeliete van die noordelike koninkryk ’n goue kalf gemaak het (Rigters 18:27-31; 1 Konings 12:25-30). ’n Derde stroom sluit by hierdie twee aan om die Jordaanrivier te vorm, wat meer as driehonderd meter in ongeveer elf kilometer daal.

Dan word die dal gelyk tot by die Hulakom, wat die waters van die Jordaan laat vertak om ’n breë, moerasterrein te vorm. In die ou tyd het baie van die water in ’n vlak meer, bekend as die Hulameer (of Huleh) opgedam. Maar die Hulameer is nie meer daar nie omdat die Bo-Jordaan onlangs reguit gemaak is, kanale aangebou is om die moerasterrein te dreineer en die monding van die meer dieper gemaak is. As jy dus na ’n kaart van die gebied kyk en noord van die See van Galilea ’n meer (Hula) sien, sal jy weet dat dit ’n kaart van die gebied in die ou tyd is, en nie van hoe jy dit vandag sal vind nie.

As jy egter daar besoek aflê, sal jy ’n natuurreservaat vind wat jou ’n idee kan gee van hoe die gebied in Bybeltye gelyk het, toe spesiale soorte plante, soos wuiwende lappe papirus en biesies, nog daar aangetref is.—Job 8:11, vgl. NW.

’n Oneindige verskeidenheid voëls is in die gebied aangetref. Reiers, ooievaars, pelikane, tortelduiwe en ander voëls het volop voorgekom, deels omdat die moeras en meer ’n uitstekende rusplek uitgemaak het op die trekroete tussen Europa en Afrika (Deuteronomium 14:18, vgl. NAV; Psalm 102:7; Jeremia 8:7). Ander diere wat in die gebied gehou het, was nie so maklik te sien nie, maar hulle aanwesigheid het dit ongewens gemaak om die Hulakom oor te steek. Die leeu, die seekoei, die wolf en die wildevark het waarskynlik onder hierdie diere getel (Job 40:10-19; Jeremia 49:19; 50:44; Habakuk 1:8). Soms het malaria uitgebreek wat deur muskiete oorgedra is, blykbaar een soort koors wat in die Bybel gemeld word.

Dit is dus verstaanbaar dat reisigers wat alleen gereis het sowel as groot karavane hierdie moerasterrein sou vermy. Waar kon hulle dus die Jordaanrivier in die vallei noord van die See van Galilea oorsteek?

Nader aan die See van Galilea was ’n basaltrotsrif; hierdie damagtige formasie het veroorsaak dat water opgestoot en die Hulameer gevorm het. Jy kan ’n deel van die rif op bladsy 16 sien. Terwyl die Jordaan suidwaarts na die See van Galilea (sigbaar in die verte) daardeur stroom, vloei dit so vinnig dat dit wit skuimwater tot gevolg het. Eertydse reisigers sou dit ongetwyfeld gevaarlik gevind het om in daardie diep kloof af te gaan en die snelstromende Jordaanwaters oor te steek.

Tussen die moerasterrein van die Hulakom en die kloof was ’n kort, gelyke strook waar die water rustig gevloei het. Hier kon eertydse reisigers die rivier veilig oorsteek, en dit het deel van ’n vername reisroete deur die Beloofde Land geword. Daar is nou ’n brug op hierdie plek, wat steeds ’n belangrike plek is om die Jordaan oor te steek.

Die Hulakom is vandag ’n vrugbare landbougebied; daar is selfs visdamme. Dit is alles moontlik as gevolg van die oorvloedige water wat met hierdie gedeelte van die Jordaanrivier afvloei.

[Voetnote]

[Kaart op bladsy 17]

(Sien publikasie vir oorspronklike teksuitleg)

Hula

See van Galilea

[Erkenning]

Gebaseer op ’n kaart waarvan die kopiereg behoort aan Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. en Survey of Israel.

[Foto-erkenning op bladsy 16]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Foto-erkennings op bladsy 17]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

Dierefoto’s: Safari-Zoo of Ramat-Gan, Tel Aviv