Sran lé Yesu Sɔ Ezolelanmɛ Wa Kunuɖeɖedɔ lɔ Do

1. Nɔnɔmɛ nywi ɖeka ci yí dɔ Yehowa mɛwo to akpo nɔ xexe lɔɔ?

ENU ɖeka ci mɛ Yehowa sɛntɔwo to akpo nɔ mɛ ciwo yí mɔ yewonyi Kristotɔwo le yí nyi mɔ lé wosɔ ezolelanmɛa wanɔ kunuɖeɖedɔ lɔ do. (Titu 2:14) Vɔ, hweɖewonuɔ, ètɛnŋ kpɔɛ mɔ yɛgbɔngbɔnnu nɔ ye mɔ yeasɔ ezolelanmɛ asɔ ɖe kunu. Taŋfuin, etɛnŋ wawa nɔ eo shigbe lé ewa nɔ hamɛmɛshinshin edɔsɛnsinwatɔ ɖeka nɛ. Énu mɔ: “Hweɖewonuɔ, degbedronɔŋ mɔ maɖe kunu o.”

2. Nyi yí taɖo egbɔnnɔnu nɔ mì mɔ mìaɖe kunu koɖo ezolelanmɛ hweɖewonuɔ?

² Taŋfuin kpakpa sɔsɔ mì mɔ mìawa akpaxwe buwo nɔ sɛnsɛn kɔkɔɛ dɔ lɔ, sɔwu mɔ mìayi amɛwo gbɔ yí ayi ɖe kunu nɔ wo. Nyi yí taɖoɔ? Ðo nɔ mìcucuɔ alo dradra Fyɔɖuxuxɔ do alo kpekpeɛdo mìwo nɔvi ciwo ji jɔjɔmɛfɔkuwo jɔ do nu alo dodoɔ ŋsɛn wo le gabuwomɛɔ, mìɖeblɛ yí kpɔnɔ nyɔna so edɔ ci yí mìwa nɔ wo mɛ yí ena yí mìkpɔnɔ jijɔ. Fafa koɖo lɔnlɔn ci mìkpɔnɔ nɔ mìwakɔ edɔ koɖo mìwo nɔviwo jɔnɔ eji nɔ mì yí mìnya mɔ enu ciwo mìwanɔ nɔ wo jenɔŋ nɔ wo. Vɔ, mìtɛnŋ ɖeɖeɛ kunu le nyigbanmama ɖekɛ lɔ mɛ na nɔ exwe ɖewo yí anyi amɛkankin ɖewo yí asɔ eɖe le ji. Alo mɛ ciwo mìdonɔ ego wo gbenɔ enyɔ lɔ. Gbesɔ kpe niɔ, ci mìgbegogokɔ vɔvɔnu lɔ dojiɔ, mìatɛnŋ agbekpɔkpɔ emɔ mɔ woaci yumɛ nɔ mì doji. (Mt. 10:22) Nyi yí atɛnŋ kpedo mì nu mìakpɔtɔ awakɔ kunuɖeɖedɔ lɔ alo agbesɔ ezolelanmɛ wɛ dojiɔ?

3. Lé Luiki 13:​6-9 dre ezolelanmɛ Yesu tɔ doɔ?

³ Yesu kpɔwɛ lɔ atɛnŋ akpedo mì nu mìakpla le mìawɛ aɖe kunu koɖo ezolelanmɛ. Le yi kunuɖeɖedɔ lɔ mɛɔ, delɔn yí ezolelanmɛ yitɔ lɔ gble o. Le kunuɖeɖedɔ lɔ pleŋ mɛɔ, éwa edɔ sɛnsinɖe. (Hlɛn Luiki 13:​6-9.) Shigbe mɛ ci yí do figici yí je agbla nanɔ exwe amɛtɔn gan yí dekpɔ sɛnsɛn ɖe ni nɛɔ, ahanke Yesu sɔ exwe amɛtɔn sɔ ɖe kunu nɔ Ʒuifuwo yí amɛ sugbɔtɔ desɔ eɖe le ji nɛ. Vɔ shigbe lé mɛ ci yí do figici lɔ demi emɔ kpɔkpɔ mɔ figici lɔ avasɛn eku nɛɔ, ahanke Yesu can demi emɔkpɔkpɔ mɔ amɛwo avase enyɔ lɔ alo gble eka kpɔtɔ nɔ yi kunuɖeɖedɔ lɔ nɛ. Ewaɖeɔ, éje agbla veviɖe yí kpedo wo nu nɔ woaxɔ eŋɛnywi lɔ.

