Kapahayagan—An Mamuraway na Kulminasyon Kaiyan Harani Na
Kapitulo 20: An Dai Mabilang na Dakulang Kadaklan
1. Pakatapos iladawan an pagtatatak sa 144,000, anong ibang grupo an naheling ni Juan?
Pakatapos na iladawan an pagtatatak kan 144,000, padagos na ibinareta ni Juan an saro kan pinakanakaoogmang mga kapahayagan sa bilog na Kasuratan. An saiyang puso siertong naglukso sa kagayagayahan mantang ibinabareta nia ini, na nagsasabi: “Pakalihis kan mga bagay na ini ako nagheling, asin, uya! an sarong dakulang kadaklan, na dai nin siisay man na makabibilang, hale sa gabos na nasyon asin tribo asin banwaan patin tataramon, na nagtitindog sa atubang kan trono asin sa atubang kan Kordero, na nagugubingan nin maputing mga gubing; asin igwa nin mga palma sa saindang mga kamot.” (Kapahayagan 7:9) Iyo, an pagpogol sa apat na doros nagtogot para sa kaligtasan kan saro pang grupo apuwera sa 144,000 na miembro kan espirituwal na Israel: sarong manlaenlaen an lenguahe, internasyonal na dakulang kadaklan.a—Kapahayagan 7:1.
2. Paano ipinaliwanag kan kinabanon na mga komentarista an dakulang kadaklan, asin paano minansay minsan kan mga Estudyante sa Biblia an grupong ini kan nakaagi?
2 Ininterpretar kan kinabanon na mga komentarista an dakulang kadaklan na ini bilang makalaman na mga bakong Judiong nakombertir sa Kristianismo o palangit na Kristianong mga martir. Maski an mga Estudyante sa Biblia kan nakaagi ibinilang sinda bilang sekondaryong langitnon na grupo, siring kan isinurat kan 1886 sa Tomo I kan Studies in the Scriptures, The Divine Plan of the Ages: “Nawara ninda an premyong trono asin banal na naturalesa, alagad sa katapustapusi aaboton an pagkamundag bilang espiritung mga linalang sa ranggong mas hababa kisa sa banal na naturalesa. Minsan ngani sinda tunay na konsagrado, napanggaganahan sinda kan kinabanon na espiritu sagkod sa punto na dai ninda ikinatao an saindang buhay bilang atang.” Asin sagkod kan 1930, an ideya ipinahayag sa Light, Enot na Libro: “An mga minabilog sa dakulang kadaklan na ini dai naghimate sa imbitasyon na magin maigot na mga saksi kan Kagurangnan.” Ilinadawan sinda bilang grupo nin mga nagpapakangmatanos sa sadiri na igwa nin kaaraman kan katotoohan alagad dikit sana an ginibo sa paghuhulit kaini. Masakat sinda sa langit bilang sekondaryong grupo na dai makikakabtang sa pamamahala kairiba ni Cristo.
3. (a) Anong paglaom an nabuksan sa ibang matanos an puso na pakatapos nagin maigot sa gibohon na paghuhulit? (b) Paano ipinaliwanag kan The Watch Tower kan 1923 an parabola kan mga karnero asin mga kanding?
3 Alagad nagkaigwa nin iba pang kairiba an linahidan na mga Kristiano na pakatapos nagin mga pinakamaigot sa gibohon na paghuhulit. Mayo sindang paglaom na sumakat sa langit. Iyo nanggad, an saindang paglaom kaoyon kan titulo nin pahayag-publiko na itinampok kan banwaan ni Jehova magpoon kan 1918 sagkod 1922. Sa orihinal, ini iyo an “Natapos Na an Kinaban—Minilyon na Nabubuhay Ngonyan an Nungka Pang Magagadan.”b Dai nahaloy pakatapos, an magasin na Watch Tower kan Oktubre 15, 1923, nagpaliwanag kan parabola ni Jesus kan mga karnero asin mga kanding (Mateo 25:31-46), na nagsasabi: “An mga karnero nagrerepresentar sa gabos na tawo kan mga nasyon, bakong pinaniaki sa espiritu pero may hilig sa katanosan, na sa kaisipan minimidbid si Jesu-Cristo bilang an Kagurangnan asin naghahalat asin naglalaom para sa mas marahay na panahon sa irarom kan saiyang pamamahala.”
