1924—Pagtaliwan it Sang Gatos nga Dag-on

PAGWALI PAAGI SA RADYO

Sa sueod it sobrang sang dag-on, nagtrabaho ro mga brother sa Bethel sa pagpatindog ku istasyon it radyo nga WBBR sa Staten Island, sa syudad it New York. Pagkatapos nga mapreparar ro eugta, nagpatindog sanda it mabahoe nga baeay para sa mga trabahador ag sambato pa nga bilding para sa mga gamit. Kat natapos eon ro pagpatindog, gin-umpisahan it mga brother ro pag-asimbol it mga gamit para mag-broadcast sa radyo. Pero may mga problema pa sanda nga kinahang-ean ayuson.

Malisud gid ro pag-install it antena para sa istasyon tungod ro antena nga may kahabaon nga 91 nga metro (300 ft) hay kinahang-ean itakod sa tunga it daywang ka kahoy, nga may parehong kataason nga 61 nga metro (200 ft). Saea ro unang pagtakod. Pero tungod nagsalig sanda sa bulig ni Jehova, nagmadinaeag-on sanda. Si Calvin Prosser nga nagaobra sa rayang proyekto hay naghambae, “Kon tama ro among pagtakod ku una, siguro ipabugae gid namon ro among sarili.” Gindayaw it mga brother si Jehova tungod ginbuligan na sanda. Pero bukon pa’t tapos ro andang problema.

Nagaumpisa paeang ro pag-broadcast sa radyo, ag buko’t maeumo ro pagbakae it mga gamit nga kinahang-eanon. Pero nakabakae ro mga brother it hagamit eon nga 500-watt nga transmitter nga ginbakae sa andang lugar. Imbes nga magbakae it bag-o nga mikropono, naggamit sanda it ordinaryo nga telepono. Sangka gabii it Pebrero, gintestingan nanda ro tanan nga mga gamit. Para maka-broadcast, kinahang-ean nanda it programa, ngani nagkanta ro mga brother it Kingdom song. Nadumdoman ni Ernest Lowe ro kabueo-bueo nga natabo sa ruyong adlaw. Hinambae na nga habang nagakanta ro mga brother, nakabaton sanda it tawag halin kay Judge Rutherfordb nga sa Brooklyn. Habatian na ro andang pagkanta sa ana mismong radyo nga mga 25 kilometro (15 mi) ro kaeayuon.

“Tama eon ron, kasangag kinyo,” hambae ni Brother Rutherford. “Matsa nagainaway nga kuring inyong limog!” Nahuya ro mga brother ngani ginpundo eagi nanda ro programa, pero kompyansa sanda nga handa eon sanda para sa andang una nga pag-broadcast.

Ku Pebrero 24, 1924, sa pinakauna nga pag-broadcast, gindedikar ni Brother Rutherford ro istasyon it radyo “para sa intereses ku ginharian it Mesias.” Ginhambae na nga ro katuyuan it rayang istasyon hay “para buligan ro tanan nga tawo nga maintindihan ro Biblia, ag ro panahon kon siin nagakabuhi kita.”

Nangin madinaeag-on gid ro unang pag-broadcast. Rayang istasyon nga WBBR hay gingamit it organisasyon ni Jehova sa sueod it 33 nga dag-on para mag-broadcast it mga programa sa radyo.

MAISOG NGA PAGKONTRA SA MGA PARI

Ku Hulyo 1924, nagtipon ro mga Estudyante sa Biblia sa sangka kunbensyon sa Columbus, Ohio. Halin sanda sa bilog nga kalibutan, ag nakabati sanda it mga diskurso sa linggwahe nga Arabic, English, French, German, Greek, Hungarian, Italian, Lithuanian, Polish, Russian, Scandinavian, ag Ukrainian. Mabatian sa radyo ro mga porsyon it programa, ag nagpasueat ro mga brother it mga artikulo sa Ohio State Journal parti sa programa it kunbensyon kada adlaw.

Ku Hwebes, Hulyo 24, sobra sa 5,000 nga mga igmanghod ro nagpartisipar sa pagwali. Mga 30,000 nga mga libro ro andang hatao ag linibo ro naumpisahan it pagtuon sa Biblia. Gintawag it The Watch Tower rayang adlaw nga “ro pinakamasadyang parte it kunbensyon.”