4. Enu amɛnɛ ciwo mɛ mìawa Yesu tɔ han leɔ?

⁴ Le nyɔta cɛ mɛɔ, mìaxo nuxu so lé Yesu sɔ ezolelanmɛ wa kunuɖeɖedɔ lɔ vevitɔ le wleci amadɛn kpɛtɛkpɛtɛtɔ ciwo ewa le nyigban ji mɛ. (Kpɔ “Le enu cɛwo goduɔ,” nɔ gɔnmɛnuŋwlɛŋwlɛ ci yí le Luiki 10:​1, nwt.) Nɔ mìkpla enu so enyɔ ciwo Yesu nu mɛ yí sran lé ewanɔ enu doɔ, akpedo mì nu yí ezo akpɔtɔ anɔ mì mɛ gbɛ. Mìakpɔ enu amɛnɛ ciwo mɛ mìasran Yesu kpɔwɛ le: (1) Ésɔ susu ɖo Yehowa dro ji, (2) éle ŋkuvi do Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo nu nywiɖe, (3) ékando Yehowa ji mɔ yɛakpedo ye nu yí (4) ékpɔtɔ ɖo susu nywi mɔ amɛ ɖewo aɖo eto ye.

ÉSƆ SUSU ÐO EDRO YEHOWA TƆ JI

5. Lé Yesu dasɛ mɔ yesɔ susu ɖo edro Mawu tɔ ji doɔ?

⁵ Yesu sɔ ezolelanmɛ dra “Fyɔɖuxu ŋɛnywi” lɔ, ɖo énya mɔ edɔ ci Mawu mɔ yele ewa nɛ. (Luiki 4:​43, nwt) Yesu sɔ kunuɖeɖedɔ lɔ ɖo texwe ŋkɔtɔ le yi gbe mɛ. Le wleci kpɛtɛkpɛtɛ ciwo yí ewa le nyigban ji mɛ can ɔ, ézɔn emɔ yí yi “juganwo koɖo kɔxwiwo mɛ,” yí kplakɔ enu amɛwo. (Luiki 13:​22, nwt) Égbena ekpla yi nukplavi sugbɔ buwo nɔ woawa edɔ koɖi le kunuɖeɖedɔ lɔ mɛ.—Luiki 10:1.

6. Lé kunuɖeɖedɔ lɔ caka koɖo edɔ bu ciwo mìtɛnŋ wanɔ le Yehowa sɛnsɛn mɛ doɔ? (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)

⁶ Le egbɛ mɛ can ɔ, eŋɛnywidradradɔ lɔ yí nyi edɔ vevitɔ ci Yehowa koɖo Yesu ji mɔ mìwo le wa. (Mt. 24:14; 28:​19, 20) Ekacaca vevi ɖeka le gblamɛ nɔ kunuɖeɖedɔ lɔ koɖo teokrasidɔ buwo ciwo woɖonɔ nɔ mì. Le kpɔwɛ mɛ, mìcunɔ Fyɔɖuxuxɔwo keŋ nɔ mɛ ciwo mìɖe kunu nɔ atɛnŋ avasɛn Yehowa le nɔ. Yí edɔ ciwo mìwanɔ le Betɛli koɖo texwe buwo kpenɔdo kunuɖeɖedɔ lɔ nu. Gbesɔ kpe niɔ, denyi kpekpedo mìwo nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnuwo nu ɖekɛ yí dɔ yí mìnanɔ kpekpedonu le jɔjɔmɛfɔkuwo mɛ o, vɔ egbekpenɔdo wo nu yí wogbetɔnɔ gbɔngbɔnmɛdɔwo wawa, kunuɖeɖedɔ lɔ can le mɛ. Nɔ mìnya mɔ ele veviɖe mɔ mìaɖe kunu yí gbeɖonɔ ŋwi mɔ eyi nyi edɔ vevitɔ ci Yehowa ji mɔ mìwo le waɔ, ado ŋsɛn mì yí mìayinɔ kunuɖegbe blaŋblaŋ. János, ci yí nyi hamɛmɛshinshin le Hongrie nu mɔ: “Ŋɖonɔ ŋwi nɔ nyɛɖeki mɔ teokrasidɔ dekpokpui datɛnŋ aɖɔli kunuɖeɖedɔ lɔ o. Eyi nyi mìwo dɔ vevitɔ.”

