Kapahayagan—An Mamuraway na Kulminasyon Kaiyan Harani Na
Kasumpay kan Kapitulo 23: An Ikaduwang Herak Man—Mga Hukbo nin mga Parakabayo
Duwang Manampulong Ribo nin Manorosampulong Ribo
10. Sa anong sentido na igwa nin duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo na hukbo nin mga parakabayo?
10 Paano posibleng magkaigwa nin duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo (sa Ingles, “two myriads of myriads”) sa hukbong ini nin mga parakabayo? An Ingles na terminong myriad sa literal 10,000. Kaya an two myriads of myriads bale 200 milyones.a Makaoogma, igwa na ngonyan nin minilyon na parabalangibog kan Kahadean, pero an kabilangan ninda kulang nanggad sa ginatos na milyon! Alagad, girumdoma an mga tataramon ni Moises sa Bilang 10:36: “Pagbalik, O Jehova, sa manampulong ribo kan mga riniboribo nin Israel.” (Ikomparar an Genesis 24:60.) Iyan mangangahulogan, sa literal, ‘Pagbalik sa manampulong milyon nin Israel.’ Alagad, an Israel may kabilangan sanang mga duwa o tolong milyon kan kaaldawan ni Moises. Kun siring, ano an boot sabihon ni Moises? Daing duwa-duwa na an nasa isip nia an mga Israelita maninigong dai nin kabilangan “siring kan mga bitoon sa kalangitan asin siring kan mga baybay sa baybayon,” imbes na bilangon. (Genesis 22:17; 1 Cronica 27:23) Kaya ginamit nia an termino para sa “myriad” tanganing iparisa an dakula pero daing espisipikong kabilangan. Kaya, an The New English Bible isinalin an bersikulong ini na: “Magpahingalo ka, KAGURANGNAN kan dai mabilang na rinibo nin Israel.” Oyon ini sa ikaduwang kahulogan kan termino para sa “myriad” na yaon sa mga diksionaryong Griego asin Hebreo: “sarong kaburonyogan na dai mabilang,” sarong “kaburonyogan.”—The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament ni Gesenius, trinadusir ni Edward Robinson.
11. Tanganing an grupong Juan magin manorosampulong ribo minsan sa simbolikong sentido, ano an kaipuhan?
11 Minsan siring, an mga kabilang sa grupong Juan na yaon pa sa daga mayo pang 10,000 an kabilangan—kulang pa sa sarong literal na myriad. Paano sinda ikababaing sa dai mabilang na rinibong mga parakabayo? Tanganing magin manampulong ribo minsan sa simbolikong sentido, dai daw sinda nagkakaipo nin dagdag na mga soldados? Iyan an kaipuhan ninda, asin huli sa dai na kutana maninigong kabootan ni Jehova, iyan an inako ninda! Saen ini hale?
12, 13. Anong mga pangyayari sa kasaysayan poon kan 1918 sagkod 1935 an nagparisa kan pinaghalean kan dagdag na mga soldados?
12 Poon 1918 sagkod 1922, an grupong Juan nagpoon na mag-alok sa nasasakitan na katawohan kan maogmang paglaom na “an minilyon na nabubuhay ngonyan dai na noarin man magagadan.” Kan 1923 ipinahayag man na an mga karnero sa Mateo 25:31-34 magmamana nin buhay sa ibabaw kan daga sakop kan Kahadean nin Dios. Itinao an kaagid na paglaom sa pulyetong Freedom for the Peoples, na ilinuwas sa internasyonal na kombension kan 1927. Kan enot na mga taon nin 1930 an matanos na grupong Jonadab asin an “mga tawo na nag-aaragagha asin nag-aaragrangay” huli sa makamomondong espirituwal na kamugtakan kan Kakristianohan ipinaheling na iyo man sana an simbolikong karnero na may paglaom sa daganon na buhay. (Ezequiel 9:4; 2 Hade 10:15, 16) Sa paggiya sa mga ini pasiring sa modernong “mga siudad na pailihan,” an The Watchtower kan Agosto 15, 1934, nagsabi: “An mga kabilang sa grupong Jonadab nakadangog sa tanog kan trumpeta nin Dios asin nagkuyog sa patanid paagi sa pagdulag pasiring sa organisasyon nin Dios asin pakikiasosyar sa banwaan nin Dios, asin kaipuhan sindang mag-erok dian.”—Bilang 35:6.
