Hoe om ’n goeie vader te wees

“Vaders, moenie julle kinders verbitterd laat voel nie, anders sal hulle mismoedig word.”—Kolossense 3:21, The Holy Bible—New International Version.

HOE kan ’n vader dit vermy om sy kinders verbitterd te laat voel? Dit is noodsaaklik dat hy besef hoe belangrik sy rol as vader is. “’n Vader speel in werklikheid ’n komplekse en unieke rol met verreikende gevolge vir die emosionele en intellektuele ontwikkeling van kinders”, sê een tydskrif oor geestesgesondheid.

Wat is die rol van ’n vader? In baie gesinne word die vader hoofsaaklik beskou as die een wat dissipline uitoefen. Menige moeder het al vir ’n stout kind gesê: ‘Wag net totdat jou pa by die huis kom!’ Ja, kinders het gebalanseerde dissipline en ’n mate van fermheid nodig om goed aangepaste volwassenes te word. Maar om ’n goeie vader te wees, behels veel meer.

Ongelukkig het nie elke vader ’n goeie voorbeeld gehad om hom te help nie. Party mans het sonder ’n vader in die huis grootgeword. Maar in ander gevalle is mans wat deur ’n onbuigsame, streng vader grootgemaak is, soms geneig om hulle kinders op dieselfde manier te behandel. Hoe kan ’n vader so ’n kringloop verbreek en sy vaardighede as ouer verbeter?

Daar is ’n bron van praktiese en betroubare raad oor hoe om ’n goeie vader te wees. Die Bybel bevat die beste raad oor die gesinslewe. Die raad daarin is nie blote teorie nie; en die riglyne wat dit gee, benadeel ons nooit nie. Die Bybel se raad weerspieël die wysheid van die Outeur daarvan, Jehovah God, die Insteller van die gesinsreëling (Efesiërs 3:14, 15). As jy ’n vader is, sal dit goed wees as jy kyk na wat die Bybel oor ouerskap sê.a

Om ’n goeie vader te wees, is nie net belangrik vir die fisiese en emosionele welsyn van jou kinders nie, maar ook vir hulle geestelike welsyn. ’n Kind sal dit dalk selfs makliker vind om ’n hegte en intieme verhouding met God op te bou as hy ’n baie liefdevolle en hegte verhouding met sy vader het. Die Bybel toon immers dat Jehovah, ons Skepper, in sekere sin vir ons ’n Vader is (Jesaja 64:8). Kom ons kyk nou na ses dinge wat kinders van hulle vader nodig het. Ons sal sien hoe die toepassing van Bybelbeginsels ’n vader kan help om in elkeen van hierdie behoeftes te voorsien.

1 Kinders het hulle vader se liefde nodig

Jehovah stel die volmaakte voorbeeld as ’n Vader. Die Bybel beskryf hoe God oor Jesus, sy eersgebore Seun, voel en sê: “Die Vader het die Seun lief” (Johannes 3:35; Kolossense 1:15). Jehovah het by meer as een geleentheid sy liefde vir sy Seun uitgespreek en gesê dat Hy hom goedkeur. Toe Jesus gedoop is, het Jehovah uit die hemel gepraat en gesê: “Jy is my Seun, die geliefde; ek het jou goedgekeur” (Lukas 3:22). Jesus het nooit getwyfel dat sy Vader hom liefhet nie. Wat kan ’n mensevader uit God se voorbeeld leer?

Moet nooit aarsel om vir jou kinders te sê dat jy hulle liefhet nie. Kelvin, ’n vader van vyf, sê: “Ek het altyd probeer om my kinders te verseker van my liefde deur nie net vir hulle te sê dat ek hulle liefhet nie, maar ook deur persoonlike belangstelling in elkeen van hulle te toon. Ek het gehelp om hulle doeke om te ruil en hulle te bad.” Daarbenewens moet jou kinders weet dat hulle jou goedkeuring wegdra. Moet dus nie te krities wees en hulle voortdurend teregwys nie. Prys hulle eerder gereeld. Donizete, wat twee tienerdogters het, beveel die volgende aan: “’n Vader moet na geleenthede soek om sy kinders te prys.” As jou kinders weet dat hulle jou goedkeuring wegdra, kan dit hulle help om ’n gesonde gevoel van eiewaarde te hê. Dít kan hulle help om nader aan God te kom.