4. Paano an liwanag dapit sa daganon na grupo orog pang nagliwanag kan 1931? kan 1932? kan 1934?
4 Nagkapirang taon pakatapos, kan 1931, an Vindication, Enot na Libro, kinonsiderar an Ezequiel kapitulo 9, na ipinamimidbid an mga tawong tinandaan sa angog para sa kaligtasan sa katapusan kan kinaban bilang an mga karnero sa parabola na nasa enotan. An Vindication, Ikatolong Libro, na ilinuwas kan 1932, nagladawan kan matanos na puso kan lalaking bakong Israelita na si Jonadab, na suminakay kaiba kan linahidan na si Hadeng Jehu kan Israel sa saiyang karuwahe asin uminiba tanganing maheling an kaigotan ni Jehu sa paggadan sa falsong mga relihiyonista. (2 Hade 10:15-17) An libro nagkomento: “Irinepresentar o ipinanganino ni Jonadab an grupong iyan nin mga tawo digdi sa daga ngonyan durante kan panahon na an gibohon ni Jehu [nin pagpahayag kan mga paghokom ni Jehova] nagpapadagos na may marahay na boot, na dai kaoyon kan organisasyon ni Satanas, na naninindogan sa lado nin katanosan, asin iyo an mga ililigtas kan Kagurangnan sa panahon nin Armagedon, kukuanon sinda hale sa karibokan na iyan, asin tatawan sinda nin buhay na daing katapusan digdi sa daga. Binibilog kan mga ini an grupong ‘karnero.’” Kan 1934 liniwanag kan The Watchtower na an mga Kristianong ini na may daganon na mga paglaom maninigong gumibo nin pagdusay ki Jehova asin pabautismo. An liwanag dapit sa daganon na grupong ini nagliliwanag nin orog pa.—Talinhaga 4:18.
5. (a) Anong pagpamidbid sa dakulang kadaklan an ginibo kan 1935? (b) Kan hinagad ni J. F. Rutherford kan 1935 sa mga kombensionista na igwa nin paglaom na mabuhay sagkod lamang sa daga na tumindog, ano an nangyari?
5 An pakasabot sa Kapahayagan 7:9-17 madali nang sumirang sa bilog na nagkikinang na kaliwanagan kaini! (Salmo 97:11) An magasin na Watchtower paorootrong nagpahayag nin paglaom na an kombension na iniskedyul para sa Mayo 30 sagkod Hunyo 3, 1935, sa Washington, D.C., E.U.A., makatao nin “tunay na pagranga asin pakinabang” duman sa mga ilinadawan ni Jonadab. Iyan napatunayan na siring! Sa nakapahihirong pahayag na “An Dakulang Kaburonyogan,” na ipinahayag sa mga 20,000 na kombensionista, si J. F. Rutherford, presidente kan Watch Tower Society, nagtao nin Makakasuratan na patotoo na an modernong panahon na ibang karnero iyo man sana an dakulang kadaklan sa Kapahayagan 7:9. Sa kulminasyon kan pahayag na ini, naghapot an espiker: “Puwede daw na an gabos na igwa nin paglaom na mabuhay sagkod lamang digdi sa daga tabi tumindog?” Kan an dakulang kabtang kan mga nagdadangog tumindog, an presidente nagpahayag: “Uya! An dakulang kaburonyogan!” Nagkaigwa nin katoninongan, na sinundan nin nakabobongog na urupakan. Naggayagaya nanggad an grupong Juan—siring man an grupong Jonadab! Kan suminunod na aldaw, 840 bagong Saksi an nabautismohan, na an kadaklan kan mga ini naghihingakong kabilang sa dakulang kadaklan.
