Ni bana bipôdôl bi bi “nhôlôs”

1-3. (a) Limbe likébla Yéhôva a bi ti bés? Lelaa di nla bep gwélél jo? (b) Lelaa di nlama gwélél likébla li hop?

ISAÑ a nti man wé baskô. A yé maséé i ti man likébla lilam li. Hégda le mu kii man wé a mbep luk baskô, a nkumul mut, a babaa nye. Kii isañ man nu a nla nôgda?

² Yéhôva a yé nu a nti “hi likébla lilam ni hi likébla li yôni.” (Yakôbô 1:17) Likébla jada mu makébla malam a bi ti bés, li yé ngap i pot. Likébla li hop li nti bés pôla i pémés mahoñol més, ni mam di nôgda. Di nla ki pot mam ma nla lédés bôt, ni hôgbaha bo. Ndi bipôdôl gwés bi nla yak babaa bôt bape ni nôgha bo njôghe.

³ Bibuk bi gwé ngui ngandak, yak Yéhôva a bi niiga bés lelaa di nla gwélél likébla li loñge. A nkal bés le: “Minkwel mi nyega nwo ki nwo mi pam bañ manyo manan, ndik mi mi nhôlôs bôt kiki i nsômbla, le ndi bôt ba nok nwo ba kôs karis.” (Efésô 4:29) Di wan lelaa di nla gwélél likébla Djob a bi ti bés i nya i nlémél nye, i tinak ki bape makénd.

DI YOÑ YIHE NI BIPÔDÔL GWÉS

4, 5. Kii kaat Bingéngén i niiga bés inyu ngui bibuk?

⁴ Bibuk bi gwé ngui ngandak, jon di nlama yoñ yihe ni mam di mpot, ni lelaa di mpot mo. Kaat Bingéngén 15:4 i nkal le: “Tomba hilémb hi yé e niñ, ndi hi hi yé nkoda hi nsiidaha mbuu.” Kiki malép ma nsunhe e, ma tinak yo niñ, hala ki nyen bipôdôl bilam bi nla hôyôs miñem mi baemble. Maselna ni hala, bibuk bibe bi mbabaa bôt, bi mboñ ki le miñem mi yodop bo.​—Bingéngén 18:21.

⁵ Kaat Bingéngén 12:18 i nkal le: “Mut wada a mpot bipopoda kiki pansoñ i mbabaa.” Bibuk bibe mut a nleñ bi nla nôgha njôghe i ñem, bi nla ki ôbôs mawanda. Bebek le u ngi hoñlak ngéda mut wada a bi bep pôdôs we, hala a hot we ngandak. Ndi ngén i, i nkal ki jam lilam le: “Hilémb hi mut pék hi yé mbôô nyuu.” Bibuk bi pék gwon bi nla mbuubaha ñem u nyodop, bi nla ki tiimba at liwanda li li bi ôbi inyu ngimanôgla. (Añ Bingéngén 16:24.) Ngéda di mbigda le bibuk gwés bi nla babaa bôt bape, di ga yoñ yihe i yi lelaa di ngwélél gwo.

6. Inyuki hala a yé sañ ikeñi i gwel hilémb hiés?

⁶ Njom ipe i i mboñ le di yoñ yihe ni bipôdôl gwés i yé le bés bobasôna di yé bikwéha. Hop u nyelel kii i yé bés i ñem, ndi di nyi le “hégda i ñem mut i yé béba.” (Bibôdle 8:21; Lukas 6:45) Jon, i gwel hilémb hiés i yé sañ ikeñi. (Añ Yakôbô 3:2-4.) Ndi, di nlama ke ni bisu i boñ biliya i yi lelaa di nlama pôdôs bôt bape.

7, 8. Mambe maada ma yé ipôla bipôdôl gwés ni maada més ni Yéhôva?

⁷ Di nlama ki gwel hilémb hiés inyule di ga timbhe i bisu bi Yéhôva inyu mam di mpot, ni lelaa di mpot mo. Yakôbô 1:26 a nkal le: ‘Ibale mut a nhoñol le a yé mut base, ndi a ane bé hilémb hié, a lôgôk ndigi ñem wé, wee [bibégés bi] mut nu bi yé yañga.’ Jon, ibale di ngwel bé hilémb hiés ndi tinak ndik nyo mbe, di nla ôbôs tole di nla mélés liwanda jés ni Yéhôva.​—Yakôbô 3:8-10.