Ku Byernes, Hulyo 25, maisugon nga ginbasa ni Brother Rutherford sa sangka diskurso ro dokumento nga nagabulgar kontra sa mga pari. Ginhambae na nga ro politika, mga relihiyon, ag mga negosyante hay “ginapunggan ro mga tawo nga makatuon it kamatuoran parti sa Ginharian it Dyos, kon siin raya ro gamiton it Dyos para pakamayron ro mga tawo.” Dugang pa, ginhambae na man nga saea ro ginaobra it rayang mga eaki tungod “nagasuporta sanda sa League of Nations ag ginahambae nanda nga raya ro ‘paagi it Dyos para gamhan ro eugta.’” Kinahang-ean it mga Estudyante sa Biblia ro kaisog agud isugid rayang mensahe sa mga tawo.

Naghambae ro The Watch Tower parti sa nangin epekto it kunbensyon: “Rayang maisot nga grupo ku mga soldado it Ginuo nga nagtipon sa Columbus Convention hay nag-ueoli nga may mabakud nga pagtuo . . . , nga maskin alin nga kagamhanan o nagakaeayo nga pana ro ihaboy it andang kontra hay indi makapugong kanda.” Si Leo Claus nga naka-attend sa kunbensyon hay naghambae: “Pagkatapos it asembliya, eksayted gid kami nga isugid rayang mensahe sa among teritoryo.”

Ku Oktubre, nag-umpisa sa pagpanupod ro mga Estudyante sa Biblia it minilyon nga kopya ku tract nga Ecclesiastics Indicted, ro gin-imprenta nga bersyon ku mensahe ni Brother Rutherford. Sa sangka maisot nga banwa it Cleveland sa Oklahoma, natapos it panupod ni Frank Johnson ro mga tract sa gin-asayn kana nga teritoryo, 20 minutos bago imaw sueangon it mga igmanghod. Indi imaw pwedeng maghueat sa guwa tungod ginausoy imaw it akig nga mga tawo sa anang daeang mensahe. Ngani, nagpanago si Brother Johnson sa maeapit nga simbahan. Kat nakita na nga owa ra it tawo, ginbutangan na it mga kopya ku Ecclesiastics Indicted ro Biblia it pari ag ro kada pungkuan. Madasig na ra nga gin-obra ag nagguwa rayon sa simbahan. Tungod may oras pa imaw, gin-agtunan na man ro daywa pang simbahan ag makato man ro anang gin-obra.

Nagdali-dali pabalik si Brother Frank sa lugar kon siin imaw sueangon. Nagpanago imaw sa likod it gasolinahan ag ginsigurado na nga indi imaw makita it mga tawo nga nagausoy kana. Nag-agi ro mga eaki sa gasolinahan pero owa nanda imaw nakita. Pagpanaw nanda, nag-abot rayon ro ibang kaibahan ni Brother Frank sa pag-preaching, ginpasakay imaw ag naghalin sanda sa ruyong banwa.

Sambato sa mga brother hay naghambae: “Kat pahalin eon kami, naagyan namon ro tatlong simbahan. Sa kada simbahan nga among maagyan, may mga 50 nga tawo nga nagatindog sa guwa kara. Ro pila hay nagabasa it tract, ag ro iba mat-a hay ginapakita ra sa pari. Mayad eang nakahalin kami eagi! Pero nagapasaeamat gid kami kay Jehova nga Dyos sa anang proteksyon ag kaaeam nga madaog rayang mga kaaway it Ginharian.”

MGA HALIMBAWA IT KAISOG SA MINISTERYO

Sa ibang nasyon, ginpakita man it ibang mga Estudyante sa Biblia ro pareho nga kaisog sa pagwali. Sa northern France, nagwali si Józef Krett sa mga nagatrabaho sa minahan nga halin sa Poland. Nakaiskedyul imaw nga magtao it sangka diskurso nga may titulo nga “Maeapit Eon ro Pagbanhaw sa mga Patay.” Kat nagpanupod ro mga igmanghod it imbitasyon sa mga nagaestar sa ruyong banwa, ginpaandaman it pari ro anang mga sakop nga indi mag-attend. Pero baliskad ta ro natabo. Sobra sa 5,000 nga tawo ro nag-attend sa diskurso, kaibahan ro pari! Gin-imbitahan ni Brother Krett ro pari nga depensahan ro anang mga pagpati, pero nagbalibad ra. Naubos it tao ni Brother Krett ro daea nang mga literatura, ag nakita na nga uhaw gid sa Bisaea it Dyos ro mga tawo.​—Amos 8:11.