Pagsierto Kun Siisay an Dakulang Kadaklan
6. (a) Taano ta malinaw niatong masasabotan na an dakulang kadaklan iyo an modernong panahon na grupo nin nagdusay na mga Kristiano na naglalaom na mabuhay sagkod lamang digdi sa daga? (b) Ano an isinisimbolisar kan maputing mga gubing kan dakulang kadaklan?
6 Paano niato masasabi nin positibo na an dakulang kadaklan iyo ining modernong panahon na grupo nin nagdusay na mga Kristiano na naglalaom na mabuhay sagkod lamang sa daga nin Dios? Naenot na, naheling ni Juan sa bisyon an langitnon na grupo na “binakal . . . manongod sa Dios hale sa lambang tribo asin tataramon asin banwaan patin nasyon.” (Kapahayagan 5:9, 10) An dakulang kadaklan igwa man nin siring na pinaghalean alagad laen na padudumanan. Bakong siring sa Israel nin Dios, an saindang bilang dai dineterminaran nin patienot. Mayong tawo na puwedeng makasabi nin patienot kun magigin gurano kadakol sinda. An saindang mga gubing pinaputi sa dugo kan Kordero, na nagsisimbolisar na igwa sinda nin matanos na kamugtakan sa atubang ni Jehova huli kan saindang pagtubod sa atang ni Jesus. (Kapahayagan 7:14) Asin sinda nagwawasiwas nin mga sanga nin palma, na ikinukurahaw an Mesiyas bilang saindang Hade.
7, 8. (a) An pagwasiwas kan mga sanga nin palma mayong duwa-duwa na nagpagirumdom ki apostol Juan kan anong mga pangyayari? (b) Ano an kahalagahan kan bagay na an mga kabilang sa dakulang kadaklan nagwawasiwas nin mga sanga nin palma?
7 Mantang nagheheling sia sa bisyon na ini, an isip ni Juan siertong ibinabalik sia labi nang 60 taon an nakaagi sa huring semana ni Jesus sa daga. Kan Nisan 9, 33 C.E., kan an mga kadaklan nagtiripon tanganing sabaton si Jesus sa Jerusalem, sinda “nagkua kan mga sanga nin palma asin nagluwas sa pagsabat sa saiya. Asin nagpoon sindang magkurahaw: ‘Ligtasan kami, nakikimaherak kami sa saimo! Omawon an minadatong sa ngaran ni Jehova, an hade nin Israel!’” (Juan 12:12, 13) Sa kaagid na paagi, an pagwasiwas nin mga sanga nin palma asin pagkurahaw kan dakulang kadaklan nagpapaheling kan saindang dai mapogolan na kagayagayahan sa pag-ako ki Jesus bilang an nombradong Hade ni Jehova.
8 Mayong duwa-duwa, an mga sanga nin palma asin magayagayang pagkurahaw nagpagirumdom man ki Juan kan suanoy na Kapiyestahan nin mga Payag-payag sa Israel. Para sa kapiyestahan na ini nagboot si Jehova: “Asin kumua kamo sa enot na aldaw kan bunga nin magagayon na kahoy, kan mga dahon nin mga palma asin kan mga sanga nin marambong na mga kahoy patin nin mga sause sa kasapaan, asin mag-orogma kamo sa atubangan ni Jehova na saindong Dios sa laog nin pitong aldaw.” An mga sanga nin palma ginamit bilang tanda nin paggayagaya. An temporaryong mga payag-payag mga pagirumdom na ilinigtas ni Jehova an saiyang banwaan paluwas sa Egipto, tanganing mag-erok sa mga payag-payag sa kapatagan. “An tagaibang banwaan asin an ilo patin an balo” nakikabtang sa kapiyestahan na ini. An bilog na Israel kaipuhan na “magin daing iba kundi maogma.”—Levitico 23:40; Deuteronomio 16:13-15.
