Nán maan e awlɛn’n yo nɲɔnnɲɔn Ɲanmiɛn sulɛ’n nun
‘Min ɲin yí wɔ tititi. Man min awlɛn m’ɔ ti wɛtɛɛ [Uka min naan min awlɛn’n w’a yoman nɲɔnnɲɔn, NW]. Maan min ɲin yi wɔ.’—JUE. 86:11.
1, 2. (a) ?Kɛ nga Jue Mun 86:2, 11 fa kle e’n sa’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e naan sɛ sa wie ju’n, y’a kwla yo nanwlɛfuɛ y’a su Zoova titi ɔ? (b) ?Blɛ benin nun yɛ ɔ fata kɛ e tu e klun e su Ɲanmiɛn nanwlɛ su ɔ?
KANNZƐ be wla Klistfuɛ wie mun bisua annzɛ be kle be yalɛ’n, sanngɛ be su Ɲanmiɛn nanwlɛ su afuɛ kpanngban. Kpɛkun i sin’n, aɲanbeun ninnge’m be klolɛ’n ti be yaci Zoova sulɛ. ?Ngue ti yɛ ɔ ti sɔ ɔ? Be awlɛn’n ti yɛ maan ɔ ti sɔ ɔ. Jue Mun ndɛ tre 86 kle kɛ sɛ sran kun i awlɛn’n timan nɲɔnnɲɔn’n, yɛ ɔ kwla yo nanwlɛfuɛ ɔ. Jue kun mɔ Davidi toli nun’n, ɔ seli Ɲanmiɛn kɛ: ‘Wɔ, min Ɲanmiɛn, sasa min nguan’n, afin n ti ɔ liɛ mlɔnmlɔnmlɔn. De min mɔ n ti ɔ sufuɛ’n, n fa min wla’n gua ɔ su.’ I sin’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn ekun kɛ: ‘Anannganman, kle min atin nga n ko fa su’n. Min ɲin yí wɔ tititi. Man min awlɛn m’ɔ ti wɛtɛɛ [Uka min naan min awlɛn’n w’a yoman nɲɔnnɲɔn, NW]. Maan min ɲin yi wɔ.’—Jue. 86:2, 11.
2 Sɛ e faman e wla’n kwlaa guaman Zoova su’n, ɔ su cɛman naan ninnge uflɛ mɔ be lo e’n, b’a yo naan e awlɛn’n w’a yo nɲɔnnɲɔn. Ɔ maan é kpɔ́ci Ɲanmiɛn Kpli. E bɔbɔ e ngunmin e wun akunndan bulɛ’n ti kɛ aya mɔ be fia e bo, atin nga e sin nun’n, i nun’n sa. Wie liɛ’n, kɛ sa kekleekle’m be tɔ e su’n, e kpɔciman Zoova. Sanngɛ Satan kwla sua e aya kpɛkun ɔ tra e. Ɔ maan kwlaa naan sa wie w’a ju naan w’a sa e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n w’a nian’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ dɔ nga su’n, e tu e klun e su Zoova nanwlɛ su! Biblu’n se kɛ: ‘Ɔ ti’n mɔ a fa bu akunndan’n, sie i kpa tra ninnge’m be kwlaa, afin i nun yɛ nguan’n i bo’n fin ɔn.’ (Nya. 4:23) Sa wie’m be juli Zida lɔ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun su. I sɔ nun nn Zoova w’a sunmɛn i Zeroboamu m’ɔ ti Izraɛli famiɛn’n i sin. Sa sɔ’m be kwla kle e ninnge cinnjin wie mun.
‘Ń cɛ́ wɔ like kun’
3. ?Kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n kannin fɔ nga Ɲanmiɛn buli famiɛn’n i ndɛ kleli i’n, ngue yɛ famiɛn’n yoli ɔ?
