ФӘСИЛ 10
Сағламлығымын гајғысына нә үчүн галмалыјам?
Наил олмаг истәдијин мәгсәдләрин гаршысында ✔ ишарәси гој
□ Нараһатчылыглары азалтмаг
□ Өзүмә һаким олмаг
□ Өзүмә әминлијими артырмаг
□ Фикрими ҹәмләмәји баҹармаг
□ Даһа ҝүмраһ олмаг
□ Дәримин вәзијјәтини јахшылашдырмаг
□ Арыгламаг
ҺӘЈАТДА елә шејләр вар ки, онлары инсан өзү сечмир. Мәсәлән, валидејнләрини, баҹы-гардашларыны вә јашадығы јери. Сағламлыға ҝәлдикдә исә вәзијјәт тамамилә башга ҹүрдүр. Бәзи шејләр ирсән кечсә дә, чох шеј инсанын сүрдүјү һәјат тәрзиндән асылыдырa.
Ола билсин, сән фикирләширсән: «Сағламлығым барәдә дүшүнмәк үчүн мән һәлә чох ҹаванам!» Сәнҹә, бу, доғрудан да, беләдир? 71-ҹи сәһифәдә ҝәтирилән сијаһыја нәзәр сал. Онлардан нечәсини ишарәләмисән? Инансан да, инанмасан да, анҹаг һәмин мәгсәдләрин һәр биринә наил олмаг үчүн ән ваҹиби јахшы сағламлыгдыр.
Јәгин ки, сән дә 17 јашлы Амберин кечирдији һиссләрә шәриксән. О дејир: «Мән бүтүн ҝүнү кәпәкли чөрәк, јағсыз вә шәкәрсиз јемәкләр јејә билмәрәм!» Ким дејир ки, сән үмумијјәтлә ширнијјат јемәмәли вә километрләрлә гачмалысан? Әслиндә, јахшы ҝөрүнмәк, өзүнү ҝүмраһ һисс етмәк вә формада галмаг үчүн садәҹә бир нечә дәјишиклик етмәк кифајәтдир. Ҝәл ҝөрәк, һәмјашыдларындан бәзиләри буна неҹә наил олмушлар.
Сағлам гидалан — ҝөзәл ҝөрүн!
Мүгәддәс Китаб бизә таразлы олмағы мәсләһәт ҝөрүр. Орада биз: «Гарынгулулара гошулма», — дејә хәбәрдар олунуруг (Сүлејманын мәсәлләри 23:20). Бәзән буну етмәк елә дә асан олмур.
«Бир чох ушаглар кими, мән дә һәмишә јемәк истәјирәм. Валидејнләрим дејир, елә бил, мәдәмдә дешик вар!» (Андреј, 15 јаш).
«Бәзи јемәкләрин нәјә ҝөрә зәрәрли олдуғуну баша дүшмүрсән, чүнки онларын нәтиҹәси сонрадан үзә чыхыр» (Даниелла, 19 јаш).
Јемәк јејәркән өзүнә һаким олмағы өјрәнмәк лазымдырмы? Ҝәл ҝөрәк, һәмјашыдларын бу барәдә нә дејир.
Ҝөрдүн ки, дојмусан, әл сахла. 19 јашлы Ҹулија дејир: «Әввәлләр мән калоријалары һесаблајырдым, анҹаг инди тохлуг һисс едән кими јемәји дајандырырам».
Зәрәрли гидалардан гачын. 21 јашлы Питер өз тәҹрүбәси илә бөлүшүр: «Мән газлы ичкиләрдән имтина етдим вә бир ајын ичиндә дүз 5 килограм арыгладым!»
Дүзҝүн гидаланмамаг вәрдишләрини тәрҝит. 19 јашлы Ерин дејир: «Чалышырам, икинҹи дәфә јемәк чәкмәјим».
Мүвәффәгијјәтин сирри. Һеч вахт јемәк вахтыны өтүрмә! Әкс тәгдирдә, ҝүҹлү аҹаҹагсан вә һәддиндән чох јејәҹәксән.