9. Sa anong maogmang pagkurahaw nakiiba an dakulang kadaklan?
9 Angay, kun siring, na an dakulang kadaklan, minsan bakong kabtang kan espirituwal na Israel, magwasiwas kan mga sanga nin palma, mantang magayagaya asin may pagpapahalaga nindang iinaatribuwir an kapangganahan asin kaligtasan sa Dios asin sa Kordero, siring kan naheheling digdi ni Juan: “Asin sinda padagos na nagkukurahaw sa makosog na tingog, na nagsasabi: ‘Utang niato an kaligtasan sa satong Dios, na nagtutukaw sa trono, asin sa Kordero.’” (Kapahayagan 7:10) Minsan ngani kinua sinda sa gabos na grupong etniko, an dakulang kadaklan nagkukurahaw sa saro sanang “makosog na tingog.” Paano ninda magigibo ini, sa ibong kan saindang magkakalaen na mga nasyon asin lenguahe?
10. Paano an dakulang kadaklan sararong makakukurahaw nin sarong “makosog na tingog” sa ibong nin pagkakalaen nin mga nasyon asin lenguahe?
10 An dakulang kadaklan na ini kabtang kan saro sanang tunay na nagkakasararong organisasyon na hale sa laen-laen na nasyon sa daga ngonyan. Mayo sinda nin nalalaen na mga pamantayan sa manlaenlaen na nasyon kundi dai nagliliwat na iinaaplikar an tamang mga prinsipyo kan Biblia saen man sinda nag-eerok. Dai sinda nakilalabot sa nasyonalistiko, rebolusyonaryong mga mobimiento kundi tunay nanggad na ‘dinaragopdop an mga minasbad na magin tarom nin arado.’ (Isaias 2:4) Dai sinda nagkakabaranga sa mga sekta o mga denominasyon, tanganing magkurahaw sinda nin nakariribong o parareho nagkokorontrahan na mga mensahe siring kan ginigibo kan mga relihiyon nin Kakristianohan; ni ipinaniwala ninda sa propesyonal na klero an paggibo nin pag-omaw para sa sainda. Dai sinda nagkukurahaw na utang ninda an kaligtasan sa banal na espiritu, huli ta sinda bakong mga oripon nin trinitaryong dios. Sa mga 200 na geograpikong teritoryo sa bilog na daga, sararo sinda sa pag-arang sa ngaran ni Jehova mantang itinataram ninda an sarong dalisay na lenguahe nin katotoohan. (Sofonias 3:9) Angay nanggad, minimidbid ninda sa publiko na an saindang kaligtasan hale ki Jehova, an Dios nin kaligtasan, paagi ki Jesu-Cristo, an Saiyang Pangenot na Ahente nin kaligtasan.—Salmo 3:8; Hebreo 2:10.
11. Paano an modernong teknolohiya nakatabang sa mga kabilang sa dakulang kadaklan tanganing gibohon an saindang makosog na tingog na mas makosog pa?
11 An modernong teknolohiya nakatabang tanganing an makosog na tingog kan nagkakasararong dakulang kadaklan madangog nin mas makosog pa. Mayong ibang relihiyosong grupo sa daga na may pangangaipo sa pagpublikar kan mga pantabang sa pag-adal sa Biblia sa labing 200 na lenguahe, mantang mayong ibang grupo na interesadong maabot an gabos na tawo sa daga kan sarong nagkakasararong mensahe. Bilang dugang pang tabang digdi, sa irarom kan pamamahala kan linahidan na Namamahalang Grupo nin mga Saksi ni Jehova, ginibo an Multilanguage Electronic Phototypesetting System (MEPS). Sa panahon na isinusurat ini, an manlaenlaen na klase nin MEPS ginagamit sa labing 80 kan mga sangang opisina kan Watch Tower Society sa bilog na daga, asin nakatabang ini tanganing magin posible an durungan na pagpublikar kan saindang pangenot na duwa kada bulan na magasin, an Torrengbantayan, sa labing 60 lenguahe. An banwaan ni Jehova durungan man na nagpupublikar nin mga libro, siring kan Revelation—Its Grand Climax At Hand!, sa nagkapirang lenguahe. Kaya, an mga Saksi ni Jehova, na an dakulang mayoriya binibilog kan dakulang kadaklan, nakadidistribuwir taon-taon nin ginatos na milyon na publikasyon sa gabos na mas midbid na lenguahe, na nagpapagin posible sa dugang na kadaklan hale sa gabos na tribo asin tataramon na mag-adal kan Tataramon nin Dios asin iiba an saindang mga tingog sa makosog na tingog kan dakulang kadaklan.—Isaias 42:10, 12.
