ФӘСИЛ 14
Һәјатымдан безәндә...
«МӘНИМ үчүн јашамагданса, өлмәк јахшыдыр». Бу сөзләр кимә аиддир? Аллаһа инанмајан инсана? Аллаһдан үз дөндәрән инсана? Јахуд Аллаһын тәрк етдији бир нәфәрә? Һеч биринә. Бу сөзләри Аллаһа садиг олан, анҹаг ҝүҹлү руһ дүшкүнлүјүнә гапылан Јунус демишдир (Јунус 4:3).
Мүгәддәс Китабда Јунусун өзүнә гәсд етмәк фикриндә олдуғу дејилмир. Бунунла белә, онун бу ҹүр чарәсиз һалда фәрјад етмәси ҝөстәрир ки, һәтта Аллаһын садиг хидмәтчиләри белә һәрдән ҝүҹлү сарсынты кечирә биләрләр (Мәзмур 34:19).
Бәзи ҝәнҹләр о дәрәҹәдә үмидсизлијә гапылырлар ки, јашамағын мәнасыз олдуғуну дүшүнүрләр. Ола билсин, онлар да 16 јашлы Лауранын кечирдији һиссләри кечирирләр: «Артыг узун илләрдир ки, мәндә вахташыры ҝүҹлү депрессија баш галдырыр. Ағлымдан тез-тез өзүмү өлдүрмәк кечир». Бәс әҝәр киминсә өзүнә гәсд етмәк истәдијини билирсәнсә, јахуд сәнин өзүндә белә бир фикир јаранырса, нә едә биләрсән? Әввәлҹә ҝәл ҝөрәк, бу кими фикирләрин јаранмасына нә сәбәб олур.
Үмидсизлијин архасында дуран сәбәбләр
Инсан нәјә ҝөрә өлмәк истәјир? Бунун бир нечә сәбәби ола биләр. Илк нөвбәдә, биз «ахыр ҝүнләрдә сон дәрәҹә ағыр бир зәманә»дә јашајырыг вә бир чох ҝәнҹләр мүасир һәјатын чәтинликләрини өз үзәрләриндә хүсусилә һисс едирләр (2 Тимотејә 3:1). Һәмчинин бәзиләриндә гејри-камиллик уҹбатындан әтрафдакылара вә өзләринә тәнгиди јанашмаг вәрдиш һалына чеврилиб (Ромалылара 7:22—24). Буну бәзи һалларда пис рәфтарла, бәзән дә һансыса хәстәликлә изаһ етмәк олар. Үстәлик, бир өлкәдә апарылан арашдырмаја әсасән, интиһар едән инсанларын 90 фаизи һәр һансы психи хәстәликдән әзијјәт чәкәнләрдирa.
Әлбәттә, һеч ким бәдбәхтлик вә фәлакәтдән сығорталанмајыб. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «бүтүн хилгәт... инилдәјиб әзаб чәкир» (Ромалылара 8:22). Ҝәнҹләр дә бура дахилдир. Үстәлик, ҝәнҹләрә ашағыда садаланан һадисәләр ҝүҹлү тәсир ҝөстәрә биләр:
● гоһумун, достун вә ја севимли ев һејванынын өлүмү;
● аиләдәки дава-далаш;
● мәктәбдәки чәтинликләр;
● севҝилисиндән ајрылмаг;
● амансыз рәфтар (еләҹә дә физики вә ҹинси зоракылыг).
Етираф етмәк лазымдыр ки, әввәл-ахыр бүтүн ҝәнҹләр јухарыда садаланан вәзијјәтләрдән бири илә үзләшир. Нәјә ҝөрә бәзиләри диҝәрләринә нисбәтән бу вәзијјәти даһа ағыр кечирир? Мүтәхәссисләрин фикринә ҝөрә, әлләрини јанларына салан вә мүбаризә апармаг истәмәјән ҝәнҹләр өзләрини көмәксиз вә чарәсиз һисс едирләр, башга сөзлә, онларын ҝәләҹәјә олан үмид ишыглары тамамилә сөнүб. Әслиндә, онлар өлмәк истәмирләр; садәҹә әзаблардан јаха гуртармаг истәјирләр.
Һеч үмид јери јохдур?
Јәгин, сән елә бир адам таныјырсан ки, о, артыг изтираблара таб ҝәтирә билмәдијини, һәтта өзүнә гәсд едәҹәјини дејир. Белә олан һалда сән нә едә биләрсән?