3 Amun e nian sa kun. Zeroboamu kpɛli nannin ba sɔlɛ’n i ba Izraɛli nglo lɔ akpasua blu’n be su. Ɔ maan, Ɲanmiɛn i sran’n kannin ndɛ kekle kun kleli i. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Zeroboamu fali ya dan kpa, kpɛkun ɔ seli i sran’m be kɛ be trɛ i. Sanngɛ Zoova jin i sufuɛ’n i sin. Ɔ maan bé nían ɔn, famiɛn’n i sa’n m’ɔ tinngɛli i ya su’n, yɛ w’a wu yɛ. Kpɛkun sraka yiwlɛ mɔ be fa sɔ nannin ba’n, i nun kpacili. Ɔ maan i osu kunngba nun’n, Zeroboamu srɛli Ɲanmiɛn i sran’n kɛ: ‘Kpata Anannganman ɔ Ɲanmiɛn man min. Srɛ i maan n kwla yi min sa’n.’ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n kusu srɛli Ɲanmiɛn, ɔ maan famiɛn’n i sa’n yoli juejue.—1 Fam. 13:1-6.
4. (a) ?Ngue ti yɛ like nga famiɛn’n waan ɔ́ fá mán Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n, ɔ ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i sa nianlɛ like ɔ? (b) ?Ngue ndɛ yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n kannin ɔn?
4 I sin’n, Zeroboamu seli Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n kɛ: ‘Bla e wɔ awlo naan ko di like. I sin ń cɛ́ wɔ like kun.’ (1 Fam. 13:7) ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n yó ɔ? ?I mɔ w’a kan fɔ nga Zoova buli famiɛn’n w’a kle i’n, ɔ fata kɛ ɔ kplin ndɛ nga famiɛn’n kan kle i’n su naan ɔ su i su? (Jue. 119:113) ?Annzɛ, kɛ m’ɔ ti kɛ like nga famiɛn’n yoli’n ɔ yo i nzisɔ’n ti’n, ɔ fataman kɛ ɔ nin i be ɔ? Zeroboamu ti aɲanbeunfuɛ dan. Ɔ maan, ɔ kwla sua ninnge mɛn i janvuɛ mun. Sɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n i klun lɔ’n i konvi o aɲanbeun ninnge’m be su’n, like nga famiɛn’n waan ɔ́ fá mɛ́n i’n, kɛ ɔ ko yo naan ɔ kpalo i’n, ɔ́ yó kekle kpa mɛ́n i. Sanngɛ kusu’n, Zoova seli i nuan ijɔfuɛ’n kɛ ‘nán ɔ di like nán ɔ nɔn nzue. I waan atin nga ɔ fa bali’n, nán ɔ fa su wɔ.’ I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n seli kɛ: ‘Kannzɛ ɔ wie ɔ bo ninnge’n i bue yɛ a fa man min’n, n su wluman ɔ lika lɔ, n su diman like, yɛ n su nɔnman nzue lika nga nun wa.’ Yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n fali atin uflɛ yɛ ɔ jaoli Betɛli lɛ ɔ ɔli ɔ. (1 Fam. 13:8-10) ?Wafa ng’ɔ fali Ɲanmiɛn ndɛ’n su nanwlɛ su’n, wafa sɛ yɛ e kusu e kwla nian su ɔ?—Rɔm. 15:4.
‘Maan ɔ ju e’
5. ?Ɲanmiɛn sufuɛ nanwlɛfuɛ mɔ e ti’n, wafa sɛ yɛ aɲanbeun ninnge kunndɛlɛ’n kwla yo like kun m’ɔ sɛ i nian ɔn?