2 Kinders het ’n goeie voorbeeld nodig

Jesus kan “net [doen] wat hy die Vader sien doen”, sê Johannes 5:19. Let op dat die teks sê dat Jesus gesien en gedoen het wat sy Vader “doen”. Kinders sal dikwels dieselfde doen. As ’n vader byvoorbeeld sy vrou met respek en waardigheid behandel, sal sy seun vroue heel moontlik ook met respek en waardigheid behandel wanneer hy grootword. Dit is nie net seuns se gesindheid wat deur hulle vader se voorbeeld geraak word nie; meisies se beskouing van mans kan ook deur hulle vader se voorbeeld beïnvloed word.

Vind jou kinders dit moeilik om om verskoning te vra? Weer eens is die voorbeeld wat gestel word, belangrik. Kelvin onthou ’n keer toe twee van sy seuns ’n duur kamera gebreek het. Hy het so kwaad geword dat hy met sy vuis op ’n houttafel geslaan het en dit in twee gebreek het. Later het Kelvin baie sleg gevoel en vir almal, insluitende sy vrou, om verskoning gevra dat hy sy humeur verloor het. Hy meen dat sy verskoning ’n positiewe uitwerking op sy kinders gehad het; hulle vind dit glad nie moeilik om te sê dat hulle jammer is nie.

3 Kinders het ’n gelukkige milieu nodig

Jehovah is ’n “gelukkige God” (1 Timoteus 1:11). Dit is geen wonder dat sy Seun, Jesus, groot vreugde daaruit geput het om tyd saam met sy Vader deur te bring. Spreuke 8:30 werp lig op die verhouding tussen Jesus en sy Vader: “Ek [het] ’n meesterwerker naas hom [die Vader] geword, . . . terwyl ek die hele tyd voor hom verheug was.” Wat ’n hegte verhouding het daar tog tussen Vader en Seun bestaan!

Jou kinders het ’n gelukkige milieu nodig. As jy die tyd neem om met jou kinders te speel, kan dit help om so ’n milieu te skep. Om saam te speel, help ouer en kind om ’n hegte band te smee. Felix stem hiermee saam. As die vader van ’n tienerseun sê hy: “Om tyd opsy te sit om saam met my seun te ontspan, is baie belangrik vir ons verhouding. Ons speel saam speletjies, kuier saam by vriende en besoek saam interessante plekke. Dit het ons as ’n gesin nader aan mekaar laat voel.”

4 Kinders moet geestelike waardes geleer word

Jesus is deur sy Vader geleer. Jesus kon dus sê: “Die dinge wat ek by hom [die Vader] gehoor het, dié spreek ek in die wêreld” (Johannes 8:26). In God se oë is ’n vader verantwoordelik vir die sedelike en geestelike opvoeding van sy kinders. Een van jou verantwoordelikhede as ’n vader is om die regte beginsels in jou kinders se harte in te skerp. Hierdie opleiding moet op ’n vroeë ouderdom begin (2 Timoteus 3:14, 15). Felix het vir sy seun Bybelverhale begin lees toe hy nog klein was. Hy het kleurvolle, interessante verhale gebruik, insluitende dié in My boek met Bybelverhale.b Toe sy seun ouer word, het Felix ander Bybelpublikasies gebruik wat vir sy seun se ouderdom gepas was.

Donizete sê: “Dit is werklik ’n uitdaging om gesinstudie van die Bybel aangenaam te maak. Dit is belangrik dat ouers toon dat hulle geestelike dinge waardeer, aangesien kinders teenstrydighede gou raaksien.” Carlos, wat drie seuns het, sê: “Ons hou ’n weeklikse vergadering om die gesin se behoeftes te bespreek. Elke lid van die gesin het die geleentheid om te kies wat bespreek moet word.” Kelvin het altyd probeer om met sy kinders oor God te praat, ongeag waar hulle was of waarmee hulle besig was. Dit herinner ons aan Moses se woorde: “Hierdie woorde wat ek jou vandag beveel, moet in jou hart wees; en jy moet dit by jou kind inskerp en daaroor praat wanneer jy in jou huis sit en wanneer jy op die pad loop en wanneer jy gaan lê en wanneer jy opstaan.”—Deuteronomium 6:6, 7.