⁸ Di gwé manjom makeñi ma ma mboñ le di yoñ yihe ni mam di mpémés manyo més, ni lelaa di nkal mo. Inyu boñ le di tibil gwélél likébla li hop kiki Yéhôva a ngwés, di gwé le di wan bimbe bipôdôl di nlama keñgle.

BIPÔDÔL BI BI NSAGAL

9, 10. (a) Mimbe mintén mi bipôdôl bi ntôl i len ini? (b) Inyuki di nlama tjél bipôdôl bi nyega?

⁹ Ngandak bôt i len ini i mbéna gwélél bipôdôl bi nyega, tole bi mpuñgu. Bape ba nhoñol le ba nlama gwélél bibuk kii bo ndiihe, bo téé iwiye, ni bipôdôl mut a nlama bé pahal i ti bôt. Yak bôt ba minjôha ba nkuu mahop tole ba nkuu biliñgeliñge, ba ngwélél bisol ni minkwel mi mayel inyu nôlha bôt. Ndi ñôma Paul a kal le: “Nwaha mam mana momasôna: hiun, ni nyai, ni béba ñem, ni liôbôsjôl, ni bipôdôl bi ngagal [tole bi mpuñgu] manyo manan.” (Kôlôsé 3:8) A bi kônde ki le “minjôha mimbe” mi yé ikété ‘mam ba nlama yaga bé sima’ ipôla bañga bikristen.​—Efésô 5:3, 4.

¹⁰ Bipôdôl bi nyega bi nlémél bé Yéhôva, bi nlémél bé ki to bôt ba ngwés nye. Bi yé nyega tole mahindi. Ikété Bibel, “nyega” i nlébna ikété “minson mi minsôn.” (Galatia 5:19-21) Ini buk le “nyega” i nla yak pôdôl ngandak mintén mi béba, lem i nyega yada i nla tinde we i boñ ipe. Ibale mut a nke ni bisu i gwélél bipôdôl bi nyega, ndi a top bé waa boñ hala, hala a ñunda le a kôli ha bé yén i ntôñ u Yéhôva.​—2 Korintô 12:21; Efésô 4:19; béñge Ndoñi 23, i mamélél ma kaat.

11, 12. (a) Kii i yé minsohi? (b) Inyuki di nlama keñgle i ôm mut nsohi?

¹¹ Di nlama ki keñgle Hilégé ni minsohi. Djob a bi hek bés ni ngap i tôñ bôt, jon di ngwés kwélél mam ma ntihba biniñ bi mawanda més ni lihaa jés. Nlélém i hiai bisu, bikristen bi bééna ngôñ i yi yom bilôk bikéé gwap bi bôlôm ni bi bôda bi bé boñ ni kii bikristen bi, bi bé le bi boñ inyu lôl bo mahôla. (Efésô 6: 21, 22; Kôlôsé 4:8, 9) Ndi hala a yé jam li ntomb le nkwel u u mpôdôl bôt bape u nla sôk yila hilégé. Ibale di nsohbene mut, di nla pot mam ma ta bé maliga inyu ôbôs jôl jé, tole di nla pot mam di kôli bé kal, ma ma mbéñge niñ yé. Ibale di nyoñ bé yihe, bipôdôl bibe bi, bi nla yila liôbôsjôl, tole minsohi. Kiki hihéga, Farisai i bi ôm Yésu minsohi inyu mam a bi boñ bé. (Matéô 9:32-34; 12:22-24) Minsohi mi nhindis jôl li mut, mi nlona ki mindañ ni njôghe, mi nla ki bagal mawanda.​—Bingéngén 26:20.

¹² Yéhôva a gwé ngôñ le di gwélél bipôdôl bi bi ntina makénd, bi bi mbagal bé mawanda. Yéhôva a ñoo bet ba ‘nwes mbôô i mindañ ikété lôktata.’ (Bingéngén 6:16-19) Mut minsohi nu bisu a bé Satan Nsohop, nu a bi sohbene Nyambe. (Masoola 12:9, 10) I len ini, ikété nkoñ isi, bôt ba mbéna tembee inyu bape. Ndi hala a nlama bé bôña ikété likoda li bikristen. (Galatia 5:19-21) Jon di nlama yoñ yihe ngéda di nsômbôl pot, ni ki le di ôt pék ilole di mpot. Ilole u ntiimba pot jam inyu mut, badba le: ‘Baa jam li, li yé maliga? Baa li ñunda loñgeñem? Baa i yé nseñ i pot jo? Baa me gwé ndik ngôñ le, mut me ni nye di nkwel a emble jo? Kii me yé le me nôgda ibale mut a nkal i nya jam i inyu yem?’​—Añ 1 Tésalônika 4:11.

