Bana ñem ngui kiki Zadok

1-2. Njee a bé Zadok? (1 Miñañ 12:​22, 26-28)

HÉGDA le i jam lini, limut li bôt li li nloo 340 000 ma bôt, li nkodba inyu téé David kiñe Israel. Mu dilo diaa di, liyôgbe li bôt, tjémbi di bibégés, diléla di maséé di nôga letee ni i ngii dikôa bebee ni Hébrôn. (1 Miñañ 12:39) Mu kété yap, mañge wanda wada a bé mu le Zadok, bebek ngandak bôt i bi yimbe bé to nye. Ndi Yéhôva a bi yimbe nye, a gwés ki le yak bés di yi le a bé ha. (Añ 1 Miñañ 12:​22, 26-28.) Njee a bé Zadok?

² Zadok a bé prisi i i bé sal ni Prisi keñi le Abiatar. Zadok a bé ntehemam nu a bé nok sômbôl i Nyambe. Nyambe a bi ti ki nye pék i mbuma ñañ. (2 Samuel 15:27) I ngéda bôt ba bé ba gwé ngôñ ni maéba malam, ba bé bat Zadok mahôla. A bééna ki ñem ngui. Munu i yigil ini, di ga tehe lelaa Zadok a bééna ñem ngui.

3. (a) Inyuki bagwélél ba Yéhôva ba gwé ngôñ ni makénd? (b) Kii di ga pôdôl munu i yigil ini?

³ Munu dilo di nsôk dini, Satan a noode tômbôs hémle yés iloo kiki i ngéda kôba. (1 Pétrô 5:8) I mbéda bés ñem ngui mu kiki di mbem le Yéhôva a tjé Satan ni nkoñ ’isi wé. (Tjémbi 31:24) Di pôdôl manjel maa di nla gwélél inyu kôna ndémbél i makénd i Zadok.

NIT ANE I NYAMBE

4. Inyuki bagwélél ba Yéhôva ba gwé ngôñ ni makénd inyu nit Ane i Nyambe? (Béñge yak titii.)

⁴ Kiki di yé bagwélél ba Yéhôva, di nit Ane yé ni ñem wés wonsôna, ndi ngim mangéda, i mbéda bés ñem ngui. (Matéô 6:33) Kiki hihéga, munu i béba nkoñ ’isi ini, i mbéda bés ñem ngui inyu niñ inoñnaga ni sômbôl i Yéhôva, ni i añal ñañ nlam u Ane. (1 Tésalônika 2:2) I mbéda ki bés ñem i ngui inyu tjél yoñ ngaba i mam ma m’bô ma nkoñ ’isi unu, u u yé mbaglak. (Yôhanes 18:36) Ngandak bagwélél ba Yéhôva i yé liyep, ipe i nhônba ngitelepsép, ipe ki i yé i mok inyule i ntjél yoñ ngaba i mam ma m’bô tole i gwét.

5. Inyuki Zadok a bééna ngôñ ni ñem ngui inyu nit David?

⁵ Zadok a bi lo ndik bé i Hébrôn inyule ba bé lama téé David kiñe. A bi lo ni bijôl bi gwét, nkôôbaga inyu gwét. (1 Miñañ 12:38) Zadok a bé bebee i noñ David i gwét ni i kolba baoo ba litén li Israel. A bééna bé likeñge i jo gwét, ndi a bééna ñem ngui ngandak.

6. Lelaa David a bi ti Zadok ndémbél ilam i ñem ngui? (Tjémbi 138:3)

⁶ Hee prisi kiki Zadok i bi nigil i bana ñem ngui? A bé nkéñgaga ni mimpémba mi bôt mi mi bééna ñem ngui. Ibabé pééna, a bi kôna ndémbél yap. Kiki hihéga, David a bé éga mintôñ mi gwét mi Israel ni makénd, jon litén li bé bebee i téé nye kiñe. (1 Miñañ 11:​1, 2) Inyu kolba baoo bé, David a bé bôdôl Yéhôva ñem. (Tjémbi 28:7; añ Tjémbi 138:3.) Zadok a bééna ndémbél ilam ipe ipañ yé. Bôt kiki bo Yéhôyada ni man wé Bénaya njogwét nunkeñi, ni 22 baéga mandap ma bikôkôa ba ba bi nit David. (1 Miñañ 11:​22-25; 12:​26-28) I bôt bana bobasôna ba bi yoñ makidik ma ngui i téé David kiñe ni i sôñ nye.