7. Nyi yí taɖo Yehowa ji mɔ mìwo le kpɔtɔ aɖeɖeɛ kunuɔ? (1 Timɔte 2:​3, 4)

⁷ Mìatɛnŋ ana yí ezo ci mìsɔ ɖeɖeɛ kunu asɛnsɛnŋ doji nɔ mìkpɔnɔ amɛwo shigbe lé Yehowa kpɔnɔ wo do nɛ. Éji mɔ amɛ sugbɔ aɖo eto eŋɛnywi lɔ yí awa do enu ciwo wokplakpla ji. (Hlɛn 1 Timɔte 2:​3, 4.) Gbɔxwe ecɛ anyi wawaɔ, énana ekpla mì nɔ mìabi doji le ŋɛdu cɛ ci yí jikɔ ahwlɛn agbe gan nɔ amɛwo dradra mɛ. Le kpɔwɛ mɛ, wemagbaja ci yí nyi Lɔn Amɛwo—Ðo Nukplaviwo na nukplamu ŋtɔŋtɔwo ciwo yí atɛnŋ akpedo mì nu mìatɔ seŋkankan ji koɖo tajinu mɔ mìaɖo nukplaviwo. Nɔ amɛwo deɖo to mì le kakacɛ mɛ can ɔ, emɔ tɛnŋ vahun nɔ wo yí woawɛ gbɔxwe yí efunkpekpe gangan lɔ avɔ. Enyɔ ci mìnunuɔ nɔ wo gbɛ atɛnŋ avadɔ yí woavaxɔ nyɔnɔnwi lɔ le esɔ mɛ. Vɔ ecɛ atɛnŋ avajɔ ahan nɔ mìkpɔtɔ yí ɖeɖeɛ kunu gbɛ.

ÉLÉ ŊKUVI DO BIBLA MƐ NYƆNUÐƐWO NU

8. Lé Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo jejeshi na yí Yesu zan yi gamɛ nywiɖe doɔ?

⁸ Yesu nya mɔ Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo avamɛ koɖo kankandoji. Énya mɔ exwe amɛtɔn koɖo fan kpoŋ yí ye kunuɖeɖedɔ lɔ awa. (Dan. 9:​26, 27) Égbenya enyɔ ci wonu ɖɛ so hwenu aku koɖo lé aku do nu. (Luiki 18:​31-34) Ci Yesu nya enyɔ ciwo wonu ɖɛɔ, ézan yi gamɛ nywiɖe. Ecɛ dɔ yí eɖe kunu koɖo ezolelanmɛ yí aɖegbɔ nɔ edɔ ci woɖo ni lɔ.

9. Nyi yí taɖo Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo ado ŋsɛn mì yí mìaɖe kunu koɖo ezoɔ?

⁹ Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo mɛ mɔmɔŋje ado ŋsɛn mì yí mìaɖe kunu koɖo ezo. Mìnya mɔ hwenu ci yí kpɔtɔ xexe cɛ avɔ degbenyi ŋɖe o. Mìdo jeshi mɔ enu ciwo yí jɔjɔ egbɛ koɖo lé amɛwo wakɔ nu do gbɛ sɔ koɖo enyɔ ci Bibla nu ɖɛ mɔ woanyi jeshidu nɔ ŋkeke vɔvɔwo. Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo gbenu mɔ fɔde fyɔ koɖo tagbe fyɔ awakɔ ahwa koɖo wowonɔnɔwo le “azan lɔwo vɔvɔnu.” Mìkpɔkpɔ yí nyɔ cɛ vavamɛ ci Anglo-Ameriki Xexeɛmɛŋsɛn wakɔ evu koɖo Russie koɖo eju ciwo yí cagbɛ koɖiwo. (Dan. 11:​40, nwt) Mìgbemɔŋje mɛ mɔ Anglo-Ameriki Xexeɛmɛŋsɛn yí le dumɛ nɔ afɔ legbamɛmɛ lɔ tɔ ci nu Daniɛli 2:​43-45 xo nuxu so. Mìgbekando ji mɔ, shigbe lé nyɔnuɖɛ lɔwo dasɛ yi nɛɔ, dajinjin o, Mawu Fyɔɖuxu lɔ avaɖe agbetɔwo cɛkpakpawo pleŋ swi. Enyɔnuɖɛ cɛwo pleŋ dasɛ mɔ mìle ŋkeke vɔvɔɛwo mɛ nɔ xexe vwin cɛ. Eyi taɖo mìɖo azan mìwo gamɛwo nywiɖe keŋ adra eŋɛnywi lɔ, ɖo eʒan kpataa.