5 Kinders het dissipline nodig

Kinders het dissipline nodig om produktiewe en verantwoordelike volwassenes te word. Party ouers dink blykbaar dat hulle hulle kinders op ’n harde manier, soos met kwaai dreigemente of neerhalende beledigings, moet behandel wanneer hulle hulle dissiplineer. Die Bybel assosieer ouers se dissipline egter nie met hardvogtigheid nie. Inteendeel, ouers moet in liefde dissiplineer, net soos Jehovah (Hebreërs 12:4-11). Die Bybel sê: “Vaders, moenie julle kinders irriteer nie, maar hou aan om hulle in die dissipline en verstandsregulering van Jehovah op te voed.”—Efesiërs 6:4.

Soms is straf dalk nodig. Maar ’n kind moet verstaan waarom hy gestraf word. ’n Ouer se dissipline moet ’n kind nooit laat voel dat hy verwerp word nie. Die Bybel keur dit nie goed dat ’n kind kwaai geslaan word, waardeur hy selfs beseer kan word nie (Spreuke 16:32). Kelvin sê: “Wanneer ek my kinders oor ernstige sake moes teregwys, het ek dit altyd probeer duidelik maak dat ek dit doen omdat ek hulle liefhet.”

6 Kinders moet beskerm word

Kinders moet beskerm word teen onheilsame invloede en assosiasie wat vir hulle skadelik kan wees. Ongelukkig is daar “goddelose mense” in hierdie wêreld wat daarop uit is om onskuldige kinders te misbruik (2 Timoteus 3:1-5, 13). Hoe kan jy jou kinders beskerm? Die Bybel gee hierdie wyse raad: “Skerpsinnig is die een wat die rampspoed gesien en hom verberg het, maar die onervarenes het verder gegaan en moet die straf ondergaan” (Spreuke 22:3). Jy moet bedag wees op gevare as jy jou kinders teen rampspoed wil beskerm. Identifiseer situasies wat tot probleme kan lei, en tref die nodige voorsorgmaatreëls. As jy jou kinders byvoorbeeld toelaat om Internettoegang te hê, moet jy seker wees dat hulle weet hoe om dit veilig te gebruik. Dit sal dalk goed wees om die rekenaar op ’n plek te hou waar jy dit maklik kan sien en ’n ogie kan hou oor die gebruik daarvan.

’n Vader moet sy kinders voorberei en oplei sodat hulle die moontlike gevare van hierdie wêreld, waarin mishandeling so algemeen is, die hoof kan bied. Weet jou kinders wat om te doen as iemand hulle probeer molesteer wanneer jy nie daar is nie?c Jou kinders moet weet wat die gepaste en ongepaste gebruik van hulle geslagsdele is. Kelvin sê: “Ek het hierdie opleiding nooit aan ander oorgelaat nie, nie eers aan hulle onderwysers nie. Ek het gevoel dat dit my persoonlike verantwoordelikheid is om my kinders oor seks en die gevaar van kindermolesteerders te leer.” Al sy kinders het volwassenheid ongeskonde bereik en is nou gelukkig getroud.

Soek God se hulp

Die grootste geskenk wat ’n vader sy kinders kan gee, is om hulle te help om ’n sterk persoonlike verhouding met God op te bou. ’n Vader se voorbeeld is uiters belangrik. Donizete sê: “Vaders moet toon hoe kosbaar hulle verhouding met God vir hulle is. Dit moet veral duidelik wees wanneer hulle voor persoonlike probleme of moeilikhede te staan kom. By sulke geleenthede toon die vader hoe groot sy vertroue in Jehovah is. Gesinsgebede, waarin God herhaaldelik bedank word vir Sy goedheid, sal kinders leer hoe belangrik dit is om God as hulle Vriend te hê.”

Wat is dan die sleutel tot goeie vaderskap? Raadpleeg die een wat die beste weet hoe om kinders groot te maak—Jehovah God. As jy jou kinders volgens die riglyne in God se Woord oplei, sal jy heel moontlik die resultate sien wat in Spreuke 22:6 beskryf word: “Ook as hy oud word, sal hy nie daarvan afwyk nie.”

[Voetnote]

[Prent op bladsy 19]

’n Vader moet vir sy kinders ’n goeie voorbeeld stel

[Prent op bladsy 20]

’n Vader moet in sy kinders se geestelike behoeftes voorsien

[Prent op bladsy 21]

Kinders het liefdevolle dissipline nodig