13 Kan 1935 an mga kabilang sa grupong Jonadab espesyal na inimbitaran na umatender sa kombension kan mga Saksi ni Jehova sa Washington, D.C., E.U.A. Duman, kan Biyernes, Mayo 31, itinao ni J. F. Rutherford an saiyang bantog na pahayag na “An Dakulang Kaburonyogan,” na dian malinaw niang ipinaliwanag na an grupong ini sa Kapahayagan 7:9 (King James Version) iyo man sana an mga karnero sa Mateo 25:33—sarong nagdusay na grupo na may daganon na paglaom. Bilang tanda sa mga bagay na maabot, sa kombension na idto 840 bagong Saksi an binautismohan, na an kadaklan kaiba sa dakulang kadaklan.b
14. Magkakaigwa daw nin kabtang an dakulang kadaklan sa simbolikong pagsalakay kan hukbo nin mga parakabayo, asin anong desisyon an ipinahayag kan 1963?
14 An dakulang kadaklan daw na ini nagkaigwa nin kabtang sa pagsalakay kan hukbo nin mga parakabayo na nagpoon kan 1922 asin tinawan nin partikular na pagdodoon sa kombension sa Toronto kan 1927? Sa paggiya kan apat na anghel, an linahidan na grupong Juan, iyo nanggad! Sa naglilibot sa kinaban na “Daing Katapusan na Maogmang Bareta” na Asamblea kan 1963, iyan uminiba sa grupong Juan sa sarong nakapupukaw na resolusyon. Ini nagsasabi na an kinaban “napaaatubang sa linog nin kariribokan sa kinaban na dai pa kaiyan inagihan, asin an gabos na politikal na institusyon kaiyan asin an modernong relihiyosong Babilonya kaiyan yuyugyugon sagkod na magkaroronot.” Ipinahayag an desisyon na “ipagpapadagos ming ipahayag sa gabos na tawo na mayo nin pagpalaenlaen an ‘daing katapusan na maogmang bareta’ manongod sa Mesiyanikong kahadean nin Dios asin manongod sa saiyang mga paghokom, na garo mga damat sa saiyang mga kaiwal alagad gigibohon sa pagkalda sa gabos na tawo na boot na sumamba nin tama sa Dios na Kaglalang sa espiritu asin sa katotoohan.” An resolusyon na ini entusiastikong inaprobaran sa 24 asamblea sa bilog na kinaban nin total na 454,977 kombensionista, na an labing 95 porsiento kabilang sa dakulang kadaklan.
15. (a) Kan 1988 an dakulang kadaklan nagkompuwesto sa anong porsiento kan hukbo na ginagamit ni Jehova sa langtad? (b) Paano an pamibi ni Jesus sa Juan 17:20, 21 nagpapahayag kan pakikisumaro kan dakulang kadaklan sa grupong Juan?
15 An dakulang kadaklan nagpadagos na ipahayag an bilog na pakikisumaro kaiyan sa grupong Juan sa pagbubo kan mga damat sa Kakristianohan. Kan 1988 an dakulang kadaklan na ini labing 99.7 porsiento kan hukbo na ginagamit ni Jehova sa langtad. An mga miembro kaiyan bilog na pusong kaoyon kan grupong Juan, na manongod sa sainda si Jesus namibi sa Juan 17:20, 21: “Ako nakikimaherak, bako sanang para sa sainda, kundi kaidto man na nagtutubod sa sako paagi sa saindang tataramon; tanganing sinda man gabos magin saro, kun paanong ika, Ama, kasaro ko asin ako kasaro mo, na sinda man magin kasaro niato, tanganing an kinaban magtubod na ako isinugo mo.” Mantang an linahidan na grupong Juan nangengenot sakop ni Jesus, an maigot na dakulang kadaklan nakiiiba sa sainda sa pinakamapanlaglag na pagsalakay nin hukbo nin mga parakabayo sa bilog na kasaysayan nin tawo!c
16. (a) Paano ilinaladawan ni Juan an ngoso asin ikog kan simbolikong mga kabayo? (b) Paano an ngoso kan banwaan ni Jehova inandam para sa paglilingkod? (c) Ano an katimbang kan bagay na “an saindang ikog garo mga halas”?