Sa Langit o sa Daga?
12, 13. Sa anong paagi na an dakulang kadaklan “nagtitindog sa atubang kan trono asin sa atubang kan Kordero”?
12 Paano niato naaaraman na an “nagtitindog sa atubang kan trono” dai nangangahulogan na an dakulang kadaklan nasa langit? Igwa nin kadakol na ebidensia sa puntong ini. Halimbawa, an Griegong tataramon digdi na trinadusir na “sa atubang” (e·noʹpion) literal na nangangahulogan na “sa pagheling [ni]” asin ginamit nin nagkapirang beses dapit sa mga tawo digdi sa daga na yaon “sa atubang” o “sa pagheling ni” Jehova. (1 Timoteo 5:21; 2 Timoteo 2:14; Roma 14:22; Galacia 1:20) Sa sarong okasyon kan an mga Israelita nasa kapatagan, sinabi ni Moises ki Aaron: “Sabihan mo an bilog na katiriponan kan mga aki ni Israel, ‘Humarani kamo sa atubang ni Jehova, huli ta nadangog nia an saindong mga paggumodgumod.’” (Exodo 16:9) An mga Israelita dai nangaipong ibalyo sa langit tanganing makatindog sa atubang ni Jehova sa okasyon na iyan. (Ikomparar an Levitico 24:8.) Imbes, duman mismo sa kapatagan nagtirindog sinda sa pagheling ni Jehova, asin nasa sainda an saiyang atension.
13 Dugang pa, mababasa niato: “Kun an Aki nin tawo magdatong na sa saiyang kamurawayan . . . an gabos na nasyon titiponon sa atubang nia.”c An bilog na rasa nin tawo mayo sa langit kun maotob na an hulang ini. Sierto nanggad, idtong mga “maduman sa pagkaparang daing katapusan” mayo sa langit. (Mateo 25:31-33, 41, 46) Imbes, an katawohan nagtitindog sa daga sa pagheling ni Jesus, asin itinatao nia an saiyang atension sa paghokom sainda. Sa kaagid na paagi, an dakulang kadaklan nagtitindog “sa atubang kan trono asin sa atubang kan Kordero” sa puntong nagtitindog iyan sa pagheling ni Jehova asin kan saiyang Hade, si Cristo Jesus, na gikan sainda nag-aako ini nin paborableng paghokom.
14. (a) Siisay an mga ilinadawan na nasa “palibot kan trono” asin “sa [langitnon na] Bukid nin Sion”? (b) Minsan ngani an dakulang kadaklan naglilingkod sa Dios “sa saiyang templo,” taano ta dai sinda kaini ginigibo na grupong makasaserdote?
14 An 24 magurang asin an grupo nin 144,000 na linahidan ilinadawan na nasa “palibot kan trono” ni Jehova asin “sa [langitnon na] Bukid nin Sion.” (Kapahayagan 4:4; 14:1) An dakulang kadaklan bakong makasaserdoteng grupo asin dai nag-ako kan pinamuraway na kamugtakan na iyan. Totoo, ilinadawan ini pakatapos sa Kapahayagan 7:15 na naglilingkod sa Dios “sa saiyang templo.” Alagad an templong ini dai nanonongod sa panlaog na santuaryo, an Kabanalbanale. Imbes, ini an daganon na patyo kan espirituwal na templo nin Dios. An Griegong tataramon na na·osʹ, na trinadusir digdi na “templo,” parateng igwa kan mahiwas na kahulogan na bilog na edipisyong tinindog para sa pagsamba ki Jehova. Ngonyan, ini espirituwal na estrukturang nakasasakop kapwa sa langit asin sa daga.—Ikomparar an Mateo 26:61; 27:5, 39, 40; Marcos 15:29, 30; Juan 2:19-21, New World Translation Reference Bible, nota sa ibaba.