5 Atrɛkpa’n, e bu i kɛ aɲanbeun ninnge kunndɛlɛ’n kwlá saman e Ɲanmiɛn sulɛ nanwlɛ su’n nianman. Sanngɛ, maan e si kɛ ɔ kwla yo sɔ. ?Kɛ Zoova ta e nda kɛ ɔ́ mán e like kwlaa ng’ɔ fata kɛ e ɲɛn i naan y’a ka nguan nun’n, e lafi su? (Mat. 6:33; Ebr. 13:5) ?Ninnge nga sran’m be kwla bu i kɛ be ti kpa’n, sɛ dɔ nga su e kwlá ɲanman be’n, kɛ ɔ́ yó naan e kplin e ɲin kɛ é ɲán be kekle nun’n, ɔ fataman kɛ e tra e awlɛn? (An kanngan Filipfuɛ Mun 4:11-13 nun.a) ?Like wie mɔ e ɲin wo i sin’n ti’n, ɔ yo e kɛ e yaci asɔnun’n nun junman wie dilɛ annzɛ jasin fɛ’n bolɛ naan y’a kwla ɲan like sɔ’n? ?Zoova sulɛ nanwlɛ su’n yɛ ɔ ti e cinnjin tra like kwlaa ɔ? Nanwlɛ, wafa nga sran kun su Ɲanmiɛn’n, yɛ maan ɔ́ tɛ́ kosan sɔ’m be su ɔ. Pɔlu seli kɛ: ‘Sɛ sran kun su Ɲanmiɛn naan i ɲin yi like ng’ɔ le, i sɔ’n ti aɲanbeun like dan. Afin kɛ bé wú e’n, e nin like fi a baman, ɔ maan kɛ é kɔ́’n, e kwlá faman like fi kɔman. I sɔ’n ti’n, sɛ e ɲan like e di’n, yɛ sɛ e ɲan tannin kla’n, maan ɔ ju e.’—1 Tim. 6:6-8.
6. ?Ngue like yɛ wie liɛ’n e bu i kɛ ɔ ti like yɛ be fa cɛli e ɔ? ?Yɛ sɛ é sɔ́ nun o, annzɛ e su sɔman nun o, ngue yɛ ɔ́ kwlá úka e naan y’a fa ajalɛ kun ɔn?
6 Sran nga e di junman i sa nun’n, ɔ kwla se e kɛ ɔ́ úka e sa su naan ɔ́ úka e akatua’n su, naan é ɲán ninnge wie mun ekun. Wie liɛ kusu’n, e wun kɛ sɛ e tu e tranwlɛ’n nun naan e ko kunndɛ junman e nvle’n i lika uflɛ’n annzɛ nvle uflɛ nun’n, e akatua’n yó dan trá nga e le i’n. E kwla bu i kɛ i sɔ liɛ’n ti suralɛ like m’ɔ fin Zoova ɔ. ?Sanngɛ kwlaa naan y’a fa ajalɛ’n, ɔ timan kpa kɛ e bu e klun lɔ nian like nga e jran su e fa ajalɛ’n? Kosan klikli ng’ɔ fata kɛ e fa usa e wun’n yɛ: “?Ajalɛ nga ń fá’n, ɔ́ yó maan min nin Zoova e afiɛn’n sáci annzɛ ɔ su saciman?”
7. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e wla aɲanbeun ninnge’m be klolɛ’n i ase ɔ?
7 Satan i mɛn’n i nunfuɛ’m be yaciman aɲanbeun ninnge kunndɛlɛ’n i blɔlɛ. (An kanngan 1 Zan 2:15, 16 nun.) Mmusu’m be si Satan kunndɛ kɛ ɔ́ sáci e. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e nian e wun kpa naan e wla aɲanbeun ninnge’m be klolɛ’n i ase. (Ngl. 3:15-17) Kɛ Satan fali mɛn’n nun famiɛn diwlɛ’m be kwlaa mannin Zezi’n, Zezi w’a kplinman su kaan sa. (Mat. 4:8-10) Ɔ maan, ɔ kwla seli kɛ: ‘An nian amun wun kpa konvi kpli yolɛ’n i lika, afin maan sran ɲɛn i wun ɔ ɲɛn i wun sɛ, nán ninnge sɔ mun yɛ be mɛn i nguan ɔn.’ (Lik 12:15) Sɛ e waan é yó nanwlɛfuɛ’n, e su lafiman e bɔbɔ e wun su, sanngɛ Zoova su yɛ é láfi ɔ.
Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kpɛnngbɛn kun ‘kpɛli i gblɛ’
8. ?Ngue sa yɛ ɔ juli m’ɔ sali Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n niannin ɔn?
