Аллаһын нијјәтиндә Исанын хүсуси ролуну дәрк етмәли вә гијмәтләндирмәлијик
«Јол, һәгигәт вә һәјат Мәнәм; Мәним васитәчилијим олмаса, Атанын јанына һеч ким ҝәлә билмәз» (ЈӘҺ. 14:6).
1, 2. Исанын Аллаһын нијјәтиндәки хүсуси ролу бизи нәјә ҝөрә марагландырмалыдыр?
ӘСРЛӘР әрзиндә бир чохлары башгаларындан фәргләнмәк үчүн дәридән-габыгдан чыхсалар да, буна јалныз бәзиләри мүвәффәг олмушлар. Анҹаг чох аз адам башгаларындан һәгигәтән дә мүәјјән саһәләрдә фәргләндијини дејә биләр. Амма Аллаһын Оғлу Иса Мәсиһ бир чох саһәләрдә башгаларындан фәргләнир.
2 Исанын хүсуси ролу нәјә ҝөрә бизи марагландырмалыдыр? Чүнки бу, сәмави Атамыз олан Јеһова Аллаһла мүнасибәтимизлә бағлыдыр. Иса демишди: «Јол, һәгигәт вә һәјат Мәнәм; Мәним васитәчилијим олмаса, Атанын јанына һеч ким ҝәлә билмәз» (Јәһ. 14:6; 17:3). Ҝәлин Исанын башга инсанлардан фәргләндији бәзи саһәләри нәзәрдән кечирәк. Белә етмәклә биз онун Аллаһын нијјәтиндәки ролуну дәрк едәҹәк вә гијмәтләндирәҹәјик.
‘Ваһид Оғул’
3, 4. а) Нәјә ҝөрә дејә биләрик ки, Исанын ваһид Оғул ролу хүсусидир? б) Нә үчүн Исанын јарадылышда ојнадығы рол хүсуси иди?
3 Иса садәҹә Аллаһын оғлу дејил, Онун ‘ваһид Оғлудур’ (Јәһ. 3:16, 18). «Ваһид» кими тәрҹүмә олунан јунан сөзү «өзлүјүндә јеҝанә олан», јәни «хүсуси» демәкдир. Јеһованын милјонларла руһани оғуллары вар. Бәс онда Иса һансы мәнада «өзлүјүндә јеҝанә олан»дыр?
4 Иса билаваситә Аллаһ тәрәфиндән јарадылан јеҝанә варлыг олдуғу үчүн хүсусидир. О, илк доғулан Оғулдур. Иса ‘бүтүн хилгәтин фөвгүндә дуран, илк доғуландыр’ (Колос. 1:15). О, «Аллаһын хилгәтинин башланғыҹы»дыр (Вәһј 3:14, КМ). Ваһид Оғулун јарадылышда ојнадығы ролу да хүсусидир. Иса бүтүн варлыгларын Јараданы вә ја Баниси дејил. Лакин Јеһова һәр шеји јаратмагда ондан бир васитәчи кими истифадә етмишдир. (Јәһја 1:3 ајәсини оху.) Һәвари Павел јазырды: «Бизим тәк бир Ата Аллаһымыз вардыр. Һәр шеј Ондандыр вә биз Онун үчүн мөвҹудуг. Вә бир Рәббимиз Иса Мәсиһ вардыр ки, һәр шеј Онун васитәси иләдир вә биз Онун васитәсилә мөвҹудуг» (1 Кор. 8:6).
5. Мүгәддәс Јазылар Исанын хүсуси олдуғуну неҹә ҝөстәрир?
5 Амма Исанын хүсусилији јалныз бундан ибарәт дејил. Мүгәддәс Јазыларда онун Аллаһын нијјәтиндәки ролуну ачыглајан бир чох титуллар вар. Ҝәлин Јунанҹа Мүгәддәс Јазыларда раст ҝәлән даһа беш титулу арашдырагa.