10. Nyɔnuɖɛ ciwo yí donɔ ŋsɛn mì nɔ mìakpɔtɔ aɖeɖeɛ kunu koɖo ezoɔ?

¹⁰ Ŋɛdu ɖeka le Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo mɛ yí mìagbedra koɖo ezolelanmɛ. Nɔvinyɔnu Carrie ci yí so République Dominicaine nu mɔ: “Gbeɖu dojijɔnɔamɛ Yehowa tɔ ciwo yí kuso esɔ mɛ nu donɔ ŋsɛnŋ nɔ madra nyɔnɔnwi lɔ nɔ mɛbuwo.” Énu kpi mɔ: “Nɔ ŋkpɔ enu ciwo mɛ amɛwo tokɔ gbɛɔ, ŋnunɔ nɔ nyɛɖeki mɔ, gbeɖu cɛwo denyi nyɛdekɛ tɔ o, vɔ enyi wowotɔ can.” Bibla mɛ nyɔnuɖɛwo donɔ ŋsɛn mì, ɖo mìnya mɔ Yehowa le godu nɔ kunuɖeɖedɔ lɔ. Leila ci yí so Hongrie nu mɔ: “Ezai 11:​6-9 donɔ ŋsɛnŋ mɔ madra eŋɛnywi lɔ nɔ mɛ ciwo yí ŋkpɔɛ mɔ wodaxɔ nyɔnɔnwi lɔ can. Ŋnya mɔ to Yehowa kpekpedonu mɛɔ, mɛɖekpokpui hɛn atrɔ.” Yí nɔviŋsu Christopher ci yí so Zambie nu mɔ: “Shigbe lé Maki 13:10 nui ɖɛ nɛɔ, wodrakɔ eŋɛnywi lɔ toto xexe lɔ keŋkeŋ mɛ yí bubu enyi nɔŋ mɔ enyɛ can ŋwakɔ eɖe le nyɔnuɖɛ cɛ mɛ vavamɛ.” Bibla mɛ nyɔnuɖɛ ciwo yí donɔ ŋsɛn eo nɔ nakpɔtɔ aɖeɖeɛ kunuɔ?

ÉKANDO YEHOWA JI MƆ YƐAKPEDO YE NU

11. Nyi yí taɖo Yesu ɖo akando Yehowa ji mɔ yɛakpedo ye nu nɔ yeakpɔtɔ aɖekɔ kunu koɖo ezolelanmɛɔ? (Luiki 12:​49, 53)

¹¹ Yesu kando Yehowa ji mɔ yɛakpedo ye nu yeakpɔtɔ aɖeɖeɛ kunu koɖo ezolelanmɛ. Ci Yesu nyi mɛ ci yí jenɔ aye can ɔ, énya mɔ Fyɔɖuxu ŋɛnywi lɔ atɛnŋ ana yí mɛɖewo atɛnŋ ado dɔmɛzi yí afɔn gu do eŋɛnywi ŋtɔ́ ji. (Hlɛn Luiki 12:​49, 53.) Ecɛ yí dɔ yí hwenu yí Yesu ɖeɖeɛ kunuɔ, sɛnsɛnŋkɔnɔtɔwo teteɛkpɔ gbɛmɛgbɛmɛ mɔ yewoawi. (Ʒan 8:59; 10:​31, 39) Vɔ Yesu kpɔtɔ ɖeɖeɛ kunu, ɖo énya mɔ Yehowa le koɖo ye. Énu mɔ: “Ŋdele nyɛɖekɛ o, vɔ Eda ci yí dɔŋ ɖaɖa le koɖoŋ. . . . Degbeŋ ɖɛ yí ŋci nyɛɖekɛ o, ɖo ŋwanɔ enu ciwo yí jɔnɔ ji ni gashiagamɛ.”—Ʒan 8:​16, 29, nwt.