8 Sɛ ɔ ti kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n fali atin’n ɔli i awlo trele’n, nn i bo’n guali kpa mɛnnin i. Sanngɛ i osu w’a cɛman kpɛkun like uflɛ wa sɛli i niannin. Biblu’n se kɛ: ‘Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun tran Betɛli. W’a yo kpɛnngbɛn. I wa’m be wa kannin’ sa nga be juli cɛn sɔ’n i nglɛmun nun’n kwlaa kleli i. Kɛ ɔ tili ndɛ nga i wa’m be kan kleli i’n, ɔ seli be kɛ be tanndan aflunmun kun mɛn i naan ɔ ko to Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n. Ndɛndɛ ɔ ko toli Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n, nn ɔ su lo wunmiɛn waka dan kun bo. Yɛ ɔ seli i kɛ: “Bla e wɔ awlo ko di like.” Kɛ mɔ Ɲanmiɛn i sran’n w’a kplinman su’n ti’n, bian kpɛnngbɛn’n seli i kɛ: ‘M bɔbɔ n ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kɛ wɔ sa. Anannganman fali ndɛ wlali anzi kun nuan kɛ ɔ se min kɛ: “Ko fɛ i bla wɔ awlo wa naan ɔ di like, ɔ nɔn nzue.”’ Biblu’n waan: ‘Kannzu gblɛ yɛ ɔ kpɛ ɔ.’—1 Fam. 13:11-18.
9. ?Ngue ndɛ yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kɛn i gblɛ kpɛlɛ’n su ɔ? ?Yɛ wan mun yɛ i sɔ aeliɛ’n kwla yo be abɔlɛ ɔ?
9 E siman like nga ti yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kpɛnngbɛn’n yoli sɔ ɔ. Sanngɛ i kwlaa yoli o, ɔ buali ato. Atrɛkpa laa’n, bian kpɛnngbɛn’n ti Zoova nuan ijɔfuɛ nanwlɛfuɛ kun. Sanngɛ siɛn’n, ɔ kpɛ gblɛ. Ɲanmiɛn Ndɛ’n bu gblɛ kpɛlɛ’n i fɔ kekle kpa. (An kanngan Nyanndra Mun 6:16-19 nun.) Gblɛ kpɛfuɛ’n saci i nin Ɲanmiɛn be afiɛn. Kpɛkun blɛ sunman’n, ɔ saci sran uflɛ’m be nin Ɲanmiɛn be afiɛn wie.
Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kpɛnngbɛn’n “nin i be sali be sin”
10. ?Kɛ bian kpɛnngbɛn’n ko flɛli Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n, ngue like yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n yoli ɔ? ?Yɛ i bo’n guali sɛ?
10 Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ ng’ɔ fin Zida’n, ɔ kwla si kɛ kun’n su kpɛ i gblɛ. Ɔ kwla usɛ i wun kɛ: ‘?Ngue ti yɛ Zoova yáci min lɛ, kpɛkun ɔ́ kó sé anzi kun kɛ ɔ kan ndɛ uflɛ kle sran uflɛ kɛ ɔ kan kle min ɔn?’ Asa ekun’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n kwla usa Zoova kɛ ɔ ukɛ i naan ɔ wun sa sɔ’n i wlɛ. Sanngɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle kɛ w’a yoman sɔ. ‘Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n ɔ nin i be sali be sin. Ɔ ko dili like, ɔ nɔnnin nzue bian’n i awlo lɔ.’ Ɔ maan, Zoova klun w’a jɔmɛn i wun. I sin mɔ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga be kpɛli i gblɛ’n ɔ́ sɛ́ i sin Zida lɔ’n, asɔmɔli kun kunnin i. ?Nán ɲrɛnnɛn sa yɛle i sɔ’n? Junman m’ɔ ɔli i dilɛ’n, i bo’n w’a guaman kpa w’a mɛnmɛn i!—1 Fam. 13:19-25.b
11. ?Ajalɛ kpa benin yɛ Asiza kle e ɔ?