«Кәлам»
6. Исанын «Кәлам» адланмасы нәјә ҝөрә јериндәдир?
6 Јәһја 1:14 ајәсини оху. Иса нәјә ҝөрә «Кәлам», јәни «Логос» адланыр? Бу титул диҝәр шүурлу варлыглар јарадылдыгдан сонра Исанын вәзифәсинин нәдән ибарәт олдуғуну ҝөстәрир. Јеһова руһани оғулларына мәлумат вә ҝөстәришләрини Оғлунун васитәсилә чатдырдығы кими, јер үзүндә јашајан инсанлара да Өз хәбәрини чатдырмаг үчүн Оғлундан истифадә едирди. Исанын Кәлам, јәни Аллаһын Нүмајәндәси олмасы јәһуди динләјиҹиләринә дедији сөзләрә ујғун ҝәлирди: «Вердијим тәлим Мәним дејил, Мәни Ҝөндәрәниндир. Ким Онун ирадәсини јеритмәк истәјәрсә, өјрәтдикләримин Аллаһданмы олдуғуну, јохса Өзүмдәнми сөјләдијими биләҹәкдир» (Јәһ. 7:16, 17). Иса сәмави иззәтә гајыдандан сонра да «Аллаһ Кәламы» титулуну дашыјыр (Вәһј 19:11, 13, 16).
7. Исанын «Кәлам» ролунда ҝөстәрдији тәвазөкарлығы неҹә тәглид едә биләрик?
7 Бу титулун дашыдығы мәна үзәриндә фикирләшәк. Иса Јеһованын јаратдыглары арасында ән һикмәтли варлыг олса да, һеч вахт өз мүдриклијинә бел бағламырды. О, Атасындан өјрәндикләрини данышырды. О, һәр заман диггәти өзүнә јох, Јеһоваја јөнәлдирди (Јәһ. 12:50). Бу бизим үчүн неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! Бизә дә ‘јахшы шејләр мүждәләмәк’ кими шәрәфли иш һәвалә олунуб (Ром. 10:15). Исанын ҝөстәрдији ҝөзәл тәвазөкарлыг нүмунәсини гијмәтләндирмәјимиз бизи өз адымыздан данышмамаға тәшвиг етмәлидир. Мүгәддәс Јазылардан һәјати ваҹиб хәбәри тәблиғ едәндә һеч вахт ‘јазыланын һәддини ашмаг’ истәмирик (1 Кор. 4:6).
«Амин»
8, 9. а) «Амин» сөзүнүн мәнасы нәдир вә нәјә ҝөрә Иса «Амин» адланыр? б) Иса «Амин» ролуну неҹә јеринә јетирди?
8 Вәһј 3:14 ајәсини оху. Нәјә ҝөрә Иса «Амин» адланыр? «Амин» ибрани сөзүнүн транслитерасијасыдыр вә мәнасы «гој елә олсун» вә ја «доғрудур» демәкдир. Бу ибрани сөзүнүн көкү «садиг», јахуд «етибара лајиг» мәнасы верән сөздән әмәлә ҝәлиб. Јеһованын садиглијиндән бәһс едиләндә дә бу сөздән истифадә олунур (Ганун. т. 7:9; Јешаја 49:7). Бәс Исанын «Амин» адланмасы онун хүсуси олдуғуну неҹә ҝөстәрир? Ҝөр, 2 Коринфлиләрә 1:19, 20 ајәләри бу суала неҹә ҹаваб верир: «Сизин аранызда... тәблиғ етдијимиз Аллаһын Оғлу Иса Мәсиһ һәм “бәли”, һәм “јох” олмамышдыр, лакин Онда һәмишә “бәли” олмушдур; чүнки Аллаһ нә гәдәр вәд етмишсә, һамысы Мәсиһдә “бәли”дир. Буна ҝөрә бизим васитәмизлә Аллаһа иззәт олсун дејә “амин” Онун ады илә сөјләнир».