Идман ет — сағлам ол!
Мүгәддәс Китаб «физики мәшгин фајдасы» олдуғуну дејир (1 Тимотејә 4:8). Анҹаг ҝәнҹләрин чоху идманла мәшғул олмағы бир о гәдәр дә севмирләр.
«Тәсәввүр едә билмәзсиниз ки, јухары синифдә нә гәдәр ушаг идмандан ики алырды, һәрчәнд бу дәрс су ичмәк кими асандыр!» (Ричард, 21 јаш).
«Бәзиләри дүшүнүр ки, ҝүнүн алтында гачараг тәр-суја батмагданса, раһат отуруб видеоојунлар ојнајараг өзүнү орадакы ојунчунун јериндә тәсәввүр етмәк даһа јахшыдыр» (Рут, 22 јаш).
«Идман етмәк» сөзүнүн өзү артыг сәни јорурса, ашағыда буну нә үчүн етмәли олдуғунун үч әсаслы сәбәби ҝәтирилир.
1-ҹи сәбәб: идман иммунитети мөһкәмләндирир. «Атам һәмишә дејәрди: “Идмана вахт тапмасан, хәстәләнмәјә вахт тапмаг мәҹбуријјәтиндә галаҹагсан”», — 19 јашлы Рејчел дејир.
2-ҹи сәбәб: идманла мәшғул олан заман бејиндә сакитлик јарадан кимјәви маддәләр ифраз олунур. 16 јашлы Емили дејир: «Бејним һәддән артыг јорғун оланда гачмаг мәнә раһатлыг ҝәтирир. Өзүмү ҝүмраһ һисс едирәм вә емосионал ҝәрҝинлијим азалыр».
3-ҹү сәбәб: идман әһвал-руһијјәни галдырыр. «Ачыг һавада олмаг хошума ҝәлир, буна ҝөрә дә пијада ҝәзир, үзҝүчүлүклә мәшғул олур вә велосипед сүрүрәм».
Мүвәффәгијјәтин сирри. Һәфтәдә, ән азы, үч дәфә 20 дәгигә севдијин идман нөвү илә мәшғул ол.
Дојунҹа јат — ҝүмраһ ол!
Мүгәддәс Китаб дејир: «Бир овуҹ долусунун ҝәтирдији раһатлыг ики овуҹ долусунун ҝәтирдији зәһмәтдән вә күләк далынҹа гачмагдан јахшыдыр» (Ваиз 4:6). Кифајәт гәдәр јатмасан, ҝүндәлик ишләриндә зәифләјәҹәксән!
«Дојунҹа јатмајанда һеч өзүмдә олмурам. Диггәтими һеч нәјә ҹәмләјә билмирәм!» (Рөја, 19 јаш).
«Ҝүнортадан сонра, саат икијә јахын елә јорулурам ки, аз гала, ајагүстә јатам» (Кристин, 19 јаш).
Әҝәр дојунҹа јатмаг алынмырса, һәмјашыдларынын дедикләринә гулаг ас.
Ҝеҹ јатма. 18 јашлы Кетрин дејир: «Чалышырам, һәмишә вахтында јатым».
Лазымсыз сөһбәтләрдән гачын. 21 јашы олан Ричард дејир: «Һәрдән достларым ҝеҹәјарысына кими зәнҝ едир вә СМС јазырлар, анҹаг мән сөһбәти гуртарыб, вахтында јатмағы өјрәнмишәм».
Режимини позма. «Ахыр вахтлар һәр ҝүн ејни вахтда јатыб-галхмаға чалышырам», — дејә 20 јашлы Ҹенифер гејд едир.
Мүвәффәгијјәтин сирри. Ән азы, сәккиз саат јатмаг үчүн әлиндән ҝәләни ет.