11 Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Asiza yɛ Zoova sunmɛnnin i kɛ ɔ ko se Zeroboamu kɛ ɔ kpɛli i sieli famiɛn’n niɔn. Asiza liɛ’n, ɔ yoli nanwlɛfuɛ lele ɔ fa yoli kpɛnngbɛn. Kpɛkun, w’a wunman ase kun. Yɛ cɛn kun’n, Zeroboamu sunmɛnnin i yi’n Asiza sin. I waan ɔ ko usɛ i like ng’ɔ́ wá jú be wa mɔ tukpacɛ yoli’n i’n i su’n. Asiza seli yakpa su kɛ Zeroboamu i wa’n, ɔ́ wú. (1 Fam. 14:1-18) Zoova rali Asiza su. Wafa nga Zoova rɛli i su’n, i kun yɛle kɛ i sa trannin Ɲanmiɛn Ndɛ’n i klɛlɛ’n nun wie. ?Wafa sɛ? Yɛle kɛ i sin’n, Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ Ɛsdrasi niannin fluwa nga Asiza klɛli’n nun naan w’a klɛ i fluwa liɛ’n.—2 Nyo. 9:29.
12-14. (a) ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ m’ɔ fin Zida’n i ajalɛ ng’ɔ fali’n, ɔ kle e ɔ? (b) Like nga ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ e srɛ Ɲanmiɛn naan ɔ uka e, naan y’a wun afɔtuɛ nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian Biblu’n nun be man e’n be wlɛ kpa’n, an fa sa kun yiyi nun.
12 Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ m’ɔ fin Zida’n, w’a usaman Zoova i ngwlɛlɛ afɛ, kpɛkun ɔ nin bian kpɛnngbɛn’n be dili like yɛ be nɔnnin nzue. Like nga ti yɛ ɔ yoli sɔ’n, Biblu’n w’a kɛnmɛn i ndɛ. ?Atrɛkpa’n, nán ndɛ ng’ɔ kunndɛ kɛ be kan kle i’n, yɛ bian kpɛnngbɛn’n kan kleli i ɔ? ?Yɛ afɔtuɛ benin yɛ i sɔ’n man e ɔ? Ɔ fata kɛ e lafi su weiin kpa kɛ Zoova i mmla’m be ti kpa. Kpɛkun, ɔ fata kɛ e jran su kpa kɛ, i kwlaa yoli o, é nían be su é nánti.
13 Kɛ be man sran wie’m be afɔtuɛ’n, ndɛ ng’ɔ ti be liɛ su’n, yɛ be fa ɔ. I wie yɛle kɛ jasin bofuɛ kun kwla ɲan junman wie naan w’a ɲɛn i nuan nun aliɛ w’a di. Sanngɛ junman sɔ’n ti’n, blɛ ng’ɔ nin i awlofuɛ’m be kwla di i likawlɛ’n, ɔ nin blɛ ng’ɔ kwla fa di Ɲanmiɛn junman’n i su kpɛ́. I sɔ’n ti’n, ɔ kwla usa asɔnun kpɛnngbɛn kun i ngwlɛlɛ afɛ. Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’n bó ijɔlɛ bo’n, ɔ kwla di aniaan’n i nanwlɛ kɛ nɛ́n i yɛ ɔ́ sé i kɛ ɔ yo sa, ɔ yo sa naan w’a niɛn i awlofuɛ’m be lika ɔ. Sanngɛ, sɛ aniaan’n di junman sɔ’n, wafa ng’ɔ kwla yo tɛ mɛn i’n, asɔnun kpɛnngbɛn’n kwla fa Biblu’n ɔ kle i. ?Ndɛ nga i bo bolɛ nun asɔnun kpɛnngbɛn’n kannin’n, i ngunmin su yɛ aniaan’n fɛ́ i ɲin síe ɔ? ?Annzɛ kusu’n, ndɛ nga i sin asɔnun kpɛnngbɛn’n kannin’n, yɛ ɔ́ bú su akunndan kpa ɔ? Nanwlɛ, ɔ fata kɛ aniaan’n wun like ng’ɔ kwla ukɛ i naan w’a su Ɲanmiɛn kpa’n i wlɛ, naan ɔ fa su.