9 Иса Аллаһын бүтүн вәдләринин јеринә јетәҹәјинә зәманәтдир — «Амин»дир. Исанын өзүнү фидијә гурбанлығы кими вермәси вә јер үзүндә сүрдүјү ҝүнаһсыз һәјаты сајәсиндә Јеһова Аллаһын бүтүн вәдләринин јеринә јетәҹәји тәсдигләнди вә онларын һәјата кечмәси мүмкүн олду. «Әјјуб» китабында охудуғумуз кими, Шејтан иддиа едир ки, Аллаһын хидмәтчиләри корлуг чәкәндә, әзаб-әзијјәтлә гаршылашанда вә имтаһана мәруз галанда Ондан үз дөндәрәҹәкләр. Амма Иса Аллаһа садиг галмагла бу иддианын јалан олдуғуну сүбут етди (Әјј. 1:6-12; 2:2-7). Аллаһын илк Оғлу бүтүн варлыглар гаршысында Шејтана гәти ҹаваб верди. Үстәлик, Иса гануни олараг Јеһоваја мәхсус олан али һөкмранлыға даир галдырылан мәсәләдә Атасынын тәрәфини тутараг ән ҝөзәл нүмунә гојду.
10. Биз Исаны бу хүсуси саһәдә, јәни «Амин» ролунда неҹә тәглид едә биләрик?
10 Биз Исаны бу хүсуси саһәдә, јәни «Амин» ролунда неҹә тәглид едә биләрик? Јеһоваја садиг галмагла вә Онун али һөкмранлығыны дәстәкләмәклә. Белә етмәклә биз Сүлејманын мәсәлләри 27:11 ајәсиндә јазылан: «Оғлум, һикмәтли ол, гој гәлбим севинсин, онда мәни утандырана ҹаваб верә биләрәм» чағырыша һај веририк.
«Әһди-Ҹәдидин Вәсатәтчиси»
11, 12. Нәјә ҝөрә Исанын Васитәчи вә ја Вәсатәтчи ролу хүсусидир?
11 1 Тимотејә 2:5, 6 ајәләрини оху. «Аллаһла инсанлар арасында олан Васитәчи» Исадыр. О, «Әһди-Ҹәдидин Вәсатәтчиси»дир (Ибр. 9:15; 12:24). Муса да васитәчи — Ганун әһдинин васитәчиси адланыр (Галат. 3:19). Бәс онда нә үчүн Исанын Вәсатәтчи вә ја Васитәчи ролу хүсусидир?
12 «Вәсатәтчи» вә ја «васитәчи» кими тәрҹүмә едилән сөз орижинал дилдә һүгуги терминдир. Бу сөз јени халгын — «Аллаһын Исраили»нин јаранмасыны мүмкүн едән јени әһдин гануни Васитәчиси (вә ја мүәјјән мәнада вәкили) кими Исаја аид едилир (Галат. 6:16). Бу халг ҝөјләрдә падшаһлыг едәҹәк «каһин тајфасы»ны тәшкил едән руһла мәсһ олунмуш мәсиһчиләрдән ибарәтдир (1 Пет. 2:9; Чых. 19:6). Васитәчиси Муса олан Ганун әһди белә бир халгы јарада билмәмишдир.
13. Исанын Васитәчи ролуна нә дахилдир?
13 Исанын Васитәчи ролуна нә дахилдир? Јеһова Исанын ганынын дәјәрини јени әһдә дахил оланлара тәтбиг едир. Бунунла да Јеһова гануни олараг онлары ‘салеһ’ елан едир (Ром. 3:24, И–93; Ибр. 9:15). Бунун сајәсиндә Аллаһ онлары јени әһдә гәбул едир вә онлар ҝөјләрдә падшаһ-каһин вәзифәсини иҹра етмәк үмидинә малик олурлар. Иса, мәсһ олунмушларын Васитәчиси кими, Аллаһ гаршысында тәмиз адларыны горујуб сахламагда онлара јардым едир (Ибр. 2:16).