16 An hukbo nin mga parakabayo nagkakaipo nin kasangkapan sa pakikilaban. Asin ini itinao ni Jehova sa makangangalas na paagi! Ilinaladawan iyan ni Juan: “Huli ta an kapangyarihan kan mga kabayo yaon sa saindang ngoso asin sa saindang ikog; huli ta an saindang ikog garo mga halas asin igwa nin mga payo, asin paagi kaini sinda nagpapasakit.” (Kapahayagan 9:19) Inordenaran ni Jehova an saiyang nagdusay, nabautismohan na mga ministro para sa paglilingkod na ini. Paagi sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro asin iba pang pagtiripon sa kongregasyon asin paadalan, tinokdoan nia sinda kun paano ihuhulit an tataramon, tangani sindang makataram na may autoridad paagi sa “dila kan mga tinokdoan.” Ibinugtak nia an saiyang mga tataramon sa saindang ngoso asin isinugo sinda tanganing ipahayag an saiyang mga paghokom “sa publiko asin sa pagharongharong.” (2 Timoteo 4:2; Isaias 50:4; 61:2; Jeremias 1:9, 10; Gibo 20:20) An grupong Juan asin an dakulang kadaklan nagwalat nin malanit na mensahe, na katimbang nin “ikog,” sa rinibong milyon na Biblia, libro, brochure, asin magasin na iwinaras sa nag-aging mga taon. Sa saindang mga kaiwal, na pinatatanidan manongod sa nagdadangadang na ‘pasakit’ hale ki Jehova, an mga hukbo nin mga parakabayong ini talagang garo duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo.—Ikomparar an Joel 2:4-6.
17. May kabtang daw an mga Saksi ni Jehova sa pagsalakay kan hukbo nin mga parakabayo sa mga nasyon na dai puwedeng magwaras nin mga babasahon ta prohibido an gibohon? Ipaliwanag.
17 An maigot nanggad na kabtang kan hukbo nin mga parakabayong ini kompuwesto nin mga tugang sa mga nasyon na prohibido an gibohon kan mga Saksi ni Jehova. Siring sa mga karnero sa tahaw nin mga lobo, an mga ini kaipuhan na magin “maingat siring sa mga halas alagad mahoyo siring sa mga salampati.” Bilang pagkuyog ki Jehova, dai sinda puwedeng pumondo sa pagtaram manongod sa mga bagay na saindang naheling asin nadangog. (Mateo 10:16; Gibo 4:19, 20; 5:28, 29, 32) Mantang kakadikit o mayo ngani sinda nin babasahon na ikawawaras sa publiko, iisipon daw niato na sinda mayo nin kabtang sa pagsalakay kan hukbo nin mga parakabayo? Dai nanggad! Igwa sinda nin ngoso asin nin autoridad hale ki Jehova na gamiton iyan sa pagpahayag nin katotoohan sa Biblia. Ini ginigibo ninda, sa impormal asin nakakokombensir na paagi, na nag-eestablisar nin mga pag-adal sa Biblia asin ‘dinadara an dakol pasiring sa katanosan.’ (Daniel 12:3) Minsan dai sinda nanunugod paagi sa saindang ikog sa sentido nin pagwalat nin epektibong babasahon, an simbolikong kalayo, aso, asin asupre nagluluwas sa saindang ngoso mantang sinda nagpapatotoo nin mataktika asin may kadonongan manongod sa nagdadangadang na aldaw nin pagkabindikar ni Jehova.
18. Sa pirang tataramon asin kabilangan na an hukbo nin mga parakabayong ini nagwaras kan nandadamat na mensahe sa pormang mga babasahon?