7. (a) Dimbe dihéga di ñem ngui di gwé i len ini? (b) Kii ndémbél i mankéé Nsilu ba ñunda i vidéô i niiga bés?

⁷ Ndémbél i bôt ba ba bi nit énél i Yéhôva ni ñem ngui, i nti bés ngui ni makénd. Kiñe yés Kristô Yésu a bi tjél yoñ ngaba i mam ma m’bô i ngéda a bé hana ’isi. (Matéô 4:​8-11; Yôhanes 6:​14, 15) I ngéda a bééna ngôñ ni ñem ngui, a bé nigbene Yéhôva hiki ngéda. Munu i dilo tjés, di gwé ngandak njohok lôk kéé i bôlôm i i ntjél yoñ ngaba i mam ma m’bô ni i gwét. Inyu yi bahogi ikété yap, di nla béñge miñañ nwap i jw.org.a

HÔLA LÔK KÉÉ YOÑ

8. Imbe ngéda i mbéda mimañ ñem ngui inyu hôla lôk kéé yap?

⁸ Bagwélél ba Yéhôva ba ngwés ba hôlna bo ni bo. (2 Korintô 8:4) Ndi ngim mangéda, hala a mbat ñem ngui. Kiki hihéga, i ngéda gwét bi mbôô, mimañ mi yé mi nôgda le lôk kéé i gwé ngôñ ni makénd, le ba nit bo, ba hôla bo i bana Bibel, bikaat bi ntôñ, bijek, malép, mambot ni homa liyééne. Kiki mi ngwés lôk kéé yap ngandak, mimañ mi yé bebee i nimis niñ yap inyu ti bo i yom ba gwé ngôñ. (Yôhanes 15:​12, 13) I ngéda mi mboñ hala, mi nkôna Zadok nu a bééna ñem ngui.

9. Kiki di ñañ i kaat i 2 Samuel 15:​27-29, kii David a bi bat Zadok le a boñ? (Béñge yak titii.)

⁹ Ba bé yéñ nol David. Man wé Absalôm a bé yéñ kadal ane. (2 Samuel 15:​12, 13) Jon kunda yada, David a bi nyodi i Yérusalem a ke ngwéé! A bi sébél bagwélél bé, a kal bo le: “Telbana, di kenek ngwéé, tiga le mut to wada ikété yés a pei bé i moo ma Absalôm!” (2 Samuel 15:14) Kiki bagwélél bé ba bé nyodi i Yérusalem, David a bi sôk nôgda le i mbéda le mut a yégle nyoo inyu yis nye minsoñgi Absalôm a bééna. Jon a bi bat Zadok ni biprisi bipe le bi témb i Yérusalem inyu añle nye i mam ma ntagbe nyoo. (Añ 2 Samuel 15:​27-29.) Ba bé lama yoñ yihe ngandak. I jam David a bi bat biprisi bi, li bé ndutu ngandak. Ba bé yak le ba nimis niñ yap. Hégda i yom Absalôm i mut nliba nunu, mut ngôk ni minsohi a bé le a boñ Zadok ni bini biprisi bipe ibale a yi le ba bi yégle inyu hes nye.

10. Kii Zadok ni bini biprisi bipe ba bi boñ inyu sôñ niñ i David?

¹⁰ David a bi ôô jimb ni Zadok bo Husai liwanda jé lipe inyu lugha Absalôm. (2 Samuel 15:​32-37) Husai a bi noñ maéba ma, a yoña Absalôm, a ti yak nye makeñge ma gwét ma ma bi boñ le David a bana pôla i kôôba. I mbus, Hasai a añle Zadok ni Abiatar i jam a bi boñ. (2 Samuel 17:​8-16) Hala a bi boñ le i bôt bana bo iba ba pam i añle David i jam li. (2 Samuel 17:17) Ni mahôla ma Yéhôva, Zadok ni bini biprisi ba bi sôñ niñ i David.​—2 Samuel 17:​21, 22.