14. Нәјә ҝөрә үмидиндән асылы олмајараг, һәр мәсиһчи Исанын Васитәчи ролуна һөрмәтлә јанашмалыдыр?
14 Бәс јени әһдә дахил олмајанлар, јәни ҝөјләрдә јох, јер үзүндә әбәди јашамаға үмид едәнләр һагда нә демәк олар? Онлар јени әһдин шәрикләри олмасалар да, ондан фајда әлдә едирләр. Онларын ҝүнаһлары бағышланыр вә Аллаһын достлары кими салеһ елан едилирләр (Јаг. 2:23; 1 Јәһ. 2:1, 2). Үмидимиздән асылы олмајараг, һәр биримиз Исанын јени әһдин Васитәчи ролуна һөрмәтлә јанашмалыјыг.
«Баш Каһин»
15. Исанын Баш Каһинлик ролу нәјә ҝөрә баш каһин кими хидмәт етмиш бүтүн башга кишиләрин ролундан фәргләнир?
15 Бир чох кишиләр кечмишдә баш каһин кими хидмәт етмишдиләр, лакин Исанын иҹра етдији Баш Каһин ролу доғрудан да хүсусидир. Нәјә ҝөрә? Павел изаһ едир: «О, диҝәр баш каһинләр кими, әввәлҹә өз ҝүнаһлары үчүн, сонра да халгын ҝүнаһлары үчүн һәр ҝүн гурбан тәгдим етмәк мәҹбуријјәтиндә дејилдир. Чүнки О Өз-Өзүнү гурбан вермәклә буну бирдәфәлик етди. Зира Мүгәддәс Ганун, зәиф олан адамлары баш каһин тәјин едир; Ганундан сонра верилән анд сөзү исә, әбәди камилләшдирилмиш Оғулу тәјин етди» (Ибр. 7:27, 28)b.
16. Нәјә ҝөрә Исанын фидијә гурбанлығы һәгигәтән дә хүсусидир?
16 Иса, Адәм ҝүнаһ ишләтмәздән өнҹә олдуғу кими, камил инсан иди (1 Кор. 15:45). Бу сәбәбдән бизә ҝөрә мүкәммәл, гүсурсуз, јәни әвәз едилмәјә еһтијаҹы олмајан гурбаны јалныз бир инсан — Иса тәгдим едә биләрди. Мусанын Ганунуна ҝөрә, гурбанлар һәр ҝүн ҝәтирилирди. Бүтүн бу гурбанлар вә каһинләрин иҹра етдији хидмәт Исанын едәҹәји ишин көлҝәсиндән башга бир шеј дејилди (Ибр. 8:5; 10:1). Диҝәр баш каһинләрдән фәргли олараг, Исанын бу вәзифәдә чох шејә наил олдуғуну вә ону һеч кәсин әвәз етмәјәҹәјини нәзәрә алсаг, онун Баш Каһин кими иҹра етдији вәзифәсинин хүсуси олдуғу тәәҹҹүблү дејил.
17. Нә үчүн биз Исанын Баш Каһин ролуна ҝөрә дәриндән миннәтдар олмалыјыг вә буну неҹә едә биләрик?
17 Аллаһын ҝөзүндә лүтф тапмағымыза көмәк етсин дејә Баш Каһин олан Иса Мәсиһин хидмәтинә еһтијаҹ дујуруг. Бизим неҹә дә ҝөзәл Баш Каһинимиз вар! Павел јазырды: «Биз елә бир баш каһинә малик дејилик ки, зәифликләримиздә бизә аҹыја билмәсин; әксинә, бизим кими имтаһан едилмиш, ҝүнаһдан хариҹ, һәр шејдә бизә бәнзәјән бир Баш Каһинә маликик» (Ибр. 4:15). Буна ҝөрә дәрин миннәтдарлыг бизи ‘өзүмүз үчүн јох, уғрумузда Өлән үчүн јашамаға’ тәшвиг етмәлидир (2 Кор. 5:14, 15; Лука 9:23).