13, 14. (a) Kii mut a nla nôgda ngéda ba nsol nye? (b) Kii i yé diyana? Inyuki bikristen bi nlama keñgle i yan bôt bape?

¹³ I ma mpémél bés bobasôna le di pot jam, ndi mbus, di yik tam. Ndi di gwé bé ngôñ i bana lem i yahal bôt bape, tole i pot bibuk bi bi mbabaa tole bibuk bibe. Bisol tole Bibuk bibe bi nlama bé ba ipôla yés. Paul a kal le: “Hénana lôlha ôa yosôna ikété nan, ni nyai, ni hiun, ni jenakiñ, ni liôbôsjôl.” (Efésô 4:31) Ngobol i Bibel ipe i nkobol “liôbôsjôl” le “bisol,” ni “bibuk bibe.” Bisol bi nla boñ le mut a nimis ét nyuu yé, bi boñ ki nye le a hoñol le a gwé bé nseñ wo ki wo. Téntén, bisol bi ntééñga boñge batitigi ngandak, jon di nlama yoñ yihe inyu boñ le di babaa bañ bo ni bipôdôl gwés.​—Kôlôsé 3:21.

¹⁴ Bibel i mbéhe bés inyu ntén liôbôsjol lini le​—diyana. Diyana di yé i béna sol mut ni ngôñ i babaa nye. Kinje ngoo inyu mut diyana, ibale a nyan sobiina wé tole bon bé! Inyule ba nla pémés mut bisol ikété likoda ibale a neebe bé mahôla ba nti nye inyu héñha. (1 Korintô 5:11-13; 6:9, 10) Kiki di ntehe, ibale di ngwélél bibuk bi nyega, bi bi ta bé maliga tole bi bi mbaabana, di ga ôbôs maada més ni Yéhôva yak ni ma di gwé ni bôt bape.

BIPÔDÔL BI BI NHÔLÔS

15. Mimbe mintén mi bipôdôl mi nhôlôs?

¹⁵ Lelaa di nla gwélél likébla li hop kiki Djob a nsômbôl? Tolakii Bibel i nkal bé bés i mam di nlama pot tole ma di nlama bé pot, i nkal bés le di pot ‘ndik bibañga bi bi nhôlôs kiki i nsômbla.’ (Efésô 4:29) Bibañga bi bi nhôlôs bi mpôp, bi yé loñge, ni maliga. Yéhôva a ngwés le di gwélél bibuk bi bi nhôlôs, bi bi nti makénd ni bi bi nlédés bape. I mbéda biliya inyu boñ hala. I mbéda biliya bi ngui inyu pot mam ma nhôlôs iloo mam ma ma mbabaa tole gwañga bi mam. (Titô 2:8) Di wan le ndék dihéga di bipôdôl bi bi nhôlôs.

16, 17. (a) Inyuki di nlama bégés bôt bape? (b) Bonjee di nla bégés?

¹⁶ Yéhôva bo Yésu ba nti bibégés bi nlôl ñem. Di nlama kôna bo. (Matéô 3:17; 25:19-23; Yôhanes 1:47) Inyu ti bibégés bi bi ga tibil ti mut makénd i mbéda le di gwélél bibuk bi bi ntihba nye ñem ni bi bi ñunda le di ndiihe nye. Kaat Bingéngén 15:23 i nkal le: “Lipôdôl ngéda i kôli​—kili loñge i!” Di nkôhna makénd ngéda mut a nti bés bibégés inyu bôlô tole a nti bés mayéga inyu jam lilam di mboñ.​—Añ Matéô 7:12; béñge Ndoñi 27, i mamélél ma kaat.