Ола билсин, достун елә вәзијјәтдәдир ки, өлмәк истәјир. Мүтләг ону кимдәнсә көмәк истәмәјә тәшвиг ет. Һәтта о, бу һагда һеч кимә һеч нә демәмәји тапшырса белә, бөјүкләрдән она көмәк едә биләҹәк бири илә даныш. Достуну итирәҹәјиндән горхма. Вәзијјәтә мүдахилә етмәклә достунун һәјатыны хилас едә биләрсән!
Бәс әҝәр сәнин өзүнүн ағлындан белә бир фикир кечирсә, онда неҹә? Фикирләрини ичиндә сахлама. Валидејнләринлә, достунла, јахуд сәнә диггәтлә гулаг асаҹаг вә вәзијјәтинә башдансовду јанашмајаҹаг бири илә сөһбәт ет. Үрәјини кимәсә бошалтмагла сән һеч нә итирмәјәҹәксән, әксинә, чох шеј газанаҹагсанb.
Дүздүр, тәкҹә данышмагла проблеми һәлл етмәк олмур. Анҹаг мәһз етибар етдијин адамла сөһбәт өз вәзијјәтинә дүзҝүн нөгтеји-нәзәрдән бахмаға, һәтта мүәјјән чыхыш јолу тапмаға көмәк едә биләр.
Вәзијјәт дәјишир
Гәм-гүссә сәни боғанда бир шеји унутма: вәзијјәт нә гәдәр дәһшәтли ҝөрүнсә дә, заман өтдүкҹә һәр шеј дәјишәҹәк. Бир чох әзаблар ҝөрмүш мәзмурчу Давуд дуада Аллаһа демишди: «Јасымы шәнлијә чевирдин» (Мәзмур 30:11).
Әлбәттә, Давуд бүтүн өмрүнүн шәнлијә чевриләҹәјини ҝөзләмирди. О, өз тәҹрүбәсиндән билирди ки, пис ҝүнүн өмрү аз олур. Ола билсин, сән дә бунун шаһиди олмусан. Бәзи проблемләр һәләлик һәллолунмаз кими ҝөрүнә биләр. Анҹаг сәбирли ол. Вәзијјәт чох вахт јахшылыға доғру дәјишир. Бәзән проблем өз-өзүнә һәлл олунур, бәзән дә инсан өзү әввәлләр ағлына ҝәлмәјән чыхыш јолу тапыр. Һәр неҹә олса да, унутма ки, проблемләр өмүрлүк дејил (2 Коринфлиләрә 4:17).
Дуанын ҝүҹү
Һәр шејдән ваҹиб дуадыр. Давуд кими, сән дә дуа едә биләрсән: «Еј Аллаһ, мәни јохла, гәлбими өјрән, Сән мәни сынагдан кечириб бүтүн фикирләрими бил. Ҝөр гәлбимдә пислијә јол верирәмми? Әбәди јолда мәнә рәһбәр ол!» (Мәзмур 139:23, 24).
Дуа садәҹә раһатлыг тапмаг үчүн бир васитә дејил. Бу, сәмави Атанла сәмими үнсијјәтдир. Аллаһ сәнин Онун «һүзурунда гәлбини ачыб бошалт»мағыны истәјир (Мәзмур 62:8). Ашағыда Аллаһ һаггында садаланан ваҹиб һәгигәтләрә диггәт јетир:
● О, сәнин нәјә ҝөрә әзаб чәкдијини билир (Мәзмур 103:14).
● Сәни сәнин өзүндән јахшы таныјыр (1 Јәһја 3:20).
● Сәнин гејдинә галыр (1 Петер 5:7).
● Јени дүнјада Аллаһ сәнин «ҝөзләриндән бүтүн јашлары силәҹәк» (Вәһј 21:4).
Проблем сағламлыгла бағлы оланда
Артыг гејд олундуғу кими, интиһар етмәк фикри чох вахт һансыса хәстәликлә бағлы олур. Белә һалда көмәк үчүн мүраҹиәт етмәјә утанма. Иса демишди ки, хәстәләр һәкимә мөһтаҹдыр (Матта 9:12). Севиндириҹидир ки, бир чох хәстәликләрин мүалиҹәси вар. Мүалиҹәнин сајәсиндә сән өзүнү чох јахшы һисс едә биләрсәнc.
Мүгәддәс Китабда дејилдији кими, Аллаһын вәд етдији јени дүнјада һеч ким «хәстәјәм» демәјәҹәк (Јешаја 33:24). Аллаһ әмин едир ки, «әввәлки ишләр бир даһа хатырланмајаҹаг, һеч јада дүшмәјәҹәк» (Јешаја 65:17). Анҹаг депрессијанын бир даһа олмајаҹағы вахты ҝөзләдијин мүддәтдә һәјатын чәтинликләринин өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн әлиндән ҝәләни ет (Вәһј 21:1—4).