Вәд едилмиш «өвлад»
18. Адәм ҝүнаһ ишләтдикдән сонра Аллаһ һансы пејғәмбәрлији сөјләди вә бир гәдәр сонра бу пејғәмбәрликлә бағлы нә ачыгланды?
18 Бәшәријјәтин илк чағында, Едән бағында, инсанлар һәр шеји — Аллаһла мүнасибәтләрини, әбәди һәјаты, хошбәхтлији вә Ҹәннәти итирәндә Јеһова Аллаһ бир Хиласкарын ҝәләҹәјини вәд етди. Аллаһ ону «өвлад» адландырды (Јар. 3:15). Кимлији сирр олан бу өвлад әсрләр әрзиндә Мүгәддәс Китабда гәләмә алынан бир чох пејғәмбәрликләрин әсас мөвзусу иди. О, Ибраһимин, Исһагын вә Јагубун нәслиндән ҝәлмәли, һәмчинин падшаһ Давудун сүлаләсиндән олмалы иди (Јар. 21:12; 22:16-18; 28:14; 2 Шам. 7:12-16).
19, 20. а) Вәд едилмиш Өвлад кимдир? б) Нәјә ҝөрә демәк олар ки, вәд олунмуш Өвлада јалныз Иса дахил дејил?
19 Бу вәд олунмуш Өвлад ким иди? Бу суалын ҹавабыны Галатијалылара 3:16 ајәсиндә тапмаг олар. (Ајәни оху.) Лакин һәмин фәслин диҝәр ајәсиндә һәвари Павел мәсһ олунмуш мәсиһчиләрә дејир: «Мадам ки, сиз Мәсиһинкисиниз, демәли, Ибраһимин нәслисиниз вә вәдә ҝөрә вариссиниз» (Галат. 3:29). Нәјә ҝөрә демәк олар ки, Иса вәд олунмуш өвладдыр вә бу вәдә даһа кимләр дахилдир?
20 Милјонларла инсан Ибраһимин нәслиндән олдуғуну иддиа едир вә һәтта бәзиләри өзләрини пејғәмбәрләр кими апарыр. Бәзи динләр өз пејғәмбәрләринин Ибраһимин нәслиндән олдуғу иддиасына бөјүк әһәмијјәт верир. Бәс онларын һамысы вәд олунмуш Өвладдырмы? Хејр. Һәвари Павелин Аллаһдан илһам алараг гејд етдији кими, Ибраһимин нәслиндән оланларын һамысы вәд олунмуш Өвлад олдуғуну дејә билмәз. Ибраһимин диҝәр оғулларынын нәсли бәшәријјәтә хејир-дуалар јағдырмаг үчүн истифадә едилмәмишдир. Белә өвлад јалныз Исһагын нәслиндән ҝәлмәли иди (Ибр. 11:18). Нәһајәтдә, Ибраһимин нәслиндән олдуғу Мүгәддәс Китабда тәсдиг едилән јалныз бир инсан — Иса Мәсиһ вәд олунмуш өвладын әсас һиссәси олдуc. Бир мүддәтдән сонра Ибраһимин өвладынын икинҹи дәрәҹәли һиссәси олан инсанлар ‘Мәсиһинки’ олдуглары үчүн бу «өвлада» дахил олурлар. Исанын бу пејғәмбәрлијин јеринә јетмәсиндә ојнадығы рол һәгигәтән дә хүсусидир.
21. Јеһованын нијјәтиндә Исанын ојнадығы хүсуси ролунда сәнә ән чох нә тәсир бағышлајыр?