¹⁷ Ibale di gwé lem i béñge bilem bilam bi bôt, hala a ga ba bés jam li ntomb i ti mut bibégés bi nlôl ñem. Kiki hihéga, bebek le u nyimbe le mankéé ikété likoda a nkôôba minkwel nwé loñge tole a mboñ biliya i timbhe i makoda. Mañge wanda nu a nsôñ maliga i homa wé suklu, tole mañ mut u u ntéé likalô hiki ngéda. Bibégés di ga ti bo, bi nla ba jam ba gwé ngôñ. Nlélém jam inyu balôm ngéda ba nkal baa bap le ba ngwés bo, ni ki le ba ndiihe bo. (Bingéngén 31:10, 28) Kiki e i gwé ngôñ ni malép ni mapubi ma hiañgaa, hala nyen yak bôt ba gwé ngôñ ni bibégés. Téntén boñge batitigi. Di nyéñ manjel i bégés bo inyu bilem gwap bilam ni biliya gwap. Bibégés bi, bi nla ti bo makénd ni ét nyuu, bi tinde ki bo i ke ni bisu i boñ loñge.

18, 19. Inyuki di nlama boñ biliya inyu ti bape makénd ni hogbe? Lelaa di nla boñ hala?

¹⁸ Ngéda di nti bôt bape makénd ni hogbe, di nkôna ndémbél i Yéhôva. A ntôñ ni bet ba gwé “mbuu nsôhga,” ni “ba ba nyodop.” (Yésaya 57:15) Yéhôva a ngwés le ‘di tina hogbe bés ni bés,’ ni le ‘di lédés ki ba ba gwé bihôya bi miñem.’ (1 Tésalônika 5:11, 14) Ngéda di mboñ biliya i boñ hala, a ntehe, a ndihe ki biliya gwés.

¹⁹ Di nlama yimbe ikété likoda ibale ngim mankéé i nimis makénd tole i nyodop. Kii u nla kal nye? Bebek le u gwé bé ngui i mélés ndutu i, ndi u nla unda mut nu le u ntôñ nye. Kiki hihéga, u nla yoñ bitelbene i tégbaha ngéda ni nye. U nla éñél nye nlôñ Bibel u u ntina makénd ni i naña nye i soohe ntôñ ni we. (Tjémbi 34:19; Matéô 10:29-31) Tiimba yis nye le lôk kéé i bôlôm ni i bôda i ngwés nye (1 Korintô 12:12-26; Yakôbô 5:14, 15) Ngéda u mpot hala, unda nye le jam u nkal li nlôl we ñem ni le u nhémle ki jo.​—Añ Bingéngén 12:25.

20, 21. Kii i mboñ le bôt ba hoo neebe maéba?

²⁰ Di nhôlôs ki bôt ngéda di ti bo maéba malam. Kiki di yé bikwéha bi bôt, bés bobasôna di gwé ngôñ ni maéba hiki ngéda. Kaat Bingéngén 19:20 i nkal le: “Emble pék, u leege ki maéba, le ndi u bana pék nwii nwoñ mi nsôk.” Mimañ mi likoda nwotama bé nwon mi gwé le mi ti maéba. Bagwal ba nlama ti bon bap maéba. (Efésô 6:4) Bisita bi nla tina bo ni bo maéba malam. (Titô 2:3-5) Kiki di ngwés lôk kéé yés i bôlôm ni i bôda, di nsômbôl ba nkwoog nkaa le di nti bo maéba i nya i mbabaa bé bo. Kii i ga hôla bés?

²¹ Bebek u nhoñol ngéda mankéé wada a bi ti we biloñge bi maéba kayéle u bi hoo leege mo. Kii i bi tinde we i boñ hala? Bebek u bi nôgda le mut nu, a ntôñ toi we. Tole inyule a bi gwélél bibuk bilam ni loñgeñem. (Kôlôsé 4:6) Bebek le maéba ma, ma bé pémél ikété Bibel. (2 Timôtéô 3:16) Too di ñañ pes kaat, too di ngwélél ndigi yi i pes kaat, maéba més momasôna ma nlama ndigi lôl i Bibel. Mut nye ki nye a nlama bé nyégsa bôt bape i neebe mahoñol mé, tole a nlama bé bep gwélél bitilna inyu nit mahoñol mé. Ngéda u mbigda lelaa ba bi ti we maéba, hala a nla hôla we ngéda u nti bôt bape maéba.

22. Lelaa u nlama gwélél likébla joñ li hop?

²² Ngap i pot i yé likébla li nlôl ni Djob. Gwéha yés inyu yé i nlama tinde bés i gwélél yo i nya i kôli. Bigda le bibuk bi gwé ngui i ôbôs tole i hôlôs. Jon, di boñ kii yosôna di nla inyu gwélél bipôdôl bi bi nlédés, ni bi bi ntina makénd.