18 Sa ibang lugar, an babasahon sa Kahadean nagpapadagos na ibuyagyag an Babilonikong mga doktrina asin gibo kan Kakristianohan, na itinatao sa saiya an maninigong pagpasakit sa piguratibong paagi. Sa paggamit nin modernong mga paagi sa pag-imprenta, an dakulang hukbo nin mga parakabayong ini sa 50 taon bago 1987 nakawaras, sa labing 200 kan mga tataramon sa daga, nin mga Biblia, libro, magasin, asin brochure sagkod sa halangkawon na kabilangan nin 7,821,078,415 kopya—dakol na doble sa literal na duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo. Makologon nanggad an sugod kan mga ikog na iyan!
19, 20. (a) Minsan ngani an espisipikong punteriya kan nandadamat na mga mensahe iyo an Kakristianohan, ano an reaksion nin iba sa mga nasyon na sa luwas na nin Kakristianohan? (b) Paano ilinaladawan ni Juan an reaksion kan mga tawo sa kagabsan?
19 Katuyohan ni Jehova na an nandadamat na mensaheng ini maninigong “gumadan nin ikatolong kabtang kan mga tawo.” Kun siring, an espisipikong punteriya kaiyan Kakristianohan. Pero iyan nakaabot sa mga nasyon na luwas sa Kakristianohan, pati sa dakol na bantog an pagsaginsagin kan mga relihiyon nin Kakristianohan. An mga tawo daw sa mga nasyon na ini ruminani ki Jehova bilang resulta kan pakaheling sa pagdamat sa maraot na relihiyosong organisasyon na ini? Dakol an guminibo kaini! Nagkaigwa nin madaling pag-ako sa tahaw nin mahoyo asin kawiliwiling mga tawo na nag-iistar sa mga lugar na nasa luwas kan impluwensia nin Kakristianohan. Alagad kun manongod sa mga tawo sa kagabsan, ilinaladawan ni Juan an saindang reaksion: “Alagad an natatada sa mga tawo na dai nagadan kan mga damat na ini dai nagsorolsol sa mga gibo kan saindang mga kamot, tanganing dai na sinda magsamba sa mga demonyo asin sa mga ladawan na bulawan asin pirak asin kalongkaki asin gapo patin kahoy, na dai man nakakaheling ni nakakadangog ni nakakalakaw; asin dai ninda pinagsolsolan an saindang mga paggadan ni an saindang espiritistikong mga gibo ni an saindang pakikisaro ni an saindang mga paghabon.” (Kapahayagan 9:20, 21) Dai magkakaigwa nin lakop sa kinaban na pagkakombertir kan mga habong magsolsol na ini. An gabos na nagpapadagos sa saindang maraot na mga gibo kaipuhan na umatubang sa silot ni Jehova sa dakulang aldaw kan saiyang pagkabindikar. Alagad “an gabos na mag-arang sa ngaran ni Jehova makaliligtas.”—Joel 2:32; Salmo 145:20; Gibo 2:20, 21.
20 An napag-olayan pa sana niato kabtang kan ikaduwang herak man. May mga maabot pa bago matapos an herak man na ini, arog kan maheheling niato sa masurunod na kapitulo.
[Mga Nota sa Ibaba]
a An Commentary on Revelation, ni Henry Barclay Swete, nagsasabi manongod sa kabilangan na “two myriads of myriads”: “An dakulaon na kabilangan na ini nangangalad sato na humanap nin literal na kaotoban, asin an minasunod na paglaladawan nagsusuportar sa konklusyon na ini.”
b Helingon an mga pahina 119-26 kan librong Revelation—Its Grand Climax at Hand!; siring man an Vindication, Book Three, na ipinublikar kan 1932 kan Watch Tower Bible and Tract Society, pahina 83-4.
c Bakong arog kan mga doron, an mga hukbo nin mga parakabayo na naheling ni Juan mayong sulot na “garo mga korona na siring sa bulawan.” (Kapahayagan 9:7) Ini kaoyon kan bagay na an dakulang kadaklan, na ngonyan minakompuwesto sa mas dakulang kabtang kan hukbo nin mga parakabayo, dai naglalaom na maghade sa langitnon na Kahadean nin Dios.