Бир нечә садә аддым атмагла чох шејә наил ола биләрсән. Унутма ки, јахшы сағламлығын олса, ҝөзәл ҝөрүнәҹәк, өзүнү даһа јахшы һисс едәҹәк вә ҝүмраһ олаҹагсан. Әлбәттә, мүәјјән шејләр сәндән асылы олмаса да, физики сағламлығын, демәк олар ки, сәндән асылыдыр. 19 јашлы Ерин дејир: «Сағламлығын јалныз бир нәфәрин — сәнин әлиндәдир».
Валидејнләринлә даим ҝејим мәсәләсиндә сөзүнүз чәп ҝәлир? Онларла неҹә разылыға ҝәлә биләҹәјини өјрән!
[Һашијә]
a Баша дүшүрүк ки, бир чох инсанлар сағламлыглары илә бағлы тамамилә арадан галдырылмасы мүмкүн олмајан проблемләрдән әзијјәт чәкирләр. Бу фәсил һәмин инсанлара сағламлыгларыны мүмкүн гәдәр јахшылашдырмаға көмәк едә биләр.
АЧАР АЈӘ
“Физики мәшгин фајдасы” вар 1 Тимотејә 4:8
МӘСЛӘҺӘТ
Идманла мәшғул олмаг үчүн өзүнә бир јолдаш тап. Бу, сәнә стимул верәҹәк, чүнки сән ону јары јолда гојмаг истәмәјәҹәксән.
БИЛИРСӘН... ?
Идманла мәшғул олмаг бејнимизи ендорфин — ағрылары јүнҝүлләшдирән вә әһвал-руһијјәни јахшылашдыран кимјәви маддәләр ифраз етмәјә мәҹбур едир.
һӘРӘКӘТ ПЛАНЫ!
Гидаланма илә бағлы дәјишмәк истәдијим вәрдишләр: ․․․․․
Идманла мәшғул олмаг үчүн гаршыма гојаҹағым мәгсәдләр: ․․․․․
Ҝәлән ај чалышаҹам һәр ҝүн, ән азы, ․․․․․ саат јатым.
Бу мөвзу илә бағлы валидејнләримә вермәк истәдијим суаллар: ․․․․․
НЕҸӘ ДҮШҮНҮРСӘН?
● Сағламлығын гајғысына галмаг өзүнә әмин олмаға неҹә көмәк едә биләр?
● Физики сағламлығын гајғысына галмагдан даһа ваҹиб нә ола биләр? (1 Тимотејә 4:8).
[74–ҹү сәһифәдәки јазы]
“Идмандан сонра әһвал-руһијјәм јүксәлир. Јахшы формада олдуғум үчүн өзүмә әминлијим артыр” Емили
[73–ҹү сәһифәдәки чәрчивә]
«Һәјат тәрзими көкүндән дәјишдим»
«Јенијетмә јашларында чох көк идим. Бу, мәним һеч хошума ҝәлмирди, ҝүзҝүдә өзүмә баха билмирдим. Вахташыры хүсуси пәһризләр тутурдум, сонра јенидән көкәлирдим. 15 јашым оланда өз-өзүмә дедим: даһа бәсдир! Мән јенидән көкәлмәмәк шәртилә дүзҝүн шәкилдә арыгламаг истәјирдим. Дүзҝүн гидаланмаг вә идман етмәк барәдә китаб алыб охудум вә орада јазыланлары тәтбиг етмәјә башладым. Өзүмә сөз вердим ки, һәрдән графикдән кәнара чыхсам да, тәслим олмајаҹағам. Билирсиниз, нәтиҹәси неҹә олду? Мәндә һәр шеј алынды! Бир илин ичиндә 25 килограм арыгладым вә артыг ики илдир ки, бу чәкими горујурам. Бу нәтиҹәни һеч ҝөзләмирдим! Дүшүнүрәм ки, арыгламағымын сирри пәһриз сахламагда дејилди — мән һәјат тәрзими көкүндән дәјишдим» (Кетрин, 18 јаш).
[74–ҹү сәһифәдәки шәкил]
Сағламлыг машын кимидир: лазымынҹа гајғы ҝөстәрилмәсә, сырадан чыхаҹаг