14 Amun e nian sa kun ekun. Aniaan bla kun wunman ajalɛ kun fawlɛ. Yɛle kɛ ɔ nin i wun’n m’ɔ suman Zoova’n be ɲannin ndɛ. Ɔ maan, sɛ ɔ fata kɛ be titi nun o, annzɛ be ka likawlɛ o, ɔ wunman like ng’ɔ́ yó ɔ. Asɔnun kpɛnngbɛn’n kle i kɛ, sɛ i waan ɔ nin i wun’n bé títí nun o, annzɛ sɛ be su titiman nun o, ɔ ti kɛ i bɔbɔ sa. I sin’n, ɔ kwla fa sa sɔ’n i su ndɛ nga Biblu’n kan’n, ɔ kle i. (1 Kor. 7:10-16) ?Ndɛ nga asɔnun kpɛnngbɛn’n kannin’n, yɛ aniaan bla’n fɛ́ i ɲin síe su ɔ? ?Annzɛ kusu’n, i wun’n i ralɛ akunndan yɛ w’a dun mmua bu w’a sie ɔ? Kwlaa naan w’a fa ajalɛ kun’n, ɔ flunman kɛ ɔ dun mmua srɛ Ɲanmiɛn naan i sin’n, ɔ bu afɔtuɛ nga be niannin Biblu’n nun be mɛnnin i’n i akunndan kpa.
Maan e kan e wun ase
15. ?Ngue like yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n i ajalɛ tɛ m’ɔ fali’n, ɔ kle e ɔ?
15 ?Ngue like ekun yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ m’ɔ fin Zida’n i ajalɛ tɛ ng’ɔ fali’n kle e ɔ? Nyanndra Mun 3:5 se kɛ: ‘Nán lafi ɔ bɔbɔ wɔ akunndan liɛ’n su. Anannganman i su yɛ lafi ɔ.’ I bo bolɛ nun’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ m’ɔ fin Zida’n lafili Zoova su. Sanngɛ i sin’n, i bɔbɔ i akunndan liɛ’n su yɛ ɔ lafili ɔ. Fɔnlɛ ng’ɔ fɔnnin’n ti’n, ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n sacili kpɛkun ɔ wuli. Sa ng’ɔ tɔli i su’n, ɔ kle e weiin kɛ, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e kan e wun ase naan e su Zoova, nán e kpɔci i!
16, 17. ?Ngue yɛ ɔ́ úka e naan y’a kpɔciman Zoova ɔ?
16 E bɔbɔ e ngunmin e wun akunndan bulɛ’n, ɔ kwla fa e yi sa tɛ’n nun. ‘Klɔ sran’n i klun akunndan’n ti tɛ tra like kwlaa, be yo akunndan sɔ’n i sa fi ɔ ɔ yoman ye.’ (Zer. 17:9) Kɛ ɔ ko yo naan y’a kpɔciman Zoova’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin e wla e nzuɛn laa’n i ase. Nzuɛn laa sɔ’n yɛ maan e tu e wun kpɛkun e lafi e bɔbɔ e akunndan’n su’n niɔn. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ e fa nzuɛn uflɛ ‘m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n m’ɔ maan é yó kpa’n, é yó i klun sa nanwlɛ mɔ e di’n ti.’—An kanngan Efɛzfuɛ Mun 4:22-24 nun.
17 Nyanndra Mun 11:2 se kɛ: ‘Akunndan’n ti wun ase kanfuɛ’m be liɛ.’ Kɛ e kan e wun ase mɔ e lafi Zoova su’n, e fɔnman tɛtɛ kpa naan y’a wun i nuan fiaan. Yɛle kɛ e sa sin m’ɔ bubu e’n ti’n, e akunndan kwla sanngan. (Nya. 24:10) I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn i junman wie dilɛ kwla flan e. Ɔ maan, e kwla bu i kɛ y’a di junman sɔ’n wie pɛ naan sran uflɛ mun yɛ ɔ fata kɛ be di i siɛn’n niɔn. I sɔ’n ti’n, e kwla se kɛ é ló wunmiɛn naan e kusu é dí mɛn. Sanngɛ, sɛ ‘e mian e ɲin’ ‘e di e Min’n i junman’n kpa kɔ e ɲrun tititi’n,’ i sɔ’n yɛ ɔ́ yó maan e klun akunndan’n yó kpa ɔ.—Lik 13:24; 1 Kor. 15:58.