11. I ngéda di nhôla lôk kéé yés, lelaa di nla kôna ñem ngui u Zadok?

¹¹ Ibale ba nsébél bés i hôla lôk kéé i i mboma mandutu, lelaa di ga unda ñem ngui kiki Zadok? (1) Noñ maéba ntôñ u nti. I nya mangéda i, i nlôôha ba nseñ le di tééda adna yés, di noñ biniigana hikuu hi loñ hi nti. (Lôk Héber 13:17) Mimañ mi nlama bana lem i tiimba béñge bitelbene ba nti inyu kôôba bikuu ni biniigaga bi ntôñ i ngéda bikuu bi nkwo. (1 Korintô 14:​33, 40) (2) Ni bana ñem ngui, ndi ni yoñok yihe. (Bingéngén 22:3) Ni tibil ôt pék i ngéda ni mboñ jam. Ni keñgle mam ma nla boñ le ni nimis niñ nan yañga. (3) Ni bôdôl Yéhôva ñem. Ni hôya bañ le Yéhôva a gwé bé ngôñ le yom ibe yo ki yo i pémél bé ni lôk kéé nan. A nla hôla bé i nit lôk kéé nan ibabé le ndutu i kwél bé.

12-13. Kii ñañ u Viktor bo Vitalii u niiga bés? (Béñge yak titii.)

¹² Di yoñ hihéga hi Viktor bo Vitalii, bo iba ba bi sal ni ngui inyu ti lôk kéé bijek ni malép i Ukren. Viktor a nkal le: “Di bé yéñ bijek homa nyensôna, i bé i pam yak ngim mangéda le dikoñgo di ngaa di lôs ipañ yés. Mankéé wada a bééna sabe, a bi ti bijek bi bé mu. Bijek bi, bi bi hôla batéé likalô inyu ngim ngéda. I ngéda di bé lôñlak bijek matôa més, bombe i lôs ipañ yés yom kiki bo 20 ma méta. Mu i kel i yosôna, me bi soohe Yéhôva le a ti bés ñem ngui u mbéda bés inyu ke ni bisu i hôla lôk kéé.

¹³ Vitalii a nkal le: “Hala a bé bat ñem ngui ngandak. Liké jem li bisu li bi nom 12 ngeñ. Me bé kenek me soohege Yéhôva mu njel.” Vitalii a bééna ñem ngui, ndi i nlélém ngéda a yoñok yihe. A nkônde le: “Me bé soohe Yéhôva ibabé waa, me badak nye le a ti me pék, le a hôla ki me i yi minwaa nwem. Me bé hiôm ndik manjel ngomin a bi ti kunde le mut a nla kil. Hémle yem i bi kônde let i ngéda me bé tehe lelaa lôk kéé i bôda ni i bôlôm i bé sal ntôñ. Ba bi héya i gwom bi bé le bi kéñ bés njel, ba yoñ gwom ngomin a bi ti, bi di bé lama kena, ba téédana bés gwo, ba kôôbana yak bés bijek ni bahoma di bé lama noi mu njel.”

TÉÑBE NI YÉHÔVA

14. Kii di yé di nôgda i ngéda mut di ngwés a ntjôô Yéhôva?

¹⁴ Ikété i mam ma yé le ma lôôha tééñga bés, jada li yé i ngéda mut wés lihaa tole liwanda jés li ntjôô Yéhôva. (Tjémbi 78:40; Bingéngén 24:10) Ibale bés ni nye di nôglaga ngandak, hala a nla ba bés ndutu i neebe i jam li. Ibale i ndutu i i ma pémél we, ndémbél i ndéñbe i Zadok i nla lédés we.

15. Inyuki Zadok a bééna ngôñ ni ñem ngui inyu ke ni bisu i téñbe ni Yéhôva? (1 Bikiñe 1:​5-8)

¹⁵ Zadok a bi téñbe ni Yéhôva yak i ngéda Abiatar liwanda jé li ñem nyuu li bi ndogbene Nyambe. I jam lini li bi bôña i lisuk li énél i David. I ngéda David a bé bebee ni nyemb, man wé Adôniya a bi noode kadal yééne ane i isañ, i Yéhôva a bi bôn Salômô. (1 Miñañ 22:​9, 10) Abiatar a bi pohol i nit Adôniya. (Añ 1 Bikiñe 1:​5-8.) Abiatar a bi tjôô ndik bé David, ndi a bi ndogbene yak Yéhôva! Noode hégda lelaa hala a bi tééñga Zadok ni i wonyuu a bi nôgda. Nye ni Abiatar ba bi sal kiki biprisi yom kiki bo 40 ma nwii. (2 Samuel 8:17) Ba bi begee “Nkuu u bañga Nyambe” ntôñ. (2 Samuel 15:29) Ibôdôl behee, i bôt bana bo iba ba bi nit Kiñe David.​—2 Samuel 19:​11-14.

