Vlot voordrag

STRUIKEL jy oor sekere woorde wanneer jy hardop lees? Of vind jy dat jy dikwels na die regte woorde soek wanneer jy ’n toespraak voor ’n gehoor moet hou? Dan het jy miskien ’n probleem met vlotheid. Iemand wat vlot kan lees en praat, se woorde en gedagtes vloei met skynbare gemak. Dit beteken nie dat hy gedurigdeur praat, dat hy baie vinnig praat of dat hy praat sonder om te dink nie. Dit is aangenaam om na hom te luister. In die Teokratiese Bedieningskool word spesiale aandag aan vlotheid geskenk.

Verskeie faktore kan tot ’n gebrek aan vlotheid bydra. Moet jy aandag skenk aan enige van die volgende faktore? (1) Jy aarsel moontlik wanneer jy vir ander lees en by onbekende woorde kom. (2) Kort pouserings by te veel plekke kan ’n hortende voordrag tot gevolg hê. (3) Gebrek aan voorbereiding kan tot die probleem bydra. (4) Wanneer ’n mens voor ’n groep praat, word vlotheid dikwels ingeboet omdat die materiaal nie logies gerangskik is nie. (5) ’n Beperkte woordeskat kan ’n mens laat aarsel terwyl jy na die regte woord soek. (6) As te veel woorde beklemtoon word, kan vlotheid belemmer word. (7) Onbekendheid met grammatikareëls kan tot die probleem bydra.

As jy nie vlot praat nie, sal die gehoor in ’n Koninkryksaal nie letterlik uitloop nie, maar hulle gedagtes sal moontlik begin dwaal. Gevolglik kan baie van wat jy sê, verlore gaan.

Aan die ander kant moet ’n mens versigtig wees dat ’n aanbieding wat bedoel is om kragtig en vlot te wees, nie te sterk oorkom en moontlik selfs die gehoor ongemaklik laat voel nie. As mense jou manier van praat as kras of as onopreg beskou weens julle verskille in kulturele agtergrond, sal jy nie jou doel bereik nie. Al was die apostel Paulus ’n ervare spreker, is dit opmerkenswaardig dat hy “in swakheid en in vrees en met groot bewing” na die Korintiërs gegaan het sodat hy nie onnodig aandag op homself sou vestig nie.—1 Kor. 2:3.

Gewoontes om te vermy. Baie mense het die aanwensel om uitdrukkings soos “en-e” in te voeg wanneer hulle praat. Ander begin dikwels ’n gedagte met “nou” of hulle las ’n frase, soos “jy weet” of “jy sien”, aan alles wat hulle sê. Miskien besef jy nie hoe dikwels jy sulke uitdrukkings gebruik nie. Jy kan ’n oefensessie hou en iemand vra om na jou te luister en elke keer hierdie uitdrukkings agter jou aan te sê wanneer jy dit gebruik. Jy sal dalk verbaas wees.

Sommige mense is geneig om terug te gaan op hulle woorde wanneer hulle lees en praat. Met ander woorde, hulle begin ’n sin, onderbreek wat hulle sê en herhaal ten minste ’n deel van wat hulle reeds gesê het.

Ander praat weer vinnig genoeg, maar hulle begin met een gedagte en skakel dan in die middel van die sin oor na iets anders. Hoewel die woorde maklik vloei, word vlotheid deur skielike gedagtewendings belemmer.

Hoe om te verbeter. As jy die probleem het dat jy dikwels na die regte woord soek, moet jy ’n doelbewuste poging aanwend om jou woordeskat te vergroot. Let noukeurig op na woorde wat vir jou onbekend is in Die Wagtoring, Ontwaak! en ander publikasies wat jy lees. Slaan dit na in ’n woordeboek, maak seker van die uitspraak en betekenis en voeg van hierdie woorde by jou woordeskat. As jy nie ’n woordeboek tot jou beskikking het nie, moet jy iemand wat die taal goed praat, vra om jou te help.

As jy ’n gewoonte daarvan maak om gereeld hardop te lees, sal dit jou help om te verbeter. Gee spesiale aandag aan moeilike woorde, en spreek hulle ’n hele paar keer hardop uit.

Om vlot te kan lees, moet ’n mens verstaan hoe woorde in ’n sin gegroepeer is. Gewoonlik moet woorde in groepe gelees word om die gedagte van die skrywer oor te dra. Let noukeurig op na hierdie woordgroepe. Merk dit, as dit jou sal help. Jou doel is nie bloot om woorde reg te lees nie, maar ook om gedagtes duidelik oor te dra. Nadat jy een sin ontleed het, moet jy na die volgende een oorgaan totdat jy die hele paragraaf bestudeer het. Raak vertroud met hoe die gedagtes op mekaar volg. Oefen dan om hardop te lees. Lees die paragraaf herhaaldelik totdat jy dit kan doen sonder om te struikel en sonder om op die verkeerde plekke te pouseer. Gaan dan oor na ander paragrawe.

Hierna moet jy jou leestempo probeer versnel. As jy verstaan hoe woorde in ’n sin gegroepeer is, sal jy meer as een woord op ’n slag kan sien en vooruit kan sien wat moet volg. Dit sal jou baie help om goed te kan lees.

As jy gereeld oefen om sonder voorbereiding te lees, kan dit jou baie help. Lees byvoorbeeld die dagteks en kommentaar hardop sonder om daarvoor voor te berei; doen dit gereeld. Raak gewoond daaraan om groepe woorde te sien wat volledige gedagtes uitdruk, in plaas van net een woord op ’n slag te sien.

As jy vlot wil praat, moet jy dink voordat jy iets sê. Maak ’n gewoonte daarvan in jou alledaagse gesprekke. Besluit watter gedagtes jy wil oordra en die volgorde waarin jy dit gaan sê; begin dan praat. Moenie haastig wees nie. Probeer ’n volledige gedagte voltooi sonder om in die middel van die sin te stop of oor te gaan na ’n ander gedagte. Jy sal dit nuttig vind om kort, eenvoudige sinne te gebruik.

Woorde behoort maklik te vloei as jy presies weet wat jy wil sê. Gewoonlik is dit nie nodig om die woorde te kies wat jy wil gebruik nie. Trouens, as oefening is dit beter om net seker te maak dat die idees duidelik in jou gedagte is en dan aan die woorde te dink terwyl jy praat. As jy dít doen en eerder dink aan die idee as aan die woorde wat jy wil sê, sal die woorde so te sê vanself kom, en jy sal jou gedagtes uitdruk soos jy daaroor voel. Maar sodra jy aan woorde in plaas van idees begin dink, sal jy dalk met horte en stote begin praat. Met oefening kan jy dit regkry om vlotheid te ontwikkel, ’n belangrike eienskap om goed te kan praat en lees.

Toe Moses die opdrag gekry het om Jehovah voor die nasie Israel en voor Farao van Egipte te verteenwoordig, het hy onbevoeg gevoel. Waarom? Hy was nie ’n vlot spreker nie; hy het dalk ’n spraakgebrek gehad (Eks. 4:10; 6:12). Moses het verskonings gemaak, maar nie een was vir God aanvaarbaar nie. Jehovah het Aäron as ’n woordvoerder saamgestuur, maar Hy het Moses ook gehelp om te praat. Moses het nie net herhaaldelik en op bekwame wyse met individue en klein groepe gepraat nie, maar ook met die hele nasie (Deut. 1:1-3; 5:1; 29:2; 31:1, 2, 30; 33:1). As jy hard werk en terselfdertyd op Jehovah vertrou, kan jy ook God verheerlik deur wat jy sê.