18. ?Sɛ e wunman ajalɛ kun fawlɛ’n, ngue like yɛ e kwla yo ɔ?
18 Blɛ wie’n, ajalɛ falɛ’n kwla yo kekle. Afin, e wunman atin kpa nga e ko fa su’n i wlɛ kpa. ?Wafa nga e bɔbɔ e bu i kɛ ɔ ti kpa kɛ e siesie ndɛ ng’ɔ tɔli’n, yɛ é nían su é síesíe ɔ? Sɛ ajalɛ kekle wie mian e sa naan e wunman atin kpa nga e ko fa’n i wlɛ’n, maan e srɛ Zoova naan ɔ uka e. Zak 1:5 se kɛ: ‘Sɛ ngwlɛlɛ’n w’a timan amun nun wie kpa’n, maan ɔ kan kle Ɲanmiɛn mɔ i sa timan tankaan’n, m’ɔ fa like man sran’m be kwlaa’n.’ E Si m’ɔ o Ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ́ fɛ́ i wawɛ’n mán e naan y’a kwla fa ajalɛ kpa.—An kanngan Lik 11:9, 13 nun.
Nán e kpɔci Ɲanmiɛn mlɔnmlɔn
19, 20. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e ta e wun nda kɛ é yó ɔ?
19 Kɛ Salomɔn kpɔcili Ɲanmiɛn’n, lika’n wa yoli kekle. Ɔ maan sa nga be juli’n, be sali Ɲanmiɛn i sufuɛ mun niannin sɛ bé ká nanwlɛfuɛ titi o. Nanwlɛ, be nun kpanngban b’a yoman nanwlɛfuɛ kun. Sanngɛ kusu’n, be nun wie’m b’a kpɔciman Zoova mlɔnmlɔn.
20 Cɛn kwlakwla’n, sa wie mɔ be ju’n ti’n, ɔ fata kɛ e fa ajalɛ. Yɛ i sɔ liɛ’n sa e nian sɛ ajalɛ nga é fá be nun’n, é yó nanwlɛfuɛ o. Ɔ maan, e kwla kle kɛ e kusu e ti nanwlɛfuɛ. I sɔ’n ti’n, nán maan e awlɛn yo nɲɔnnɲɔn, nán e kpɔci Zoova mlɔnmlɔn. Kpɛkun, maan e lafi su kpa kɛ ɔ́ rá i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be su tititi.—2 Sam. 22:26.
[Ja ngua lɛ ndɛ mun]
a Filipfuɛ Mun 4:11-13 (NW): “Nán kɛ n sa mian like wie wun, ti yɛ n kɛn i sɔ ɔ. Afin olɛ nga n wo yɛ’n, sɛ ɔ ti sɛ ti sɛ, m’an trɛn i sɔ lele w’a si min wun. Sɛ ń dí yalɛ o, sɛ n le like’n kwlakwla o, n kwla tran. Lika kwlaa nga n ju nun’n, nin sa kwlaa ng’ɔ tɔ n su’n, sɛ n ku yi o, sɛ n la awe o, sɛ n le like kpanngban o, sɛ n sa mian o, Zoova maan n suannin like nga n ko yo naan m’an kwla tran’n. Ɲanmiɛn m’ɔ wla n fanngan’n ti’n, n kwla like kwlaa yo.”
b Sɛ Zoova kunnin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kpɛnngbɛn’n nin o, annzɛ sɛ w’a kunmɛn i o, Biblu’n w’a kɛnmɛn i sɔ liɛ’n i ndɛ.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin e wla aɲanbeun ninnge’m be klolɛ’n i ase ɔ?
• ?Ngue yɛ ɔ́ úka e naan y’a kpɔciman Zoova ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ e wun ase kanlɛ’n kwla uka e naan y’a kpɔciman Ɲanmiɛn ɔn?
[Foto, bue 15]
?Sɛ sa tɛ yolɛ akunndan ba e ti nun’n, e awlɛn tralɛ ti kekle?
[Foto, bue 16]
?É srɛ́ Ɲanmiɛn kɛ ɔ uka e naan y’a wun afɔtuɛ nga be nian Biblu’n nun be man e’n, be wlɛ kpa?