12. Le Yesu dra yi nukplaviwo do ɖɛ nɔ woakpɔtɔ aɖeɖeɛ kunu nɔ wododoɔ go yumɛcici can ɔ?

¹² Yesu ɖo ŋwi nɔ yi nukplaviwo mɔ woatɛnŋ akando Yehowa ji nɔ akpedo wo nu. Énanɔ kankandoji wo gbɛmɛgbɛmɛ mɔ Yehowa akpedo wo nu nɔ wodo go yumɛcici can. (Mt. 10:​18-20; Luiki 12:​11, 12) Eyi taɖo edo ŋsɛn wo mɔ wo le kpɔ wowoɖekiwo ji. (Mt. 10:16; Luiki 10:3) Énu nɔ wo mɔ woŋgbeʒin enyɔ lɔ do mɛ ciwo yí deji mɔ yewoase ji o. (Luiki 10:​10, 11) Yí enu nɔ wo mɔ wo le shi nɔ wocikɔ yumɛ nɔ wo. (Mt. 10:23) Ci ezo le lanmɛ nɔ Yesu yí egbekando Yehowa ji can ɔ, desɔnɔ yiɖeki do afɔku mɛ gbaagbali o.—Ʒan 11:​53, 54.

13. Nyi yí taɖo àtɛnŋ akando ji mɔ Yehowa akpedo ye nuɔ?

¹³ Egbɛɔ, mìʒan Yehowa kpekpedonu keŋ akpɔtɔ aɖeɖeɛ kunu koɖo ezo nɔ wocikɔ yumɛ nɔ mì can. (Enyɔ. 12:17) Nyi yí taɖo àtɛnŋ akando ji mɔ Yehowa akpedo ye nuɔ? Kpɔ gbedoɖa ci Yesu wa le Ʒan eta 17 mɛ. Yesu nu nɔ Yehowa mɔ le kpɔ apotru yetɔ yewo ji, eyi Yehowa ɖo gbedoɖa ŋtɔ́ ŋci ni. Edɔwawawo wema nu lé ekpedo apotru lɔwo nu yí woɖe kunu koɖo ezolelanmɛ, ci woci yumɛ nɔ wo can. Le gbedoɖa yitɔ mɛɔ, Yesu gbenu nɔ Yehowa mɔ le kpɔ mɛ ciwo yí aɖo xɔse do apotru lɔwo ŋɛdu ji. Eo can èle wo mɛ. Yehowa kpɔtɔ ɖokɔ gbedoɖa ŋtɔ́ ŋci nɔ Yesu; Ákpedo eo can nu shigbe lé hanci ekpedo apotru lɔwo nu vayi nɛ.—Ʒan 17:​11, 15, 20.

14. Lé mìwɛ yí nya mɔ mìasun ji akpɔtɔ aɖekɔ kunu koɖo ezolelanmɛɔ? (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)

¹⁴ Nɔ evagbɔngbɔnnu mɔ woaɖe kunu koɖo ezo nɔ vɔvɔnu lɔ gogokɔ can ɔ, mìaxɔ kpekpedonu ciwo pleŋ mìʒan. (Luiki 21:​12-15) Shigbe Yesu koɖo yi nukplaviwo nɛɔ, mìatashi amɛ lɔwo nɔ woasɔ gbeta nɔ woaɖo to alo wodaɖo eto o yí mìdahwlɛn aɖe koɖo wo gbaagbali o. Ci wodeɖe emɔ do mìwo dɔwo pleŋ nu vayi sa can ɔ, mìwo nɔviwo sun ji yí dra eŋɛnywi lɔ ɖo wokando Yehowa ji yí denyi wowo ŋsɛn ji yɔ o. Shigbe lé Yehowa do ŋsɛn yi sɛntɔwo le exwe sanŋdi ŋkɔtɔ mɛ nɛɔ, énana ŋsɛn mìwo can gbɛ nɔ ‘mìadra eŋɛnywi lɔ nywiɖe’ shigbe lé eji do nɛ. (2 Tim. 4:17) Àtɛnŋ akando ji mɔ nɔ èɖoŋ do Yehowa nuɔ, àsun ji akpɔtɔ aɖekɔ kunu koɖo ezolelanmɛ.