21 Јеһованын нијјәтиндә Исанын хүсуси ролуну гысаҹа нәзәрдән кечирмәјимиздән нә өјрәндик? Јарадылдығы ҝүндән бәри Аллаһын ваһид Оғлу, һәгигәтән дә, хүсуси вә өзлүјүндә јеҝанәдир. Буна бахмајараг, сонрадан Иса олан Аллаһын хүсуси Оғлу һәмишә тәвазөкарлыгла Атасынын ирадәсинә ујғун хидмәт едирди вә һеч вахт өзү үчүн иззәт ахтармырды (Јәһ. 5:41; 8:50). Бу бизим үчүн неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! Ҝәлин, Иса кими, биз дә ‘һәр шеји Аллаһын иззәти үчүн едәк’ (1 Кор. 10:31).
[Һашијәләр]
a Бу титулларын бәзиләри јунан мүәјјәнлик артикли илә јазылыр. Бир алимин сөзләринә ҝөрә, белә артикл илә јазылан титул јалныз Исаја тәтбиг едилир.
b Бир Мүгәддәс Китаб алиминин сөзләринә ҝөрә, «бирдәфәлик» кими тәрҹүмә олунан сөз Мүгәддәс Китабын ваҹиб бир фикрини вурғулајыр: бу сөз «Мәсиһин өлүмүнүн тәкзибедилмәз, хүсуси вә ја тәкраролунмаз олдуғуну ҝөстәрир».
c Ерамызын биринҹи әсриндәки јәһудиләр һәрфи мәнада Ибраһимин өвладлары, јәни нәслиндән олдуглары үчүн үстүнлүјә малик олдугларыны дүшүнсәләр дә, бир инсанын Мәсиһ кими ҝәлишини ҝөзләјирдиләр (Јәһ. 1:25; 7:41, 42; 8:39-41).
Јадыныздадырмы?
• Исанын титулларындан онун хүсуси ролу һагда нә өјрәндин? (Чәрчивәјә бах.)
• Јеһованын хүсуси олан Оғлунун нүмунәсини неҹә тәглид едә биләрсән?
[15-ҹи сәһифәдәки чәрчивә/шәкил]
Аллаһын нијјәтиндә Исанын хүсуси ролуну ҝөстәрән бәзи титуллар
◼ Ваһид Оғул (Јәһ. 1:3). Иса билаваситә Аллаһ тәрәфиндән јарадылан јеҝанә варлыгдыр.
◼ Кәлам (Јәһ. 1:14). Јеһова мәлумат вә ҝөстәришләрини башга варлыглара чатдырмаг үчүн Оғлундан Нүмајәндә кими истифадә едирди.
◼ Амин (Вәһј 3:14). Исанын өзүнү фидијә гурбанлығы кими вермәси вә јер үзүндә сүрдүјү ҝүнаһсыз һәјаты сајәсиндә Јеһова Аллаһын бүтүн вәдләринин јеринә јетәҹәји тәсдигләнди вә онларын һәјата кечмәси мүмкүн олду.
◼ Јени әһдин Васитәчиси (1 Тим. 2:5, 6). Гануни Васитәчи кими, Иса јени халгын — «Аллаһын Исраили»нин јаранмасыны мүмкүн етди. Бу халг ҝөјләрдә падшаһлыг едәҹәк «каһин тајфасы»ны тәшкил едән руһла мәсһ олунмуш мәсиһчиләрдән ибарәтдир (Галат. 6:16; 1 Пет. 2:9).
◼ Баш Каһин (Ибр. 7:27, 28). Бизә ҝөрә мүкәммәл, гүсурсуз, јәни әвәз едилмәјә еһтијаҹы олмајан гурбаны јалныз бир инсан — Иса тәгдим едә биләрди. О бизи ҝүнаһдан тәмизләјә вә онун нәтиҹәси олан өлүмдән азад едә биләр.
◼ Вәд олунмуш Өвлад (Јар. 3:15). Јалныз бир инсан — Иса Мәсиһ вәд олунмуш Өвладын әсас һиссәсидир. Ибраһимин өвладынын икинҹи дәрәҹәли һиссәси оланларын һамысы Мәсиһә мәхсусдур (Галат. 3:29).