Sa Africa, gindaea ni Claude Brown ro mayad nga balita sa Gold Coast, nga kilaea makaron nga Ghana. Ro anang mga diskurso ag daea nga mga literatura hay nakabulig gid agud madasig nga mapaabot ro kamatuoran sa bilog nga nasyon. Si John Blankson nga nagatuon para mangin pharmacist hay naka-attend sa sangka diskurso ni Brother Brown. Narealisar na eagi nga nakita na eon ro kamatuoran. Naghambae si John: “Eksayted ako sa ang natun-an nga kamatuoran ag ginsugid ko ra sa among eskuylahan.”

Natun-an ni John nga owa ginaturo it Biblia nga ro Dyos hay Trinidad. Ngani sang adlaw, ginbisitahan na ro sangka Angelicano nga simbahan para pangutan-on ro pari parti kara. Naakig kana ro pari ag ginsinggitan imaw: “Bukon ka’t Cristyano, ginsugo ka it Yawa. Paghalin iya!”

Kat nakauli eon si John, ginsueatan na ro pari para imbitahan sa sangka pagtieipon agud depensahan ro Trinidad. Ginsugid it pari sa prinsipal it eskuylahan ni John ro parti sa sueat. Ngani, ginpatawag imaw it andang prinsipal ag gin-istorya kon matuod gid man nga ginsueatan na ro pari.

“Matuod ron Sir,” sabat ni John.

Ginsugo it prinsipal si John nga mag-obra it sueat nga nagapangayo it pasensya sa pari. Ngani, nagsueat si John:

“Sir, ginsugo ako it among prinsipal nga mangayo it pasensya kimo paagi sa sueat, pero obrahon ko eang ron kon akuon mo nga nagaturo ka it saea nga mga doktrina.”

Indi makapati ro prinsipal ag ginpangutana imaw, “Blankson, raya gid man ing gustong isueat?”

“Huo, Sir. Ruyon ang gustong isueat.”

“Pahalinon ka sa eskuylahan. Indi pwede nga mag-eskuyla ka iya tungod ginakontra mo ro pari it sangka relihiyon nga ginasuportahan it gubyerno!”

“Pero Sir, . . . ‘di baea pwede kami magpangutana kon indi namon maeubtan ro punto it ing ginaturo kamon?”

“Huo, pwede.”

“Ag ruyon mismo ro natabo Sir. Nagaturo ro pari parti sa Biblia ag nagpangutana ako. Kon indi na masabat ro ang pangutana, ham-an dapat nga mangayo ako it pasensya kana?”

Owa ginpahalin si Blankson sa eskuylahan. Owa man imaw nangayo it pasensya sa pari.

EKSAYTED SA ABU PANG UEOBRAHON

Naghambae ro The Watch Tower parti sa mga haobra sa bilog nga dag-on: “Makahambae man kita pareho ni David: ‘Taw-an mo ako it kusog sa pagpakig-away.’ (Salmo 18:39) Mabahoe gid nga pagpalig-on rayang dag-on, tungod nakita naton ro bulig ni Jehova . . . Ro anang matutom nga mga alagad . . . hay masadya gid sa pagwali it mayad nga balita.”

Bago matapos ro dag-on, nagplano ro mga brother nga paeaparon pa ro pagministeryo gamit ro radyo. Ngani nagpatindog sanda it sambato pang istasyon it radyo nga maeapit sa Chicago. Ginpangaeanan nanda ro bag-ong istasyon it WORD. Gamit ro sangka 5,000-watt nga transmitter, mapaabot it WORD ro mensahe it Ginharian sa mas maeayo nga mga lugar, maskin hasta sa north it Canada.

Ku 1925, ginbuligan ni Jehova ro mga igmanghod nga maintindihan ro eksayting ag bag-ong mga impormasyon parti sa Pahayag kapitulo 12. Tungod sa bag-ong pag-eubot ngara, ro iba hay owa nagpadayon sa pag-alagad kay Jehova. Pero mas abu ro masadya nga nagbaton it rayang bag-ong mga impormasyon parti sa mga natabo sa eangit ag kon paano ra nakaapekto sa katawhan it Dyos iya sa eugta.