ÉKPƆTƆ ÐO SUSU NYWI

15. Nyi yí dasɛ mɔ Yesu ɖo susu nywi do kunuɖeɖedɔ lɔ nuɔ?

¹⁵ Yesu kpɔtɔ ɖo susu nywi do kunuɖeɖedɔ lɔ nu. Ecɛ kpedo nu yí ewa kunuɖeɖedɔ lɔ koɖo ezolelanmɛ. Le kpɔwɛ mɛ, le vɔvɔnu nɔ exwe 30 K.H. ɔ, Yesu kpɔ amɛ sugbɔ ciwo yí le gbesɔsɔ yí ase yi ŋɛdu lɔ yí esɔ wo sɔ sɔ koɖo jinuku ciwo yí le gbesɔsɔ yí woaɖe. (Ʒan 4:35) Exwe ɖeka han goduɔ, énu nɔ yi nukplaviwo mɔ: “Jinuku ci woaɖe lɔ sugbɔ.” (Mt. 9:​37, 38, nwt) Yí le yiyimɛɔ, égbevatɛ gbe do ji ke mɔ: “Jinuku ci woaɖe lɔ sugbɔ . . . míɖe kuku nɔ Botɔ lɔ nɔ aɖo edɔwatɔwo ɖaɖa.” (Luiki 10:​2, nwt) Yesu kando ji mɔ amɛ sugbɔ avase eŋɛnywi lɔ dandandan yí ekpɔ jijɔ ci wovawɛ ahan.—Luiki 10:21.

16. Lé kpɔwɛ ciwo Yesu zan sɔ koɖo susu nywi ci eɖo do kunuɖeɖedɔ lɔ nu doɔ? (Luiki 13:​18-21) (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)

¹⁶ Yesu kpla yi nukplaviwo mɔ wo le kpɔtɔ aɖo susu nywi do wowo ŋɛdu lɔ nu, ecɛ ado ŋsɛn wo yí woakpɔtɔ aɖeɖeɛ kunu koɖo ezolelanmɛ. Le kpɔwɛ mɛ, mìakpɔ amɛve le kpɔwɛ ciwo ewa mɛ. (Hlɛn Luiki 13:​18-21.) Yesu sɔ Fyɔɖuxu ŋɛdu lɔ sɔ sɔ koɖo mutadiku yí sɔ dre lé Fyɔɖuxu ŋɛnywi lɔ avakeke bonu enujiŋtɔ do yí ŋɖekɛ daɖo te yi o. Égbezan kpɔnɔ cike yí sɔ dre lé Fyɔɖuxu ŋɛnywi lɔ avakaka do nyigban lɔ keŋkeŋ ji do yí adɔ yí amɛwo awa trɔtrɔwo, nɔ trɔtrɔ lɔwo deze gannaganna kaka can. Eyi Yesu kpedo yi nukplaviwo nu nɔ woakpɔɛ mɔ ŋɛdu ci yewodrakɔ lɔ akpedo amɛ sugbɔ nu.

17. Nyiwo yí dɔ mìakpɔtɔ aɖo susu nywi do kunuɖeɖedɔ lɔ nuɔ?

¹⁷ Lé kunuɖeɖedɔ lɔ kpekpeɛdo amɛwo nu le nyigban lɔ keŋkeŋ ji do, dodoɔ ŋsɛn mì yí mìakpɔtɔ aɖeɖeɛ kunu koɖo ezolelanmɛ. Exwe ɖekaɖeka duuɔ, ejinywitɔ miliɔn nɛniɖe vanɔ Eŋwiɖoɖo lɔ yí gbekplanɔ Bibla koɖo mì. Amɛ kotokun sanŋdi nɛniɖe wanɔ ʒinʒindoshimɛ yí vabɔnɔ do mì nu le kunuɖeɖedɔ lɔ mɛ. Mìdenya amɛ nɛni ciwo yí avatɛnŋ axɔ gbe nɔ mìwo ŋɛdu lɔ o, vɔ mìnya mɔ Yehowa abɔ agbetɔ sugbɔsugbɔ ɖeka nɔ woagan le efunkpekpe gangan ci yí gbɔgbɔ mɛ. (Enyɔ. 7:​9, 14) Botɔ lɔ kpɔtɔ kpɔkpɔɛ mɔ jinuku nywiwo kpɔtɔ le bo lɔ ji, eyi taɖo mìɖo susu nywi ci yí adɔ mìakpɔtɔ aɖekɔ kunu.

18. Nyi mìaji mɔ amɛwo le do jeshi so mì nuɔ?

¹⁸ Yesu nukplaviwo ɖenɔ kunu koɖo ezolelanmɛ gashiagamɛ eyi wosɔ donɔ jeshi wo. Ci amɛwo kpɔ lé apotru lɔwo ɖe kunu koɖo ezolelanmɛ doɔ, “wo do jeshi mɔ wo nɔ koɖo Yesu.” (Edɔ. 4:13) Nɔ amɛwo kpɔkɔ mì le kunuɖeɖedɔ lɔ mɛɔ, wotɛnŋ kpɔɛ mɔ mìwo can mìɖekɔ kunu koɖo ezolelanmɛ shigbe Yesu nɛ.