ӘЛАВӘ МӘЛУМАТЫ 2-ҸИ ҸИЛДИН 9-ҸУ ФӘСЛИНДӘН ОХУ
Валидејнләрин һәр аддымыны нәзарәт алтында сахламаг истәјирләр? Нә вахтса шәхси һәјатынын олаҹағына үмид едә биләрсәнми?
[Һашијәләр]
a Анҹаг гејд етмәк лазымдыр ки, психи хәстәликләрдән әзијјәт чәкән ҝәнҹләрин чоху өзүнә гәсд етмир.
b Мәјуслуға гапылан мәсиһчиләр көмәк үчүн јығынҹагларынын ағсаггалларына да мүраҹиәт едә биләрләр (Јагуб 5:14, 15).
c Әлавә мәлуматы 13-ҹү фәсилдән охуја биләрсән.
АЧАР АЈӘ
“Һеч нәјә ҝөрә нараһат олмајын. Һәр диләјинизи дуа, јалварыш вә шүкранла Аллаһа билдирин. Аллаһын вердији гәлб раһатлығы бүтүн инсан фикирләрини үстәләјир; о, үрәјинизи вә зеһнинизи Мәсиһ Иса васитәсилә горујаҹаг” Филипилиләрә 4:6, 7
МӘСЛӘҺӘТ
Мәјуслуға гапылдығыны һисс едәндә тәмиз һавада ити аддымларла ҝәзмәк, идман етмәк сакитләшмәјә вә дахили раһатлыг әлдә етмәјә көмәк едир.
БИЛИРСӘН... ?
Интиһарын гурбанлары јалныз һәјатларына сон гојанлар јох, һәм дә архада гојуб ҝетдикләри јахынлары вә гоһумларыдыр.
ҺӘРӘКӘТ ПЛАНЫ!
Әҝәр өзүмү лазымсыз һисс етсәм вә севилмәдијими дүшүнсәм, онда мән... (етибар етдијин бир адамын адыны јаз) ․․․․․
Мәним үчүн әзиз олан вә миннәтдарлыгла үзәриндә дүшүндүјүм бир шеј: ․․․․․
Бу мөвзу илә бағлы валидејнләримә вермәк истәдијим суаллар: ․․․․․
НЕҸӘ ДҮШҮНҮРСӘН?
● Һәтта ән ағыр проблемләр белә мүвәггәтидир. Бу фикир сәнә неҹә көмәк едә биләр?
● Нәјә ҝөрә демәк олар ки, инсан ҹанына гәсд етмәклә проблемләрини башгаларынын үзәринә атмыш олур?
[104–ҹү сәһифәдәки јазы]
“Бәзән депрессија о дәрәҹәдә дөзүлмәз олурду ки, өлмәк истәјирдим, анҹаг дурмадан дуа етмәјин вә мүалиҹәнин сајәсиндә, санки, јенидән һәјата гајытмышам” Һејди
[100–ҹү сәһифәдәки чәрчивә]
Мәјуслуг сәни чулғајанда
Һәтта Мүгәддәс Китабда адлары чәкилән Аллаһа садиг киши вә гадынлар белә мәјуслуға гапылырдылар. Бәзи нүмунәләрә нәзәр салаг:
Ривга: «Әҝәр беләдирсә, даһа мән нијә јашајырам?» (Јарадылыш 25:22, Јени Дүнја тәрҹүмәси).
Муса: «Нә олар, мәни өлдүр ки, белә әзабы ҝөрмәјим» (Сајлар 11:15).
Илјас: «Ја Рәбб, инди мәним ҹанымы ал, чүнки мән аталарымдан јахшы дејиләм» (1 Падшаһлар 19:4).
Әјјуб: «Каш ки мәни өлүләр дијарында ҝизләдәјдин,.. мәнә мөһләт верәјдин, сонра мәни јада салајдын» (Әјјуб 14:13).
Онлардан һәр биринин вәзијјәти јахшылыға доғру дәјишди, өзү дә һеч өзләринин ағылларына ҝәлмәјәҹәк бир тәрздә. Әмин ол ки, сәндә дә һәр шеј өз јолуна дүшәҹәк!
[102–ҹи сәһифәдәки шәкил]
Чарәсизлик һисси инсанын башынын үстүнү алан гара булудлар кимидир — бир вахтдан сонра чәкилиб ҝедир