Sarong Unibersal na Pagkurahaw nin Pag-omaw
15, 16. (a) Ano an reaksion sa langit sa paglataw kan dakulang kadaklan? (b) Ano an nagin reaksion kan espiritung mga linalang ni Jehova sa kada bagong kapahayagan kan saiyang katuyohan? (c) Paano kitang mga nasa daga makikakabtang sa awit nin pag-omaw?
15 An dakulang kadaklan nag-oomaw ki Jehova, alagad an iba nag-aawit man kan mga pag-omaw saiya. Ibinareta ni Juan: “Asin an gabos na anghel nagtitindog sa palibot kan trono asin kan kamagurangan asin kan apat na nabubuhay na linalang, asin sinda nagralaob sa atubang kan trono asin nagsaramba sa Dios, na nagsasabi: ‘Amen! An kaomawan asin an kamurawayan asin an kadonongan asin an pagpasalamat asin an dangog asin an kapangyarihan patin an kakosogan mapasa satong Dios sagkod lamang. Amen.’”—Kapahayagan 7:11, 12.
16 Kan linalang ni Jehova an daga, an gabos niang banal na anghel “maogmang nagkururahaw, asin an gabos na aki nin Dios nagkururahaw sa pag-omaw.” (Job 38:7) An kada bagong kapahayagan kan katuyohan ni Jehova siertong nagpangyari kan kaagid na pagkurahaw nin pag-omaw kan mga anghel. Kun an 24 kamagurangan—an 144,000 sa saindang langitnon na kamurawayan—nagkururahaw nin makosog sa pagmidbid sa Kordero, an gabos na ibang langitnon na linalang nin Dios nag-aarawit nin pag-omaw para ki Jesus asin para ki Jehova Dios. (Kapahayagan 5:9-14) An mga linalang na ini lubos nang nagayagayahan sa pakaheling kan kaotoban kan katuyohan ni Jehova sa saiyang pagbuhay liwat sa maimbod na linahidan na mga tawo pasiring sa mamuraway na kamugtakan sa espirituwal na rona. Ngonyan, an gabos na maimbod na langitnon na linalang ni Jehova nag-arawit nin magayon an tonong mga pag-omaw mantang naglalataw an dakulang kadaklan. Tunay nanggad, para sa gabos na lingkod ni Jehova, an aldaw kan Kagurangnan sarong nakapupukaw sa boot na panahon na pamuhayan. (Kapahayagan 1:10) Digdi sa daga, nagkapribilehiyo nanggad kita na makikabtang sa pag-awit nin pag-omaw paagi sa pagpatotoo sa Kahadean ni Jehova!
(Ipagpapadagos sa masunod na luwas.)
[Mga Nota sa Ibaba]
a Helingon an New World Translation Reference Bible, nota sa ibaba.
b The Watch Tower, Abril 1, 1918, pahina 98.
c Sa literal, “sa atubang nia,” The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures.
[Kahon sa pahina 29]
Sa Dios an mga Pagpalinaw
Sa laog nin dakol na dekada naghapot an grupong Juan kun siisay an dakulang kadaklan pero dai sinda nakanompong nin nakakokontentong paliwanag. Taano? Makukua ta an simbag sa mga tataramon kan maimbod na si Jose, kan sia magsabi: “Bakong sa Dios an mga pagpalinaw?” (Genesis 40:8) Noarin asin paano pinalilinaw nin Dios an kaotoban kan saiyang mga hula? Sa parate, kun an mga iyan panahon nang mangaotob o naootob na tanganing an saindang mensahe puwedeng malinaw na masabotan kan saiyang nagsisiyasat na mga lingkod. An pakasabot na ini itinatao “sa pagtokdo sato, tanganing paagi sa satong pakatagal asin sa karangahan hale sa Kasuratan magkaigwa kita nin paglaom.”—Roma 15:4.