16. Kii i bi lama hôla Zadok i ke ni bisu i téñbe ni Yéhôva?

¹⁶ To hala kiki Abiatar a bi yoñ makidik mabe, Zadok a bi ke ni bisu i téñbe ni Yéhôva. David a pééna bé to kel to yada le Zadok a’ ke ni bisu i téñbe ni nye. I ngéda jimb li Adôniya li bi yeli, David a sébél Zadok, Natan ni Bénaya inyu téé Salômô kiñe. (1 Bikiñe 1:​32-34) I ba lôñ yada ni bagwélél ba Yéhôva kiki Natan ni bôt bape ba ba bé nit Kiñe David, i bi lama lédés Zadok i ti ki nye ñem ngui. (1 Bikiñe 1:​38, 39) I ngéda Salômô a bi yila kiñe, a “yoñ . . . tel i prisi, i Abiatar a bééna, a ti yo Zadok.”​—1 Bikiñe 2:35.

17. Lelaa u nla kôna Zadok ibale mut woñ lihaa tole liwanda joñ li ntjôô Yéhôva?

¹⁷ Lelaa u yé le u kôna Zadok? Ibale liwanda joñ tole mut woñ lihaa a ntjôô Yéhôva, unda nye le we ni nye ni ta ha bé lôñ. (Yôsua 24:15) Yéhôva a ga ti we ngui i hônba i ndutu i, a ti ki we ñem ngui. Ikété masoohe, bat nye le a nit we, u téñbe ki i nson ni bagwélél bé ba ba tiñi ni nye. Yéhôva a yé maséé i tehe le u tiñi ni nye, a ga bom ki we inyu ndéñbe yoñ.​—2 Samuel 22:26.

18. Kii di nigil mu jam li bi pémél Marco bo Sidse?

¹⁸ Nano di tehe hihéga hi Marco bo nwaa Sidse, ba ba bééna bingond biba bi bi bi tjôô maliga. Marco a nkal le: “Ibôdôl ligwéé, bagwal ba ngwés bon bap ngandak. Ba mboñ kii yosôna ba nla inyu sôñ bo le jam libe jo ki jo li pémél bañ bo. Jon i ngéda ba ntjôô Yéhôva, hala a yé a pat bo ñem.” A nkônde le: “Ndi Yéhôva a bé nit bés. A bi hôla bés ni ini njel le, i ngéda me bé ntombok, ha nyen nwaa wem a bééna ngui i téé me. I ngéda yak nye a bé ntombok, ha nyen yak me, me bééna ngui i téé nye.” Sidse a nkônde le: “Di bé bé le di yémbél ndutu yés ibale Yéhôva a ti bé bés ngui i bé béda bés. Me bé ôm memede nsohi le njom i yé yem. Jon me bi añle Yéhôva i yom me bé nôgda. I mbus ndék ngéda, mankéé nu muda wada nu me bi tehe bé hala a yé ngandak nwii a bi lo i tehe me, a hôôba me bituu, a num me siim, a kal me le: ‘Héya mahoñol moñ le njom i yé yoñ!’ Ni mahôla ma Yéhôva, me bi ke ni bisu i gwélél nye ni maséé.”

19. Mambe makidik u nyoñ?

¹⁹ Yéhôva a nsômbôl le bagwélél bé bobasôna ba bana ñem ngui kiki Zadok. (2 Timôtéô 1:7) Ndi a ngwés bé le di bôdôl bésbomede ñem, ndi a ngwés le nyen di bôdôl ñem. Jon i ngéda u mboma ngim mam i i mbat le u bana ñem ngui, nigbene Yéhôva. U nla ba nkwoog nkaa le a ga ti we ñem ngui kiki Zadok!​—1 Pétrô 5:10.